Του Ferdinando Giugliano
Το αστείο που κυκλοφορούσε στην εαρινή Σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσινγκτον ήταν ότι οι κεντρικές τράπεζες διερευνούν τα κρυπτονομίσματα, έτσι ώστε οι διοικητές τους να έχουν κάτι να λένε όταν πηγαίνουν σε συνέδρια και τους ρωτάνε για το Bitcoin.
Εντάξει, ίσως και να μην ήταν τόσο αστείο. Αλλά λέει κάτι για το πόσο νευρικοί είναι οι κεντρικοί τραπεζίτες απέναντι στον γενναίο καινούριο κόσμο των κρυπτονομισμάτων. Δεδομένου ότι τα κρυπτονομίσματα έχουν γίνει της μόδας, είδαμε έναν καταιγισμό ομιλιών και ερευνητικών εργασιών από τους κορυφαίους επόπτες του κόσμου σχετικά με το ρόλο των ψηφιακών νομισμάτων και τα ρυθμιστικά ερωτήματα που εγείρουν. Είναι σαφές ότι ο διασυνοριακός χαρακτήρας των ψηφιακών νομισμάτων σημαίνει ότι απαιτείται συντονισμός στο ρυθμιστικό μέτωπο. Αλλά υπάρχει μικρή συναίνεση για το πώς πρέπει να γίνει αυτό.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες γενικά συμφωνούν μεταξύ τους ότι ιδιωτικά εκδοθέντα κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Ethereum δεν πρόκειται να αντικαταστήσουν τα παραδοσιακά νομίσματα. Αυτή η συναίνεση συνοψίστηκε επαρκώς στην πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Global Financial Stability Report), στην οποία σημειώνεται πως τα κρυπτονομίσματα εξακολουθούν να απέχουν πολύ από την εκπλήρωση των τριών λειτουργιών του χρήματος. "Ενώ μπορούν να χρησιμεύσουν ως μέσο διαφύλαξης αξίας, η χρήση τους ως μέσου ανταλλαγής είναι περιορισμένη και η αυξημένη μεταβλητότητά τους τα εμποδίζει από να καταστούν αξιόπιστη λογιστική μονάδα", γράφουν οι ερευνητές του ΔΝΤ.
Οι ρυθμιστικές αρχές συμφωνούν επίσης ότι, ενώ πρέπει να έχουν το νου τους στα κρυπτονομίσματα, υπάρχουν πολύ πιο σημαντικά πράγματα για τα οποία πρέπει να ανησυχούν. Νομίσματα, αντίστοιχα του Bitcoin, εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό ποσοστό του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος: η συνολική αξία τους στην αγορά έχει αυξηθεί εκθετικά, αλλά παραμένει κάτω από το 3% του συνδυασμένου ισολογισμού των τεσσάρων μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών του κόσμου.
Αλλά η συναίνεση των κεντρικών τραπεζιτών καταρρέει ως προς τον τρόπο ρύθμισης των κρυπτονομισμάτων. Σε μία νέα μελέτη για το Κέντρο Hutchins του Ινστιτούτου Brookings με αντικείμενο τη Δημοσιονομική και Νομισματική Πολιτική, ο Eswar Prasad, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Cornell, παρέθεσε έναν εκτεταμένο κατάλογο με τους πολλούς τρόπους με τους οποίους οι ρυθμιστικές αρχές έχουν προσεγγίσει το θέμα του Bitcoin. Αυτοί κυμαίνονταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η Επιτροπή Προθεσμιακών Συναλλαγών σε Εμπορεύματα (CFTC) έχει υιοθετήσει μια πιο laissez-faire προσέγγιση, χαρακτηρίζοντας εμπορεύματα τα κρυπτονομίσματα, έως την στην Κίνα, όπου η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας έχει απαγορεύσει όλες τις συναλλαγές με κρυπτονομίσματα.
Οι διαφορές στην προσέγγιση σημαίνουν ότι η αποτελεσματικότητα των ρυθμίσεων είναι περιορισμένη. Ένας καταναλωτής που βρίσκεται στην Κίνα μπορεί ακόμη να ανταλλάσσει Bitcoin σε ένα χρηματιστήριο που εδρεύει στις ΗΠΑ. Το trading κρυπτονομισμάτων είναι μια επικίνδυνη δραστηριότητα και όχι μόνο λόγω της μεταβλητότητας: Υπήρξαν ήδη περιπτώσεις απάτης και τεχνολογικών αδυναμιών σε αρκετά χρηματιστήρια. Εάν σημειωνόταν μια πολύ μεγαλύτερη ζημιά, αυτό θα προκαλούσε κρίση εμπιστοσύνης, οι επιπτώσεις της οποίας θα ήταν παγκόσμιες. Μπροστά στις ευρύτερες απώλειες των καταναλωτών, οι ρυθμιστικές αρχές θα άρχισαν να τρέχουν για να συμφιλιώσουν τις διαφορετικές θέσεις τους.
Η ανάγκη συντονισμού θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη εάν οι κεντρικές τράπεζες εξέδιδαν τα δικά τους ψηφιακά νομίσματα, όπως ορισμένες (για παράδειγμα στη Σουηδία) έχουν αρχίσει να εξετάζουν. Αυτή η ιδέα θα μπορούσε να συνεπάγεται ότι οι πολίτες θα έχουν απευθείας λογαριασμό στην κεντρική τράπεζα, όπως συμβαίνει τώρα με τις εμπορικές τράπεζες.
Όπως σημειώνει ο Prasad, ένα ψηφιακό νόμισμα κεντρικής τράπεζας θα έχει σημαντικές συνέπειες τόσο για τη λειτουργία της νομισματικής πολιτικής όσο και για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να βρουν ευκολότερο το να εφαρμόσουν μια σειρά από ανορθόδοξες πολιτικές, όπως τα "χρήματα από ελικόπτερο" ή οι "αρνητικές ισοτιμίες". Οι πολιτικές αυτές θα εφαρμόζονταν απευθείας στον λογαριασμό κάθε ατόμου στην κεντρική τράπεζα, γεγονός που θα τα καθιστούσε πιο ισχυρά από ό,τι στην περίπτωση που θα χρειαζόταν να περάσουν μέσα από το τραπεζικό σύστημα.
Ωστόσο, ο αντίκτυπος στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα θα μπορούσε να είναι αρνητικός: Καθώς οι πελάτες θα επέλεγαν να κατέχουν ψηφιακά νομίσματα στην κεντρική τράπεζα, οι εμπορικές τράπεζες θα στερούνταν μια φθηνή πηγή χρηματοδότησης. Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, πολλοί καταθέτες που θα είχαν προτιμήσει να φυλάξουν τα χρήματά τους σε λογαριασμό σε ιδιωτική τράπεζα, θα αναζητούσαν καταφύγιο στο ψηφιακό νόμισμα στην κεντρική τράπεζα, πυροδοτώντας απότομη φυγή κεφαλαίων. Στο τέλος της ημέρας, μια κρίση θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές διασυνοριακές ροές, καθώς οι πελάτες θα επέλεγαν να μεταφέρουν τα χρήματά τους μακριά από ένα δεδομένο ψηφιακό νόμισμα σε ένα ασφαλέστερο. Επομένως, οι διακρατικές επιπτώσεις αυτών των αλλαγών είναι αρκετά σαφείς. Οι ρυθμιστικές αρχές μιας χώρας που θα αντιμετώπιζε σοβαρή εκροή ψηφιακών νομισμάτων ενδέχεται να αισθάνονταν υποχρεωμένες να επιβάλλουν ελέγχους στις κινήσεις κεφαλαίου. Εν τω μεταξύ, οι συνάδελφοί τους που θα έβλεπαν σημαντικές εισροές στη χώρα τους που θα λειτουργούσε ως "ασφαλές καταφύγιο" μπορεί να προτιμούσαν να περιορίσουν τους ξένους από το να κατέχουν το δικό τους ψηφιακό νόμισμα, για να αποφευχθεί η υπερβολική έκθεση στο εξωτερικό.
Μέχρι στιγμής, υπήρξαν κάποιες περιορισμένες προσπάθειες συνεργασίας κεντρικών τραπεζών: η Τράπεζα της Ιαπωνίας και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεργάστηκαν για να μελετήσουν την τεχνολογία που διέπει τα ψηφιακά νομίσματα, πριν καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι δεν ήταν αρκετά ώριμα για να τροφοδοτήσουν τα βασικά συστήματα πληρωμών του κόσμου. Η Τράπεζα του Καναδά και η Νομισματική Αρχή της Σιγκαπούρης έχουν επίσης επιλέξει να συνεργαστούν σε μια μελέτη. Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών –η οποία απαριθμεί στα μέλη της 60 τράπεζες- ηγείται των διεθνών προσπαθειών να αναλυθούν τα ψηφιακά νομίσματα.
Το πρόβλημα είναι ότι οι χώρες έχουν διαφορετικά κίνητρα ως προς την απόφαση εάν θα αναπτύξουν ένα επίσημο ψηφιακό νόμισμα. Η σουηδική Riksbank έχει ξεχωρίσει από την "αγέλη" επειδή η χρήση μετρητών καταρρέει στη χώρα. Οι κεντρικές τράπεζες στις αναδυόμενες αγορές θα μπορούσαν να ακολουθήσουν σύντομα: Τα πλεονεκτήματα όσον αφορά τη βελτίωση των συστημάτων πληρωμών και την αύξηση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση είναι μεγαλύτερα εκεί σε σχέση με τις προηγμένες οικονομίες. Αυτές οι κεντρικές τράπεζες έχουν επίσης λιγότερα να φοβούνται ως προς τον ανταγωνισμό απέναντι στις παραδοσιακές τράπεζες, δεδομένου ότι τα τραπεζικά τους συστήματα είναι ανεπαρκώς ανεπτυγμένα. Οι χώρες θα κινούνται φυσικά με διαφορετικές ταχύτητες, πράγμα που αναπόφευκτα θα καταστήσει τη συνεργασία πιο δύσκολη.
Φυσικά, είμαστε ακόμα μακριά από τη στιγμή που μία από τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου θα επιλέξει να υιοθετήσει ένα ψηφιακό νόμισμα. Και οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής έχουν εδραιωμένα κανάλια επικοινωνίας τα οποία αποδείχθηκαν πολύ αποτελεσματικά κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης και σε άλλες στιγμές αναταραχής. Αλλά είναι ήδη σαφές ότι θα ήταν πολύ καλύτερα αν οι χώρες είχαν κοινές ιδέες αντί να ενεργούν αυτόνομα. Αυτό θα έκανε τις συζητήσεις στα συνέδρια πιο βαρετές, αλλά το οικονομικό σύστημα πιο ανθεκτικό.
Bloomberg View
Πηγή capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου