Συμφωνία των Πρεσπών: Βαριά διλήμματα για Ν.Δ. - ΑΝΕΛΛ

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Το αποτέλεσμα στο κυριακάτικο δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ για την αποδοχή ή την απόρριψη της συμφωνίας των Πρεσπών θα έχει καθοριστικό χαρακτήρα για τα πολιτικά πράγματα στη μικρή γείτονα και για την τύχη της συμφωνίας, όπως ξεκαθάρισε ήδη από χθες ο Ζόραν Ζάεφ βάζοντας τέλος στα σενάρια περί πιθανής «κωλοτούμπας» σε περίπτωση απόρριψης της συμφωνίας.

Κοινώς, όπως λέει ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, ή η συμφωνία θα υπερψηφιστεί και θα προχωρήσει η κύρωσή της ή, αν απορριφθεί έστω και για μία ψήφο, τότε θα ακυρωθεί.

Το δημοψήφισμα, ωστόσο, περιμένουν με περισσή αγωνία και στην Αθήνα τόσο η κυβέρνηση όσο και τα κόμματα, που αναμένεται να μπουν σε... μπελάδες αν προχωρήσει η κύρωση της συμφωνίας.

Σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση, τα πράγματα είναι μάλλον ξεκάθαρα:

● Αν η ΠΓΔΜ δεν κυρώσει τη συμφωνία, η Ελλάδα απαλλάσσεται από την υποχρέωση – και την αμερικανονατοϊκή πίεση – και πάει παρακάτω με σαφώς μειωμένο το πολιτικό κόστος που συνεπάγεται η εν λόγω συμφωνία για την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ.

● Αν όμως στη μικρή βόρειο γείτονα προχωρήσουν όλα «κανονικά», τότε ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται αποφασισμένος να προχωρήσει στην κύρωση επιδιώκοντας μια πλειοψηφία ευρύτερη των 151 βουλευτών.

Ως προς τον χρόνο της κύρωσης, ενδεικτική είναι η άτυπη κυβερνητική ενημέρωση, την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου, για τη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Πάνο Καμμένο: «Σε ό,τι αφορά το θέμα της συμφωνίας των Πρεσπών, συμφώνησαν ότι σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέψουν να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα στο κυβερνητικό έργο και θα επανέλθουν σε αυτό τον ερχόμενο Μάρτιο».

Υπό διάλυση ή ασυνεπείς;

Με αυτόν τον τρόπο το Μαξίμου επιχείρησε όχι μόνο να σταματήσει τις συνεχείς δηλώσεις, από την πλευρά των ΑΝΕΛΛ, του είδους «φεύγουμε από την κυβέρνηση πριν έρθει η συμφωνία στη Βουλή και πάμε σε εκλογές», αλλά και να «γειώσει» όλα τα εκλογικά σενάρια που αφορούν την περίοδο πριν από τον Μάιο του 2019.

Εξάλλου, στην κυβέρνηση θεωρούν ότι για την ψήφιση της συμφωνίας θα υπάρξει πλειοψηφία, η οποία μάλιστα ενδέχεται να υπερβαίνει τους 151 βουλευτές.

Συνεπώς η τυχόν αποχώρηση των ΑΝΕΛΛ από την κυβέρνηση την καθιστά μειοψηφική στη Βουλή και ουσιαστικά φέρνει κάλπες, ωστόσο πιθανότατα δεν αποτρέπει την υπερψήφιση της συμφωνίας των Πρεσπών, για την οποία η κυβέρνηση θεωρεί ότι προκαλεί πολύ μικρότερο πολιτικό κόστος από αυτό που προεικάζουν οι αντίπαλοί της.

Στο σημείο αυτό τίθενται μια σειρά διλήμματα, τα οποία αφορούν κατά βάση αυτούς που τάσσονται κατά της συμφωνίας.

Οι διαφορετικές τάσεις και απόψεις που υπάρχουν στο εσωτερικό των ΑΝΕΛΛ δηλώνουν ότι κάποιοι βουλευτές τους ενδέχεται να ψηφίσουν υπέρ της συμφωνίας και επιπλέον να μην ακολουθήσουν τον Καμμένο στην απόφασή του να αποχωρήσει από την κυβέρνηση.

Συνεπώς ο πρόεδρος των ΑΝΕΛΛ θα πρέπει να αποφασίσει – υπό το βάρος μάλιστα των αρνητικών δημοσκοπήσεων, που δείχνουν το κόμμα του εκτός Βουλής – όταν έρθει η κρίσιμη ώρα αν θα πάει στις εκλογές με το κόμμα του διχασμένο και ενδεχομένως σε κατάσταση διάλυσης ή αν θα επιχειρήσει μια θεαματική κωλοτούμπα, η οποία θα τον εμφανίσει εντελώς ασυνεπή στο εκλογικό του κοινό ύστερα από τόσους μήνες αντίθεσης στη λύση του θέματος.

Όλοι πάντως φαίνεται να έχουν αποδεχθεί ότι οι ΑΝΕΛΛ θα παραμείνουν πιστοί στην άρνησή τους, ανεξαρτήτως των συνεπειών.

Τα ζόρια της Ν.Δ.

Αν όμως το δίλημμα του Καμμένου είναι πραγματικά δύσκολο και μάλλον με προδιαγεγραμμένη απάντηση, το δίλημμα της Ν.Δ. είναι ακόμη δυσκολότερο.

1. Εάν η αξιωματική αντιπολίτευση πράγματι αντιτίθεται στη συμφωνία των Πρεσπών, την οποία καταγγέλλει ως απολύτως επιζήμια για τα εθνικά συμφέροντα, θεωρητικά θα πρέπει να χρησιμοποιήσει κάθε θεσμικό μέσο ώστε να την αποτρέψει.

Συνεπώς, εφ’ όσον οι ΑΝΕΛΛ αποσύρουν τη στήριξή τους πριν ακόμη φτάσει η συμφωνία στη Βουλή, τότε μια πρόταση μομφής πιθανότατα ρίχνει την κυβέρνηση και αποτρέπει την ψήφιση. Άλλωστε ήδη κάποιοι (Ποτάμι) δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν μεν τη συμφωνία αν φτάσει στη Βουλή, αλλά δεν πρόκειται να παράσχουν ψήφο εμπιστοσύνης.

Όμως, στην περίπτωση που το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υποβάλει πρόταση μομφής – ή η κυβέρνηση προλάβει να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης –, την κερδίσει και πάμε σε κάλπες, ο Μητσοτάκης «κινδυνεύει» να μείνει με την κύρωση της συμφωνίας εκκρεμή και έτσι να τη βρει μπροστά του, μαζί με όλες τις συμμαχικές και εταιρικές πιέσεις, εάν το νυν κόμμα του κερδίσει τις εκλογές και σχηματίσει κυβέρνηση.

2. Εάν η Ν.Δ. επιλέξει να μην κάνει πρόταση μομφής, τότε επιτρέπει στην κυβέρνηση να ψηφίσει τη συμφωνία και η ίδια εμφανίζεται ψευδόμενη ως προς την αντίθεσή της στη συμφωνία και ομολογεί ότι προτιμά να την ψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ για να την... αποφύγει η ίδια – μαζί και το πολιτικό κόστος που συνεπάγεται.

Σε αυτή την περίπτωση εκτίθεται σε πιέσεις εκ δεξιών της και μένει ανοιχτή στον κίνδυνο να απογοητεύσει ένα σημαντικό σε αριθμούς εκλογικό κοινό, στο οποίο έχει ποντάρει με το «όχι» στη συμφωνία των Πρεσπών.

Μέχρι στιγμής, η Ν.Δ. επιχειρεί να αποσιωπήσει το δίλημμα – θα ήταν άλλωστε παράλογο να το αφήσει να σέρνεται επί τόσους μήνες – και επιλέγει να μην τοποθετείται με σαφήνεια, ώστε να κρίνει το δέον γενέσθαι όταν έρθει η κρίσιμη ώρα.

Όπως όλα δείχνουν, η συμφωνία των Πρεσπών έχει περισσότερες πιθανότητες από κάθε άλλο θέμα να επηρεάσει τον χρόνο των εκλογών...

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2040 στις 27-9-2018