Το δεξιό σενάριο εξόδου από την κρίση

analyst

του Βασίλη Βιλιάρδου

Οφείλουμε να προσπαθήσουμε όλοι μαζί, χωρίς ανόητες αντιπαλότητες, να ξεφύγουμε από την παγίδα του χρέους, στην οποία οδηγηθήκαμε δόλια – επιλέγοντας τον καλύτερο δυνατό δρόμο και απορρίπτοντας τις «ετοιμοπαράδοτες» λύσεις.

 Είναι φανερό το ότι, μία κυβέρνηση που πιστεύει στις δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς, έχει αρκετές δυνατότητες στη διάθεση της, για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της οικονομίας της – αρκεί προηγουμένως να αποκτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών οι οποίες, όπως και στο παραπάνω παράδειγμα των τραπεζών, θα την ενισχύσουν, εάν πεισθούν ότι μπορούν να πάρουν τα χρήματα τους πίσω.

Όταν όμως οι διεθνείς αγορές, οι ιδιοκτήτες κεφαλαίων και αποταμιεύσεων καλύτερα, είναι πεπεισμένες/νοι ότι, η κυβέρνηση δεν έχει καμία απολύτως πρόθεση να εξοφλήσει εκούσια τις υποχρεώσεις της, νέες ή παλαιότερες, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας σήμερα, δεν υπάρχει καμία ελπίδα να την ενισχύσουν. Πόσο μάλλον όταν διαπιστώνουν ότι, υιοθετεί καταναγκαστικά προγράμματα – η «ανόρεκτη», η «ακούσια» κατά κάποιον τρόπο, καθώς επίσης η αποσπασματική εφαρμογή των οποίων δεν αφήνει καμία αμφιβολία, σχετικά με τις προθέσεις και τις δυνατότητες της.

Εάν όμως οι αγορές δεν ενισχύσουν την Ελλάδα, τότε είναι αδύνατον να ξεφύγει ποτέ από τα νύχια της Τρόικας – ενώ θα πληρώσει πολλαπλά τις οφειλές της σε είδος, αφού δεν θέλει να τις πληρώσει με χρήματα. Απλούστερα, η Τρόικα θα λεηλατήσει στην κυριολεξία τόσο τη δημόσια, όσο και την ιδιωτική περιουσία των Ελλήνων, ενώ η Ελλάδα θα παραμένει χρεωμένη με ποσά, τα οποία θα έχει ουσιαστικά ξεπληρώσει προ πολλού.

Για παράδειγμα, το μεγαλύτερο μέρος της δημόσιας περιουσίας θα «εκποιηθεί», αποφέροντας ένα ελάχιστο ποσόν σε σχέση με την πραγματική της αξία – οπότε η χώρα θα παραμείνει «πιστωμένη». Το ίδιο θα συμβεί και με την ιδιωτική περιουσία, η οποία ουσιαστικά θα κατασχεθεί μέσω υπερβολικών φόρων και χαρατσιών – οδηγούμενη είτε στο δημόσιο και από εκεί στους πιστωτές, είτε απ’ ευθείας στους πιστωτές, μέσω των τραπεζών και των «τιτλοποιήσεων» των κατασχεμένων περιουσιακών στοιχείων (ακινήτων).

.

Ραδιοφωνική συζήτηση του κ. Σαχίνη (Νέα Κρήτη, Παγκρήτια εφημερίδα) με τον οικονομολόγο κ.B.Βιλιάρδο, το πρωί της 28ης Ιανουαρίου του 2014 

Η μοναδική λύση τώρα, η οποία είναι στη διάθεση μίας φιλελεύθερης κυβέρνησης (η έννοια «φιλελεύθερη» δεν έχει καμία σχέση με το νεοφιλελευθερισμό), είναι να εξυπηρετεί τα χρέη της, με τις δικές της δυνάμεις και με το δικό της σχέδιο - ενώ μπορεί να διώξει την Τρόικα αμέσως, αρκεί να σταματήσει να δανείζεται από αυτήν, τεκμηριώνοντας ότι θα μπορεί να εξοφλεί τις υφιστάμενες υποχρεώσεις της, όταν θα γίνονται ληξιπρόθεσμες.

Η Ελλάδα προφανώς και μπορεί να τα καταφέρει, εάν αποκτήσει μία ικανή κυβέρνηση, η οποία να είναι σε θέση να εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη των αγορών – με πρώτη υποχρέωση της να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό, παύοντας να δημιουργεί ελλείμματα (ζημίες). Ειδικότερα,

.

(α)  Μία τέτοια κυβέρνηση, για να εξασφαλίσει το βραχυπρόθεσμο δανεισμό της, έτσι ώστε να μην έχει ανάγκη την Τρόικα, θα μπορούσε, για παράδειγμα, να εκδώσει «εθνικά ομόλογα», εγγυημένα με κρατικά περιουσιακά στοιχεία – «πουλώντας» τα στις τράπεζες της οι οποίες, αφού τα ομόλογα θα είναι εγγυημένα, θα μπορούν να τα χρηματοδοτήσουν «φθηνά» μέσω της ΕΚΤ.

Εθνικά ομόλογα με ρήτρα πληθωρισμού, κατά το παράδειγμα της Ιταλίας, θα μπορούσαν να αγοραστούν και από τους Έλληνες καταθέτες – επίσης από αυτούς που έχουν μεταφέρει τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό,εάν πεισθούν με τη σειρά τους ότι η Ελλάδα θα επιβιώσει. Πόσο μάλλον εάν δεν απαιτηθεί φόρος για την εισαγωγή χρημάτων από το εξωτερικό και δεν επιβληθούν «ποινές», υπό την προϋπόθεση της τοποθέτησης τους σε «πατριωτικά ομόλογα».

(β)  Περαιτέρω, η μεσοπρόθεσμη κεφαλαιακή ενίσχυση του κράτους δεν είναι απαραίτητο να επιτευχθεί με την πώληση των περιουσιακών του στοιχείων, όπως για παράδειγμα αυτών που έχει μεταβιβάσει στο ΤΑΙΠΕΔ – επειδή η εισαγωγή του οργανισμού αυτού στο χρηματιστήριο, αφού προηγουμένως γίνουν όλα όσα πρέπει για να αποκτήσει την τιμή που αξίζει, θα μπορούσε να έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα.

Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση θα έπρεπε να εκμεταλλευθεί όλα τα πλεονεκτήματα που της προσφέρει η δημιουργία χρημάτων από το πουθενά, εκ μέρους των εμπορικών τραπεζών της – όπως την αναλύσαμε προηγουμένως και με στόχο την αύξηση της ρευστότητας στην αγορά, για την οποία δεν χρειάζεται τη συγκατάθεση και τη συμφωνία κανενός. Πόσο μάλλον όταν η πατρίδα μας έχει βυθιστεί στον αποπληθωρισμό (-2%), για την καταπολέμηση του οποίου απαιτούνται «πληθωριστικά μέτρα» – όπως η αύξηση της ταχύτητας κυκλοφορίας του χρήματος (ανάλυση) και η απασχόληση των ανέργων από το κράτος, σύμφωνα με την «τακτική» του Keynes.

Για να μπορέσει δε η κυβέρνηση να υποβοηθήσει τη συγκεκριμένη διεργασία, θα όφειλε να ιδρύσει μία κρατική τράπεζα επενδύσεων, προικίζοντας την με περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου – έτσι ώστε να δοθούν πιστώσεις προς την πραγματική οικονομία, μέσω της δημιουργίας χρημάτων από το πουθενά (προφανώς δεν χρειάζεται παράλληλο νόμισμα, αφού μπορούν να δημιουργηθούν νέα χρήματα από τις τράπεζες), για την «αναθέρμανση» των επενδύσεων και της ζήτησης.

Συνεχίζοντας στο θέμα μας, η επενδυτική κρατική τράπεζα (ανάλογης μορφής με τη γερμανική Kfw), θα μπορούσε να εισαχθεί στο χρηματιστήριο για να αυξήσει τις χρηματοδοτικές δυνατότητες της, καθώς επίσης να προβεί η ίδια στην αγορά των «τιτλοποιημένων ακινήτων» – τα οποία θα θελήσουν πιθανότατα να πουλήσουν φθηνά οι εμπορικές τράπεζες στο εξωτερικό, αφού κατασχέσουν μαζικά τα σπίτια των Ελλήνων.

(γ)  Τέλος, για τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της πατρίδας μας υπάρχουν πολλές δυνατότητες – όπως, για παράδειγμα, η «τιτλοποίηση» του ενδεχομένου υπογείου πλούτου της, η είσπραξη των πολεμικών επανορθώσεων από τη Γερμανία, η ιδιωτικοποίηση των μη κοινωφελών και μη στρατηγικών επιχειρήσεων, όταν θα ευρίσκεται η Ελλάδα σε πορεία ανάπτυξης, οπότε θα έχει αυξηθεί η τιμή τους  και διάφορα άλλα.

.

Χωρίς να επεκταθούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες, εάν μία κυβέρνηση καταφέρει να πείσει τους Έλληνες για τις έντιμες προθέσεις και τις ικανότητες της, διευκολύνοντας τους να καταλάβουν ότι, είναι προτιμότερο να δανείσουν οι ίδιοι το κράτος τους, έστω και με κάποιο ρίσκο να χάσουν μέρος των δανεικών, παρά να τους πάρει τα ίδια χρήματα με τους φόρους και τα χαράτσια, τότε θα καταφέρει να οδηγήσει την Ελλάδα στην έξοδο από την κρίση.

Για παράδειγμα, εάν οι Έλληνες αγόραζαν ομόλογα αξίας 3 δις €, όσα υπολογίζεται ότι θα αποφέρουν οι νέοι φόροι ακίνητης περιουσίας, τότε δεν θα υπήρχε λόγος να επιβαρυνθούν με φόρους – ενώ θα είχαν κάποια ελπίδα να πάρουν πίσω ένα μέρος των χρημάτων τους στο μέλλον.

Ολοκληρώνοντας, μία ικανή φιλελεύθερη κυβέρνηση μίας πάμπλουτης χώρας με προβλήματα ρευστότητας, όπως η Ελλάδα, υπό τη  προϋπόθεση ότι γνωρίζει τους κανόνες της αγοράς και έχει την ικανότητα να τους εκμεταλλεύεται, μπορεί να πετύχει πάρα πολλά – αρκεί να έχει σχέδιο και την ικανότητα να πείσει τεκμηριωμένα.

Μία από τις προτεραιότητες της θα ήταν αναμφίβολα η εξόφληση των υποχρεώσεων του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, η οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί άμεσα είτε με την πληρωμή μέσω ομολόγων, είτε με «πιστωτικά φόρου» – όπου οι επιχειρήσεις θα είχαν τη δυνατότητα να εξοφλούν τις υφιστάμενες ή τις μελλοντικές φορολογικές τους υποχρεώσεις, με τα συγκεκριμένα πιστωτικά.