Πάλι περί Τουρκίας

του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη

Είχε ήδη φανεί όταν , λίγους μόνον μήνες μετά την κατάρριψη Ρωσικού βομβαρδιστικού Sukhoi/Su-24 απο Τουρκικό F-16 (Νοέμβριο του 2015 τα γεγονότα, με τον ισχυρισμό παραβίασης της Τουρκο/Συριακής μεθορίου) και μετά από αυστηρό Ρωσικό εμπάργκο προς την Τουρκία, που «έπιασε» από κατασκευαστικές μέχρι και τουρισμό, το οικονομικό λιώσιμο των πάγων Μόσχας-Άγκυρας είχε δρομολογηθεί χωρίς πολλά-πολλά. Ακολούθησε και πολιτική επαναπροσέγγιση (μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου 2016 κατά του Ερντογάν), επαναπροσέγγιση προσεκτική αλλά ουσιώδης.

Είχαμε εν συνεχεία, νωρίτερα φέτος, την πληροφορία – με πηγή όμως τον ίδιο τον Πρόεδρο Πούτιν, στα πλαίσια του Διεθνούς Οικονομικού Φόρουμ στην Αγία Πετρούπολη – ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να παραχωρήσει πυροβολαρχίες αντιαεροπορικών πυραύλων S-400 για χρήση από την Άγκυρα και στην μεθόριο με την Συρία, στο Νότο, και στα Ανατολικά σύνορα αλλά και στην Δύση – δηλαδή απέναντι από την Ελλάδα.

Οπότε η πιο πρόσφατη πληροφορία ότι η Τουρκία προχωρεί σε συνεννοήσεις για την προμήθεια ασαφούς ακόμη αριθμού Ρωσικών ελικοπτέρων τύπου Kamov/Ka-32 – άλλες πληροφορίες μιλούσαν για 8, άλλες για 12 – προχωρώντας σε περαιτέρω απεξάρτησή της από το βασικό ΝΑΤΟϊκό οπλοστάσιο, δημιούργησε πρόσθετες απορίες αν μη ανησυχίες στην ΝΑΤΟϊκή ομπρέλα. (Με τις ΗΠΑ να βρίσκονται σε περιδίνηση λόγω Τραμπ και αποστασιοποίησής του από την ΝΑΤΟϊκή λογική, η όλη υπόθεση της Ατλαντικής Συμμαχίας έχει πλέον ουσιώδεις ρωγμές). Και ακόμη περισσότερο η αίσθηση μιας «Τουρκίας που ξεκόβει» εμπεδώθηκε με την τοποθέτηση του Τούρκου υπουργού Οικονομίας Νιχάτ Ζεϊμπέηκσι, στα πλαίσια της Διεθνούς Έκθεσης Σμύρνης, ότι η χώρα του προωθεί την υπογραφή Τελωνειακής Συμφωνίας με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, η οποία θυμίζουμε περιλαμβάνει Ρωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Λευκορωσία και Αρμενία, με Γεωργία και Μολδαβία σε ιδιαίτερα καθεστώτα – αλλά στο βάθος υπάρχει ειδική σχέση και με Κίνα.

Είναι δυνατόν μέσα σε δυο μόλις χρόνια να ξεφτίζει ο εδώ και μισό αιώνα ιστός πολιτικών/αμυντικών (συμμετοχή στο ΝΑΤΟ) και πολιτικών/οικονομικών (Συμφωνία Σύνδεσης με την ΕΟΚ, διαπραγμάτευση για ολοκλήρωση Τελωνειακής Ένωσης και ενδεχόμενο προσχώρησης στην ΕΕ) σχέσεων της Τουρκίας με την Δύση;

 Όλα όσα έχουν καταγραφεί με την συνεχώς επιδεινούμενη σχέση της Άγκυρας λόγω της εμπλοκής της στην κρίση της Συρίας και της – πρόδηλα πλέον – προώθησης σχεδιασμών για δημιουργία Κουρδικού Κράτους στα Νότια και Ανατολικά της Τουρκίας, με τελευταία εικόνα την εμπλοκή μεταξύ Αμερικανικών και Τουρκικών δυνάμεων στην άμεσα μεθοριακή ζώνη Τουρκίας/Συρίας, αλλά και η συνεχιζόμενη εκκρεμότητα στην μείζονα Βάση του Ιντσιρλικ (όπου όχι μόνον οι Αμερικανοί αλλά και οι Γερμανοί αισθάνονται πλέον ελάχιστα καλοδεχούμενοι…), αφήνουν τα σενάρια αποκοπής της Τουρκίας από «την Δύση» ανοιχτά.

Για μιαν ακόμη φορά θα μας επιτραπεί μια διατύπωση προειδοποίησης: αν η Αθήνα νομίσει, σε οποιαδήποτε φάση των εξελίξεων που έχουμε μπροστά μας ότι όλη αυτή η υπόθεση θα «χαρίσει» στην Ελλάδα μιαν εύκολη, αποκλειστική συμμαχία/ασπίδα απέναντι στην Άγκυρα, θα περπατάμε πάνω σε λεπτό στρώμα πάγου. Στο μέτρο που η Δύση – ότι κι αν είναι πλέον αυτή η έννοια – αισθανθεί ότι χρειάζεται την Τουρκία, σε οποιαδήποτε στιγμή, μέχρι και νέα θυματοποίηση της Ελλάδας μπορεί να προκύψει. Και πάντως, αν είναι να υπάρξει μακροπρόθεσμο και σταθερό όφελος, η Αθήνα θα χρειαστεί να δείξει (α) διορατικότητα , (β) προσαρμοστικότητα και (γ) σταθερότητα στις νέες της – υποτίθεται – σχέσεις στις ισορροπίες ΗΠΑ /ΝΑΤΟ, Τουρκίας, συνολικής Εγγύς Ανατολής…

kontranews