Οι ψευδαισθήσεις της απλής αναλογικής

analyst

Η απλή αναλογική, η ανόθευτη, κατά την αριστερή φρασεολογία με την οποία θα πραγματοποιηθούν οι μεθεπόμενες εθνικές εκλογές είναι το πιο καταστρεπτικό και διαλυτικό εκλογικό σύστημα που μπορεί μια ευνομούμενη χώρα να υιοθετήσει.

Αποψη

- του Σαράντου Λέκκα

Όσες φορές υιοθετήθηκε τόσο στην χώρα μας όσο και σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την Ιταλία, το αποτέλεσμα ήταν ακυβερνησία, και συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις με θύματα την πολιτική σταθερότητα και την οικονομία.

Η υιοθέτηση της ξεκινά με το ‘αγνό περίβλημα’ της γνήσιας εκδήλωσης του λαϊκού φρονήματος.

Μέγιστη ψευδαίσθηση.

Τίποτα πιο υποκριτικό από αυτό, δεδομένου ότι εκείνο που πάντα έχει σημασία μετά από μια εκλογική αναμέτρηση είναι η ανάδειξη σταθερής κυβέρνησης.

Στην Ελλάδα η εμφάνιση της απλής αναλογικής έγινε το 1926 από τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Κονδύλη με το σκεπτικό ότι έτσι εκφράζονταν καλύτερα το φρόνημα του λαού.

Η πρόθεση αγαθή με δεδομένο ότι δεν υπήρχε προηγούμενο πλην όμως το αποτέλεσμα καταστροφικό.

Μπήκαν στην Βουλή 13 κόμματα, ο πολιτικός κόσμος πολυτεμαχίστηκε και για δυο χρόνια έως το 1928 η κυβέρνηση άλλαζε κάθε πέντε μήνες.

Η πολυδιάσπαση είχε οδηγήσει σε πολιτικό αχταρμά και σε πρωθυπουργούς έρμαια πολιτικών εκβιασμών και παρασκηνιακών τετελεσμένων.

Το 1928 ο Βενιζέλος αλλάζει τον εκλογικό νόμο με το πλειοψηφικό κυβερνώντας σταθερά επί μια περίπου τετραετία.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929, χτυπά την Ελλάδα το 1932, όπως την χτυπά και η επαναφορά της απλής αναλογικής τον Σεπτέμβριο του 1932, δηλαδή περίπου πέντε μήνες μετά την κατάρρευση της οικονομίας ο πολιτικός κόσμος δημιουργεί το κατάλληλο μίγμα για την ολοκληρωτική κατάρρευση μέσω της αλλαγής του εκλογικού νόμου.

Ακολουθεί πολιτική αστάθεια και απόλυτα νοσηρό πολιτικό κλίμα σε σημείο που εκδηλώνεται και στρατιωτικό κίνημα από τον Ν. Πλαστήρα για να εμποδιστεί η άνοδος στην εξουσία του Λαϊκού Κόμματος.

Σταθερή κυβέρνηση επιτυγχάνεται ξανά με την επαναφορά του πλειοψηφικού και την ανάδειξη της κυβέρνησης Τσαλδάρη όμως η απλή αναλογική επανέρχεται το 1936 δίνοντας την δυνατότητα στο μικρό κόμμα του Ι. Μεταξά να κυριαρχήσει στο διχασμένο κοινοβούλιο και στην συνέχεια  να επιβάλει δικτατορία.

Μετά τον πόλεμο οι πρώτες εκλογές έγιναν τον Μάρτιο του 1946 εν μέσω εμφυλίου πολέμου και φυσικά με απλή αναλογική.

Αποτέλεσμα μέσα σε μια 4ετια να σχηματισθούν δέκα κυβερνήσεις συνεργασίας με την πολιτική αβεβαιότητα να παίρνει διαστάσεις κοινοβουλευτικής ανωμαλίας.

Το 1950 ξανά τα ίδια, πολυδιάσπαση με την εκλογή 10 κομμάτων όπου το μεγαλύτερο, το Λαϊκό Κόμμα , να μην φθάνει ούτε στο 19%.

Το πλειοψηφικό του επόμενου έτους οδήγησε στις ισχυρές κυβερνήσεις Παπάγου στην αρχή και Καραμανλή στην συνέχεια και την Ελλάδα σε μια περίοδο ανάπτυξης και σταθερότητας.

Μορφή  απλής αναλογικής με την πιο κουτοπόνηρη όμως έκφανση της είδαμε  το 1989 με στόχο να δυσκολέψει την άνοδο της ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη στην εξουσία, με την χώρα να εισέρχεται σε αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις σε μια χρονική συγκυρία όπου το ελληνικό δημόσιο δεν μπορούσε να πληρώσει τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.

Να φανταστούμε το είδος της πολιτικής μνησικακίας  με το γεγονός ότι με εκλογικό ποσοστό της τάξεως του 46,89% η ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη έφθασε τις 150 έδρες.

Η τελευταία επινόηση απλής αναλογικής από τον ΣΥΡΙΖΑ που θα ισχύσει στις μεθεπόμενες εκλογές πάντα με την ίδια υποκριτική βάση, την γνήσια εκδήλωση της βούλησης του λαϊκού φρονήματος.

Εάν ο Γ. Κονδύλης το 1926 που εισήγαγε την απλή αναλογική είχε το ελαφρυντικό της έλλειψης των αποτελεσμάτων της πρακτικής της εφαρμογής όσοι τον ακολουθήσαν στην κατά διαστήματα εφαρμογή της δεν έχουν κανένα ελαφρυντικό  αφού γνώριζαν τα  καταστροφικά αποτελέσματα της.

Η πολιτική ιδιοτέλεια  και η κυρίως η τάση ορισμένων να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της χώρας χωρίς να έχουν την αντίστοιχη κοινωνική αποδοχή οδηγούσε στην υιοθέτηση ενός εκλογικού συστήματος που μόνο ακυβερνησία και πολιτική αστάθεια έφερνε στη χώρα.

Ειδικά σε περιόδους που η οικονομία είχε καταρρεύσει όπως το  1933 και το 1989-90 ή σε περιόδους ειδικών συνθηκών, μετά την κατοχή και τον εμφύλιο η απλή αναλογική μόνο ως αυτοκτονικό σύνδρομο μπορεί να δικαιολογηθεί.

Η πολιτική ομαλότητα και κυρίως η οικονομική ανάπτυξη απαιτεί ισχυρές κυβερνήσεις  ενώ η δημοκρατικότητα που πολλοί επαγγέλλονται πρέπει να δίνει την δυνατότητα στον πολίτη να υπερψηφίζει ή να καταψηφίζει μια κυβέρνηση άμεσα και καθαρά χωρίς υποκριτικές δικαιολογίες.

Ο εκλογικός νόμος πρέπει να οδηγεί σε σταθερές κυβερνήσεις και κυρίως να είναι σταθερός όπως συμβαίνει στις σοβαρές χώρες (ΗΠΑ, Αγγλία, Γερμανία).

Το ίδιο και ο πολιτικός κύκλος ο οποίος πρέπει επιτέλους να σταθεροποιηθεί διότι στην χώρα μας αποτελεί όργανο της εκτελεστικής εξουσίας και όχι θεσμός που πρέπει να γίνεται σεβαστός από όλους ανεξάρτητα των πολιτικών συγκυριών.

 ΛΕΚΚΑΣ    ΣΑΡΑΝΤΟΣ

 ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ