Τουρκικά 4

Νέα Πολιτική

του Αντώνη Παπαγιαννίδη*

Μετά από τις τρεις τελευταίες μέρες, που αξιοποιήσαμε τις φιλόξενες αυτές στήλες για να θέσουμε στον αναγνώστη μερικές βασικές – κατ’ εμάς – παραμέτρους των Τουρκικών, σήμερα, να καταλήξουμε σ’ αυτό που μας αφορά αληθινά: τα σημεία τριβής που η νέα κατάσταση δημιουργεί για τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις. Πρακτικά. Άμεσα. Όχι με το φαντασιακό που (συνήθως) τις βαραίνει και καθηλώνει τον χειρισμό τους.

Να ξεχωρίσουμε τέσσερα επίπεδα στις σχέσεις αυτές. Πρώτο, ως δυνητικά αμεσότερο, η διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού. Δεύτερον, η Ελληνική στάση στα απόνερα του πραξικοπήματος του Ιουλίου, με αιχμή το αίτημα ασύλου των “8 του BlackHawk”. Τρίτο, το πάντα πικρά επίκαιρο Κυπριακό. Τέταρτο, το παγίως παραβλεπόμενο/συγκαλυπτομενο ζήτημα της Θράκης. (Υπάρχει βέβαια και το ευρύ μέτωπο των συμβολικών κινήσεων – εδώ εντελώς πρόσφατη η απόφαση της Άγκυρας να μην επιτρέψει την λειτουργία στην Παναγία Σουμελά τον Δεκαπενταύγουστο, λίγο μετά το κάλεσμα για προσευχή/αντάν απο τον μουεζίνη στην Αγια Σοφία).

Πάμε με την σειρά: Όση ανησυχία, ακόμη και άγχος κι αν δημιουργεί το προσφυγικό/μεταναστευτικό μέτωπο η συμφωνία ΕΕ/Τουρκίας, η προβληματική και δυσάρεστη αυτή ρύθμιση που ούτε καλά-καλά ίσχυσε αλλά και προσβάλλει σειρά ανθρωπίνων δικαιωμάτων είχε βολέψει την κατάσταση. Όμως, plan B για διαχείριση μιας νέας περίπτωσης χειμώνα/άνοιξης του 2016 δεν υπάρχει – το μόνο που συγκρατεί την Άγκυρα να υλοποιήσει τις απειλές της είναι η αντίληψη των διεθνών συσχετισμών. Αντίστοιχα, το μόνο που αληθινά μπορεί να κάνει η Ελλάδα είναι να κρατάει με κάθε τρόπο προσηλωμένο το Αιγαίο τους προβολείς της διεθνούς δημοσιότητας.

Η στάση, τώρα, στο θέμα του ασύλου, μετά και τις τοποθετήσεις διαφόρων στην Ευρώπη για μη-συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, μετά την συνεχή αναφορά της Αγκυρας στην ποινή του θανάτου, μετά και της άρνησης έκδοσης Τούρκων πραξικοπηματιών από την Σουηδία (να δούμε αύριο Γερμανία ή Ιταλία, στο βάθος ΗΠΑ..), δυσκολεύει όλο και περισσότερο. Πολύ πολύ λιγότερα λόγια και ανακοινώσεις, συν όση αναβλητικότητα μπορεί να σκαρφισθεί η ούτως ή άλλως σερνάμενη Ελληνική διαδικαστικότητα, είναι η πιο σώφρων στάση. Δεν είναι ένδοξη, αλλά σε σύγκριση με τις αρχικές υπερπροθυμίες Νίκου Κοτζιά…

Το Κυπριακό. Η ανυπόκριτη – όμως αληθινά ανυπόκριτη – στήριξη των επιλογών Αναστασιάδη (και του Εθνικού Συμβουλίου) σε μια ακόμη δύσκολη φάση, με την Τουρκία να οδηγεί πάλιν ευθέως τον βηματισμό της Βόρειας Κύπρου αλλά και με τις έρευνες για υδρογονάνθρακες να κάνουν την δική τους διαδρομή, μάλλον είναι η μόνη χρήσιμη στάση. Κάθε Ελλαδικός μπιζιμποντισμός – όπως π.χ. η τάση να επιλέγει η Αθήνα (μνήμη “εθνικού κέντρου”…) ποια θέματα των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, π.χ το καθεστώς των εγγυήσεων, έχουν προτεραιότητα απέναντι σε άλλα, όπως το εδαφικό ή το περιουσιακό – μόνον κακό μπορεί να κάνει. Στο Κυπριακό, η γεωστρατηγική/γεωοικονομική διάσταση με την συμμετοχή του Ισραήλ στο παίγνιο μπορεί να παίξει τον κύριο ρόλο. Αθήνα και Λευκωσία μπορούν να κρατήσουν τον ρόλο σοβαρού παίκτη;

Η Θράκη. Εδώ το πράγμα γίνεται όλο και πιο πολύπλοκο. Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τον ρόλο “της Τουρκίας” ως μονομπλόκ, ως “κινήσεις του Προξενείου” – ενώ στην πραγματικότητα παίζουν πολύ περισσότεροι συντελεστές. Από τους οικονομικούς, που τα τελευταία χρόνια άνθισαν (μαζί και με την τουρκική οικονομία) αλλά τώρα μάλλον συμμαζεύονται – όμως ποια είναι η Ελληνική αντίπαλη παρουσία; Μέχρι τους εκπαιδευτικούς, που πάλιν στην Ελληνική πλευρά μένουν σε χαμηλότατους τόνους. Ή και τους θρησκευτικούς, όπου η ενδο-τουρκική εκρηκτικότητα “μεταφέρεται” αυτούσια… Όμως, η μείζων ελληνική αστοχία – όλων των Κυβερνήσεων, δε, αν και περισσότερο των δεξιότερων – έγκειται στην σιωπή. την συγκάλυψη. την απόκρυψη των όσων συμβαίνουν.

*Συνεργάτης της Νέας Πολιτικής (Δημοσιεύθηκε στο Kontra News)