Πέντε «κλειδιά» δείχνουν κάλπη - Οι παράγοντες που ευνοούν τις εκλογές μετά την έξοδο από το μνημόνιο

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Η – και τυπικά – οριστική έξοδος από τα μνημόνια τον ερχόμενο Αύγουστο δεν θα σηματοδοτηθεί μόνο από τους εύλογους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης. Οι μέρες που θα ακολουθήσουν την τυπική λήξη της μνημονιακής εποχής θα επιφυλάσσουν και μια κρίσιμη είδηση, καθώς τότε θα μάθουμε οριστικά αν η χώρα θα πάει σε πρόωρες εκλογές το ερχόμενο φθινόπωρο ή ο Αλέξης Τσίπρας θα προτιμήσει να προσφύγει το 2019 στη λαϊκή εντολή, στη λήξη της κυβερνητικής θητείας ή κοντά σε αυτήν.

Παρά την επιμονή της κυβέρνησης να διαψεύδει – αυτονοήτως – κάθε φήμη ή εικασία για πρόωρες κάλπες, η συζήτηση έχει αρχίσει και στο εσωτερικό του κυβερνητικού συνασπισμού και εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Ήδη μάλιστα σχηματοποιούνται και οι εισηγήσεις για τον χρόνο των εκλογών, οι οποίες δίνουν προτεραιότητα στο σενάριο του εκλογικού αιφνιδιασμού το ερχόμενο φθινόπωρο, εν μέσω των πανηγυρισμών για την απαλλαγή από τα μνημόνια.

Οι νάρκες του 2019

Τα επιχειρήματα υπέρ της ταχύτερης – αρχές του φθινοπώρου – προκήρυξης εκλογών σχηματοποιούνται σε πέντε «κλειδιά», τα οποία σχεδόν υποχρεωτικά ξεκλειδώνουν την κάλπη:

1. Ο πανηγυρισμός της εξόδου από τα μνημόνια είναι βέβαιο ότι θα εξατμιστεί σχετικά σύντομα. Αν μάλιστα φτάσουμε στην πρώτη ημέρα του 2019 και ισχύσει η νέα περικοπή των συντάξεων, οι αμέσως ενδιαφερόμενοι, οι οποίοι κυμαίνονται σε 1,2 εκατομμύρια συνταξιούχους και τις οικογένειές τους, μόνο σε πανηγύρια δεν θα επιδίδονται.

Αν μάλιστα οι δανειστές επιμείνουν στην πρόταση του ΔΝΤ για εφαρμογή από το 2019 και της μείωσης του αφορολόγητου εισοδηματικού ορίου, που θα φέρει νέα επιβάρυνση στα χαμηλά εισοδήματα, τότε το επιχείρημα υπέρ των εκλογών το φθινόπωρο θα βαρύνει πολύ περισσότερο. Αν, όπως λένε τα ρεπορτάζ, τάσσεται και ο Γιούνκερ υπέρ της επίσπευσης του αφορολόγητου, τότε η σχετική επιχειρηματολογία ισχυροποιείται περαιτέρω.

2. Από το τέλος του 2018 αναμένεται ότι – σύμφωνα με τον υπάρχοντα σχεδιασμό – θα αυξηθεί κατακόρυφα ο αριθμός των πλειστηριασμών, αφού αφενός θα έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία η πλατφόρμα, αφετέρου θα έχει επέλθει η πλήρης άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας από 1.1.2019. Προφανώς δεν θα είναι ακριβώς... διαχειρίσιμη η διεκπεραίωση 3.500 πλειστηριασμών μηνιαίως, όπως προβλέπει ο σχεδιασμός.

3. Το μεταναστευτικό / προσφυγικό, με το πέρασμα του χρόνου, ενδέχεται να προσλάβει ιδιαίτερα επώδυνες διαστάσεις, δεδομένου ότι η Τουρκία σπρώχνει όλο και περισσότερους πρόσφυγες και μετανάστες στην Ελλάδα μέσω του Αιγαίου και του Έβρου και ταυτόχρονα έχει πλέον λήξει το πρόγραμμα μετεγκατάστασης σε χώρες της Ευρώπης. Συνεπώς, όσοι καταφέρνουν να εισέλθουν στην Ελλάδα θα παραμένουν εδώ.

Ταραχή σε κυβέρνηση - κόμμα

4. Είναι αμφίβολο εάν η συγκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛΛ θα αντέξει σε βάθος χρόνου. Μπορεί η όποια εξέλιξη, σε ό,τι αφορά το θέμα της FYROM να έχει ξεκαθαρίσει, κατά τις προβλέψεις, πριν από τη λήξη του μνημονίου, ωστόσο, ακόμη και αν δεν προκύψει λόγος ενδοκυβερνητικού ρήγματος, τα πράγματα δεν θα είναι ρόδινα για πολύ.

Ήδη οι ΑΝΕΛΛ αντιλαμβάνονται ότι, ακόμη μια φορά, δεν θα φτάσουν στην κάλπη με τη βεβαιότητα της επανεισόδου τους στη Βουλή και ήδη επιχειρούν να προσεγγίσουν διάφορες δεξιές και ακροδεξιές ομάδες, ομαδούλες και πρόσωπα με στόχο τη διεύρυνση της εκλογικής επιρροής τους. Αυτό σημαίνει ότι οι διαφωνίες μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛΛ επί της κυβερνητικής πρακτικής θα αυξηθούν.

Πέραν αυτού, όμως, οι εισηγούμενοι τις φθινοπωρινές κάλπες εκτιμούν ότι ο μεν ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να ανοίγεται όλο και περισσότερο προς την Κεντροαριστερά, ενώ οι ΑΝΕΛΛ προς τη Λαϊκή και Άκρα Δεξιά, εξέλιξη που θα φέρει νέες κόντρες. Αν τώρα προκύψει στο θέμα της FYROM μια λύση η οποία εκ των πραγμάτων θα φέρνει απέναντι ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛΛ, η πιθανότητα ρήξης θα είναι πολύ πιο άμεση.

Εντός του ΣΥΡΙΖΑ, επιπλέον, θεωρείται βέβαιο ότι η απαγκίστρωση από τα μνημόνια θα φέρει σε πρώτο πλάνο σειρά αιτημάτων τα οποία θα κατατείνουν προς την επαναφορά δικαιωμάτων και την αποφυγή εφαρμογής δεσμεύσεων. Πρώτη στη λίστα είναι η αποφυγή της συμφωνημένης με τους δανειστές περικοπής των συντάξεων από 1.1.2019, ένα θέμα το οποίο έχει ήδη αναδειχθεί εντός του ΣΥΡΙΖΑ και αναμένεται να μεταβληθεί σε καθαρό αίτημα από τον Αύγουστο και μετά.

Τόσο η κοινωνική και στελεχική βάση του ΣΥΡΙΖΑ όσο και πολλές κοινωνικές ομάδες θεωρείται βέβαιο ότι θα αυξήσουν κατακόρυφα τα αιτήματα για οικονομική αποκατάσταση και «θεραπεία» των πληγών που άνοιξαν τα μνημόνια.

Ζωντανή η ελπίδα

5. Με δεδομένη την κοινωνική και κομματική πίεση, αλλά και τη βεβαιότητα ότι στις αρχές του 2019 κανείς σχεδόν δεν θα θυμάται ότι αυτή η κυβέρνηση έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια, οι μετά πάθους εισηγούμενοι τη φθινοπωρινή κάλπη σημειώνουν ότι τον Αύγουστο, εκτός από το τέλος των μνημονίων, στη φαρέτρα του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι διαθέσιμα μερικά ισχυρά όπλα προς εκλογική αξιοποίηση.

Το σημαντικότερο είναι ότι θα υπάρχει στο τραπέζι ένα συμφωνημένο με τους δανειστές αναπτυξιακό πλάνο, το οποίο θα προβλέπει και «ευχάριστα νέα» για τους φορολογουμένους, όπως για παράδειγμα

● η προοπτική αύξησης του βασικού μισθού,

● η προσέλκυση επενδύσεων,

● η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας,

● η προοπτική μείωσης των φορολογικών συντελεστών – έστω και με το «προαπαιτούμενο» της εκπλήρωσης των δημοσιονομικών στόχων.

Το δεύτερο ισχυρό όπλο – το οποίο θα έχει αξία μόνο σε συνδυασμό με την προβολή μιας ευοίωνης προοπτικής για την κοινωνία – είναι ο πόλεμος κατά της διαφθοράς και της διαπλοκής, στον οποίο η κυβέρνηση ήδη έχει εντάξει εκδότες, επιχειρηματίες, τραπεζίτες, στελέχη του «παλαιού πολιτικού συστήματος» και, βεβαίως, τον ίδιο τον πρόεδρο της Ν.Δ. Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίο εμφανίζει συστηματικά ως το επίκεντρο μιας ευρείας διαπλοκής με κέντρα ανομίας.

Όλα αυτά βεβαίως, σημειώνουν οι θιασώτες του φθινοπωρινού εκλογικού σεναρίου, υπό την προϋπόθεση ότι η ένταση με την Τουρκία δεν θα έχει ανέλθει σε μη διαχειρίσιμο επίπεδο...

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2018 στις 26-4-2018