Οι στρατιές του ψεύδους

του Βασίλη Νέδου

​​«Τριάντα χώρες χρησιμοποιούν “στρατό διαμορφωτών γνώμης” για να χειραγωγήσουν τη δημοκρατία». Πρόκειται για τον τίτλο πρόσφατου δημοσιεύματος της βρετανικής εφημερίδας The Guardian και αναφέρεται στην έκθεση μιας ΜΚΟ με βασικό έργο τον εντοπισμό και την ανάδειξη της παραπληροφόρησης από τα social media. 

Ανάμεσα στις χώρες που χρησιμοποιούν στρατούς από ψεύτικους ή παραπλανητικούς λογαριασμούς στα social media για να περάσουν τη γραμμή τους ή να προωθήσουν την αντιδημοκρατική ατζέντα, βρίσκονται πέρα από τη Ρωσία, η Τουρκία, οι Φιλιππίνες και η Βενεζουέλα. Ισως, η πλέον ωμή εκδοχή είναι εκείνη του Σουδάν. Υπάρχει ειδική μονάδα, ενταγμένη στον στρατό που κατασκευάζει λογαριασμούς, η οποία πέρα από την ατζέντα της κυβέρνησης, προωθεί και την απαξίωση των ελάχιστων ανεξάρτητων φωνών που μπορεί να υπάρχουν και να επικρίνουν την κυβέρνηση. 

Η αμερικανική ΜΚΟ Freedom House, η οποία πραγματοποίησε την έρευνα, περιέλαβε σε αυτή συνολικά 65 χώρες. Στην έρευνα συμπεραίνεται ότι μόνο το 2016 τουλάχιστον 17 εκλογικές αναμετρήσεις επηρεάστηκαν από τη διασπορά ψευδών ειδήσεων (των λεγόμενων fake news) και παραπληροφόρησης.

Πέρα από την προφανή διάσταση ασφαλείας που έχει η ανάγκη αντιμετώπισης της κακόβουλης παραπληροφόρησης, καθώς είναι ικανή να επηρεάσει και τους διεθνείς συσχετισμούς, έχει και μια εσωτερική. Ο πειρασμός να κάνει κάποιος συγκρίσεις με την ελληνική σφαίρα των κοινωνικών δικτύων είναι μεγάλος. 

Από το 2009 και μετά, τα social media έχουν γίνει ένα μεγάλο καζάνι, όπου φήμες, ψευδείς ειδήσεις, πολιτικά τοποθετημένες εκτιμήσεις, «πειραγμένες» εικόνες και απλά χονδροειδή ψέματα, αναμειγνύονται με τα γεγονότα. Ο χυλός που τελικά προκύπτει ως αποτέλεσμα για τον τελικό χρήστη, εν ολίγοις τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών που διαθέτουν λογαριασμό στα κοινωνικά δίκτυα, λειτουργεί ως ένας πραγματικός φάρος παραπληροφόρησης. Πολιτικά «ονόματα» χτίζονται πάνω σε αυτό τον χυλό, αλλά και καριέρες «δημόσιων προσώπων». 

Στο τέλος της ημέρας, τα παραδοσιακά ΜΜΕ απλά παρακολουθούν το έδαφος να υποχωρεί κάτω από τα πόδια τους, καθώς η παραδοσιακή δημοσιογραφία εμφανίζεται ανίκανη να συγκρατήσει αυτή την ακατάσχετη ροή πληροφορίας. Κανείς δεν μπορεί να δει την επόμενη μέρα καθαρά. Ωστόσο, αν συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση, σίγουρα θα είναι δυσοίωνη.

Πηγή Καθημερινή