Ήθος και αξιοπιστία στην Ψηφιακή Εποχή

Από την έντυπη έκδοση της Ναυτεμπορικής

Του Γιάγκου Χαραλάμπους*

Ο κ. Χαραλάμπους, F.C.C.A, είναι αντιπρόεδρος της UHYAxon - Ορκωτοί Ελεγκτές και σύμβουλος Διοίκησης (Management consultant), μέλος του Συνδέσμου Ορκωτών Λογιστών - Αγγλίας (Association of Chartered Certified Accountants - UK), ορκωτός ελεγκτής, μέλος του ΣΕΛΚ και συνταξιούχος ορκωτός του ΣΟΕΛ και πρώην α’ αντιπρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.​

Ο Σύνδεσμος Ορκωτών Λογιστών Ελεγκτών Αγγλίας «ACCA», μεγαλύτερος σε αριθμό μελών, προσφάτως διενήργησε μία έρευνα και εξέδωσε μία έκθεση με τίτλο «Ethics and trust in a digital age».

Ο Γιάγκος Χαραλάμπους

Ο στόχος των προαναφερόμενων ενεργειών του Συνδέσμου είναι να προετοιμάσει τα μέλη του για να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους οι οποίοι αναμένεται να αυξηθούν λόγω της ανάπτυξης της ψηφιακής τεχνολογίας και ειδικότερα της ανάπτυξης και επέκτασης εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence).

Η έκθεση, με πάνω από 50 σελίδες, εξετάζει το θέμα από διάφορες σκοπιές. Στο εισαγωγικό μέρος της έκθεσης, η Helen Brand, OBE, γενική διευθύντρια του Συνδέσμου, αναφέρει: «Η δεοντολογική επαγγελματική συμπεριφορά συνήθως συσχετίζεται με το εάν κάποιος κάνει τη σωστή πράξη». Για τους επαγγελματίες ελεγκτές λογιστές αυτό περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από μια διαισθητική τάση να ακολουθούν τη συνείδησή τους. Ενώ αυτό είναι ασφαλώς σημαντικό, όντας ηθικό, συνοδεύεται με συγκεκριμένες πράξεις ή προσδοκίες, όπως η επίδειξη επαγγελματικής επάρκειας κατά την εκτέλεση του έργου τους, η άσκηση επιμέλειας προς τα ενδιαφερόμενα μέρη και ο τρόπος που ενεργούν οι ορκωτοί ελεγκτές λογιστές για τη διατήρηση του δημοσίου συμφέροντος.

Η δεοντολογική συμπεριφορά, κατά τα διατυπωμένα στην έκθεση, θα πρέπει να αποτελεί ένα βασικό χαρακτηριστικό για τους επαγγελματίες ελεγκτές λογιστές. Αυτό έχει τονιστεί και σε αρκετά συνέδρια από τον πλέον αρμόδιο στο θέμα καθηγητή Σταύρο Θωμαδάκη υπό την παρούσα θέση του ως πρώτου προέδρου του Παγκόσμιου Συμβουλίου για την εποπτεία των διεθνών ελεγκτικών προτύπων και των κανόνων δεοντολογίας του ελεγκτικού επαγγέλματος.

Για την τεκμηρίωση των όσων αναφέρονται στην έκθεση, ο σύνδεσμος ACCA στις αρχές του 2017 διεξήγαγε πρόσθετες έρευνες, σε παγκόσμιο επίπεδο, των συμπεριφορών που σχετίζονται με τη δεοντολογία. Για τις έρευνες αυτές ρωτήθηκαν πάνω από 10.000 επαγγελματίες ελεγκτές λογιστές, μεταξύ των οποίων και ασκούμενοι ελεγκτές, νέοι στο επάγγελμα. Πρόσθετα ζητήθηκε η άποψη 500 υψηλόβαθμων εκτελεστικών και μη εκτελεστικών μελών διοίκησης.

Περισσότερο από 8 στους 10 ερωτηθέντες ελεγκτές λογιστές σε όλο τον κόσμο είχαν την άποψη ότι οι ισχυρές ηθικές αρχές και συμπεριφορά θα γίνουν ακόμα πιο σημαντικά επαγγελματικά εργαλεία, αναγκαία στην εξελισσόμενη ψηφιακή εποχή. Τα ερωτηθέντα υψηλόβαθμα στελέχη διοίκησης τόνισαν την αξία που δίνεται στις διοικούμενες από αυτούς επιχειρήσεις όταν οι εργαζόμενοι διακρίνονται για το ανθρώπινο και ηθικό πνεύμα που τους διέπει.

Σχεδόν το 95% των 500 υψηλόβαθμων στελεχών διοίκησης πιστεύει ότι η δεοντολογική συμπεριφορά των οικονομικών διευθυντών, λογιστών και βοηθών λογιστών των επιχειρήσεων που διοικούν τους έχει βοηθήσει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης με τα λοιπά στελέχη και εργαζόμενους, καθώς και τρίτους που ενδιαφέρονται για τον οργανισμό τους.

Με άλλα λόγια, η ψηφιακή τεχνολογία ναι μεν μπορεί να έχει αντίκτυπο στις λεπτομέρειες που χρειάζεται να κατανοήσει ένας επαγγελματίας ορκωτός ελεγκτής λογιστής, προκειμένου να ενεργεί δεοντολογικά, αλλά δεν αλλάζει τη σημασία συμμόρφωσης του κάθε επαγγελματία, δηλαδή να είναι ένα ηθικό στοιχείο της κοινωνίας μέσα στην οποία λειτουργεί.

Διαφαίνεται πως οι θεμελιώδεις αρχές για ορκωτούς ελεγκτές λογιστές, όπως καθορίζονται από το Συμβούλιο Διεθνών Προτύπων Δεοντολογίας Λογιστών (ΣΔΠΔΛ), θα εξακολουθούν να ισχύουν και θα παραμείνουν επίκαιρες στην επερχόμενη ψηφιακή εποχή. Αυτό επιβεβαιώνεται από το 94% των ερωτηθέντων.

Ηγέτες, στο επίπεδο οικονομικού διευθυντή (CFO) ή σε παρόμοιες θέσεις, έχουν τοποθετηθεί σε ένα ελαφρώς υψηλότερο επίπεδο αναφορικά με τη σπουδαιότητα της δεοντολογίας. Η διαφοροποίηση αυτή προσδιορίζεται από τον μέσο όρο απόψεων από τους υπόλοιπους συμμετέχοντες. Η διαφοροποίηση αυτή προσδιορίζει ότι είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την προώθηση της ηθικής, δεδομένου ότι χρειάζεται ένας αποφασιστικότερος τόνος στην κορυφή της διοικητικής σκάλας. Η συμπεριφορά των ηγετών θέτει το πρότυπο για το πώς και πού ένας οργανισμός δίνει προτεραιότητα και εμφανίζει ηθική συμπεριφορά.

Σε ερώτημα προς τους συμμετέχοντες, εάν οι επαγγελματίες ελεγκτές λογιστές ενεργούν προς το δημόσιο συμφέρον, η πλειοψηφία (τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων) είτε συμφωνεί, είτε «πιθανόν συμφωνεί». Ένας τεκμηριωμένος τρόπος της προαναφερθείσας προάσπισης έχει τονιστεί ότι αποτελεί η συμβολή και ικανότητα του υπό εξέταση οργανισμού να ακολουθεί τον επαγγελματικό κώδικα που ο επαγγελματικός σύνδεσμος ή ο οργανισμός τους έχει ορίσει. Αυτό έχουν προασπίσει σημαντικός αριθμός και με την απάντηση/βεβαίωση ότι «η ηθική αρχίζει με μένα».

Αυτό μπορεί να υποδηλώνει μια ανάγκη στην ψηφιακή εποχή όπως η τεχνολογική ανάπτυξη να συνδυάζεται με μια ευρύτερη αντίληψη ότι «η τεχνολογική ανάπτυξη θα πρέπει να συνδυάζεται με μια καλύτερη κοινωνία και περιβάλλον», όπως πρόσφατα (στις 7 Σεπτεμβρίου 2017) ανέπτυξε με θέμα «Τουρισμός και Τεχνολογία» ο Σταύρος Νικηφοράκης (συνεταίρος της UHY Άξων Α.Ε.) στο β’ Παγκόσμιο Συνέδριο Αποκορωνιωτών στην Κρήτη.

Οι επαγγελματίες ελεγκτές λογιστές στην Ελλάδα (πάνω από 2.500 μέλη) αλλά και στο εξωτερικό φροντίζουν μέσω συμμετοχής τους σε συνέδρια ή μέσω συνεχούς εκπαίδευσης να ενημερώνονται για τους κινδύνους της νέας ψηφιακής τεχνολογίας και ως μέλη του συνεχώς αναπτυσσόμενου ΣΟΕΛ και των συνεχών μεταξύ τους συνεννοήσεων, διαπιστώνουν τους κινδύνους που αναπτύσσονται και προετοιμάζονται να τους αντιμετωπίσουν.

Ναυτεμπορική