Μετριοπαθής είναι. Πρόταση;

protagon

του Αντώνη Παπαγιαννίδη

Το βιβλιαράκι-πολιτικό φυλλάδιο των Γ.Bαρουφάκη, J. Galbraith και St. Holland, λίγο-πολύ όλοι το γνωρίζουν. Αν μη τι άλλο από την παρουσίαση στο Βυζαντινό Μουσείο, με πολυφωτισμένο ομιλητή Αλέξη Τσίπρα, με παρευρισκόμενους Σταύρο Θεοδωράκη, Σπύρο Λυκούδη, Αντρίκο Παπανδρέου -τα γνωστά.

Αποχωρισθήκαμε από 9 ευρώ και το διαβάσαμε. Αρχή-τέλος. Στόχο έχει να δώσει ένα στίγμα ριζοσπαστικό μεν και εναλλακτικό ως προς τη «μονόδρομη σκέψη» που έχει κυριαρχήσει στην Ευρώπη, τη σκέψη δηλαδή που θεωρεί ότι η ρίζα της ανάπτυξης δεν μπορεί να προέλθει (πάντως στην Ευρώπη...) παρά μόνο μέσα από πολιτικές δημοσιονομικής λιτότητας και διαρθρωτικών αλλαγών/ελευθέρωσης των αγορών, πλην όμως χωρίς στοιχεία ανατροπής ή επαναστατικότητας. Η προσέγγιση των συγγραφέων ανοιχτά καταγράφει τους πολιτικούς περιορισμούς υπό τους οποίους γίνονται οι προτάσεις τους: αποκλεισμός της εγγύησης του χρέους κρατών (όπως η Ελλάδα) από άλλα κράτη της ευρωζώνης (όπως η Γερμανία), απόρριψη της νομισματικής χρηματοδότησης του χρέους από την ΕΚΤ, αποκλεισμός της συνευθύνης χρέους όπως με την έκδοση ευρωομολόγων και τέλος αποφυγή της ομοσπονδίωσης της Ε.Ε. όσο (τουλάχιστον) διαρκεί η κρίση του ευρώ.

Συνεπώς προσέρχονται με πρακτική, όχι διακηρυκτική διάθεση. Οι προτάσεις τώρα που υποβάλλουν -όχι για συμφωνία από τη Γερμανία, ή από την κυρίαρχη σήμερα άποψη (δηλαδή τη γερμανική...), αλλά για κάτι σαν δημόσια συζήτηση- κάνουν έναν κάποιο δρόμο. Που για να τον ξεκινήσει κανείς, προϋποτίθεται ότι αποδέχεται πως «παρά τους εορτασμούς για την υπέρβαση της κρίσης, η ευρωζώνη οδεύει ολοταχώς προς τον κατακερματισμό και τη διάλυση».

Τι προτάσσεις;

Πρώτον, να αναληφθεί από τον ESM (υπό την καθοδήγηση του εποπτικού ρόλου της ΕΚΤ) το βάρος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών «ώστε να τεθεί τέλος στον θανάσιμο εναγκαλισμό κρατών και τραπεζών». Δεύτερον, να γίνει μερική μετατροπή του δημοσίου χρέους των κρατών μελών (του άνω του 60%) σε κοινής διαχείρισης. Τρίτον, να προωθηθούν μέτρα χρηματοδότησης έργων και δράσεων που θα επαναφέρουν σε πρώτη γραμμή την έννοια της ανάκαμψης, με τη στήριξη της έκδοσης ομολόγων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων από την ΕΚΤ (αυτή είναι η εκδοχή του "Ευρωπαϊκού New Deal"). Τέταρτον, με βάση τα κέρδη που έχει πραγματοποιήσει η ΕΚΤ από την ίδια την κρίση - «λόγω της στρεβλής αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης»- να χρηματοδοτηθεί ένα «Επείγον Πρόγραμμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης», για τη διατροφή και τη θέρμανση των πλέον δοκιμαζόμενων πληθυσμών στις ζώνες κρίσης.

Είναι συμβατά όλα αυτά (ή άλλα ανάλογα) με τα θεσμικά της Ε.Ε. ή της ευρωζώνης; Οι συγγραφείς επιμένουν ότι ναι, όμως μερικά ερωτηματικά δεν λείπουν.

Θα γίνονταν πολιτικά αποδεκτά σε κοντινό μέλλον; Εδώ η αμφιβολία βαραίνει.

Διερωτώμεθα, πάντως, αν και κατά πόσον το βιβλίο Γ. Βαρουφάκη-J. Galbraith-St. Holland αληθινά διαβάστηκε από τον συριζέικο παρευρισκόμενο στο Βυζαντινό Μουσείο της παρουσίασης κόσμο. Αρχή - τέλος, εννοούμε. Όχι ως τυφλοσούρτης εφαρμογής, αλλά ως βάση προβληματισμού θα το άξιζε.