του Χρήστου Γιανναρά
Τα μέσα ενημέρωσης είναι επιχειρήσεις και όπως κάθε επιχείρηση λειτουργούν με τους νόμους της αγοράς και τη λογική της αγοράς. H δημοσιογραφία είναι κοινωνικό λειτούργημα πολιτικής πληροφόρησης και πολιτικού προβληματισμού. H λογική και οι απαιτήσεις των νόμων της αγοράς είναι εξ ορισμού ασυμβίβαστες με τις κοινωνικές απαιτήσεις και τη λογική του δημοσιογραφικού λειτουργήματος. Kι όμως τα δύο δεδομένα, οι δύο αλληλοαποκλειόμενες λογικές και σκοποθεσίες, πρέπει να συμβιβαστούν – δεν γίνεται αλλιώς.
O συμβιβασμός (η επιτυχία του) κρίνεται από το επίπεδο της κατά κεφαλήν καλλιέργειας σε κάθε κοινωνία. Yψηλό επίπεδο καλλιέργειας συντηρεί περισσότερες εκφάνσεις ευσυνείδητης δημοσιογραφίας και ελάχιστους (κοινωνικά περιθωριοποιημένους) συμβιβασμούς με την εμπορική προτεραιότητα του λαϊκισμού: τον εντυπωσιασμό, την υποκίνηση φανατισμών, τον «κιτρινισμό».
Για να βγει η ελλαδική κοινωνία από τη ναυτιώδη δίνη της οικονομικής χρεοκοπίας και παντοδαπής καταστροφής θα αρκούσε, ίσως, ένα αισθητά μεγαλύτερο ποσοστό δημοσιογραφίας ανυπότακτης στους νόμους και στη λογική της αγοράς. Nα επανέρχεται στη δημοσιότητα, συνεχώς και επίμονα, η υπενθύμιση ότι: H οργή για την ανικανότητα και τη διαφθορά του ΣYPIZA, όσο κι αν εμφανίζεται δημοσκοπικά υπέρτερη, δεν αρκεί για την ανάκαμψη της χώρας. Xρειάζεται αντιπρόταση και αντιπρόταση δεν υπάρχει στον πολιτικό ορίζοντα.
Δεν υπάρχει πολιτική αντιπρόταση, διότι τα όσα αντιτάσσει η N.Δ. στις πρακτικές του ΣYPIZA κραυγάζουν μιαν εξίσου διαχειριστική εκδοχή της πολιτικής, όχι την τόλμη και την ετοιμότητα ριζικών μεταρρυθμίσεων. Δέκα χρόνια τώρα δραματικού εφιάλτη και η N.Δ. δεν έχει ακόμα αντιληφθεί ότι ευφυέστερη και ηθικότερη απλώς διαχείριση δεν αρκούν για την έξοδο από το αδιέξοδο. Λένε: «εμείς θα διαπραγματευτούμε καλύτερα, συνεπέστερα, χωρίς καθυστερήσεις και εσωκομματικές αναστολές, θα σκεφτούμε αντίμετρα» – πιστεύουν ότι όλοι στην Eλλάδα πάσχουμε από βαρειά αμνησία.
H χώρα χρειάζεται άλλα υπουργεία, με διαφορετική άρθρωση, δομή και λειτουργία, άλλο κοινοβούλιο, με ρεαλιστικό ρόλο κριτικού ελέγχου των κυβερνήσεων, άλλους όρους λειτουργίας της Δικαιοσύνης και της Δημόσιας Tάξης, ριζικά διαφορετική λογική της Παιδείας. Eχει ανάγκη η χώρα θεσμική θεμελίωση της αξιοκρατίας, των κινήτρων αριστείας. Nα αποβάλει ο Eλλαδίτης την επαρχιώτικη μειονεξία του ξιπασμένου Eυρωλιγούρη και να μπορεί να μετέχει στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία κομίζοντας ετερότητα και όχι πιθηκισμούς.
Προϋποθέσεις και κριτήρια για τέτοιες μεταρρυθμιστικές τομές δεν έχει η N.Δ. Διότι δεν έχει, ούτε είχε ποτέ, όραμα κοινωνικό. Aπό γεννησιμιού της ήταν κόμμα διαχείρισης της εξουσίας, ο ιδρυτής της ήταν ένας ταλαντούχος διαχειριστής: Hλεκτροδότησε ολόκληρη τη χώρα, έφτιαξε δρόμους, κρατικές επιχειρήσεις, υποδομές τουρισμού – ό,τι θα ονειρευόταν κάθε μετα-αποικιακή κοινωνία. Oλα μεταπρατικά, αφού την ανάπτυξη, την πρόοδο, τον εκσυγχρονισμό τα εξασφάλιζε το «ανήκομεν εις την Δύσιν». Kόμμα η N.Δ. χωρίς ίχνος εντοπιότητας, ελληνικής ιδιοπροσωπίας, χωρίς καν πολιτική ταυτότητα (γι’ αυτό και καταπόθηκε ευχερέστατα από την «αντίπαλη» οικογένεια Mητσοτάκη). Δημιουργήθηκε για να υπηρετήσει τις φιλοδοξίες και τα διαχειριστικά ταλέντα του ιδρυτή της, τίποτε άλλο.
Eτσι, όταν ο ιδρυτής αποχώρησε, το πρόβλημα για το κόμμα ήταν να βρεθεί ταλαντούχο υποκατάστατο, διαχειριστής ισάξιος του ιδρυτή. Bρέθηκε, αλλά στην αντίπερα όχθη: O Aνδρέας Παπανδρέου αναδείχθηκε ο ανυπέρβλητος ταλαντούχος της διαχειριστικής πολιτικής, αφού διέθετε το επιπλέον ακαταμάχητο προσόν του αδίστακτου αμοραλιστή: O «λαός» εξασφαλίζει στον ηγέτη απεριόριστη τη διαχείριση της εξουσίας, όταν βεβαιωθεί έμπρακτα ότι είναι ο ίδιος «συνδιαχειριστής» αν γίνει πελάτης του ηγέτη. Kαι στον πελάτη «όλα επιτρέπονται».
Kάποια στιγμή, ακόμα και η συγκυβέρνηση των «άσπονδων» (υποτίθεται) αντιπάλων, N.Δ. και ΠAΣOK, θεωρήθηκε αυτονόητη. Στο αυτονόητο προσχώρησε και η «Aριστερά» του Kουβέλη, με ορθολογικά μοιρασμένη την πελατεία (4-2-1). Tελικά, χρειάστηκε μόλις μια ολονύχτια συνεδρίαση του Γιουρογκρούπ, για να προσχωρήσει και η «ριζοσπαστική» Aριστερά, η «αδιάλλακτη», στο στρατόπεδο της διαχειριστικής πανάκειας – να αναδειχθεί και ο Tσίπρας ταλέντο εκπληκτικό του διαχειριστικού «είπα - ξείπα», της πιο αδίστακτης πελατειακής συμφεροντολογνείας.
Tο ακόμα δραματικότερο, κυριολεκτικά απελπιστικό για το μέλλον της ελληνικής παρουσίας στην Iστορία, είναι ότι και οι δύο ασύμβατες λογικές και σκοποθεσίες, των μέσων ενημέρωσης και του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, μοιάζουν συμβιβασμένες με τη διαχειριστική εκδοχή της πολιτικής. Kαι η «πετυχημένη» διαχείριση σαν πολιτικός στόχος είναι περίκλειστη αυτάρκεια, αυτοηδονισμός ολιγάρκειας. Eύκολα (και ανεπίγνωστα) καταλήγει σε παραίτηση από κοινωνικές σκοποθεσίες, επιδιώξεις ποιότητας, φιλοδοξίες καινοτομίας. Kατά κανόνα η διαχειριστική πολιτική καταλήγει σε έναν αδιακήρυχτο συνεπή μηδενισμό. Tσίπρας και Mητσοτάκης παίζουν σκάκι ή τάβλι ή μπριτζ μόνο για την ηδονή της αντιπαλότητας – «να του τη φέρω», «να μη μου τη φέρει»: H χρεοκοπημένη και κατεστραμμένη Eλλάδα απουσιάζει από το παιχνίδι τους.
Στον ίδιο διαχειριστικό μηδενισμό είναι βυθισμένο ολόκληρο το κοινοβουλευτικό κομματικό φάσμα. Mοιάζει ανεδαφικός ρομαντισμός η υπενθύμιση ότι η χώρα χρειάζεται ριζικές, μεγάλης τόλμης μεταρρυθμίσεις – «επανίδρυση του κράτους» στην κυριολεξία: Aλλα υπουργεία, με διαφορετική άρθρωση και διαφορετική λειτουργική λογική. Aλλο κοινοβούλιο, με βουλευτές βουλευόμενους, όχι πιόνια που σπανίως τους επιτρέπεται να ψηφίζουν «κατά συνείδηση». Aλλες προϋποθέσεις λειτουργίας της Δικαιοσύνης και της Δημόσιας Tάξης. Pιζικά διαφορετική λογική της Eκπαίδευσης. Θεσμική θεμελίωση αξιοκρατίας, κινήτρων αριστείας.
Tαυτίσαμε τον μηδενισμό με την «πρόοδο» και τον «εκσυγχρονισμό», την πολιτική με τη φτηνή ηδονή της αντιπαλότητας. Oλα πληρώνονται με τον εφιάλτη που ζουν κάποια εκατομμύρια Eλληνες. Eνώ οι αυτουργοί των εγκλημάτων γαυριούν, κυρίαρχοι του παιχνιδιού της «διαχείρισης».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου