«Κεραυνοί» για νέα μέτρα τον Οκτώβριο

Του Βασίλη Γεώργα 

Με «μπουμπουνητά» για νέα μέτρα τον φετινό Οκτώβριο -όπως προνοεί ρητώς το τρίτο μνημόνιο από το 2015- ξεκίνησε η φθινοπωρινή αξιολόγηση, δυσχεραίνοντας σημαντικά πλέον την ορατότητα της κυβέρνησης για την επόμενη μέρα.

Όλα δείχνουν ότι στο οικονομικό επιτελείο θα βρεθούν σύντομα αντιμέτωποι με το δίλημμα είτε να κόψουν μαχαίρι το αφορολόγητο όριο όπως εισηγούνται το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα αυξάνοντας έτσι τους φόρους για εκατομμύρια φορολογούμενους, είτε να μειώσουν άλλες  δημόσιες δαπάνες, και κυρίως να ψαλιδίσουν κι άλλο από το απισχνασμένο  «κοινωνικό κράτος» ώστε να βρεθούν περίπου 1 δισ. ευρώ για να χρηματοδοτήσει η πανελλαδική επέκταση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης.

Ήδη η κυβέρνηση βρίσκεται σε πολιτικές συμπληγάδες λόγω της τροπής του θέματος των τηλεοπτικών αδειών, της άρνησης των δανειστών να προχωρήσουν τη συζήτηση για το χρέος και του εκτροχιασμού των αναπτυξιακών προσδοκιών στην οικονομία.  Το αποτέλεσμα είναι να προκαλεί κλυδωνισμούς η υποψία και μόνο ότι στο συννεφιασμένο αυτό σκηνικό θα τεθεί και θέμα λήψης πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων.   

Τι λέει το μνημόνιο του 2015 

Για να μην πέφτει κανείς από τα σύννεφα, οι δανειστές και η κυβέρνηση είχαν ήδη συμφωνήσει από το 2015 ότι τον φετινό Οκτώβριο θα εξετάσουν την προοπτική λήψης «προληπτικών μέτρων». Στο τρίτο μνημόνιο που ψήφισε η Βουλή τον Αύγουστο του 2015 (νόμος 4336/2015) αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «οι αρχές δεσμεύονται να λάβουν περαιτέρω διαρθρωτικά μέτρα τον Οκτώβριο του 2016, αν κριθούν αναγκαία για να διασφαλιστούν οι στόχοι του 2017 και του 2018. Τα εν λόγω μέτρα θα περιλαμβάνουν τις αμυντικές δαπάνες, την προγραμματισμένη μεταρρύθμιση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και το πάγωμα των υποχρεωτικών δαπανών». 

Παρότι έκτοτε έχει μεσολαβήσει η φορολογική «μεταρρύθμιση» με την αύξηση των φόρων εισοδήματος, και μετέπειτα η θεσμοθέτηση του κόφτη δαπανών, εντούτοις οι πόρτες για προληπτικά μέτρα δεν έχουν κλείσει.

Οι δανειστές ανησυχούν ότι το πρόγραμμα δεν «βγαίνει»

Παρά την καταιγίδα άμεσων και έμμεσων φόρων που ελήφθησαν  τους προηγούμενους μήνες και δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί πλήρως (2,59 δισ. ευρώ μέτρα προβλέπονται για το 2017), από χθες οι δανειστές αμφισβητούν ευθέως  την επίτευξη των στόχων που θέτει το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2017.  Και με τη μέθοδο της «επανεξέτασης» των στόχων,  επιχειρούν να ανοίξουν με το καλημέρα την Κερκόπορτα είτε για πρόσθετα φορολογικά βάρη, είτε για νέες δημοσιονομικές περικοπές, έχοντας βάλει ήδη στο τραπέζι την  περαιτέρω μείωση ως και κατά 40% του αφορολόγητου ορίου που σήμερα ξεκινά από τα 8.636 ευρώ και με την πρότασή της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ, επιδιώκεται να αναπροσαρμοστεί  κοντά στις 5.000 ευρώ.    

 Η απαίτησή τους να επανεξεταστεί κωδικό προς κωδικό το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2017 που έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή, εδράζεται κυρίως στην εκτίμηση τους ότι η δημοσιονομική επίπτωση των μέτρων του 2016 θα είναι πολύ μικρότερη από όσο προσδοκά η κυβέρνηση για την επόμενη χρονιά. Πιθανόν δεν ήταν συμπτωματικό ότι χθες η κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα τα οριστικά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το 9μηνο του 2016, που έδειξαν υπεραπόδοση των εισπράξεων σε σχέση με τους στόχους κατά 1,5 δισ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου.

Πλεονάσματα

Οι δανειστές βρίσκουν «πάτημα» επίσης στο μικρότερο πλεόνασμα του 2015 (0,2% αντί 0,7% μετά την αναθεώρηση από τη Eurostat) που τροφοδοτεί όχι τόσο την αμφισβήτηση του φετινού δημοσιονομικού αποτελέσματος όσο την απόδοση των μέτρων που έχουν δρομολογηθεί  ώστε να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,8% του ΑΕΠ το 2017. 

Παρά το γεγονός, ότι ακόμη και μετά την επί τα χείρω αναθεώρηση το ποσοστό του πρωτογενούς πλεονάσματος υπερκαλύπτει τον στόχο του προγράμματος (πρωτογενές έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ), οι δανειστές υποστηρίζουν ότι θα επηρεαστούν οι στόχοι και των επόμενων ετών. Αν η απόδοση των παρεμβάσεων μετρηθεί και βρεθεί λιποβαρής, ο δρόμος για πρόσθετα μέτρα θα ανοίξει τις επόμενες εβδομάδες καθώς θα μεταβληθούν οι στόχοι του προϋπολογισμού που πρόκειται να κατατεθεί τον Νοέμβριο.

Περικοπές 400 εκατ. ευρώ στις αμυντικές δαπάνες    

Σε αγκάθι για τον προϋπολογισμό  δείχνει ότι θα εξελιχθεί το θέμα της περικοπής των αμυντικών δαπανών. Σύμφωνα με το μνημόνιο, το 2015 προβλέπονταν μείωση κατά 100 εκατ. ευρώ και επιπλέον κατά 400 εκατ. ευρώ το 2016 (2,2% του ΑΕΠ)  «με σειρά στοχευμένων δράσεων, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης στους αριθμούς των απασχολούμενων και στις συμβάσεις του δημοσίου». Εντούτοις μέχρι σήμερα η εξοικονόμηση αυτή είναι μηδενική και στην κυβέρνηση έχουν ήδη αρχίσει να λένε ότι όπως εξελίσσονται τα πράγματα στην φλεγόμενη γειτονιά μας «πρέπει να ξαναδούμε τη συγκεκριμένη συμφωνία».

Ξορκίζει νέα μέτρα η κυβέρνηση 

Η κυβέρνηση σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις διαβεβαίωνε χθες ότι δεν τίθεται κανένα ζήτημα νέων μέτρων, ενώ δεν διακυβεύονται οι στόχοι του ελληνικού προγράμματος για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2016 και του 2017. 

Αξιωματούχος που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις έλεγε ότι το υπουργείο Οικονομικών διαθέτει ένα μαξιλάρι άνω των 400 εκατ. ευρώ προκειμένου να καλυφθούν τυχόν αναθεωρήσεις. Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι έχει τη δυνατότητα να περιορίσει από το 1,8% στο 1,75% του ΑΕΠ τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2017 και με τον τρόπο αυτό να εξοικονομήσει περίπου 140 εκατ. ευρώ. Επιπλέον μπορεί να κατευθύνει δαπάνες 300 εκατ. ευρώ που είχαν εγγραφεί στο προσχέδιο για Πρόνοια, Υγεία και Παιδεία προκειμένου να διατεθούν για τη χρηματοδότηση του εισοδήματος κοινωνικής αλληλεγγύης.

Πηγή liberal