Ένα σκάνδαλο, πολλές ανισότητες

Από την έντυπη έκδοση της Ναυτεμπορικής

Της Νατάσας Στασινού

nstas@naftemporiki.gr

Ένα σκάνδαλο, που δεν αφορά συναλλαγές του Ντόναλντ Τραμπ, παρεμβάσεις ξένων δυνάμεων στις εκλογές ή υποθέσεις κατασκοπείας, κυριαρχεί αυτό το διάστημα στα αμερικανικά Μέσα και συγκλονίζει την κοινή γνώμη. Οι αρχές εξάρθρωσαν το μεγαλύτερο δίκτυο δωροδοκιών για εισαγωγή σε πανεπιστήμια, απαγγέλοντας κατηγορίες εις βάρος δεκάδων προσώπων, που βοηθούσαν ενδιαφερόμενους να αγοράσουν μία θέση στο Γέιλ, το Στράτφορ και αλλού.

Το θέμα έχει ανοίξει μια ευρύτερη συζήτηση στις ΗΠΑ σχετικά με τις οικονομικές ανισότητες και το πώς αυτές αποτυπώνονται στις δυνατότητες πρόσβασης σε καλή εκπαίδευση. Και τούτο γιατί, όπως επισημαίνουν ορισμένοι, ακόμη κι εάν έλειπαν φαινόμενα παρανομίας όπως το συγκεκριμένο, η καλή εκπαίδευση θα παρέμενε «αποκλειστικό προνόμιο» των λίγων και πλουσίων. Τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, αφού τα αμερικανικά πανεπιστήμια φημίζονται και για το πολύ ισχυρό σύστημα υποτροφιών τους, που δίνει τη δυνατότητα σε δυνατά μυαλά ή ξεχωριστούς αθλητές να προχωρήσουν ανεξάρτητα από την οικονομική τους θέση.

Ωστόσο, είναι επίσης γνωστό πως λιγότερο δυνατά μυαλά έχουν τη δυνατότητα να κερδίσουν μία θέση, εάν το επίθετό τους είναι αρκετά ηχηρό, εάν οι γονείς τους έχουν καταθέσει μία μεγάλη προσφορά στο πανεπιστήμιο ή με άλλο νόμιμο, αλλά όχι απαραίτητα αξιοκρατικό, τρόπο. Κάπως έτσι είχε πετύχει την εισαγωγή στο Χάρβαρντ ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρετ Κούσνερ.

Δεν είναι όμως μόνο θέμα αξιοκρατίας και ίσων ευκαιριών για όλους. Είναι ένα θέμα βαθιά πολιτικό και αυτό το γνωρίζουν όσοι έχουν δει τα επιμέρους στοιχεία για όλα αυτά τα εκλογικά αποτελέσματα των τελευταίων ετών, που ήρθαν ως δυσάρεστη έκπληξη ή ήταν τουλάχιστον άβολα, ακόμη και εάν δεν αιφνιδίασαν.

Οι χαμηλότερης εκπαίδευσης ψηφοφόροι στήριξαν με θέρμη τον Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, το Brexit στη Βρετανία, τη Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία. Όχι γιατί «καταλάβαιναν λιγότερα», όπως κάποιοι είχαν σχολιάσει. Αλλά γιατί αυτοί ένιωσαν ξεχασμένοι από το σύστημα, απειλημένοι από την παγκοσμιοποίηση και τη μεταφορά θέσεων χαμηλής ειδίκευσης σε χώρες του εξωτερικού ή την αυτοματοποίηση. Το χάσμα ήταν και γεωγραφικό, με τις επαρχίες των λιγότερων ευκαιριών να ψηφίζουν πολύ διαφορετικά από τα μητροπολιτικά κέντρα.

Το χάσμα αυτό πρέπει να βρουν τρόπο να κλείσουν τα παραδοσιακά κόμματα Κεντροαριστεράς και Κεντροδεξιάς, αν δεν θέλουν να συνεχίσουν να βλέπουν τα άκρα να παίρνουν κεφάλι.

Ναυτεμπορική