Φωτιά στην πιο ήσυχη, σχετικά πάντα, γωνιά της Μέσης Ανατολής απειλεί να βάλει η Σαουδική Αραβία μετά τον αποκεφαλισμό το προηγούμενο Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2016 τεσσάρων Σιιτών κληρικών, μεταξύ των οποίων κι ο Νιμρ αλ Νιμρ, σημαίνουσα μορφή του Σιτικού κινήματος στη Σαουδική Αραβία.
ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ
Ο Σιίτης κληρικός καταδικάστηκε κατηγορούμενος για τρομοκρατία στην εσχάτη των ποινών για τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στα ανατολικά της χώρας, όπου κατοικεί το 10% των Σιιτών κι όπου βρίσκονται τα σημαντικότερα ενεργειακά αποθέματα, οι οποίες συγκλόνισαν το βασίλειο των Σαούντ το 2011, στα απόνερα της αραβικής άνοιξης. Να σημειωθεί πως όλα τα ρεπορτάζ του διεθνούς Τύπου περιγράφουν τον αποκεφαλισθέντα Σιίτη ως αμετακίνητο στις απόψεις του μεν, ωστόσο μετριοπαθή!
Η έφοδος αγανακτισμένων Ιρανών και ο εμπρησμός που ακολούθησε στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη έδωσαν την αφορμή στο Ριάντ να κλιμακώσει περαιτέρω τη στάση του διακόπτοντας τις διπλωματικές σχέσεις με το Ιράν. Στα χνάρια του βασιλείου των Σαούντ, το Σουδάν απέλασε τον ιρανό διπλωμάτη και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ζήτησαν από την Τεχεράνη να μειώσει τον αριθμό της διπλωματικής της αποστολής, σε μια προσπάθεια υποβάθμισης των διπλωματικών τους σχέσεων. Έτσι, με μια καλά υπολογισμένη κίνηση το Ιράν βρέθηκε στη θέση του απολογούμενου, εμφανιζόμενο ως δύναμη αποσταθεροποίησης κι η Σαουδική Αραβία από θύτης εμφανίζεται ως θύμα!
Με βάση όλες τις ενδείξεις δύο είναι οι σημαντικότερες αιτίες που οδήγησαν τη Σαουδική Αραβία συνειδητά και προσχεδιασμένα να ρίξει το αναμμένο σπίρτο στην πυριτιδαποθήκη του Κόλπου. Η μία είναι εσωτερική κι η άλλη εξωτερική.
Εμπόδια στην επιστροφή του Ιράν
Η σημαντικότερη αιτία σχετίζεται με τις ραγδαίες αλλαγές που κυοφορούνται στην ευρύτερη περιοχή και συγκεκριμένα την επάνοδο του Ιράν στη διεθνή πολιτική με τον τερματισμό της δεκαετούς, τουλάχιστον απομόνωσής του. Τις πρώτες εβδομάδες του νέου έτους αναμένεται ολοκληρωθεί η εφαρμογή της συμφωνίας που υπέγραψε η Τεχεράνη στις 14 Ιουλίου 2015, με τον πρωταγωνιστικό ρόλο να ανήκει στον ενδοτικό πρόεδρο Χασάν Ρουχανί, που εξελέγη το 2013. Στην άλλη μεριά του τραπεζιού κάθονταν οι διπλωματικές αντιπροσωπείες έξι χωρών: ΗΠΑ, Ρωσίας, Γαλλίας, Κίνας, Αγγλίας και Γερμανίας. Ήταν δε η πρώτη φορά που κάθισαν στο ίδιο τραπέζι οι διπλωματικές αντιπροσωπείες ΗΠΑ και Ιράν, σηματοδοτώντας το σταδιακό τερματισμό των εχθρικών σχέσεων των δύο χωρών. Δηλωτικές επίσης της αλλαγής του κλίματος μεταξύ των δύο χωρών ήταν κι οι ανακοινώσεις του Ομπάμα βάσει των οποίων θα έθετε βέτο σε οποιαδήποτε προσπάθεια των Ρεπουμπλικανών να ακυρώσουν με νομοθετική τους παρέμβαση την εφαρμογή της συμφωνίας.
Οι σημαντικότεροι ωστόσο πολέμιοι της συμφωνίας με την Τεχεράνη, που υπεγράφη μετά από συνεχείς διαπραγματεύσεις δύο ετών και προβλέπει την ακύρωση του πυρηνικού της προγράμματος ακόμη και την αποστολή επιθεωρητών που θα επιτηρούν τα εργαστήρια ακόμη κι όσα βρίσκονται σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ήταν στην Μέση Ανατολή. Ειδικότερα η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ που πλέον θα χάσουν τουλάχιστον μέρος της αξίας χρήσης τους για τις ΗΠΑ, από τη στιγμή που το «απόλυτο κακό» που αντιπροσώπευε το Ιράν αποδεικνύεται πλέον, εγγράφως, πως είναι απόλυτα χειρίσιμο και ελέγξιμο απ’ όσους έχουν αναλάβει το ρόλο του διεθνούς χωροφύλακα. Αυτή ακριβώς την εικόνα θέλησε να ανασκευάσει και να ανατρέψει το Ριάντ προχωρώντας στον αποκεφαλισμό του Σιίτη κληρικού, που σηματοδοτεί την απόλυτη προβοκάτσια στη Μέση Ανατολή. «Αν πιστεύετε ότι ο μετριοπαθής Σιιτισμός έχει πλέον το πάνω χέρι στο Ιράν, ξεχάστε το» φάνηκε να διαμηνύει το Ριάντ σε όλο τον κόσμο..
Η αλήθεια μάλιστα είναι πως στην πράξη η σαουδαραβική προβοκάτσια παρεμβαίνει αποτελεσματικότατα στη διαμάχη μεταξύ των ενδοτικών και των μαχητικών πτερύγων του ισλαμικού καθεστώτος που δεν επιθυμούν την επιστροφή του Ιράν στη διεθνή κονίστρα υπ’ αυτούς τους όρους, δηλαδή το συμβιβασμό. Γίνεται αυτό μάλιστα λόγω της πολύ κρίσιμης πολιτικής συγκυρίας που διανύει το Ιράν, εν όψει των κοινοβουλευτικών εκλογών της 26ηςΦεβρουαρίου 2016. Οι συγκεκριμένες εκλογές έχουν ξεχωριστή σημασία γιατί θα αναδείξουν τη σύνθεση όχι μόνο της βουλής αλλά και της συνέλευσης των ειδικών που αποφασίζει για τον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη τα επόμενα χρόνια. Δεδομένου δε ότι ο τωρινός ηγέτης είναι 76 ετών θεωρείται πιθανό πως αυτό το σώμα θα κρίνει ποιος θα είναι ο διάδοχος του Αλί Χαμενεΐ. Σε αυτό το πλαίσιο, η επίθεση που δέχεται από το σουνίτικο καθεστώς των Σαούντ η σιιτική πτέρυγα του Ισλάμ ενισχύει τις πιο αδιάλλακτες πτέρυγες του ιρανικού καθεστώτος, μιας και ο αποκεφαλισμός του Νιμρ αλ Νιμρ φαίνεται ως το τίμημα των διαπραγματεύσεων και της εξομάλυνσης των σχέσεων του Ιράν με τη διεθνή κοινότητα. Το ζητούμενο, συμπερασματικά, από τη μεριά του σαουδαραβικού βασιλείου είναι η διαιώνιση του μέχρι πρότινος στάτους που, χώρια των προαναφερθέντων, ακυρώνει τα μεγαλεπήβολα σχέδια οικονομικής διείσδυσης στο Ιράν των δυτικών πετρελαϊκών εταιρειών οι οποίες θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν τα αφάνταστα χαμηλό κόστος εξόρυξης στο Ιράν, το οποίο δεν υπερβαίνει τα 10 δολάρια το βαρέλι. Με βάση μάλιστα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, το υπουργείο Πετρελαίου του Ιράν, στο οποίο ανήκουν κι οι τέσσερις εταιρείες που ελέγχουν όλες τις εκμεταλλεύσεις, έχει έτοιμα για εκμετάλλευση 50 σχέδια που αναζητούν επενδυτές! Η συμφωνία επίσης θα ξεπαγώσει περιουσιακά στοιχεία του Ιράν ύψους 100 δισ. δολ. Πρόκειται για μια προοπτική που θα περιορίσει την λάμψη της Σαουδικής Αραβίας. Γιατί να την αφήσει να συμβεί;
Λιτότητα στο εσωτερικό
Η τεχνητή κρίση στο εξωτερικό ήταν για το Ριάντ κι ένας εύσχημος τρόπος για να διαχειριστεί την οικονομική κρίση που σοβεί στο εσωτερικό λόγω της πτώσης της τιμής του πετρελαίου, που έχει οδηγήσει σε ναυάγιο τον κρατικό προϋπολογισμό του. Ενδεικτικά, μόνο το δημοσιονομικό του έλλειμμα για το 2015 ανήλθε στο αστρονομικό ποσό των 98 δισ. δολ. ή 15% του ΑΕΠ (όταν το 2012 είχε πλεόνασμα ύψους 12% του ΑΕΠ). Το χειρότερο ωστόσο είναι πως, στη βάση προβλέψεων που αποκλείουν μια ταχεία επιστροφή της τιμής του πετρελαίου στα προηγούμενα ύψη, ο νέος προϋπολογισμός ισοδυναμεί με θεραπεία σοκ, καθώς για πρώτη φορά προβλέπει μειώσεις δημοσίων δαπανών ύψους 10%, αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικού για τους μεγάλους καταναλωτές, άνοδο της τιμής των καυσίμων και ιδιωτικοποιήσεις σε μια προσπάθεια να μειωθούν σημαντικά οι κρατικές επιδοτήσεις στην ενέργεια που ανέρχονταν στο 13% του ΑΕΠ. Συζητιέται ακόμη σε συνεργασία με τα γειτονικά καθεστώτα η εισαγωγή ΦΠΑ κι η αύξηση της φορολογίας στα είδη καπνού και τα αναψυκτικά. Η Σαουδική Αραβία ακόμη κι αν δεν υπήρχε έπρεπε να κατασκευάσει έναν εχθρό για να εξάψει τα θρησκευτικά πάθη και να στρέψει την προσοχή των πολιτών της πέραν των συνόρων, έτσι ώστε τα αντιλαϊκά μέτρα που για πρώτη σχεδόν φορά εφαρμόζει στο εσωτερικό της να περάσουν με τις μικρότερες δυνατές αντιδράσεις.
Ωστόσο, το εμπρηστικό σχέδιο της Σαουδικής Αραβίας όσο κι αν αποκλείει την πολεμική αναμέτρηση με το Ιράν, που είναι οι δύο υπερδυνάμεις της περιοχής, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα καταλήξει δεδομένου ότι ήδη η περιοχή είναι στο …κόκκινο, με τη Σαουδική Αραβία μάλιστα να φέρει τεράστια ευθύνη, λόγω της στήριξης που παρείχε στους τζιχαντιστές. Και τώρα ανάβει νέα φωτιά…
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Επίκαιρα, στις 8 Ιανουαρίου 2016
leonidasvatikiotis.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου