Τα παιδιά του κραχ-analyst

analyst

Τα κράτη, καθώς επίσης οι κεντρικές τράπεζες, έχουν χάσει τα ηνία του χρηματοπιστωτικού συστήματος – με αποτέλεσμα να κυριαρχούν πλέον οι χρηματαγορές, με τις διάφορες μορφές τους, ενώ οι κυβερνήσεις αδυνατούν να αμυνθούν στις επιθέσεις τους

«Κανένας δεν μπορεί να προεξοφλήσει τα αποτελέσματα τυχόν χρεοκοπίας της Ελλάδας, «κόστους» άνω των 400 δις €, στην Ευρωζώνη, στην ΕΕ και στον υπόλοιπο πλανήτη – οπότε θα ήταν καλύτερα να είναι πιο προσεκτικοί οι Γερμανοί, με τις απειλές τους εναντίον της χώρας μας» (ΒΒ). 

.

Άρθρο

Τις προηγούμενες εβδομάδες συνέβη κάτι εξαιρετικά εντυπωσιακό στις παγκόσμιες αγορές ομολόγων – ένα έκτακτο, απρόβλεπτο και μη αναμενόμενο γεγονός, το οποίο προβλημάτισε τους πάντες. Ειδικότερα, σύμφωνα με πρόχειρες εκτιμήσεις, «κάηκαν» μέσα σε ελάχιστες ημέρες περίπου 800 δις €, μέσω των ραγδαίων πωλήσεων κρατικών κυρίως ομολόγων, με τη μέθοδο της «παρούσας τιμής» (mark to market) – ουσιαστικά σε οποιαδήποτε τιμή θα μπορούσαν να πουληθούν, τη στιγμή που δόθηκαν.

Διαπιστώθηκε επομένως ένα στιγμιαίο κραχ (flash Crash) στις παγκόσμιες αγορές ομολόγων, το οποίο είχε ως «πηγή» του τις χώρες της Ευρωζώνης και ειδικά τη Γερμανία – από όπου ξεκίνησε το σοκ, με τα δεκαετή ομόλογα να δεκαπλασιάζονται από το 0,05% στο 0,48% σε χρόνο μηδέν, συνεχιζόμενο σε ολόκληρο τον πλανήτη (γράφημα).

 .

 .

Περαιτέρω, φαίνεται πως επαναλήφθηκε ένα παρόμοιο γεγονός, το οποίο είχε συμβεί το προηγούμενο έτος (15.10.2014), όταν ξαφνικά κατέρρευσαν οι αγορές ομολόγων των Η.Π.Α. (πηγή) – χωρίς να μπορεί να εξηγηθεί οικονομικά ούτε αργότερα, με ενδεχόμενη αιτία τα θεμελιώδη στοιχεία της υπερδύναμης.

Θα ήταν βέβαια πιθανόν να οφειλόταν στους βραχυπρόθεσμους διαπραγματευτές (traders) οι οποίοι, με τα προγράμματα αλγορίθμων που χρησιμοποιούν, θα μπορούσαν να είχαν προκαλέσει μαζικές πωλήσεις – λόγω των κατωτάτων ορίων τιμών (stop loss) σε άλλες αγορές, για την αποφυγή ζημιών (καταρρακτώδεις πωλήσεις).

Μία ένδειξη προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση ήταν ένα Tweet του πρώην γενιού διευθυντή του μεγαλύτερου συνταξιοδοτικού ταμείου του πλανήτη, της PIMCO – του  B. Gross δηλαδή, ο οποίος δεν είχε παραιτηθεί εκούσια για να εργασθεί στην Janus, ενώ έγραψε πριν ακόμη συμβεί το γεγονός ότι, η τοποθέτηση του στην πτώση των δεκαετών γερμανικών ομολόγων θα ήταν το μεγαλύτερο στοίχημα της ζωής του (πηγή).

Η αιτιολογία που έδωσε ήταν το άνοιγμα 200 μονάδων βάσης (2%), η διαφορά μεταξύ των αμερικανικών και των γερμανικών επιτοκίων, την οποία θεώρησε ως ευκαιρία – έχοντας εκ των πραγμάτων (de facto) δίκιο, αφού μετά από μερικές ημέρες εκτοξεύθηκε η απόδοση των γερμανικών ομολόγων.

Αρκετοί βέβαια θεώρησαν πως, με τη δήλωση του αυτή, ανέλαβε το ρόλο να συντονίσει μία κερδοσκοπική επίθεση εναντίον της Γερμανίας, για λογαριασμό του εργοδότη του – αφού κάτι ανάλογο είχε κάνει ο G. Soros στο παρελθόν, όταν «ενορχήστρωσε» την επίθεση εναντίον της βρετανικής στερλίνας, κερδίζοντας τεράστια ποσά (πάνω από 1 δις).

Όποιος λοιπόν ανά τον κόσμο είχε ακολουθήσει τη «συμβουλή» του B. Gross, κατάφερε μέσα σε ελάχιστες ημέρες να αποκομίσει τεράστια κέρδη – οδηγώντας τα γερμανικά ομόλογα στα ύψη και κλείνοντας στη συνέχεια τις θέσεις του, για να τα εγγράψει στον ισολογισμό του. Αυτοί που ζημιώθηκαν (δεν υπάρχουν κέρδη αυτού του είδους, χωρίς αντίστοιχες ζημίες), ήταν όλοι όσοι πούλησαν τα ομόλογα τους βιαστικά, αυξάνοντας την προσφορά και πιέζοντας ακόμη περισσότερο τις τιμές – προς όφελος του B. Gross και των ακολούθων του.

Περαιτέρω, επειδή η παγκόσμια αγορά ομολόγων είναι της τάξης των 45 τρις $ (πηγή), αποτελεί ένα πλουσιοπάροχο πεδίο δραστηριοποίησης των «παιδιών του κραχ» (Flash Boys), τα οποία οργανώνουν τέτοιες κερδοσκοπικές επιθέσεις – ενώ οι θεωρητικοί του χρήματος αδυνατούν να βρουν έναν κατάλληλο τρόπο προστασίας.

Εάν λοιπόν κανείς έχει αποκτήσει την απαιτούμενη φήμη και αξιοπιστία μεταξύ των επενδυτών, όπως για παράδειγμα ο B. Gross, έχει τη δυνατότητα να συντονίσει την διεθνή «κοινότητα», επιτυγχάνοντας θαύματα - ενώ μπορεί ταυτόχρονα να εκδικηθεί τον πρώην εργοδότη του, την PIMCO εν προκειμένω, η οποία υπέστη μεγάλες ζημίες, χωρίς να θεωρηθεί παράνομος.

.

Τα πακέτα ρευστότητας

Συνεχίζοντας, σύμφωνα με την υπόθεση γνωστή ως «Ουδετερότητα του Wallace», μία κεντρική τράπεζα δεν είναι σε θέση με την υιοθέτηση της πολιτικής ποσοτικής διευκόλυνσης (QE), να μειώνει μακροπρόθεσμα τα επιτόκια των ομολόγων – κάτι που αποδεικνύεται από τις εμπειρίες της Fed.

Αναλυτικότερα, μετά από τρία συνεχή πακέτα (QE), διαπιστώθηκε πως τα αποτελέσματα της αγοράς ομολόγων για την αύξηση της ρευστότητας της αμερικανικής οικονομίας, γίνονταν κάθε φορά πιο αδύναμα – ενώ έπαψαν να επηρεάζουν τα μακροπρόθεσμα επιτόκια, τα οποία ακολούθησαν ανοδική πορεία.

Ενδεχομένως δε να εξουδετερωθεί πολύ πιο γρήγορα το «όπλο» της ΕΚΤ, το πακέτο των 1,1 τρις € δηλαδή για την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης της Ευρωζώνης, καθώς επίσης για την προστασία απέναντι σε μία ελληνική χρεοκοπία – επειδή το υιοθέτησε πολύ αργά, ενώ είναι γνωστό πως όποιος ακολουθεί καθυστερημένα, τιμωρείται από τη ζωή.

Πόσο μάλλον όταν η αδυναμία ανάπτυξης της Ευρωζώνης δεν οφείλεται στη χαμηλή «μονεταριστική τροφοδοσία» της με φθηνά δάνεια - αλλά στα μεγάλα διαρθρωτικά της προβλήματα, στα βουνά τωνσυσσωρευόμενων χρεών, στο υπερδιογκωμένο τραπεζικό της σύστημα, στην έλλειψη αξιόχρεων οφειλετών, στις ασυμμετρίες κοκ.

Πρόκειται λοιπόν για μία ουτοπία, για μία εξόφθαλμη αυταπάτη της διοίκησης της ΕΚΤ, εάν πράγματι πιστεύει πως με τη βοήθεια της μαζικής αύξησης της ρευστότητας, θα μπορεί να «αγοράζει χρόνο» στο διηνεκές– έτσι ώστε να καταφέρει να εξισορροπήσει το σύνολο των προβλημάτων που αντιμετωπίζει.

Το γεγονός δε, σύμφωνα με το οποίο ακόμη και ο «υποδειγματικός μαθητής» της Ευρωζώνης, η Γερμανία, όσον αφορά τη μείωση του δημοσίου ελλείμματος και του χρέους, τα υψηλά πλεονάσματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, καθώς επίσης τον ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης, δεν είναι σε θέση να αμυνθεί απέναντι στις κερδοσκοπικές επιθέσεις των αγορών, είναι αρκετό για να κατανοήσει κανείς το ρίσκο των άλλων χωρών, οι οποίες βρίσκονται σε πολύ πιο άσχημη οικονομική κατάσταση.

.

Οι άλλες επιθέσεις των κερδοσκόπων

Σε σχέση με τον ίδιο κίνδυνο, είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ρωσίας το προηγούμενο έτος, όταν βρέθηκε στο στόχαστρο των διεθνών κερδοσκόπων – αδυνατώντας πλήρως να αμυνθεί στις επιθέσεις τους.

Μέσα σε λίγες εβδομάδες, όταν διαπιστώθηκαν οι αδυναμίες της οικονομίας της (άρθρο), τα επιτόκια των δεκαετών ομολόγων εκτοξεύθηκαν από το 10% στο 16% (γράφημα), με το σοκ να έχει αντιμετωπισθεί μόνο εν μέρει, με τη βοήθεια των συναλλαγματικών της αποθεμάτων – όπου διατέθηκαν μεγάλα ποσά (περί τα 140 δις $), για τη στήριξη των αξιόγραφων, καθώς επίσης της ισοτιμίας του ρουβλίου.

.

.

Κάτι ανάλογο είχε συμβεί προηγουμένως στην Τουρκία (τα επιτόκια των δεκαετών αναρριχήθηκαν από το 6%, πάνω από το 11%), η οποία έπρεπε επίσης να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις των αγορών, έχοντας χάσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, λόγω της τότε πολιτικής αστάθειας - κάτι που πιθανότατα θα συμβεί ξανά, είτε πριν, είτε μετά τις εκλογές, εάν τυχόν το κυβερνών κόμμα υποστεί μία σημαντική ήττα (άρθρο).

Περαιτέρω, στην Ελβετία η κατάσταση εξελίχθηκε από την αντίθετη πλευρά (γράφημα), όταν η κεντρική της τράπεζα αποφάσισε ξαφνικά να απελευθερώσει το φράγκο από τη σταθερή ισοτιμία του σε σχέση με το ευρώ – με αποτέλεσμα τα επιτόκια να φτάσουν στο ναδίρ (περίπου στο 0,08% σήμερα).

 .

.

Αποτέλεσαν λοιπόν επίσης στόχο των κερδοσκόπων, όπως πρόσφατα τα γερμανικά – ενώ, εάν υποθέσουμε πως το κριτήριο (Benchmark) είναι το αμερικανικό επίπεδο των επιτοκίων, τότε θα ακολουθήσει ένα νέο κύμα ανοιχτών πωλήσεων, το οποίο θα οδηγήσει ακόμη και τα ελβετικά επιτόκια σε χρόνο μηδέν στα ύψη.

Περαιτέρω, με βάση τον κανόνα της «ανακύκλωσης» (Rotation), θα μπορούσαν με έναν ανάλογο συντονισμό, όπως αυτός του B. Gross, να οδηγηθούν στα ύψη τα επιτόκια δανεισμού της μίας χώρας μετά την άλλη - με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα κέρδη των κερδοσκόπων, εις βάρος των υπολοίπων επενδυτών, καθώς επίσης των φορολογουμένων Πολιτών, με ελάχιστες δυνατότητες άμυνας εκ μέρους των κρατών ή/και των κεντρικών τραπεζών.

Άλλωστε, όταν το ποσόν που διαθέτει μία κεντρική τράπεζα, όπως για παράδειγμα η ΕΚΤ, δεν ξεπερνάει τα 60 δις € μηνιαία, ενώ οι κερδοσκόποι τοποθετούν μέσα σε ελάχιστες ημέρες 800 δις € εναντίον του, είναι αδύνατον να καταπολεμηθούν οι συνέπειες – αφού πρόκειται ουσιαστικά για μία σταγόνα νερού, επάνω σε μία καυτή πέτρα.

.

Συμπέρασμα

Η αποτυχία της «αναρρύθμισης» των αγορών, μετά το έγκλημα της πλήρους απελευθέρωσης τους (Glass Steagall Act κοκ.), θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στον πλανήτη – ενώ τα παιδιά του κραχ γνωρίζουν πλέον πολύ καλά να εκμεταλλεύονται τα άπειρα όπλα που έχουν στη διάθεση τους, όπως τις ανοιχτές πωλήσεις, τα παράγωγα κλπ.

Ουσιαστικά λοιπόν τα κράτη, καθώς επίσης οι κεντρικές τράπεζες, έχουν χάσει τα ηνία του χρηματοπιστωτικού συστήματος – με αποτέλεσμα να κυριαρχούν πλέον οι χρηματαγορές, με τις διάφορες μορφές τους (hedge funds, μεγάλες τράπεζες κοκ.), ενώ οι κυβερνήσεις, ακόμη και η αμερικανική, αδυνατούν να αμυνθούν στις επιθέσεις τους.

Επομένως, είναι θέμα χρόνου η πρόκληση ενός επομένου κραχ, όπως αυτό του 2007/08 – μέσω του οποίου θα αποκομίσουν ακόμη περισσότερα κέρδη οι «επενδυτές», ενώ θα ζημιωθούν ξανά τα κράτη και οι Πολίτες τους.

 Βιβλιογραφία: Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης (ETH)

Analyst Team