Οι δύο όψεις του ΕΣΠΑ – Πρώτη η χώρα σε απορρόφηση αλλά η πραγματική οικονομία περιμένει

Το Ποντίκι

του Γιώργου Καλούμενου

Πρώτη η χώρα σε απορρόφηση, αλλά η πραγματική οικονομία περιμένει το αντίκρισμα

Μία διαφορετική εικόνα για την πορεία της απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων από τις ελληνικές επιχειρήσεις δίνουν οι ιδιώτες εξειδικευμένοι σύμβουλοι του ΕΣΠΑ από εκείνη που παρουσίασε πρόσφατα μέσω επίσημων στοιχείων το υπουργείο Οικονομίας. 

 

Οι παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι τα στοιχεία που παρουσιάζει το υπουργείο, βάσει των οποίων η Ελλάδα είναι πρώτη στις απορροφήσεις πανευρωπαϊκά, δεν είναι ενδεικτικά της κατάστασης που βιώνουν οι ίδιοι στην καθημερινότητα της πραγματικής οικονομίας.

Όπως λένε, τα ποσά που αναφέρει το υπουργείο σε πολλές περιπτώσεις αφορούν προεγκρίσεις χρηματοδοτήσεων, των οποίων η εκταμίευση έχει «παγώσει» εδώ και μια διετία. Επίσης, ο αριθμός των προγραμμάτων που έχει προκηρυχθεί από το 2014 έως σήμερα είναι πολύ περιορισμένος (μόλις έξι προγράμματα) και ανταποκρίνεται στις ανάγκες λίγων επιχειρηματικών κλάδων και Περιφερειών της χώρας. 

 

Υπό κανονικές συνθήκες, λένε οι ειδικοί του χώρου, θα έπρεπε να προκηρύσσονται τουλάχιστον τρία προγράμματα τον χρόνο, δηλαδή θα έπρεπε να «τρέχουν» σήμερα 12 με 15 προγράμματα ΕΣΠΑ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πολλοί τομείς της οικονομίας, αλλά και περιοχές που είναι μη προνομιούχες, μένουν «εκτός νυμφώνος». 

 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα προγράμματος που ακόμη δεν έχει προκηρυχθεί είναι το Leader (που υπήρχε στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο 2007-13), το οποίο βοηθάει αγροτικές περιοχές, μικρές μεταποιητικές εταιρείες τροφίμων, μικροεπιχειρηματίες, επαγγελματίες, απομακρυσμένα νησιά κ.λπ. Επιπλέον από τα έξι σημερινά προγράμματα που βρίσκονται σε ισχύ κάποια δεν είναι ιδιαίτερα «εμπορικά», δηλαδή δεν προσελκύουν το ενδιαφέρον που θα έπρεπε είτε λόγω λανθασμένης στόχευσης είτε λόγω γραφειοκρατικών προβλημάτων και έτσι χάνονται ακόμα περισσότερα κονδύλια.

Έτσι όπως προχωράει η διαδικασία της περιόδου 2014-2020, οι ειδικοί προβλέπουν ότι το οικονομικό επιτελείο, σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές αρχές, θα αναγκαστεί να δώσει παράταση δύο ετών στο τέλος του προγράμματος, δηλαδή μέχρι το 2022, για να μην χαθούν πολλά από τα χρήματα που προορίζονται για την Ελλάδα 

 

Ωστόσο οι σύμβουλοι επιχειρήσεων του ΕΣΠΑ επισημαίνουν ότι δεν θέλουν να «μηδενίσουν» την προσπάθεια που γίνεται από την κυβέρνηση για τη χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ και πακέτου Γιούνκερ, καθώς πρόκειται για εργαλεία που έχουν βοηθήσει πολλές επιχειρήσεις να αναπτυχθούν. Αναφέρουν δε ότι, όταν κάνει κάποιος μία επένδυση μέσω ΕΣΠΑ, αυτή έχει πρόσθετα οφέλη και για το ίδιο το κράτος, καθώς ο επιχειρηματίας αποδίδει ΦΠΑ για το σύνολο της επένδυσης και όχι μόνο για τα κεφάλαια που βάζει ο ίδιος.

 

Πάνω από 8 δισ. στην οικονομία

Πάντως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Κομισιόν που παρουσίασε το υπουργείο Οικονομίας, η Ελλάδα παραμένει εδώ και μία τριετία στην κορυφή των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων. Η χώρα μας κατέχει την πρωτιά από το 2015 στην «υποδοχή» των κονδυλίων ΕΣΠΑ, ενώ φαίνεται ότι κάτι αντίστοιχο πετυχαίνει και με το πακέτο Γιούνκερ.

 

Συνολικά, περισσότερα από 8 δισ. ευρώ έπεσαν στην πραγματική οικονομία από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και τη συνεργασία με την ΕΤΕπ το 2017, ενώ για την επόμενη τριετία έχουν ήδη δρομολογηθεί συμφωνίες με την τράπεζα για νέα έργα, ύψους 7 δισ. ευρώ, που θα φέρουν συνολικές επενδύσεις στην οικονομία άνω των 20 δισ. ευρώ σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας της τράπεζας.

 

Η πρωτιά στο πακέτο Γιούνκερ έρχεται να συμπληρώσει τα πολύ καλά αποτελέσματα που καταγράφει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην αναφορά της για τις χρηματοδοτήσεις στην Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (πακέτο Γιούνκερ), παρουσιάζει αναλυτικά τα επιχειρηματικά σχέδια που θα υποστηριχθούν:

Σχέδια υποδομών και καινοτομίας: 12 εγκεκριμένα έργα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) με την υποστήριξη του ΕΤΣΕ, με συνολική χρηματοδότηση σχεδόν 1,8 δισ. ευρώ, που προβλέπεται να κινητοποιήσουν συνολικές επενδύσεις ύψους 5,7 δισ. ευρώ.

Μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ): εννιά εγκριθείσες συμφωνίες με ενδιάμεσες τράπεζες που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ) με την υποστήριξη του ΕΤΣE και συνολική χρηματοδότηση ύψους 319 εκατ. ευρώ. Προβλέπεται να κινητοποιήσει σχεδόν 2,4 δισ. ευρώ σε επενδύσεις, με περίπου 11.298 ΜμΕ και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης να επωφελούνται από τη βελτιωμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση.

 

Παραδείγματα χρηματοδοτήσεων από το ΕΤΣΕ 

Ενδεικτικά αναφέρονται παραδείγματα με έργα που υποστηρίζει το ΕΤΣΕ στην Ελλάδα, όπως:

Αιολικό πάρκο

Η ΕΤΕπ διαθέτει στον όμιλο Terna Energy δάνειο ύψους 24 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία τριών νέων αιολικών πάρκων στην περιοχή της Βοιωτίας στην κεντρική Ελλάδα. Το έργο αυτό εξυπηρετεί τη στρατηγική χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών της Ε.Ε. και θα στηρίξει δεκάδες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα.

Ευρυζωνικό δίκτυο

 

Η ΕΤΕπ χορηγεί στην ελληνική επιχείρηση τηλεπικοινωνιών Cοsmοte 150 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη ευρυζωνικού δικτύου υψηλής ταχύτητας σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η χρηματοδότηση θα αυξήσει σημαντικά τις επιδόσεις του δικτύου όσον αφορά την ταχύτητα, την ικανότητα και την κάλυψη και θα βελτιώσει την απόδοσή του σε περισσότερες αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.

Γεωργικά προϊόντα διατροφής

 

Χρηματοδότηση με την υποστήριξη του ΕΤΣΕ 15 εκατ. ευρώ, η οποία  προβλέπεται να κινητοποιήσει συνολικές επενδύσεις 31 εκατ. ευρώ. Η ΕΤΕπ χορηγεί στην επιχείρηση γεωργικών προϊόντων διατροφής Creta Farms δάνειο ύψους 15 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη νέων σειρών προϊόντων και την επέκταση των δραστηριοτήτων της στο εξωτερικό. Η μεγαλύτερη επιχείρηση στην ελληνική αγορά αλλαντικών Creta Farms δαπανά πέντε φορές περισσότερα από τις παρεμφερείς επιχειρήσεις σε καινοτόμους τρόπους παραγωγής πιο υγιεινών κρεάτων. Αφαιρεί τα κορεσμένα ζωικά λίπη από τα κρέατα που χρησιμοποιεί και προσθέτει σε αυτά εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Χάρη στη νέα χρηματοδότηση, η επιχείρηση προσέλαβε επιπλέον 100 υπαλλήλους.

Ελαιοπαραγωγή

 

Η εταιρεία Mani Foods, η οποία παράγει, συσκευάζει και εξάγει ελιές Καλαμάτας, κερδίζει βραβεία για το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδό της. Για να ανταποκριθεί στην αύξηση της ζήτησης, η Mani Foods έπρεπε να επενδύσει σε νέα μηχανήματα. Η εταιρεία εξασφάλισε δάνειο από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος με την εγγύηση του ΕΤΕ στο πλαίσιο του Επενδυτικού Σχεδίου. Με τη χρηματοδότηση αυτή η Mani Foods επέκτεινε το εργοστάσιό της για την ανάληψη νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, ανέπτυξε νέες σειρές προϊόντων και διπλασίασε το προσωπικό της.

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2013 στις 22-03-2018