Ψηλότεροι φράχτες στα σύνορα

Νέα Κρήτη

Οι εργαζόμενοι μετανάστες γνωρίζουν ότι, ενώ μειώνονται τα εμπόδια για το εμπόριο, αυξάνονται τα εμπόδια για τους ανθρώπους.

Naomi Klein, φράχτες και σύνορα [έκδοση Α.Α. ΛΙΒΑΝΗ, 2011, μετάφραση Άγγελου Φιλιππάτου, σελίδες 118-122].

Όταν την προηγουμένη εβδομάδα η Μπέτι Γκρέινζερ της ακροδεξιάς Καναδικής Συμμαχίας χρησιμοποίσε τη φράση «ασιατική εισβολή», έκανε μια αναδρομή στη ρητορική του Β' Παγκοσμίου Πολέμου περί του «κίτρινου κίνδυνου" και υποχρεώθηκε να παραιτηθεί. Όμως, στην ίδια ομιλία της Γκρέινζερ μοιράστηκε με το ακροατήριο της ένα ακόμα μαργαριτάρι σοφίας, που σε μεγάλο βαθμό πέρασε απαρατήρητο. Αναφερόμενη στα πλοία με τους Κινέζους μετανάστες που καταλήφθηκαν από την ακτοφυλακή της Βρετανικής Κολομβίας, δήλωσε: «Όλοι μας αντιλαμβανόμαστε ότι όσοι έρχονταν με αυτά τα πλοία δεν αποτελούσαν την καλύτερη πελατεία που θα θέλαμε γι' αυτή τη χώρα».             

«Πελατεία»: Η λέξη δεν έχει την ίδια ξενοφοβική χροιά με την φράση «ασιατική εισβολή». Πράγματι, ίσως ακούγεται θετική. Ωστόσο, μπορεί να είναι πολύ πιο επικίνδυνη, επειδή πρόκειται για μια ιδέα που δεν περιορίζεται στις παρυφές της Καναδικής Συμμαχίας, αλλά βρίσκεται στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου για τη μετανάστευση.

Στις πλούσιες χώρες, όπως ο Καναδάς, χρησιμοποιούμε συχνά για τους εργαζόμενους μετανάστες τον όρο «πελάτες». Και πιστεύουμε ότι η χώρα μας, χάρη στο δημόσιο σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης της και τη σχετικά εύρωστη αγορά εργασίας της, είναι το προϊόν που αυτοί οι πελάτες θέλουν να αγοράσουν. Καθώς εκατομμύρια μετανάστες «έχουν βγει για ψώνια», μπορούμε να αξιολογήσουμε, όπως έκανε η Γκρέινζερ, ποιοι είναι οι «καλύτεροι» εν δυνάμει πελάτες.

«Η Μπέτι Γκρέινζερ εξέφρασε ανοιχτά την κρατούσα, αλλά λανθασμένη ιδέα ότι οι μετανάστες έρχονται εδώ για να εξυπηρετηθούν», υποστηρίζει ο Φέλι Βέλασιν, συντονιστής της ομάδας αλληλεγγύης Διαμεσολάβηση για τα Δικαιώματα των Οικιακών Βοηθών, Συνοδών και Νεοαφιχθέντων.

Επικίνδυνος "λαθρομετανάστης".

Η αλήθεια είναι ότι τα εκατομμύρια των μεταναστών δεν φεύγουν από τις χώρες τους για να «ψωνίσουν» μια νέα πατρίδα. Αντίθετα, η μαζική μετανάστευση είναι η άλλη όψη της πολιτικής του ελευθέρου εμπορίου, την οποία τόσο δραστήρια προωθεί η κυβέρνηση μας. Οι άνθρωποι δεν υποθηκεύουν το μέλλον τους ταξιδεύοντας με σαπιοκάραβα, επειδή θέλουν να αγοράσουν κάτι πιο αναβαθμισμένο. Το κάνουν επειδή αλλαγές που έχουν συμβεί στις πατρίδες τους τους άφησαν χωρίς δουλειά, χωρίς γη, χωρίς επιλογές.Ενδέχεται οι αλλαγές να οφείλονται σε έναν πόλεμο ή σε έναν τυφώνα. Ενδέχεται, όμως, να πρόκειται για λιγότερο δραματικές μεταβολές: Αγροκτήματα που μετατράπηκαν σε φυτείες εντατικής καλλιέργειας ή σε εργοστάσια ή σε ταμιευτήρες τεράστιων φραγμάτων. Την προηγουμένη εβδομάδα, ο Νέλσον Μαντέλα παρουσίασε μια έκθεση που αξιολογούσε τον παγκόσμιο αντίκτυπο που έχουν τα σχέδια για την κατασκευή τεράστιων φραγμάτων τα οποία θεωρούνται από την Παγκόσμια Τράπεζα ως η αναγκαία προϋπόθεση για να ενταχθεί μια χώρα στην παγκόσμια οικονομία. Η έκθεση, την οποία δημοσιοποίησε η Παγκόσμια Επιτροπή για τα Φράγματα, διαπιστώνει ότι τα σχέδια αυτά αυξάνουν δραματικά τη μεταναστευτική ροή στην Κίνα, -1,2 εκατομμύρια άνθρωποι θα αλλάξουν τόπο κατοικίας εξαιτίας του Φράγματος των Τριών Φαραγγιών.

Οι κάτοικοι, που διώχνονται από τη γη τους εξαιτίας της κατασκευής φραγμάτων ή άλλων αναπτυξιακών σχεδίων, εγκαθίστανται στις πόλεις ή επιβιβάζονται σε πλοία με προορισμό άλλες χώρες. Όταν ο Καναδάς ασκεί πιέσεις να υπάρξουν περισσότερες επενδυτικές ευκαιρίες για τις ενεργειακές εταιρείες μας, όλοι οι Καναδοί γινόμαστε συνένοχοι σ' αυτή τη μαζική εκτόπιση - μια εκτόπιση για την οποία ευθύνεται η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση.

Ωστόσο, οι μετανάστες -που ανέρχονται σε 70 έως 85 εκατομμύρια παγκοσμίως- είναι κάτι περισσότερο από την αόρατη παρενέργεια του «ελευθέρου εμπορίου». Όταν εκτοπιστούν από την γη τους, μπαίνουν στην ελεύθερη αγορά όχι ως πελάτες, αλλά ως εμπορεύματα, πουλώντας το μοναδικό πράγμα που τους έχει απομείνει: την εργατική τους δύναμη. Μας λένε ότι η κυβέρνηση μας επιδιώκει να υπάρχουν ισότιμοι κανόνες στο διεθνές εμπόριο. Είμαστε υπέρμαχοι του ΠΟΕ και ηγούμαστε της προσπάθειας να επεκταθεί η ΝΑFΤΑ στην Κεντρική και τη Νότια Αμερική. Αγωνιζόμαστε για τη θεμελιώδη αρχή να μην αντιμετωπίζονται οι ξένες εταιρείες διαφορετικά από τις δικές μας: Να μην υπάρχουν αθέμιτες εγχώριες επιδοτήσεις, επιπλέον ρυθμίσεις, περιορισμοί στις επενδύσεις.

Όταν, όμως, το εμπόρευμα που διακινείται διαμέσου των συνόρων είναι η εργασία, οι προστατευτικοί κανόνες και οι θεμελιώδεις αρχές εξαφανίζονται. Κάθε χρόνο, περίπου 200.000 μετανάστες φτάνουν στον Καναδά προκειμένου να εργαστούν με χαμηλούς μισθούς ως καθαρίστριες, ράφτες, παραμάνες και εποχικοί εργάτες γης. Ωστόσο, η κυβέρνηση μας αρνείται κατηγορηματικά να επικυρώσει τη Διεθνή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων Όλων των Εργαζόμενων Μεταναστών και των Μελών των Οικογενειών τους, μια συμφωνία που τους προστατεύει από τις διακρίσεις.

Αντίθετα, έχουμε το Πρόγραμμα της Κατ' Οίκον Διαμονής Συνοδών, το οποίο θεσμοθετεί την άνιση μεταχείριση εις βάρος των οικιακών βοηθών και των παραμάνων που έρχονται στον Καναδά και ζουν στα σπίτια των εργοδοτών τους. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, οι μετανάστριες πρέπει, σε μια περίοδο τριών ετών, να εργαστούν για τουλάχιστον είκοσι τέσσερις μήνες χωρίς να έχουν μόνιμη άδεια παραμονής και χωρίς να προστατεύονται τα βασικά εργασιακά δικαιώματα τους. Μόνο όταν εκπληρώνουν αυτό το κριτήριο, μπορούν να υποβάλουν αίτηση για τη μόνιμη εγκατάσταση τους στον Καναδά.

Διαφορετικά, απελαύνονται.Καθώς ζουν στα σπίτια όπου εργάζονται, οι απλήρωτες υπερωρίες αποτελούν τον κανόνα και η σεξουαλική κακοποίηση είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο. Επειδή, όμως, η νομική υπόσταση τους εξαρτάται από τη διατήρηση των θέσεων εργασίας τους, οι περισσότερες αποφεύγουν να διαμαρτύρονται.

Διαστρεβλώνοντας το νόημα των λέξεων με οργουελιανό τρόπο, οι εταιρείες έχουν υιοθετήσει την ορολογία των ανθρώπινων δικαιωμάτων: Η Wal-Mart και η Εxxon ζητούν «δίκαιη και ισότιμη αντιμετώπιση», καθώς και «όρους προστασίας από τις διακρίσεις», για τα φορτία των εμπορευμάτων τους στο πλαίσιο του διασυνοριακού εμπορίου. Την ίδια στιγμή, οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται ολοένα και περισσότερα σαν φορτία εμπορευμάτων, χωρίς κανένα δικαίωμα.

Η Μπέτι Γκρέινζερ ισχυρίστηκε ότι οι μετανάστες που έρχονται στον Καναδά δεν αποτελούν την «καλύτερη πελατεία». Στην πραγματικότητα, οι Καναδοί είναι οι «πελάτες»: Αγοράζουμε φθηνό εργατικό δυναμικό για τα σπίτια μας, τα αγροκτήματα μας και τα εργοστάσια μας. Μόνο όταν συνειδητοποιήσουμε ότι συμμετέχουμε σε αυτό το ελεύθερο εμπόριο ανθρώπων -και ότι δεν ανοίγουμε από γενναιοδωρία τα σύνορα μας σε φτωχούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο-, οι μετανάστες θα έχουν την προστασία που αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα τους.

Νοέμβριος 2000.

Πηγή: gfragoulis.blogspot.gr