Βρόμικος εκβιασμός*

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου 

Μία μόλις μέρα πριν από το κρίσιμο Eurogroup για το χρέος και όλα τα άλλα θέματα που καθορίζουν το μεταμνημονιακό καθεστώς, οριστικοποιήθηκε η μίνι σύνοδος κορυφής για το μεταναστευτικό στις Βρυξέλλες την Κυριακή υπό την ασφυκτική πίεση της Γερμανίας.

Γαλλία, Αυστρία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Βουλγαρία είναι οι χώρες στις οποίες απευθύνεται η πανικόβλητη καγκελάριος της Γερμανίας για να της προσφέρουν – με δική τους ζημία – οδό και μέσα διαφυγής από το αδιέξοδο στο οποίο η ίδια η Μέρκελ εγκλώβισε τον εαυτό της και τη χώρα της με την απόφασή της να προσκαλέσει το 2016 ένα εκατομμύριο πρόσφυγες για να ικανοποιήσει την ασφυκτική πίεση των βιομηχάνων για φρέσκο και φθηνό εργατικό δυναμικό.

Έκτοτε πολύ νερό κύλησε στο αυλάκι και πλέον η Μέρκελ βρίσκεται αντιμέτωπη με αυτό που πολλοί προβλέπαμε: ένα πολιτικό αδιέξοδο, καθώς η ενσωμάτωση του συνόλου του προσφυγικού κύματος δεν επιτεύχθηκε και πλέον απειλείται όχι μόνο η επιβίωση του κυβερνητικού συνασπισμού, αλλά και της Χριστιανικής Ένωσης (CDU / CSU).

Οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας, αδελφό κόμμα της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης της Μέρκελ, διά του προέδρου τους και υπουργού Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ, ζητούν την επαναπροώθηση των προσφύγων και μεταναστών των οποίων το άσυλο έχει απορριφθεί ή έχουν καταγραφεί κατά την είσοδό τους στην Ε.Ε. σε άλλο κράτος - μέλος.

Αν η Μέρκελ δεν βρει λύση μερικά εικοσιτετράωρα μετά τη λήξη της συνόδου κορυφής της Ε.Ε. στις 28-29 Ιουνίου, τότε ο Ζεεχόφερ αρχίζει τις απελάσεις / επαναπροωθήσεις και το πολιτικό μέλλον της Μέρκελ τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Καταγγελίες και ερωτήματα

Εδώ αρχίζει το μεγάλο πρόβλημα για τις χώρες πρώτης υποδοχής προσφύγων και μεταναστών, καθώς η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ιταλία αναμένεται να αντιμετωπίσουν την ισχυρότερη πίεση. Σε αυτό το εξαιρετικά ασφυκτικό πλαίσιο ήδη κυκλοφορούν σενάρια και καταγγελίες για απόπειρες συνδιαλλαγής και εκβιασμών εκ μέρους της Μέρκελ, ώστε να εκτονώσει το προσφυγικό στις πλάτες άλλων.

1. Ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Μάρκους Ζέντερ καταλογίζει στην καγκελάριο συνδιαλλαγή με τον Εμανουέλ Μακρόν λέγοντας ότι η Μέρκελ αποδέχθηκε την πρόταση Μακρόν για δημιουργία ενός προϋπολογισμού της Ευρωζώνης με αντάλλαγμα τη στήριξή του στη μεταναστευτική πολιτική της.

2. Χθες στην ελληνική ιστοσελίδα Euro2day δημοσιεύθηκε ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες, η οποία, επικαλούμενη λεπτομερείς συζητήσεις με Ευρωπαίους αξιωματούχους, σημειώνει: «Όσον αφορά τη χώρα μας, η καγκελάριος εμφανίζεται να συσχετίζει το θέμα με την ελάφρυνση του χρέους που καλείται να συμφωνηθεί αύριο στο Eurogroup. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, αν “διευκολυνθεί” στο θέμα των προσφύγων, θα μπορούσε να προσφέρει κάτι παραπάνω στο θέμα της ελάφρυνσης από αυτό που φροντίζει το Βερολίνο να διαρρέει τις τελευταίες εβδομάδες».

Ο στόχος της νέας πολιτικής της Μέρκελ είναι η επιστροφή προσφύγων και μεταναστών στις χώρες οι οποίες αποτέλεσαν την πύλη εισόδου τους στην Ε.Ε. και ήταν οι πρώτες που σφράγισαν τη βίζα τους.

Το ερώτημα επομένως είναι αν θα επιβεβαιωθούν οι φήμες που λένε ότι οι γερμανικές πιέσεις θα συνοδευτούν από εκβιασμούς – στην περίπτωσή μας στο πεδίο των διευκολύνσεων επί του χρέους. Την πιθανότητα της διασύνδεσης των δύο θεμάτων απέρριψε κατηγορηματικά χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ο οποίος ωστόσο δεν ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστικός για τα όρια στα οποία θα κινηθεί την Κυριακή η κυβέρνηση, τα οποία απέφυγε να προσδιορίσει με σαφήνεια:

«Οποιαδήποτε επίσημη πρόταση κατατεθεί είναι προφανές ότι η ελληνική κυβέρνηση θα την επεξεργαστεί και θα τοποθετηθεί σχετικά, πάντοτε με γνώμονα την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και τη βέλτιστη διαχείριση του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος». Και αμέσως μετά: «Η ελληνική κυβέρνηση (...) θα προσπαθήσει να είναι όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητική, για να βρούμε τις βέλτιστες λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή η Ευρώπη, καθώς και τα κράτη υποδοχής».

Δεν αντέχει η Ελλάδα...

Οι επιδιώξεις της Μέρκελ, σύμφωνα με τις έως χθες δημοσιευμένες πληροφορίες, θα αφορούν δύο στόχους: είτε διμερείς συμφωνίες με τις χώρες πρώτης υποδοχής για επαναπροωθήσεις έναντι ανταλλαγμάτων είτε συμφωνίες με τρίτες χώρες, οι οποίες θα δέχονταν να φιλοξενήσουν πρόσφυγες, πάλι έναντι ανταλλαγμάτων.

Δεν είναι προβλέψιμο σε ποιον βαθμό θα ευοδωθούν οι επιδιώξεις αυτές, δεδομένου ότι στην Ιταλία, από τις κύριες χώρες πρώτης υποδοχής, η κυβέρνηση Πέντε Αστέρων και Λέγκας είναι σφόδρα αρνητική έναντι κάθε χαλαρής αντιμετώπισης του μεταναστευτικού / προσφυγικού. Στη δε Ελλάδα τα πράγματα είναι αρκετά περίπλοκα καθώς:

● Η εικόνα της διαχείρισης των περίπου 60.000 ήδη διαμενόντων στην Ελλάδα προσφύγων, αιτούντων άσυλο και ανθρώπων που δεν έχουν την υπηκοότητα καμίας χώρας είναι ήδη καταθλιπτική. Ο καθένας θα μπορούσε να αντιληφθεί πόσο θα επιδεινωνόταν η κατάσταση με τη μαζική προσθήκη κάποιων δεκάδων χιλιάδων ακόμη.

● Ήδη εντός του πρώτου πενταμήνου του έτους έχουν εισέλθει στη χώρα περίπου 11.200 άνθρωποι μέσω θαλάσσης και 7.200 από την ξηρά. Με κλειστές τις πόρτες στην Κεντρική Ευρώπη και μονομερώς «παγωμένη» από την Άγκυρα την ελληνοτουρκική συμφωνία για την επανεισδοχή προσφύγων, ο κίνδυνος επιδείνωσης του μεταναστευτικού / προσφυγικού προβλήματος είναι προφανής.

● Η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει ότι ενδέχεται το ζήτημα αυτό να μετατραπεί σε μοχλό πίεσης της Τουρκίας προς την Ελλάδα. Υπενθυμίζουμε τη δήλωση του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρη Βίτσα τον Απρίλιο, στην οποία εξέφραζε τον φόβο «να αξιοποιηθεί το προσφυγικό ως πίεση προς την Ελλάδα από την πλευρά της Τουρκίας».

Υπ’ αυτές τις συνθήκες η σύνοδος της Κυριακής θα είναι πολλαπλώς κρίσιμη...

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2026 στις 21-6-2018