Χουνέρι δανειστών και στη Ν.Δ.

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Σήμερα θα γίνει γνωστό αν στις Βρυξέλλες θα υπάρξει ένα είδος συμ­φωνίας - ή έστω μεγάλης προόδου - στα «μεγάλα» ζητήματα της δια­πραγμάτευσης κυβέρνησης - δανειστών, η οποία θα επιτρέψει να μιλά­με για βάσιμες ελπίδες οριστικής συμφωνίας μετά την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ το τριήμερο 21-23 Απριλίου στην Ουάσιγκτον.

Η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ότι η πολύμηνη εκκρεμότητα έχει κυ­ριολεκτικά «λιώσει» τη χώρα και την οικονομία της και τώρα απει­λεί να «λιώσει» και το πολιτικό σύστημα. Ήδη η επιστροφή στην ύφεση δεν μπορεί να αποτραπεί, η αγορά έχει «παγώσει», το κράτος αθετεί τις υποχρεώσεις του και μπορεί κάποιος να πει με σχετική ασφάλεια ότι θα χρειαστεί αρκετός χρόνος, μετά τη συμφωνία με τους δανειστές, για να ξεπαγώσει η οικονομία.

Αυτός ήταν ο βασικός λόγος που ο Τσακαλώτος, η Αχτσιόγλου και ο Χουλιαράκης - με την εκ των υστέρων προσθήκη του Σταθάκη - αποφάσισαν να μείνουν στις Βρυξέλλες αλλά­ζοντας τη διαπραγματευτική διαδικασία, ώστε πρώτα να κλείσουν τα μεγάλα και δύσκολα θέ­ματα και ύστερα να επιστρέψει η τρόικα στην Αθήνα για τις «λεπτομέρειες».

Α λα Σαμαράς

Ενώ όμως τρέχει μια διαπραγμάτευση που δεν μπορεί να βγάλει καλές ειδήσεις ως προς το αποτέλεσμα - εκτός από τη συμφωνία καθεαυτήν -, έσκασε η είδηση, πρώρα από τον Μισέλ Σαπέν και ύστερα από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ότι οι δανειστές απαιτούν από τη Ν.Δ. να συμφωνήσει και αυτή εμπράκτως με τα μέτρα που θα έλθουν στη Βουλή προς ψήφιση.

♦ Αρχικά ο Σαπέν, ύστερα από τη συνε­δρίαση των ΥΠΟΙΚ της Ε.Ε. (Ecofin) την Τρίτη, δήλωσε: «Αυτό που μου φαίνε­ται περίεργο στη στάση του ΔΝΤ είναι ότι ζητά από την αντιπολίτευση (στην Ελλάδα) να δώσει διαβεβαιώσεις πά­νω στο ποια θα είναι η θέση της μετά το 2019, την περίοδο που ξεπερνά, δηλα­δή, τη θητεία αυτής της κυβέρνησης».

♦ Το ΔΝΤ φέρεται να διέψευσε ανε- πισήμως (μέσω... «κύκλων») το «κάρ­φωμα» του Σαπέν λέγοντας ότι δεν έ­χουν ζητηθεί διαβεβαιώσεις από την ν" αντιπολίτευση.

♦ Λίγες ώρες αργότερα όμως ο Σόιμπλε έβαλε την τελική σφραγίδα στο αίτημα των δανειστών: «Σε όλες τις χώρες με πρόγραμμα επέμεναν οι θεσμοί να υπογράφονται μελλοντικά μέτρα και από την αντιπολίτευση ανεξάρτητα από τη διενέργεια εκλογών.

Δεν πρόκειται για κάτι καινούργιο».

Η πιο κρίσιμη φράση του ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας ήρθε αμέσως μετά: «Το συνταξιοδοτικό, για παράδειγμα, δεν πρό­κειται να υλοποιηθεί πριν από το 2020. Μέχρι τότε όμως θα υπάρξουν εκλογές στην Ελλάδα και κανένας δεν ξέρει την εξέλιξη. Η αντιπολί­τευση φυσικά τώρα λέει "είμαστε εναντίον”, αλλά θα βρούμε κάποια διατύπωση για να έχει υπόσταση η νομοθέτηση των μέτρων, ανεξάρ­τητα από τις εκλογές και την έκβασή τους. Αυ­τό έγινε και σε άλλες χώρες και παλιότερα στην Ελλάδα».

Με τον τρόπο αυτόν ο Σόιμπλε έδωσε τις ε­ξής ειδήσεις:

1 Ότι το κρίσιμο ζήτημα για το οποίο ζη­τούνται εγγυήσεις από τη σημερινή αντι­πολίτευση είναι η περικοπή των συντάξεων.

2 Ότι η εμπιστοσύνη των δανειστών προς τη Ν.Δ. δεν είναι δεδομένη, καθώς ο Σό­ιμπλε εκλαμβάνει τη θέση της αξιωματικής α­ντιπολίτευσης ως «είμαστε εναντίον».

3 Ότι είναι θετικός στο αίτημα της κυβέρ­νησης να εφαρμοστούν σταδιακά και κα­τά τη θητεία της επόμενης κυβέρνησης - από το 2020 και μετά - οι περικοπές στις συντάξεις και όχι μονομιάς από το 2019, όπως ζητούσε αρχικά το ΔΝΤ.

4 Ότι από τη Ν.Δ. θα ζητηθεί «κάποια δια­τύπωση», άρα πιθανότατα κάποια επιστο­λή ανάλογη εκείνης του Αντώνη Σαμαρά προς τους Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, Κριστίν Λαγκάρντ και Μάριο Ντράγκι τον Νοέμβριο του 2011, με την οποία δεσμευό­ταν στην «υλοποίηση των αποφάσεων της Συ­νόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 26ης Οκτωβρίου 2011» και στην «εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής που συνδέεται με τις αποφάσεις αυτές».

Στη σύνοδο εκείνη, επί κυβέρνησης Λουκά Παπαδήμου, είχαν αποφασιστεί το κούρεμα κατά 50% των ελληνικών ομολόγων που κατεί­χε ο ιδιωτικός τομέας (Ρ5Ι), η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και η ενίσχυση των εποπτι­κών μηχανισμών.

Ψήφιση ή επιστολή;

Τι σημαίνει πρακτικά το αίτημα παροχής εγ­γυήσεων - εν είδει συνυπογραφής των μέτρων - από τη Ν.Δ.; Κατ' αρχάς ότι μεταξύ των δα­νειστών υπάρχει σοβαρό έλλειμμα εμπιστο­σύνης προς τη χώρα και όχι μόνο προς την εκάστοτε κυβέρνηση. Αυτό το έλλειμμα όμως προκαλεί μια σειρά από εύλογες παρενέργειες, ανάλογα με το είδος των εγγυήσεων που θα απαιτηθεί από τη Ν.Δ.:

1 Εάν ζητηθεί ψήφιση των μέτρων και από την αξιωματική αντιπολίτευση, τότε δυ­νητικά πλήττονται εξ ίσου η Ν.Δ. και η κυβέρ­νηση.

♦ Η Ν.Δ. διότι χάνει επισήμως κάθε περιθώ­ριο διαμόρφωσης μιας δικής της πολιτικής εί­τε στο συνταξιοδοτικό είτε στα δημοσιονομι­κά. Γι' αυτό έσπευσε να δηλώσει ότι δεν πρό­κειται να ψηφίσει τα μέτρα.

♦ Η κυβέρνηση διότι κινδυνεύει, με την άνε­ση που θα παρέχει η μεγάλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, να εμφανίσει σοβαρές διαρροές βουλευτών που θα προτιμήσουν να υπερασπιστούν τις αριστερές απόψεις τους χωρίς να πέ­σει η κυβέρνηση.

2 Εάν ζητηθεί μια επιστολή μελλοντικής «συμμόρφωσης» εκ μέρους του Κυριάκου Μητσοτάκη, τότε υπάρχει ένα πιο άνετο περι­θώριο επικοινωνιακής διαχείρισης μέσα α­πό ένα παιχνίδι διατυπώσεων.

♦ Ήδη ο Μητσοτάκης, μετά το ταξί­δι του στο Βερολίνο, έχει δηλώσει ό­τι δεν είναι... Τσίπρας για να στέλνει επιστολές ακύρωσης μέτρων στους δανειστές. Συνεπώς φαίνεται να διευκολύνεται με αυτήν τη μέθοδο δέ­σμευσης, παρότι και αυτή θα του στε­ρεί σοβαρά περιθώρια κυβερνητικής αυτονομίας.

♦ Ο ΣΥΡΙΖΑ, σε αυτήν την εκδοχή, διευκολύνεται να περάσει τα μέτρα, να διατηρήσει τη συνοχή του και να παρασύρει σε έναν βαθμό τη Ν.Δ. στην ανάληψη ευθύνης για την κατάληξη των δια­πραγματεύσεων.

Το συμπέρασμα όμως είναι ότι οι δα­νειστές, σε αυτές τις πολύ δύσκολες συν­θήκες, περνούν ακόμη μια φορά σαν οδο­στρωτήρας «λιώνοντας» οικονομία, χώρα και πολιτικό σύστημα. Αυτό είναι το τε­λευταίο που μπορεί να αμφισβητηθεί.

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1961 στις 23-3-2017