του Ευθύμη Μαραμή
Σύμφωνα με τους mainstream οικονομολόγους και τους κυβερνητικούς σχεδιαστές, ο ανταγωνισμός καθορίζεται από τον αριθμό των επιχειρήσεων σε ένα συγκεκριμένο επαγγελματικό κλάδο. Επειδή υπάρχουν, για παράδειγμα, μόνο τρεις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες μέσω συγχωνεύσεων απέκτησαν δεσπόζουσα θέση, υποστηρίζεται ότι η βιομηχανία αυτή δεν είναι επαρκώς ανταγωνιστική. Χρειάζονται κι άλλες εταιρείες ώστε να υπάρξει «κατάλληλος» ανταγωνισμός. Οι συγχωνεύσεις θα οδηγήσουν στη μείωση του ανταγωνισμού στον κλάδο των επικοινωνιών. To σκεπτικό ολοκληρώνεται με ένα ερώτημα που παραπέμπει στην προσφιλή τακτική των κρατικών απαγορεύσεων: Μήπως πρέπει να απαγορευτούν οι συγχωνεύσεις;
Αυτή η θεώρηση είναι εν μέρει κατανοητή. Το σκεπτικό αυτής της κατανόησης του ανταγωνισμού ή αυτής της προσέγγισης του ανταγωνισμού, είναι προς την κατεύθυνση της προσφοράς χαμηλότερων τιμών και καλύτερης ποιότητας στους καταναλωτές. Το σκεπτικό όμως της απαγόρευσης των συγχωνεύσεων, ωστόσο, είναι λανθασμένη.
Το μόνο που χρειαζόμαστε, είναι η κατάργηση των κυβερνητικών παρεμβάσεων
Τι σημαίνει ο ανταγωνισμός με απλά λόγια; Σημαίνει ότι οι επιχειρηματίες, δύο, τρεις, τέσσερις ή εκατοντάδες, προσπαθούν να παρέχουν, να παράγουν, να ενεργούν καλύτερα από τους ανταγωνιστές τους. Η μόνη προϋπόθεση για επαρκή ανταγωνισμό σε μια βιομηχανία, είναι η απουσία κρατικών περιορισμών σε αυτή τη βιομηχανία. Δεν χρειαζόμαστε κυβερνητικές επιτροπές ανταγωνισμού. Δεν χρειαζόμαστε κυβερνητικές ρυθμιστικές αρχές για να παρακολουθούμε τον αριθμό των επιχειρήσεων, ώστε να λέμε, είναι εντάξει να έχουμε πέντε επιχειρήσεις σε αυτόν τον κλάδο, αλλά δεν είναι εντάξει να έχουμε τέσσερις (Όπως με τα τηλεοπτικά κανάλια για παράδειγμα).
Όσον αφορά τις υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών – όπου γίναμε μάρτυρες χρεοκοπιών και συγχωνεύσεων – ισχύει ότι ισχύει σε κάθε κλάδο. Με μία γρήγορη ματιά σε έκθεση του 2011, πριν τις χρεοκοπίες, διαβάζουμε τα εξής:
Το σύνολο των επενδύσεων που έχει πραγματοποιήσει ο κλάδος μέχρι και το 2010 ανέρχεται σε 6 δισ. €. Στο μέλλον χρειάζονται νέες σημαντικές επενδύσεις, καθώς οι προβλέψεις διεθνώς για την αύξηση του όγκου δεδομένων που μεταφέρονται μέσω κινητών ανέρχονται σε 92% ετησίως για τα επόμενα 5 έτη, δημιουργώντας την απαίτηση για αναβάθμιση των δικτύων σε 4G. Επιπρόσθετες ανάγκες επενδύσεων δημιουργεί η επαναδειοδότηση του φάσματος. […] Ο κλάδος στην Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα εχθρικό κλίμα για την υλοποίηση επενδύσεων με αποτέλεσμα την απόκλιση από την Ευρώπη. Ένα πολύπλοκο και δυσλειτουργικό νομικό πλαίσιο αδειοδότησης των σταθμών βάσης που εμποδίζει την απρόσκοπτη διενέργεια των απαιτούμενων επενδύσεων […] Συνεχείς αυξήσεις έμμεσων φόρων με αποτέλεσμα πάνω από το 50% της συνεισφοράς του κλάδου στην οικονομία, να απορροφάται από το κράτος.
Οι επιχειρήσεις μπορεί να έστειλαν το μήνυμα το 2011, όμως δεν τις άκουσε κανείς. Οι ειδικοί φόροι διπλασιάστηκαν, οι περιοριστικές ρυθμίσεις αυξήθηκαν και η οικονομία βυθίστηκε σε μεγαλύτερη ύφεση. Σήμερα βρισκόμαστε προ των πυλών και νέας χρεοκοπίας στον κλάδο, αυτής της Forthnet.
Αντί να σκεφτόμαστε νέες κυβερνητικές ρυθμίσεις επί ρυθμίσεων για τον «βέλτιστο αριθμό επιχειρήσεων» ανά κλάδο, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να απομακρυνθούν επιτέλους από την οικονομία εντελώς. Να επιτρέψουν στους επιχειρηματίες να πειραματίζονται με διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα, με διαφορετικά είδη επιχειρήσεων, στην προσπάθειά τους να προσφέρουν αγαθά και υπηρεσίες που επιθυμούν οι καταναλωτές.
Τα παραδείγματα της airbnb και της taxibeat
Ένα καλύτερο παράδειγμα πραγματικού ανταγωνισμού θα μπορούσε να είναι η βιομηχανία των ξενοδοχείων και των ταξί. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν διαχρονικά να περιορίσουν τους επιχειρηματίες να εισέλθουν στη βιομηχανία ταξί με τους αυστηρούς ρυθμιστικούς περιορισμούς, τον έλεγχο των αδειών που χορηγούνται στους φορείς ταξί κλπ. Αλλά οι επιχειρηματίες βρήκαν τρόπο να αποφύγουν αυτόν τον τεχνητό περιορισμό. Για παράδειγμα, με τη δημιουργία υπηρεσιών internet sharing economy, όπως οι υπηρεσίες Uber, taxibeat και ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων όπως η Airbnb.
Επομένως, ακόμη και αν η είσοδος στον κλάδο των ταξί και φιλοξενίας, περιορίζεται από τη χορήγηση αδειών, ωστόσο, δεν ρυθμιζόταν πλήρως από τις κυβερνήσεις. Φυσικά, τα υφιστάμενα προστατευμένα εκ των κυβερνήσεων καρτέλ των ταξί και των ξενοδόχων, ασκούν τρομακτικές πιέσεις για να κρατήσουν αυτές τις επιχειρήσεις έξω από τις αγορές τους.
Αλλά η δυναμική άνοδος αυτού του είδους επιχειρηματικότητας, αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα που μας δείχνει το εξής: αν επιτραπεί στους επιχειρηματίες να πειραματιστούν, να εισαγάγουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες και να δημιουργήσουν νέες επιχειρήσεις, τότε μπορούν στην πραγματικότητα να παρέχουν υπηρεσίες που οι καταναλωτές επιθυμούν. Μπορούν ως εκ τούτου να παρέχουν πραγματικό ανταγωνισμό έναντι των υφιστάμενων καρτέλ.
Συμπέρασμα
Επαναλαμβάνοντας, θέλουμε οι αγορές να είναι ανταγωνιστικές. Τι απαιτεί αυτό; Απαιτεί να φύγουν από τη μέση οι κυβερνητικές ρυθμιστικές αρχές και όχι να προστατεύσουν τα κατεστημένα καρτέλ. Δεν απαιτούνται επιτροπές ανταγωνισμού, «εμπειρογνωμόνων» και άλλες υπηρεσίες για να μετράνε τον αριθμό των επιχειρήσεων, ώστε να βεβαιωθούν ότι η αγορά είναι «ανταγωνιστική» σύμφωνα με τα πρότυπά τους. Το μόνο που χρειάζεται είναι να φύγει από τη μέση η κυβέρνηση και να αφήσει τους επιχειρηματίες να κάνουν ό, τι κάνουν καλύτερα. Να εφευρίσκουν καινοτομίες, να καταμερίζουν την εργασία και να παράγουν πλούτο.
Αντί αυτού, η κυβέρνηση εξαπέλυσε πόλεμο, τόσο στις επιχειρήσεις τύπου uber, όσο και σε αυτές της βιομηχανίας τύπου airbnb. Προφ
Ευθύμης Μαραμής, Οικονομικός Αναλυτής
Ελεύθερη Αγορά – Austrian Economics
(https://www.eleytheriagora.gr)
Πηγή new-economy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου