Τίτλοι τέλους για το ευρώ

analyst

Η μερική ή ολική διάλυση της Ευρωζώνης φαίνεται πως έχει ήδη σφραγισθεί, ενώ μάλλον δεν υπάρχει πια κανένας τρόπος για να αποτραπεί, ειδικά επειδή οι Ευρωπαίοι δεν υποστηρίζουν την πολιτική της ένωση – οπότε πράγματι βρισκόμαστε προ των πυλών του χάους.

.

του Βασίλη Βιλιάρδου

Ανάλυση

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει (πηγή), η κακοδιαχείριση των οικονομικών της Ελλάδας εκ μέρους των διεφθαρμένων κυβερνήσεων μετά το 1980 που διαστρέβλωσαν το Σύνταγμα υπέρ των δικών τους συμφερόντων, η καταναλωτική και δανειακή συμπεριφορά των Ελλήνων, η γερμανική πολιτική του μισθολογικού dumping, σε συνδυασμό με τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ που ήταν ανέκαθεν προσαρμοσμένη στις ανάγκες της Γερμανίας, καθώς επίσης η εξαγωγή της κρίσης των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης από τις Η.Π.Α., οδήγησαν την Ελλάδα στην κρίση του 2009 – όπου η χώρα υπερχρεώθηκε, ενώ τα «δίδυμα» ελλείμματα της (ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, προϋπολογισμός) έφτασαν στο ζενίθ.

Ας δεχθούμε όμως πως η αιτία δεν ήταν τα παραπάνω, αλλά όλα όσα μας κατηγορούν οι άλλες χώρες και ιδίως οι Γερμανοί – όπως το ότι ζούσαμε πάνω από τις δυνάμεις μας, πως καταναλώναμε υπερβολικά με δανεικά χρήματα, ότι φοροδιαφεύγαμε ασύστολα, πως η διαφθορά τόσο των κυβερνήσεων, όσο και των Πολιτών ήταν ανεξέλεγκτη, ότι πολιτικοί και πολίτες εκμεταλλεύονταν με κάθε τρόπο το δημόσιο κοκ.

Πως μόνο εμείς φταίμε λοιπόν για το ότι καταντήσαμε την Ελλάδα σε αυτό το χάλι, οπότε σωστά έπρεπε να τιμωρηθούμε για τις «αμαρτίες» μας – επομένως ότι δίκαια μας επιβλήθηκε η Τρόικα και η πολιτική των μνημονίων/δανειακών συμβάσεων έναντι αμέτρητων δικών μας παραχωρήσεων. Τι συνέβη όμως από εκεί και μετά;

Η περίοδος μετά το 2010

Πριν από όλα ας δούμε την εξέλιξη του δημοσίου χρέους μας, το οποίο λογικά θα έπρεπε να μειωθεί μετά από τόσα μέτρα – ειδικά αφού μας «έκαναν τη χάρη» να διαγράψουν περί τα 180 δις € με το PSI, όπως αναφέρει μεταξύ άλλων ο πρωτεργάτης του, ο κ. Βενιζέλος, έχοντας επί πλέον ισχυρισθεί πως εξοικονομήσαμε 1,3 τρις € σε όρους 2060! Το γράφημα που ακολουθεί περιγράφει ολοκάθαρα τη διαμόρφωση του από το 2009 έως το 2015 όπου φαίνεται ότι, από 298,84 δις € το 2009 έφτασε στα 321,33 δις € το 2015 –  παρά τη διαγραφή, καθώς επίσης παρά τις ιδιωτικοποιήσεις και τα μέτρα λιτότητας. Επίσης φαίνεται η διαφορά από τη διαγραφή του PSI, εάν αφαιρέσουμε από το χρέος του 2012 αυτό του 2011 – όπου αφαλώς δεν ήταν 180 δις €.

(Πατήστε επάνω για μεγέθυνση, όπως σε όλα τα γραφήματα)

.

Διαπιστώνεται λοιπόν πως το δημόσιο χρέος μας αυξήθηκε πάνω από 20 δις € – αν και η Ελλάδα επιβαρύνθηκε με ένα πολύ μεγάλο ποσόν από τη διαγραφή των απαιτήσεων των δικών της ασφαλιστικών/συνταξιοδοτικών ταμείων, των λοιπών δημοσίων οργανισμών, των Ελλήνων ομολογιούχων και των τραπεζών που τελικά χρεοκόπησαν αφού χάθηκαν περί τα 40 δις € που προστέθηκαν στο χρέος, ενώ προηγουμένως ήταν υγιέστατες.

Το δημόσιο χρέος μας δεν αυξήθηκε μόνο σε απόλυτα νούμερα αλλά, κυρίως, ως ποσοστό  επί του ΑΕΠ μας – το οποίο, λόγω ακριβώς των μνημονίων που μας επιβλήθηκαν, έχει εξελιχθεί στο δεύτερο μεγαλύτερο παγκοσμίως, ενώ είναι ασφαλώς μη βιώσιμο. Η βασική αιτία είναι η κατάρρευση του ΑΕΠ μας κατά 56 δις € – λόγω της οποίας το κατά κεφαλή εισόδημα μας ακολούθησε την ίδια ακριβώς πορεία (γράφημα), με αποτέλεσμα αυτά που θα αναφερθούν παρακάτω.

Στη συνέχεια ας κοιτάξουμε την εξέλιξη του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους μας μετά το 2010 – απέναντι στο κράτος, στις τράπεζες, στα ασφαλιστικά ταμεία και στους άλλους οργανισμούς όπως είναι η ΔΕΗ, η οποία κινδυνεύει πλέον να χρεοκοπήσει. Αν και δεν έχουμε ακριβή στοιχεία, υπολογίζεται πως  εκτοξεύθηκε από τα περίπου 50 δις € το 2010 στα 230 δις € σήμερα – ότι σχεδόν πενταπλασιάσθηκε έχοντας αυξηθεί κατά 180 δις €, όταν την ίδια χρονική περίοδο οι τιμές των ακίνητων περιουσιακών μας στοιχείων μειώθηκαν κατά 600 δις €, ενώ των εισηγμένων εταιρειών στο χρηματιστήριο περί τα 200 δις €.

Επόμενο στοιχείο που οφείλουμε να ερευνήσουμε είναι η εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας – ειδικά επειδή ο κ. Σόιμπλε ισχυρίζεται συνεχώς πως το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι το χρέος, αλλά η μη ανταγωνιστικότητα της. Εν προκειμένω οι μέσοι μισθοί μας μειώθηκαν κατά 37% έως το 2015 (πηγή), οι συντάξεις περί το 50%, το ποσοστό της ακραίας φτώχειας έφτασε από το 20,1% το 2010 στο 48% το 2015, οι καταναλωτικές μας δαπάνες περιορίσθηκαν κατά 27% και οι επενδύσεις κυριολεκτικά κατέρρευσαν (-67%). Λογικά βέβαια, αφού κανένας δεν θεωρεί τόσο ανόητους τους επενδυτές, ώστε να τοποθετούν τα χρήματα τους σε μία χώρα που όλοι χρωστούν σε όλους – που είναι χρεοκοπημένη, που οι τράπεζες της «πνέουν τα λοίσθια», που η ζήτηση συνεχώς μειώνεται, η ρευστότητα επίσης κοκ.

Χωρίς όμως επενδύσεις η ανταγωνιστικότητα δεν αυξάνεται, ακόμη και αν οι μισθοί των εργαζομένων μηδενισθούν – ενώ, σύμφωνα με την ΕΚΤ, η ανταγωνιστικότητα μας έχει βελτιωθεί μεν κατά 6,5% σε σχέση με το 1999, αλλά της Γερμανίας αυξήθηκε κατά 19,3% (της Γαλλίας 3,9%, της Φινλανδίας 1,7% και της Ιταλίας 0,9%), οπότε είναι δώρο άδωρο. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται από την εξέλιξη των εξαγωγών μας, η οποία είναι απελπιστική – ενώ το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μας «σώζεται» μόνο από τον τουρισμό, η άνοδος του οποίου όμως οφείλεται σε συγκυρίες (πόλεμοι στη γύρω περιοχή μας, αναταραχές στην Τουρκία κοκ.).

Το άλλο μείγμα πολιτικής

Περαιτέρω είναι σωστό να ερευνήσουμε εάν η αλλαγή του «μίγματος πολιτικής» που ως συνήθως προτείνει η ΝΔ, είναι δυνατόν να έχει αποτέλεσμα. Ξεκινώντας από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις, η ΝΔ μάλλον ξεχνάει πως για να έχει νόημα κάτι τέτοιο, θα πρέπει να είναι προηγουμένως κερδοφόρες οι εταιρείες – αφού, εάν είναι ζημιογόνες, δεν ωφελεί καθόλου η μείωση των συντελεστών φορολόγησης τους.

Όταν όμως η ζήτηση μειώνεται διαρκώς, ακόμη και στα καταστήματα λιανικής τροφίμων, οπότε ο τζίρος τους, αδυνατούν οι περισσότερες να καλύψουν τα έξοδα τους – πόσο μάλλον να έχουν κέρδη. Επομένως, οι χαμηλότεροι συντελεστές δεν ωφελούν την πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων, εκτός ίσως από κάποιες ξένες πολυεθνικές – οι οποίες έτσι ή αλλιώς δεν φορολογούν στην Ελλάδα τα κέρδη τους.

Σε κάθε περίπτωση, όσο ο ΦΠΑ παραμένει σε τέτοια εξοργιστικά υψηλά επίπεδα, «κοστίζοντας» στις επιχειρήσεις λιανικής το 24% του τζίρου τους, είναι σχεδόν αδύνατον να έχουν κέρδη – οπότε είναι αδιάφορη η μείωση των φορολογικών συντελεστών (σημειώνουμε εδώ πως ο ΦΠΑ στους φυσικούς χυμούς στην Ολλανδία είναι 6%, έναντι 24% στην Ελλάδα!). Η αύξηση πάντως των φόρων που έχει επιτευχθεί στην Ελλάδα (γράφημα) οφείλεται κυρίως στους έμμεσους που επιβλήθηκαν, καθώς επίσης σε αυτούς των μισθωτών – οπότε οι συγκεκριμένοι θα έπρεπε να περιορισθούν.

Η δεύτερη βασική πρόταση της ΝΔ είναι η μείωση των δημοσίων δαπανών – κάτι που όμως, σύμφωνα με το ΔΝΤ, καθώς επίσης με μία σειρά άλλων ερευνών, όπως αυτή των οικονομολόγων του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και της Λωζάννης (πηγή), είναι η βασική αιτία, λόγω της οποίας οι χώρες της Ευρωζώνης εξήλθαν πολύ χειρότερα από την ύφεση του 2009, σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη του πλανήτη.

Το γεγονός αυτό οφείλεται στο γνωστό πολλαπλασιαστή, σύμφωνα με τον οποίο όταν το δημόσιο μειώνει τις δαπάνες του κατά 1%, το ΑΕΠ υποχωρεί τουλάχιστον κατά 2% (έως και 3% στην Ελλάδα) – οπότε προκαλείται ύφεση, τα φορολογικά έσοδα μειώνονται, απαιτείται υψηλότερος δανεισμός για να καλυφθεί η διαφορά, επιβάλλονται νέοι φόροι, το χρέος ως προς το χαμηλότερο ΑΕΠ αυξάνεται (+20% περίπου κατά μέσον όρο, σύμφωνα με τους οικονομολόγους), τα επιτόκια δανεισμού επίσης κοκ. – με αποτέλεσμα η οικονομία να εισέρχεται στο σπιράλ του θανάτου (γράφημα), από το οποίο δεν κατορθώνει ποτέ να ξεφύγει χωρίς τη διενέργεια επενδύσεων εκ μέρους του δημοσίου (οι οποίες έχουν απαγορευθεί στην Ελλάδα από τα μνημόνια).

Τέλος η ΝΔ θα έπρεπε να γνωρίζει πως μία χρεοκοπημένη χώρα, όπως επίσης μία επιχείρηση, δεν προσελκύει ποτέ επενδυτές, αλλά «πλιατσικολόγους» – από τους οποίους τότε μόνο μπορεί να προστατευθεί, όταν δηλώνει την επίσημη πτώχευση της, αφού διαφορετικά καταδικάζεται στην πλέον επώδυνη όλων: στην κυλιόμενη χρεοκοπία (στην επόμενη σελίδα «Ευρώ ή δραχμή;»).

Η μερική ή ολική διάλυση της Ευρωζώνης φαίνεται πως έχει ήδη σφραγισθεί, ενώ μάλλον δεν υπάρχει πια κανένας τρόπος για να αποτραπεί, ειδικά επειδή οι Ευρωπαίοι δεν υποστηρίζουν την πολιτική της ένωση – οπότε πράγματι βρισκόμαστε προ των πυλών του χάους.

.

(To άρθρο αποτελείται από 2 Σελίδες)

.

Ανάλυση

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει (πηγή), η κακοδιαχείριση των οικονομικών της Ελλάδας εκ μέρους των διεφθαρμένων κυβερνήσεων μετά το 1980 που διαστρέβλωσαν το Σύνταγμα υπέρ των δικών τους συμφερόντων, η καταναλωτική και δανειακή συμπεριφορά των Ελλήνων, η γερμανική πολιτική του μισθολογικού dumping, σε συνδυασμό με τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ που ήταν ανέκαθεν προσαρμοσμένη στις ανάγκες της Γερμανίας, καθώς επίσης η εξαγωγή της κρίσης των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης από τις Η.Π.Α., οδήγησαν την Ελλάδα στην κρίση του 2009 – όπου η χώρα υπερχρεώθηκε, ενώ τα «δίδυμα» ελλείμματα της (ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, προϋπολογισμός) έφτασαν στο ζενίθ.

Ας δεχθούμε όμως πως η αιτία δεν ήταν τα παραπάνω, αλλά όλα όσα μας κατηγορούν οι άλλες χώρες και ιδίως οι Γερμανοί – όπως το ότι ζούσαμε πάνω από τις δυνάμεις μας, πως καταναλώναμε υπερβολικά με δανεικά χρήματα, ότι φοροδιαφεύγαμε ασύστολα, πως η διαφθορά τόσο των κυβερνήσεων, όσο και των Πολιτών ήταν ανεξέλεγκτη, ότι πολιτικοί και πολίτες εκμεταλλεύονταν με κάθε τρόπο το δημόσιο κοκ.

Πως μόνο εμείς φταίμε λοιπόν για το ότι καταντήσαμε την Ελλάδα σε αυτό το χάλι, οπότε σωστά έπρεπε να τιμωρηθούμε για τις «αμαρτίες» μας – επομένως ότι δίκαια μας επιβλήθηκε η Τρόικα και η πολιτική των μνημονίων/δανειακών συμβάσεων έναντι αμέτρητων δικών μας παραχωρήσεων. Τι συνέβη όμως από εκεί και μετά;

Η περίοδος μετά το 2010

Πριν από όλα ας δούμε την εξέλιξη του δημοσίου χρέους μας, το οποίο λογικά θα έπρεπε να μειωθεί μετά από τόσα μέτρα – ειδικά αφού μας «έκαναν τη χάρη» να διαγράψουν περί τα 180 δις € με το PSI, όπως αναφέρει μεταξύ άλλων ο πρωτεργάτης του, ο κ. Βενιζέλος, έχοντας επί πλέον ισχυρισθεί πως εξοικονομήσαμε 1,3 τρις € σε όρους 2060! Το γράφημα που ακολουθεί περιγράφει ολοκάθαρα τη διαμόρφωση του από το 2009 έως το 2015 όπου φαίνεται ότι, από 298,84 δις € το 2009 έφτασε στα 321,33 δις € το 2015 –  παρά τη διαγραφή, καθώς επίσης παρά τις ιδιωτικοποιήσεις και τα μέτρα λιτότητας. Επίσης φαίνεται η διαφορά από τη διαγραφή του PSI, εάν αφαιρέσουμε από το χρέος του 2012 αυτό του 2011 – όπου αφαλώς δεν ήταν 180 δις €.

(Πατήστε επάνω για μεγέθυνση, όπως σε όλα τα γραφήματα)

.

Διαπιστώνεται λοιπόν πως το δημόσιο χρέος μας αυξήθηκε πάνω από 20 δις € – αν και η Ελλάδα επιβαρύνθηκε με ένα πολύ μεγάλο ποσόν από τη διαγραφή των απαιτήσεων των δικών της ασφαλιστικών/συνταξιοδοτικών ταμείων, των λοιπών δημοσίων οργανισμών, των Ελλήνων ομολογιούχων και των τραπεζών που τελικά χρεοκόπησαν αφού χάθηκαν περί τα 40 δις € που προστέθηκαν στο χρέος, ενώ προηγουμένως ήταν υγιέστατες.

Το δημόσιο χρέος μας δεν αυξήθηκε μόνο σε απόλυτα νούμερα αλλά, κυρίως, ως ποσοστό  επί του ΑΕΠ μας – το οποίο, λόγω ακριβώς των μνημονίων που μας επιβλήθηκαν, έχει εξελιχθεί στο δεύτερο μεγαλύτερο παγκοσμίως, ενώ είναι ασφαλώς μη βιώσιμο. Η βασική αιτία είναι η κατάρρευση του ΑΕΠ μας κατά 56 δις € – λόγω της οποίας το κατά κεφαλή εισόδημα μας ακολούθησε την ίδια ακριβώς πορεία (γράφημα), με αποτέλεσμα αυτά που θα αναφερθούν παρακάτω.

Στη συνέχεια ας κοιτάξουμε την εξέλιξη του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους μας μετά το 2010 – απέναντι στο κράτος, στις τράπεζες, στα ασφαλιστικά ταμεία και στους άλλους οργανισμούς όπως είναι η ΔΕΗ, η οποία κινδυνεύει πλέον να χρεοκοπήσει. Αν και δεν έχουμε ακριβή στοιχεία, υπολογίζεται πως  εκτοξεύθηκε από τα περίπου 50 δις € το 2010 στα 230 δις € σήμερα – ότι σχεδόν πενταπλασιάσθηκε έχοντας αυξηθεί κατά 180 δις €, όταν την ίδια χρονική περίοδο οι τιμές των ακίνητων περιουσιακών μας στοιχείων μειώθηκαν κατά 600 δις €, ενώ των εισηγμένων εταιρειών στο χρηματιστήριο περί τα 200 δις €.

Επόμενο στοιχείο που οφείλουμε να ερευνήσουμε είναι η εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας – ειδικά επειδή ο κ. Σόιμπλε ισχυρίζεται συνεχώς πως το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι το χρέος, αλλά η μη ανταγωνιστικότητα της. Εν προκειμένω οι μέσοι μισθοί μας μειώθηκαν κατά 37% έως το 2015 (πηγή), οι συντάξεις περί το 50%, το ποσοστό της ακραίας φτώχειας έφτασε από το 20,1% το 2010 στο 48% το 2015, οι καταναλωτικές μας δαπάνες περιορίσθηκαν κατά 27% και οι επενδύσεις κυριολεκτικά κατέρρευσαν (-67%). Λογικά βέβαια, αφού κανένας δεν θεωρεί τόσο ανόητους τους επενδυτές, ώστε να τοποθετούν τα χρήματα τους σε μία χώρα που όλοι χρωστούν σε όλους – που είναι χρεοκοπημένη, που οι τράπεζες της «πνέουν τα λοίσθια», που η ζήτηση συνεχώς μειώνεται, η ρευστότητα επίσης κοκ.

Χωρίς όμως επενδύσεις η ανταγωνιστικότητα δεν αυξάνεται, ακόμη και αν οι μισθοί των εργαζομένων μηδενισθούν – ενώ, σύμφωνα με την ΕΚΤ, η ανταγωνιστικότητα μας έχει βελτιωθεί μεν κατά 6,5% σε σχέση με το 1999, αλλά της Γερμανίας αυξήθηκε κατά 19,3% (της Γαλλίας 3,9%, της Φινλανδίας 1,7% και της Ιταλίας 0,9%), οπότε είναι δώρο άδωρο. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται από την εξέλιξη των εξαγωγών μας, η οποία είναι απελπιστική – ενώ το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μας «σώζεται» μόνο από τον τουρισμό, η άνοδος του οποίου όμως οφείλεται σε συγκυρίες (πόλεμοι στη γύρω περιοχή μας, αναταραχές στην Τουρκία κοκ.).

Το άλλο μείγμα πολιτικής

Περαιτέρω είναι σωστό να ερευνήσουμε εάν η αλλαγή του «μίγματος πολιτικής» που ως συνήθως προτείνει η ΝΔ, είναι δυνατόν να έχει αποτέλεσμα. Ξεκινώντας από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις, η ΝΔ μάλλον ξεχνάει πως για να έχει νόημα κάτι τέτοιο, θα πρέπει να είναι προηγουμένως κερδοφόρες οι εταιρείες – αφού, εάν είναι ζημιογόνες, δεν ωφελεί καθόλου η μείωση των συντελεστών φορολόγησης τους.

Όταν όμως η ζήτηση μειώνεται διαρκώς, ακόμη και στα καταστήματα λιανικής τροφίμων, οπότε ο τζίρος τους, αδυνατούν οι περισσότερες να καλύψουν τα έξοδα τους – πόσο μάλλον να έχουν κέρδη. Επομένως, οι χαμηλότεροι συντελεστές δεν ωφελούν την πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων, εκτός ίσως από κάποιες ξένες πολυεθνικές – οι οποίες έτσι ή αλλιώς δεν φορολογούν στην Ελλάδα τα κέρδη τους.

Σε κάθε περίπτωση, όσο ο ΦΠΑ παραμένει σε τέτοια εξοργιστικά υψηλά επίπεδα, «κοστίζοντας» στις επιχειρήσεις λιανικής το 24% του τζίρου τους, είναι σχεδόν αδύνατον να έχουν κέρδη – οπότε είναι αδιάφορη η μείωση των φορολογικών συντελεστών (σημειώνουμε εδώ πως ο ΦΠΑ στους φυσικούς χυμούς στην Ολλανδία είναι 6%, έναντι 24% στην Ελλάδα!). Η αύξηση πάντως των φόρων που έχει επιτευχθεί στην Ελλάδα (γράφημα) οφείλεται κυρίως στους έμμεσους που επιβλήθηκαν, καθώς επίσης σε αυτούς των μισθωτών – οπότε οι συγκεκριμένοι θα έπρεπε να περιορισθούν.

Η δεύτερη βασική πρόταση της ΝΔ είναι η μείωση των δημοσίων δαπανών – κάτι που όμως, σύμφωνα με το ΔΝΤ, καθώς επίσης με μία σειρά άλλων ερευνών, όπως αυτή των οικονομολόγων του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και της Λωζάννης (πηγή), είναι η βασική αιτία, λόγω της οποίας οι χώρες της Ευρωζώνης εξήλθαν πολύ χειρότερα από την ύφεση του 2009, σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη του πλανήτη.

Το γεγονός αυτό οφείλεται στο γνωστό πολλαπλασιαστή, σύμφωνα με τον οποίο όταν το δημόσιο μειώνει τις δαπάνες του κατά 1%, το ΑΕΠ υποχωρεί τουλάχιστον κατά 2% (έως και 3% στην Ελλάδα) – οπότε προκαλείται ύφεση, τα φορολογικά έσοδα μειώνονται, απαιτείται υψηλότερος δανεισμός για να καλυφθεί η διαφορά, επιβάλλονται νέοι φόροι, το χρέος ως προς το χαμηλότερο ΑΕΠ αυξάνεται (+20% περίπου κατά μέσον όρο, σύμφωνα με τους οικονομολόγους), τα επιτόκια δανεισμού επίσης κοκ. – με αποτέλεσμα η οικονομία να εισέρχεται στο σπιράλ του θανάτου (γράφημα), από το οποίο δεν κατορθώνει ποτέ να ξεφύγει χωρίς τη διενέργεια επενδύσεων εκ μέρους του δημοσίου (οι οποίες έχουν απαγορευθεί στην Ελλάδα από τα μνημόνια).

Τέλος η ΝΔ θα έπρεπε να γνωρίζει πως μία χρεοκοπημένη χώρα, όπως επίσης μία επιχείρηση, δεν προσελκύει ποτέ επενδυτές, αλλά «πλιατσικολόγους» – από τους οποίους τότε μόνο μπορεί να προστατευθεί, όταν δηλώνει την επίσημη πτώχευση της, αφού διαφορετικά καταδικάζεται στην πλέον επώδυνη όλων: στην κυλιόμενη χρεοκοπία (στην επόμενη σελίδα «Ευρώ ή δραχμή;»).