Τα mega trends , η Ε.Ε. και οι περιφερειακοί σχεδιασμοί

του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη

Είναι καιρός που οι ναυτιλιακοί κύκλοι –και η Ελλάδα / η ελληνόκτητη ναυτιλία έχει πλέον συνειδητοποιηθεί απ' όλους ότι παίζει κεντρικό ρόλο σ' αυτούς– βλέπουν πως η περπατησιά που τείνει να ανοίξει η Ε.Ε. (η οποία, χάρις στην Ελλάδα εν πολλοίς, έχει την όποια διεθνή φωνή διαθέτει: δεν ομολογείται εύκολα αυτό, πλην έτσι είναι...) δημιουργεί προβλήματα. Πολλά – αλλ' ας το πούμε ευγενέστερα: ουκ ολίγα.

Έρχονται τα προβλήματα αυτά να μπουν στη μέση σε μια εποχή που δείκτες της ναυτιλίας δείχνουν "κάτω": ναύλοι, διαταρακτικές τεχνολογικές μεταβάσεις, ενεργειακά, περιβαλλοντικά. Οι "ταξιτζήδες της θάλασσας", που είναι μια ωραία παρομοίωση όσο κι αν σοκάρει, ή αν προτιμάει κανείς οι επαγγελματίες του αρμπιτράζ κεφαλαίου/φορτίων που ζουν στον κυκλικότερο επιχειρηματικό κλάδο, χρειάζονται –το εξηγούσε στο πρόσφατο 3ο Ναυτιλιακό Συνέδριο της Ναυτεμπορικής ο Ι. Κούστας της Danaos Corp– δεν είναι εύκολο να κατανοήσουν σ' όλη του την έκταση το "new normal" όπως αυτό καθορίζεται από τις μακροπρόθεσμες τάσεις/mega trends της ναυτιλίας.

Στο επιπρόσθετο διαταρακτικό στοιχείο, που λειτουργεί παράλληλα προς τις μακροπρόθεσμες μεταβολές και που είναι η αβεβαιότητα, στάθηκε ο πολύπειρος Θύμιος Μητρόπουλος, που έχει πίσω του μακρότατη θητεία του ΙΜΟ (του οποίου τώρα είναι επίτιμος Γ.Γ., παράλληλα με την Προεδρία του Ιδρύματος Τσάκου). Η αβεβαιότητα είναι σημαντικό στοιχείο στην ελληνική σκηνή, αλλά και στις διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις: και ναι μεν η ναυτιλία πάντα την είχε μπροστά της, όμως τώρα η έντασή της κινδυνεύει να ξεφύγει.

Η δραστηριοποίηση της ΕΕ στα ναυτιλιακά ζητήματα, που ήδη είχε δημιουργήσει μια νέα διαταραχή στην ελληνόκτητη ναυτιλία με την ανακίνηση του τρόπου φορολόγησης (διαταραχή που δεν έχει σβήσει, σημειωτέον, όσο κι αν επισήμως υποβαθμίζεται...), μπορεί να προκαλέσει εμπλοκές άμα προχωρήσει σε υιοθέτηση μέτρων και ρυθμίσεων, π.χ. στον τομέα των περιβαλλοντικών, με περιφερειακή και μόνον λογική. Όπως εξηγούσε ο Τάσος Παπαγιαννόπουλος, επιλεγμένος ως επόμενος Πρόεδρος του BIMCO (Baltic and International Maritime Council, η μεγαλύτερη ένωση πλοιοκτητών με κάπου 60% του παγκόσμιου τονάζ), τυχόν υιοθέτηση μέτρων τέτοιου τύπου «αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο αντίμετρων από άλλες χώρες».

Ανάλογα υπεστήριξε και ο Πάνος Λασκαρίδης, αντιπρόεδρος και ήδη επιλεγμένος επόμενος πρόεδρος της ECSA (European Community Shipowners Association - αντιπροσωπεύει τους στόλους Ε.Ε. και Νορβηγίας, κάτι σαν 40% του συνόλου παγκοσμίως), σημειώνοντας ότι το όνειρο για «ενιαία φωνή της ευρωπαϊκής ναυτιλίας» δεν αποδεικνύεται εύκολο, ενώ η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας παρουσιάζει προβλήματα. Η διαμόρφωση ρυθμιστικού πλαισίου μέσω του ΙΜΟ, δηλαδή σε γνήσιο διεθνές επίπεδο, προχωρεί. Όμως, «πολλά κέντρα στην Ευρώπη δεν είναι ευχαριστημένα με μια τέτοια προοπτική».

Ερχόμενος από μιαν άλλη χώρα και παράδοση, ο Emmanuele Grimaldi –Πρόεδρος της Confitarma , της Ιταλικής Ένωσης Εφοπλιστών– τάχθηκε και αυτός εναντίον της λογικής των περιφερειακών παρεμβάσεων, τονίζοντας ότι το μείζον στην ναυτιλία σήμερα είναι η προσαρμοστικότητα στην όλο και ταχύτερη αλλαγή. Για να επικαλεσθεί την ατάκα του Προέδρου της Κίνας, «δεν πρέπει με την πρώτη καταιγίδα, να επιστρέφουμε πίσω στο λιμάνι, γιατί τότε δεν θα φθάσουμε ποτέ στην απέναντι ακτή».

economia