Ας ξαναθυμηθούμε τα Ίμια μετά από 23 χρόνια

iskra

του Χρήστου Καπούτση

Είναι νύχτα 30-31 Ιανουαρίου 1996, η Τουρκία εκμεταλλευόμενη μια δύσκολη πολιτική συγκυρία για την Ελλάδα, (είχε παραιτηθεί ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου και ο νέος Πρωθυπουργός Κ.Σημίτη δεν είχε πάρει καν ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή), πραγματοποίησε στρατιωτική απόβαση επί αφύλαχτου ελληνικού εδάφους και κατέλαβε μια από τις βραχονησίδες των Ιμίων. Και στη συνέχεια, εφηύρε την καινοφανή θεωρία των «γκρίζων ζωνών», δηλαδή περιοχών, νησίδων, βραχονησίδων και νησιών του Αιγαίου, που είναι αδιευκρίνιστης εθνικής κυριαρχίας! 

Στην ουσία, η Τουρκία μετά τα Ίμια και μέχρι σήμερα, αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία, σε δεκάδες Ελληνικά νησιά και βραχονησίδες του Αιγαίου. Το κόστος, εκείνης της θυελλώδους, κυριολεκτικά και μεταφορικά, νύχτας των Ιμίων, αποδείχτηκε πολύ βαρύ για την Ελλάδα. Τη νύχτα εκείνη η Ελλάδα πόνεσε, μάτωσε, διασύρθηκε, προδόθηκε , μίκρυνε! Τρία στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού οι Χ. Καραθανάσης, Ε. Γιαλοψός, Π. Βλαχάκος, θα χάσουν τη ζωή τους. Είναι το πλήρωμα του ελικοπτέρου, που εκτέλεσε αποστολή αναγνώρισης στα Ίμια και κατά την επιστροφή του, θα συντριβεί στη θάλασσα. 

Η Ελλάδα υποχρεώθηκε, για πρώτη φορά μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, να υποστείλει την ελληνική σημαία από τμήμα της ελληνικής επικράτειας, τα ΙΜΙΑ. Όταν ο τότε Πρωθυπουργός Κ. Σημίτης έδωσε εντολή στον Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχο Χρ. Λυμπέρη να στείλει καταδρομείς και να υποστείλουν την Ελληνική σημαία από τα ΙΜΙΑ, ο Α/ ΓΕΕΘΑ του απάντησε , ότι αυτό δεν γίνεται, διότι εξευτελίζονται οι Ε.Δ. και θα είναι ντροπή να το μάθει ο ελληνικό λαός. Τότε επενέβη ο ΥΠΕΞ Θ. Πάγκαλος και είπε «Θα πούμε Αρχηγέ, ότι ο αέρας πήρε την ελληνική σημαία και τη χάσαμε»!!! Επίσης, τα γεγονότα στα Ίμια κλόνισαν την εμπιστοσύνη του Λαού , αλλά και της στρατιωτικής ηγεσίας στην αξιοπιστία της κυβέρνησης, ειδικά όταν ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ευχαρίστησε από το βήμα της Βουλής τους Αμερικανούς, για τον καταλυτικό τους ρόλο στην αποκλιμάκωση της έντασης.

Αναμφίβολα, δύο είναι οι βασικές πτυχές των γεγονότων των Ιμίων: η στρατιωτική και η πολιτική.

Το γεγονός ότι οι Τούρκοι κατόρθωσαν να αποβιβάσουν στρατιωτική ομάδα στη μία των βραχονησίδων Ίμια συνιστά σοβαρή αποτυχία της ελληνικής στρατιωτικής ηγεσίας. Πρόκειται για σφάλμα τακτικής του τότε Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Ναύαρχου Χρ. Λυμπέρη. Και ακόμη, το γεγονός ότι η ελληνική στρατιωτική ηγεσία έμαθε την κατάληψη της βραχονησίδας από την τηλεόραση, συνιστά παταγώδη αποτυχία των δυνάμεων επιτήρησης της περιοχής, αλλά και των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών. Παραθέτουμε όμως το εξής ενδιαφέρον περιστατικό . Ο αείμνηστος Ναύαρχος Λεωνίδας Βασιλακόπουλος, τότε επικεφαλής της ΕΥΠ, είχε μεταβεί στο Μέγαρο Μαξίμου και ζητούσε να ενημερώσει επειγόντως τον πρωθυπουργό, για μια πολύ σοβαρή πληροφορία, σχετικά με τα ΙΜΙΑ. Ο Κ.Σημίτης δεν του επέτρεψε να μπει στην Αίθουσα και τον παρέπεμψε, να ενημερώσει τον Τ. Μαντέλη, ο οποίος του είπε, αργότερα, διότι ήταν ότι είναι πολύ απασχολημένος! Ο Αρχηγός της ΕΥΠ, ο Λ. Βασιλακόπουλος, είχε την πληροφορία, ότι επίκειται η απόβαση στη μία από τις δυο βραχονησίδες των ΙΜΙΩΝ, τουλάχιστον μία ώρα πριν να πραγματοποιηθεί η απόβαση των τούρκων κομάντος!! Την ίδια στιγμή έμπαιναν στον χώρο συνεδρίασης του ΚΥΣΕΑ διάφοροι κομματικοί παράγοντες του ΠΑΣΟΚ, από περιέργεια, έτσι για να μάθουν τι γίνεται «ρε σύντροφε» …

Σε στρατηγικό επίπεδο όμως, οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας εκείνο το βράδυ και ετοιμοπόλεμες ήταν και υψηλό ηθικό διέθεταν και, κυρίως, ήταν σε θέση να απαντήσουν στη βαρύτατη τουρκική πρόκληση. Ωστόσο, η πρώτη στρατιωτική επιτυχία των Τούρκων, αναμφίβολα μικρής στρατιωτικής σημασίας, τρομοκράτησε τον Έλληνα πρωθυπουργό, που εγκατέλειψε κάθε ιδέα αντίδρασης και εναπόθεσε τις τύχες της χώρας μας στους Αμερικανούς τους οποίους και εκλιπαρούσε να βρουν οπωσδήποτε και με οποιοδήποτε κόστος πολιτική λύση! Ο Κ. Σημίτης είχε επιλέξει την αποκλιμάκωση της κρίσης έναντι οιουδήποτε τιμήματος. Ακόμη και αν αυτή η αποκλιμάκωση συνοδευόταν με απώλεια εθνικού εδάφους! Το επιχείρημα του κ. Σημίτη, ότι προτίμησε το ΚΥΣΕΑ να συνεδριάσει στο Μέγαρο Μαξίμου και όχι στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων του ΓΕΕΘΑ, για τα δώσει το μήνυμα στους αντιπάλους ότι προτιμά την πολιτική από την στρατιωτική λύση, είναι αποκαλυπτικό της ψυχολογικής κατάστασης του πρωθυπουργού τη νύχτα της κρίσης.

Ενδεικτικό της κωμικοτραγικής συνεδρίασης του «ΚΥΣΕΑ» υπό τον Κ. Σημίτη στο Μέγαρο Μαξίμου είναι, ότι κείνο το βράδυ έγινε μερική επιστράτευση τοπικών εφεδρειών στον Έβρο και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, εν αγνοία του πρωθυπουργού και των υπουργών που μετείχαν στο ΚΥΣΕΑ!!

Επίσης οι Μονάδες Τεθωρακισμένων, Πεζικού και Πυροβολικού στον Έβρο και τα Νησιά του Αιγαίου, είχαν μετακινηθεί στις θέσεις Μάχης και οι Διοικητές τους είχαν λάβει Πολεμική Αποστολή και πάλι εν αγνοία του ΚΥΣΕΑ!! Για να είμαστε ειλικρινείς το ΚΥΣΕΑ δεν συνεκλήθητε εκείνη τη νύχτα!! Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμη χειρότερο. Ο Κ.Σημίτης επιχείρησε να επιρρίψει τις πολιτικές ευθύνες της Κυβέρνησής του στις Ένοπλες Δυνάμεις!! Πράξη ανέντιμη, ανήθικη και σπιθαμιαίου πολιτικού διαμετρήματος…

Παρότι έχουν περάσει 21 χρόνια, ακόμη δεν έχει απαντηθεί, τουλάχιστον επισήμως, το εξής καίριο ερώτημα: Γύρω στη μία μετά τα μεσάνυχτα της 31ης Ιανουαρίου, η τουρκική φρεγάτα «Γιαβούζ» προσεγγίζει την αφύλαχτη Δυτική Ίμια σε απόσταση 100 μ. από την ακτή. Απονηώεται από την τουρκική φρεγάτα ελικόπτερο και κατευθύνεται προς την ελληνική βραχονησίδα. Η πληροφορία μεταφέρεται αμέσως στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων. Επειδή ο Α/ΓΕΕΘΑ με εντολή του πρωθυπουργού βρίσκεται στο Μέγαρο Μαξίμου(!), ο αντικαταστάτης του, Υπαρχηγός ΓΕΕΘΑ αντιστράτηγος Σταμπουλής, δίνει αμέσως εντολή κατάρριψης του τουρκικού ελικοπτέρου. Η εντολή είναι προς τους Κυβερνήτες της Φρεγάτας «ΝΑΥΑΡΙΝΟ» και «ΕΛΛΗ». Η εντολή δεν εκτελείται!!! Γιατί; Και το «απίστευτο», Το περιστατικό αυτό, το πληροφορήθηκε ο Α/ΓΕΕΘΑ την επόμενη μέρα!!!

Το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών υποστηρίζει ότι, το νομικό καθεστώς ΟΛΩΝ των νήσων και νησίδων του Αιγαίου είναι ξεκάθαρο. Η ελληνική κυριαρχία επί των Ιμίων, αλλά και του συνόλου σχεδόν νησίδων και βραχονησίδων, προκύπτει σαφώς από διεθνή συμβατικά κείμενα, δηλαδή τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923, τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947 και τις Ιταλο-τουρκικές Συμφωνίες του 1932. Άλλωστε, η Τουρκία από το 1947 μέχρι το 1996, δεν αμφισβήτησε ποτέ την ελληνική κυριαρχία στα Ίμια. Ωστόσο, σήμερα η τουρκική ακτοφυλακή δεν επιτρέπει σε ελληνικά πλοία, ούτε καν να προσεγγίσουν τις βραχονησίδες Ίμια. Και η περιοχή των ΙΜΙΩΝ θεωρείται «de facto”, αμφισβητούμενης εθνικής κυριαρχίας περιοχή.

Συνεπώς , 21 χρόνια μετά τα ΙΜΙΑ δεν έχουν κλείσει οι πληγές που άνοιξαν εκείνη τη νύχτα στο σώμα της Πατρίδας. Υπάρχει όμως και ένα μάθημα , που δεν θα πρέπει να λησμονείται. Η Ελλάδα, η εκάστοτε Κυβέρνηση, οι Ένοπλες Δυνάμεις της Χώρας, δεν δικαιούνται να μην είναι πάντα ετοιμοπόλεμες.

Και ως κατακλείδα ο εξής προβληματισμός: Ποιοι (εννοώ από του πολιτικούς, τους στρατιωτικούς, τους δημοσιογράφους και τους Καθηγητές) έχουν καταλάβει, τι ακριβώς συνέβη εκείνη την θυελλώδη, κυριολεκτικά και μεταφορικά νύχτα των ΙΜΙΩΝ. Ποιο ήταν το Εθνικό και πολιτικό κόστος; Πως οδηγηθήκαμε σε μια εθνική τραγωδία , τι περισώσαμε ή ακόμη χειρότερο από τι «γλυτώσαμε». Δεν έχει γίνει μια σοβαρή μελέτη και ανάλυση των πολιτικών και στρατιωτικών δεδομένων. Δεν αποδόθηκαν οι ευθύνες. Η ιστορία των ΙΜΙΩΝ δεν διδάσκεται στις Στρατιωτικές Σχολές ή στη Σχολή Διπλωματίας ή στους πολιτικούς που αναλαμβάνουν τα καθήκοντα του Υπουργού Εξωτερικών κι Εθνικής Άμυνας. Να θυμίσω ή παρέλκει ότι, «Όποιος δεν μαθαίνει από την ιστορία του είναι υποχρεωμένος να την ξαναζήσει …». Τα χθεσινά γεγονότα βοούν …