Σε κρίσιμη καμπή

analyst

Η επικίνδυνη έκθεση των ελληνικών τραπεζών στην Τουρκία, η ενδεχόμενη υπεξαίρεση χρημάτων από τους Κύπριους καταθέτες μέσω γερμανικής τράπεζας, οι τεράστιες επισφάλειες των ιταλικών τραπεζών και οι παταγωδώς λανθασμένες προβλέψεις του ΔΝΤ

Ένα από τα πολλά θέματα που θα έπρεπε να ενδιαφέρουν σήμερα την Ελλάδα είναι η έκθεση του τραπεζικού της συστήματος στην Τουρκία – η οποία διανύει μία από τις πλέον επικίνδυνες εποχές στην ιστορία της, με το νόμισμα της να υποτιμάται συνεχώς (ιδιαίτερα χθες, σαν αποτέλεσμα της μη αύξηση των επιτοκίων εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας, κατ’ εντολή της κυβέρνησης).

Οι ελληνικές τράπεζες υπολογίζεται πως είναι εκτεθειμένες με το 5% του ενεργητικού τους, όταν οι αμέσως επόμενες, οι γερμανικές και οι βρετανικές τράπεζες, διακινδυνεύουν μόλις το 0,7%. Με δεδομένη δε τη ραγδαία αύξηση του εξωτερικού χρέους της Τουρκίας (γράφημα), τα ρίσκα για την Ελλάδα είναι πολύ μεγάλα.

.

Έκθεση ξένων Τραπεζών στη Τουρκία: Τράπεζες (μπλε), δημόσιο (κόκκινο), ιδιωτικός τομέας (γκρι)

.

Παρά τα αυξημένα ρίσκα όμως των ελληνικών τραπεζών, η κυβέρνηση σχεδιάζει την κάλυψη του «κενού» στον προϋπολογισμό, χρησιμοποιώντας τα κεφάλαια που έχουν εγκριθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από το μηχανισμό στήριξης. Για το λόγο αυτό διαπραγματεύεται με την Τρόικα τη μείωση των κεφαλαιακών απαιτήσεων για τις ελληνικές τράπεζες, όσον αφορά κυρίως τα κεφάλαια, τα οποία θα έπρεπε να διαθέτουν οι τέσσερις μεγάλες για την κάλυψη των επισφαλειών (μείωση του Core Tier-1 από 9% στο 8%).

Στην Κύπρο τώρα η επιτροπή εποπτείας του χρηματιστηρίου ερευνάει, εάν η γερμανική Commerzbank βοήθησε τη χρεοκοπημένη Λαϊκή Τράπεζα να «υπεξαιρέσει» χρήματα των καταθετών της.

Η βουλευτής που κατάγγειλε το ενδεχόμενο, προσπαθεί να βοηθήσει τους πρώην πελάτες της Λαϊκής, οι οποίοι έχασαν μετά τη χρεοκοπία της τράπεζας περίπου 4,3 δις €, να πάρουν πίσω ένα μέρος των χρημάτων τους – υπολογίζοντας τη ζημία που τους προκλήθηκε από την Commerzbank στα 50 εκ. €.

Υπενθυμίζουμε εδώ πως η Ευρωζώνη είχε βοηθήσει κρυφά τις ευρωπαϊκές τράπεζες να μεταφέρουν ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων τους (γράφημα), πριν τη χρεοκοπία των κυπριακών τραπεζών – λειτουργώντας προφανώς εις βάρος των μικρών καταθετών (ανάλυση). Λέγεται δε πως ο τότε πρόεδρος της Κύπρου έλαβε ένα «δώρο» 5,8 εκ. € από τράπεζα, μέσω μίας επιχείρησης του. Επίσης ανάλογα «δώρα» λέγεται πως εισέπραξαν αρκετοί άλλοι πολιτικοί της χώρας (άρθρο).

.

(*Πατήστε στο διάγραμμα για μεγέθυνση)

.

Η μαύρη γραμμή στο διάγραμμα δείχνει τις καταθέσεις των γερμανικών και γαλλικών κυρίως τραπεζών, οι οποίες είχαν τοποθετηθεί στις κυπριακές τράπεζες λόγω των υψηλών επιτοκίων που προσέφεραν – καθώς επίσης τη μαζική έξοδο τους πριν από τη «δολοφονία» της Κύπρου.

Περαιτέρω, ενώ όλα τα μάτια έχουν στραφεί στο γεγονός του δανεισμού της Ιρλανδίας (δεκαετή ομόλογα), με επιτόκιο μόλις κατά 40 μ.β. υψηλότερο από αυτό με το οποίο δανείζονται οι Η.Π.Α. (γράφημα), καθώς επίσης στην πτώση των επιτοκίων (spreads) όλων των χωρών του Νότου, με αυτό της Ιταλίας να διαμορφώνεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 7 ετών, κανένας δεν προσέχει την αύξηση των επισφαλειών στη χώρα σε επίπεδα ρεκόρ.

.

Σύγκριση διακυμάνσεων των δεκαετή ομολόγων της Ιρλανδίας και της Αμερικής

.

Σύμφωνα με την ένωση ιταλικών τραπεζών, οι καταθέσεις συνεχίζουν να μειώνονται (-1,9%), ενώ οι επισφάλειες έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το 2008 – με τους φόβους της χρεοκοπίας κάποιας μεγάλης τράπεζας της χώρας να είναι μεγαλύτεροι από ποτέ.

Εν τούτοις, τα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας περιορίζονται συνεχώς (γράφημα που ακολουθεί) – κάτι που κατά την άποψη μας υποδηλώνει ότι, οι αγορές υπολογίζουν πως η Ευρωζώνη θα βυθιστεί στον αποπληθωρισμό (το ίδιο ισχύει και για τα επιτόκια της Ιρλανδίας, ενώ τα αντίστοιχα των Η.Π.Α. παραμένουν υψηλά, επειδή οι αγορές προβλέπουν μεγάλο πληθωρισμό – ανάλυση μας).

.

Σύγκριση τοξικών δανείων και του spread ομολόγων της Ιταλίας

.

Συνεχίζοντας, με τη φούσκα των 23 τρις $ της Κίνας να έχει αρχίσει ήδη να ξεφουσκώνει, με την Ιαπωνία να παραπαίει, με την Ευρώπη να απειλείται με αποπληθωρισμό, ο οποίος είναι καταστροφικός για τις υπερχρεωμένες χώρες, καθώς επίσης με τις Η.Π.Α. σε πορεία παρακμής, το ΔΝΤ προβλέπει παγκόσμια ανάπτυξη!

Το γεγονός αυτό, προερχόμενο πιθανότατα από τις προσπάθειες του Ταμείου να «χειραγωγήσει» την κοινή γνώμη, δημιουργώντας αισιοδοξία, δεν εκπλήσσει κανέναν – κυρίως επειδή ποτέ δεν επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις του. Μία από τις πλέον εσφαλμένες προβλέψεις φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί – αφορώντας την παγκόσμια ανάπτυξη, η οποία ήταν περισσότερο από 50% χαμηλότερη από αυτήν που προέβλεπε το ΔΝΤ.

.

.

Όπως φαίνεται από το γράφημα, το ΔΝΤ αναθεωρεί συνεχώς τις προβλέψεις του (όπως έκανε και στην Ελλάδα), ενώ κάνει σχεδόν πάντα λάθη – τεράστια πολλές φορές, με τις ζημίες που προκαλούνται να είναι εγκληματικές.

Ολοκληρώνοντας υπενθυμίζουμε ότι, για να κατανοήσει κανείς τη δίνη, στην οποία έχει «εγκλωβιστεί» ο πλανήτης, πρέπει να συνειδητοποιήσει πως το δυτικό «οικονομικό μοντέλο» στηρίζεται στη διαρκή ανάπτυξη – ενώ επηρεάζει καταλυτικά ολόκληρη την υφήλιο.

Ανάπτυξη για να εξασφαλίζονται νέες, περισσότερες δυνατότητες απασχόλησης για τους εργαζομένους – όπου όμως πολλές θέσεις εργασίας καταστρέφονται ταυτόχρονα, από την ανάπτυξη που επιτυγχάνεται με την τεχνολογική πρόοδο (αύξηση της παραγωγικότητας).

Συνεχής ανάπτυξη για να μπορούν να εξασφαλίζουν όλο και λιγότεροι νέοι τις συντάξεις, για όλο και περισσότερους ηλικιωμένους – ανάπτυξη για να υπάρχει η δυνατότητα να εξυπηρετούνται τα διαρκώς αυξανόμενα χρέη και οι τόκοι τους. Χωρίς ανάπτυξη δεν υπάρχει μέλλον για τον πλανήτη, έτσι όπως είναι σήμερα οργανωμένος.

Η οικονομία όμως της βιομηχανικής δύσης έχει σταματήσει να αναπτύσσεται τις τελευταίες δεκαετίες – γεγονός που τεκμηριώνεται από τη στασιμότητα των αμοιβών των εργαζομένων, καθώς επίσης από το ότι, η όποια αύξηση καταγράφηκε, ήταν το αποτέλεσμα της δημιουργίας κερδοσκοπικών υπερβολών.

Οι υπερβολές αυτές (φούσκες) στις χρηματαγορές δεν ήταν (και δεν είναι) τυχαίες – αποτελώντας ουσιαστικά αγωνιώδεις, απελπισμένες προσπάθειες, για να δημιουργηθούν νέες δυνατότητες απασχόλησης, σε ένα μη υγιές οικονομικό σύστημα και περιβάλλον.

Σήμερα, με τις ενδείξεις ενός παγκόσμιου κραχ εντονότερες από ποτέ, έχει γίνει κατανοητό το ότι, οι φούσκες δεν εξασφαλίζουν αλλά καταστρέφουν τις θέσεις εργασίας – αφού συμβάλλουν τα μέγιστα στην αναδιανομή του πλούτου εις βάρος των εργαζομένων, με αποτέλεσμα να μειώνεται η συνολική ζήτηση και να οδηγούνται στοπεριθώριο, να θάβονται ζωντανοί εκατομμύρια άνθρωποι.

Η Δύση όμως έχει διασπαστεί, όσον αφορά την επιλογή της σωστής λύσης για το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει – εμφανίζοντας συμπτώματα παράνοιας, έντονης σχιζοφρένειας. Ειδικότερα, η Γερμανία έχει την άποψη πως το φάρμακο είναι ο περιορισμός των πιστώσεων (λιτότητα) ισχυριζόμενη ότι, η ανάπτυξη θα επιστρέψει, όταν πραγματοποιηθούν οι απαιτούμενες διαρθρωτικές αλλαγές.

Για παράδειγμα η Ισπανία, όπου η έκρηξη της φούσκας των ακινήτων μείωσε την ανταγωνιστικότητα της, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν στην ανεργία χιλιάδες άνθρωποι, πρέπει να δημιουργήσει θέσεις εργασίας σε νέους τομείς – γεγονός που προϋποθέτει την μετεκπαίδευση των εργαζομένων, η οποία απαιτεί χρόνο, καθώς επίσης μία ευέλικτη αγορά εργασίας. Το ίδιο και η Ελλάδα, στην οποία όμως η μείωση της ανταγωνιστικότητας οφείλεται, κατά τη Γερμανία, στη φούσκα της διαφθοράς, των υψηλών αμοιβών, της χαμηλής παραγωγικότητας και της υπεράριθμης στελέχωσης του δημοσίου.

Αντίθετα τόσο οι Η.Π.Α., όσο και η Ιαπωνία, πιστεύουν πως το φάρμακο είναι η αναθέρμανση της ζήτησης – με τη βοήθεια της παροχής ρευστότητας (αύξηση των πιστώσεων) στο σύστημα, εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών. «Επενδύονται πολύ λίγα χρήματα, καταναλώνονται λιγότερα και αποταμιεύονται πάρα πολλά», είναι ο δικός τους ορισμός του προβλήματος.

Τα χρήματα βέβαια παραμένουν εγκλωβισμένα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, δημιουργώντας κερδοσκοπικές φούσκες – όπου όμως πιστεύεται πως πρόκειται για ένα παροδικό φαινόμενο, οπότε τα χρήματα (πιστώσεις) θα οδηγηθούν στην πραγματική οικονομία, αυξάνοντας τη ζήτηση και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.

Η Μ. Βρετανία ευρίσκεται κάπου στο ενδιάμεσο, αφού αυξάνει προσεκτικά την ποσότητα χρήματος, ενώ εφαρμόζει μία περιορισμένη πολιτική λιτότητας – χωρίς όμως επιτυχία, όπως δεν έχουν επιτυχία και οι δύο προηγούμενοι.

Σε κάθε περίπτωση, ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι εξαθλιώνονται, υποφέρουν και πεθαίνουν τόσο από τη μία, όσο και από την άλλη πολιτική που εφαρμόζεται, τα ποσά που κερδίζει η ελίτ από τις φούσκες είναι ιλιγγιώδη, τα περισσότερα στην ιστορία του δυτικού κόσμου – επίσης, τα χρήματα που ιδιοποιούνται οι ισχυρές χώρες, εις βάρος των αδύναμων και υπερχρεωμένων κρατών.

Κατά την άποψη μας, το πρόβλημα δεν θα λυθεί εάν δεν συντονισθεί ολόκληρη η Δύση, αποφασίζοντας τηνυιοθέτηση μίας κοινής γραμμής – όποια και αν είναι αυτή, είτε η γερμανική, είτε η αμερικανική, αφού διαφορετικά θα πτωχεύσει. Εν τούτοις, απαιτείται αμέσως μετά η ριζική αλλαγή του οικονομικού μας συστήματος – η εύρεση κάποιου άλλου, το οποίο να μην στηρίζεται στην ανάπτυξη που, μεταξύ άλλων, καταναλώνει ανεύθυνα τους περιορισμένους φυσικούς πόρους του πλανήτη.