Πότε χορηγείται σύνταξη και πριν τα 62 ή 67 έτη

Οι διευκρινίσεις της νέας εγκυκλίου αφορούν την αξιοποίηση των ευνοϊκών ρυθμίσεων που έχει ο νόμος 4387/2016 για τις περιπτώσεις της διαδοχικής ασφάλισης σε διαφορετικά ταμεία ή της παράλληλης ασφάλισης.

Εγκύκλιος με διευκρινίσεις για περιπτώσεις διαδοχικής ή και παράλληλης ασφάλισης

Από την έντυπη έκδοση της Ναυτεμπορικής

Του Στέλιου Παπαπέτρου

spapa@naftemporiki.gr

Όλες οι ασφαλιστικές εισφορές που έχει πληρώσει ένας εργαζόμενος ο οποίος ήταν ασφαλισμένος σε δύο διαφορετικά ασφαλιστικά ταμεία πριν αυτά ενταχθούν στον ΕΦΚΑ λαμβάνονται υπόψη για τον συνυπολογισμό και την αύξηση του τελικού ποσού της σύνταξής του, ανεξάρτητα από τον αριθμό ενσήμων που είχε στο δεύτερο ταμείο. Επίσης, εάν ένας ασφαλισμένος έχει ήδη συμπληρώσει στο πρώτο ταμείο -για παράδειγμα, στο ΝΑΤ- τον απαραίτητο αριθμό ενσήμων για να συνταξιοδοτηθεί, ακόμη και εάν δεν έχει συμπληρώσει στο δεύτερο ταμείο -για παράδειγμα στον πρώην ΟΑΕΕ- ούτε τα έτη ασφάλισης που απαιτούνται ούτε την ηλικία των 62 ετών ή των 67 ετών, τότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από το ΝΑΤ ακόμη και στην ηλικία των 57 ετών και να συνυπολογιστούν στη σύνταξή του τα ένσημα που κατέβαλλε στον πρώην ΟΑΕΕ (ως δεύτερο ταμείο).

Αυτές οι ουσιαστικές διευκρινίσεις περιλαμβάνονται σε νέα εγκύκλιο που εξέδωσε ο αρμόδιος υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Αναστάσιος Πετρόπουλος και αφορούν την αξιοποίηση των ευνοϊκών ρυθμίσεων που έχει ο νόμος 4387/2016 για τις περιπτώσεις της διαδοχικής ασφάλισης σε διαφορετικά ταμεία ή της παράλληλης ασφάλισης. Μάλιστα, η νέα εγκύκλιος έχει και χαρακτηριστικά παραδείγματα για τον τρόπο συνταξιοδότησης, καθώς και για τον υπολογισμό της προσαύξησης της σύνταξης στις περιπτώσεις διαδοχικής ή παράλληλης ασφάλισης. Υπενθυμίζεται ότι τα γενικά όρια συνταξιοδότησης είναι στα 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης ή στα 67 έτη με 15 έτη ασφάλισης. 

• Πότε θεμελιώνεται το συνταξιοδοτικό δικαίωμα σε ένα πρώην ταμείο όταν υπάρχει παράλληλη ασφάλιση
• Παράδειγμα για πρώην ΝΑΤ και πρώην ΟΑΕΕ: 

Ασφαλισμένος στο πρώην ΝΑΤ από το 2002 έως 31.12.2017 με 15 πλήρη χρόνια ασφάλισης που ήταν επίσης ασφαλισμένος και στον πρώην ΟΑΕΕ από το 2009 έως τις 31.12.2018 (μόνο 9 χρόνια ασφάλισης). Ως πρώην ασφαλισμένος στο ΝΑΤ υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ έχοντας συμπληρώσει το 57ο έτος της ηλικίας του γιατί έχει θεμελιώσει «αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα πλήρους σύνταξης» με τις διατάξεις του πρώην ΝΑΤ. Ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος έχει διαδοχικό χρόνο ασφάλισης.

Πριν από την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) αυτός ο ασφαλισμένος θα λάμβανε μία σύνταξη από το πρώην ΝΑΤ και θα έπρεπε να περιμένει τη θεμελίωση του δεύτερου συνταξιοδοτικού του δικαιώματος από τον πρώην ΟΑΕΕ στο 67ο έτος της ηλικίας του. Υπενθυμίζεται ότι ο πρώην ΟΑΕΕ δεν χορηγεί συντάξεις στο 57ο έτος της ηλικίας του ασφαλισμένου. Μετά την έκδοση του ν. 4387/2016 όλοι οι χρόνοι ασφάλισης λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό της σύνταξης και δεν νοείται μη συνυπολογισμός χρόνου ασφάλισης για τον οποίο έχουν καταβληθεί εισφορές. 

• Πώς θα υπολογιστεί η σύνταξη σε ΝΑΤ και ΟΑΕΕ:
• μία εθνική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης από 2002-2018 για 17 χρόνια (χρόνος ασφάλισης ΝΑΤ και ΕΦΚΑ από 01.01.2017),
• μία ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης από 2002 - 2018 και τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν για 17 έτη και το μέσο όρο των συντάξιμων αποδοχών από το 2002 έως το 2018, στις οποίες περιλαμβάνονται και τα εισοδήματα από το ελευθέριο επάγγελμα των ετών 2017 και 2018, δηλαδή της ασφάλισης στον ΟΑΕΕ.
• Τέλος, θα υπάρχει και προσαύξηση σύνταξης για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης του πρώην ΟΑΕΕ (2009-2016).
• Παράδειγμα με ασφάλιση σε πρώην ΙΚΑ και Δημόσιο

Ασφαλισμένος πατέρας ανηλίκου παιδιού ο οποίος διορίζεται τον Ιούνιο 1986 μόνιμος υπάλληλος στο Δημόσιο. Ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει προγενέστερο χρόνο ασφάλισης και στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ κατά τα έτη 1980-1985. Υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ το έτος 2018 στην ηλικία των 52 ετών. Ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με μόνο το χρόνο του Δημοσίου (με τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις του έτους 2011, με 25 έτη ασφάλισης και 52ο έτος ηλικίας). Το δικαίωμα αυτό, μετά την εφαρμογή του ν. 4387/2016, δεν μπορεί να απολεσθεί. Ο ασφαλισμένος δεν επιθυμεί να κάνει χρήση των διατάξεων του άρθρου 19 περί διαδοχικής ασφάλισης, προκειμένου να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις του Δημοσίου. Ωστόσο, δεν παραιτείται από την αξιοποίηση του χρόνου του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Ως εκ τούτου, ο χρόνος ασφάλισης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ θα ληφθεί υπόψη στην προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.

Ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξης πραγματοποιείται ως εξής: 

• μία εθνική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης από 1986 έως 2018 (32 έτη),
• μία ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης από 1986 έως 2018, και τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν για 32 έτη και το μέσο όρο των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως 2018.
• Προσαύξηση σύνταξης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 30 του ν. 4387/2016 για τον χρόνο του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για τα έτη 1980-1985.

Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος με συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης σε δύο πρώην ταμεία.

Για τους ασφαλισμένους που δεν θεμελιώνουν αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα μόνο σε ένα ταμείο με τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις κάποιου εκ των ενταχθέντων στον ΕΦΚΑ φορέων-κλάδων στους οποίους είχαν υπαχθεί κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου, εξετάζεται η δυνατότητα συνταξιοδότησής τους σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 19 του ν. 4387/2016. Χαρακτηριστικά είναι τα παρακάτω παραδείγματα όπως περιέχονται στην εγκύκλιο. 

• Παράδειγμα μηχανικού με διαδοχική ασφάλιση σε ΤΣΜΕΔΕ και στο Δημόσιο

Ασφαλισμένος στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ από το 1981, προσλαμβάνεται ως έκτακτος υπάλληλος-μηχανικός στο Δημόσιο την 01.06.1985 και μονιμοποιείται το 1995. Τα έτη 01.01.1993 έως και 31.12.1994 τα αναγνωρίζει στο Δημόσιο με τις σχετικές διατάξεις (άρθρο 17 και 20 του ν. 2084/1992). Επίσης, ο μηχανικός κάνοντας χρήση των διατάξεων των άρθρων 17 και 36 του ν. 4387/2016, από την 1/1/2017 μετά την έναρξη λειτουργίας του ΕΦΚΑ καταβάλλει μία ασφαλιστική εισφορά σύμφωνα με όσα προβλέπονται για τους δημοσίους υπαλλήλους. Το έτος 2018, έχοντας συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του, υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης. Αφού δεν θεμελιώνει αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ελέγχεται εάν συνταξιοδοτείται δυνάμει των προβλεπόμενων στο άρθρο 19 του ν. 4387/2016. 

Εάν καθοριστεί ότι θα συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις του Δημοσίου τότε ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξης πραγματοποιείται ως εξής: 

• μία εθνική σύνταξη για το διαδοχικό χρόνο ασφάλισης από 1981-2018 (38 έτη), 
• μία ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης (1981-2018), λαμβάνοντας υπόψη το μέσο όρο συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως το 2018 και τα ποσοστά αναπλήρωσης για 38 έτη, προσαύξηση σύνταξης για τα έτη ασφάλισης στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ (1985-2016) με τον σχετικό συντελεστή αναπλήρωσης 0,075%. (Εάν ο ανωτέρω ασφαλισμένος δεν αναγνώριζε τα έτη 1993-1994 με τις σχετικές διατάξεις δεν θα έπαιρνε την προσαύξηση για τα έτη αυτά.)

Ναυτεμπορική