Η Βρετανία λοιπόν αποφάσισε να φύγει από την ΕΕ. Μετά από μία προεκλογική καμπάνια που στιγματίστηκε από πάθος και υπερβολές και από τις δύο πλευρές οι βρετανοί επέλεξαν με ποσοστό 52% να αποχωρήσουν από την ΕΕ.
Το στρατόπεδο του Remain ζωγράφισε με μελανά χρώματα την προοπτική της αποχώρησης. Σύμφωνα με τα μέλη του στρατοπέδου, μια ενδεχόμενη αποχώρηση θα σημάνει οικονομική καθίζηση και κατάρρευση του τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που είναι πολύ σημαντικός για το Ηνωμένο Βασίλειο. Στον αντίποδα οι οπαδοί του Brexit υποστήριξαν ότι μια ενδεχόμενη παραμονή θα σήμαινε ανεξέλεγκτες ροές μεταναστών προς το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών ήταν άθλια. Οικονομική κατάρρευση σίγουρα δεν πρόκειται να υπάρξει. Μια μικρή νευρικότητα και μια μικρή πτώση των αγορών ίσως. Κατάρρευση σίγουρα όχι. Η Βρετανία δεν είναι μια μικρή οικονομία. Αποτελεί σημαντικό χρηματοοικονομικό κέντρο της Ευρώπης παρά το γεγονός ότι επέλεξε να μη συμμετάσχει στο κοινό νόμισμα. Δεν έχει επιλέξει καν να σταθερή ισοτιμία της λίρας με το ευρώ με ευεργετικά για αυτή αποτελέσματα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να προκληθεί πανικός στις χρηματαγορές από ενδεχόμενη αποχώρησή της.
Από την άλλη είναι αδιανόητο να φοβάται ανεξέλεγκτη ροή μεταναστών μια χώρα που έχει ενσωματώσει με επιτυχία ανθρώπους από όλες τις πρώην αποικίες της, πρακτικά δηλαδή από ολόκληρο τον κόσμο. Πακιστανοί, Ινδοί, Έλληνες, Κύπριοι, Ρώσοι, Κινέζοι συνυπάρχουν με αρμονία στο Λονδίνο εδώ και δεκαετίες, καθιστώντας το, μια από τις σημαντικότερες πολυπολιτισμικές μητροπόλεις του κόσμου. Η πολυπολιτισμικότητα αποτελεί ένα από τα δυνατά σημεία του Λονδίνου σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Όσο για τις πρόσφατες ροές μεταναστών από τη μέση ανατολή, οι εισροές στην Αγγλία είναι μηδαμινές, ενώ αν μια κυβέρνηση ήθελε να κατευνάσει τις εθνικιστικές φωνές θα μπορούσε απλώς να κάνει αυστηρότερους ελέγχους στα σημεία εισόδου της χώρας. Η βόρεια θάλασσα δεν είναι Μεσόγειος και δε μπορεί να τη διασχίσει μια βαρκούλα με την ίδια ευκολία που κάνει τη διαδρομή Bodrum – Κως.
Και οι δύο πλευρές προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τη δολοφονία της Jo Cox. Το στρατόπεδο του Remain έσπευσε να τονίσει τους δεσμούς του δολοφόνου με ακροδεξιά στοιχεία της καμπάνιας του Brexit. Οι υπέρμαχοι του Brexit στον αντίποδα υπερτόνισαν το γεγονός ότι η καμπάνια του Remain έσπευσε να εκμεταλλευτεί τη συναισθηματική φόρτιση που προκάλεσε η δολοφονία για να πείσει τον κόσμο να ψηφίσει υπέρ της παραμονής.
Είναι δύσκολο όμως να πιστέψει κανείς ότι 17.410.742 Βρετανοί ψήφισαν υπέρ του Brexit φοβούμενοι τους λαθραίους μετανάστες, υποκύπτοντας στα ξενοφοβικά παραληρήματα το Boris Johnson. Μόλις πριν από λίγους μήνες το Λονδίνο εξέλεξε μουσουλμάνο δήμαρχο …
Τί ώθησε λοιπόν τους Βρετανούς να ψηφίσουν υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ και γιατί η απόφασή τους έχει σπείρει προβληματισμό σε ολόκληρη την Ευρώπη; Η αλήθεια είναι ότι οι Βρετανοί δεν έβλεπαν μέλλον μέσα στην ΕΕ. Δυστυχώς για όλους μας η ΕΕ έχει αρχίσει να ταυτίζεται με την Ευρωζώνη. Η υιοθέτηση του Ευρώ παρουσιάζεται από τους ευρωπαίους τραπεζίτες ως το μεγαλύτερο επίτευγμα της ΕΕ. Πέρα όμως από τη Γερμανία και λίγες χώρες πέριξ αυτής κανένας άλλος δεν έχει επωφεληθεί από το Ευρώ. Οι οικονομικές ελίτ των χωρών της Ευρωζώνης έχουν σίγουρα επωφεληθεί, αλλά πέραν αυτών η κατάσταση δεν είναι πολύ καλή.
Ο κ. Βαρουφάκης ορθώς έχει παρομοιάσει πρόσφατα την υιοθέτηση του Ευρώ με την εισβολή στη Ρωσία. Στην αρχή όλα φαίνονται ρόδινα με το στρατό να καταλαμβάνει μεγάλες εκτάσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σιγά σιγά, όμως έρχεται ο χειμώνας και οι Ρώσοι στρατιώτες είναι αριθμητικά περισσότεροι και καλύτερα προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν τις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούν. Όταν πια καταλάβεις ότι έχεις κάνει λάθος έχεις χάσει το μισό στρατό σου. Μέχρι να απαγκιστρωθείς δεν έχει μείνει σχεδόν κανένας ..
Μέγεθος στρατιωτικών δυνάμεων του Ναπολέοντα κατά τη διάρκεια της ρώσικης εκστρατείας
Η εικόνα των σκανδιναβικών χωρών είναι χαρακτηριστική. Τέσσερις χώρες με πολλά κοινά χαρακτηριστικά, οι οικονομίες των οποίων μοιάζουν μεταξύ τους και προσφέρονται για συγκρίσεις. Οι χώρες με αυτονομία στη χάραξη νομισματικής πολιτικής δείχνουν μια ξεκάθαρα καλύτερη εικόνα όσο αφορά την ανάκαμψή τους από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008. Σουηδία και Νορβηγία δείχνουν ξεκάθαρα σημάδια ανάκαμψης. Δανία και Φινλανδία εξακολουθούν να πελαγοδρομούν. Σουηδία και Νορβηγία έχουν το δικό τους νόμισμα. Η Φινλανδία είναι στο Ευρώ … Η Δανία διατηρεί φαινομενικά την Κορώνα, στην ουσία όμως έχει υιοθετήσει το Ευρώ. Διατηρεί σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία με το ευρώ με θρησκευτική ευλάβεια και παραμένει και αυτή κολλημένη σε πολύ χαμηλότερα του 2008 επίπεδα του ΑΕΠ.
Οικονομικές επιδόσεις Σκανδιναβικών χωρών μετά την κρίση του 2008
Η Μεγάλη Βρετανία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και αρνείται πεισματικά την υιοθέτηση του Ευρώ από τη δεκαετία του 1980. Η κα. Θάτσερ έλεγε χαρακτηριστικά ότι η οντότητα που καθορίζει τα επιτόκια και την ποσότητα του χρήματος ασκεί πολιτική και η Βρετανία δεν είχε ποτέ τη διάθεση να παραδώσει την πολιτική εξουσία σε έναν απρόσωπο τεχνοκρατικό οργανισμό με έδρα τη Φρανκφούρτη, υπό τον ασφυκτικό έλεγχο των Γερμανών.
Και δε μιλάμε για μια χώρα που αντιτίθεται στις πολιτικές λιτότητας που επιβάλλονται από την ΕΚΤ. Η κα. Θάτσερ μπορεί να ήταν και η πρώτη που εισήγαγε αυτές τις πολιτικές στην Ευρώπη. Ήθελε όμως, και με το δίκιο της, να τις εφαρμόσει με τη δική της θέληση και με τους δικούς τις ρυθμούς, όχι κάτω από την πίεση των Γερμανών και της Bundesbank. Οι κανόνες υπάρχουν για να σπάνε και οι βρετανοί το ήξεραν από τότε …
Η ΕΕ από την άλλη δεν μπορεί να συνεχίζει να θεωρεί το Ευρώ ως το μεγαλύτερο επίτευγμά της. Η ΕΕ τιμήθηκε με το Νόμπελ ειρήνης, όσο και αν ο γράφων διαφωνεί με αυτή τη βράβευση. Η ΕΕ ξεκίνησε ενώνοντας του αντιπάλους του Β’ παγκοσμίου πολέμου και συνέχισε ενσωματώνοντας τους περισσότερους από τους αντιπάλους του ψυχρού πολέμου. Χώρες που μέχρι το 1989 κρυβόταν πίσω από το σιδηρούν παραπέτασμα έσπευσαν να ενσωματωθούν στην ΕΕ σε 15 μόλις χρόνια μετά την κατάρρευση του κομουνιστικού μπλοκ. Η Μεγάλη Βρετανία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην υποδοχή των νέων αυτών χωρών προκρίνοντας πολιτικές διεύρυνσης και όχι εμβάθυνσης.
Εκείνη την εποχή η Ελλάδα σίγουρα δεν ήταν υπέρ της διεύρυνσης , αλλά υπέρ της εμβάθυνσης. Στην Ευρώπη των 12 και μετέπειτα των 15 εμείς ήμασταν από τους φτωχούς συγγενείς και από τους μεγαλύτερους αποδέκτες κοινοτικών χρηματοδοτήσεων. Με την είσοδο 10 νέων μελών το 2004 αυτόματα γίναμε συγκριτικά πιο πλούσιοι. Μπορεί να πετύχαμε το στρατηγικό στόχο της εισαγωγής της Κύπρου, πάψαμε όμως να είμαστε οι πιο φτωχοί συγγενείς και οι μεγαλύτεροι αποδέκτες πακέτων βοήθειας.
Στη θεωρία η εμβάθυνση φαινόταν καλή επιλογή. Οι ευαγγελιστές της υποστήριζαν ότι θα φέρει αύξηση στο βιοτικό επίπεδο του Έλληνα στα βορειοευρωπαϊκά επίπεδα. Διαψεύστηκαν. Η εμβάθυνση έφερε μόνο το ζουρλομανδύα του γερμανικού προτύπου, που σίγουρα δεν ταιριάζει στην ευρωπαϊκή περιφέρεια.
Η Βρετανία ανέκαθεν ήταν υπέρ μιας πιο χαλαρής ένωσης. Δεν ήθελε το γερμανικό ζουρλομανδύα πάνω της. Μια τέτοια επιλογή όμως απαιτεί συμμάχους. Η Βρετανία δε μπορεί να επιβιώσει μέσα στην ΕΕ όταν το κέντρο βάρους της μετατοπίζεται όλο και πιο πολύ στην Ευρωζώνη. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η ΕΕ ήταν χωρισμένη περίπου στα δύο. Οι χώρες τις Ευροζώνης με ηγέτιδα τη Γερμανία και οι χώρες εκτός Ευρωζώνης, αλλά εντός ΕΕ με ηγέτιδα τη Βρετανία. Οι χώρες που προσχωρούν στην Ευρωζώνη όμως αυξάνονται συνεχώς. Είμαστε ήδη στις 19 και σειρά έχουν πάρει η Τσεχία και η Πολωνία.
Ολοένα και περισσότερες αποφάσεις λαμβάνονται πλέον στα Eurogroup και επιβάλλονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και στους υπολοίπους. Οι βρετανοί είχαν δύο επιλογές:
α. να παλέψουν να μετατοπίσουν το κέντρο βάρους της ΕΕ μακριά από την Ευροζώνη, ως η μεγαλύτερη οικονομία και ηγέτιδα των χωρών έξω από το ευρώ
β. να φύγουν
Είναι ξεκάθαρο ότι η πολιτική ηγεσία της Βρετανίας προκήρυξε το δημοψήφισμα ως μέσο πίεσης για να επιτύχει το α. Ο κ. Κάμερον πίστεψε ότι θα επικρατήσει η δική του άποψη, όπως και στην περίπτωση του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκωτίας. Οι Βρετανοί φάνηκε ότι δεν έδωσαν μακροπρόθεσμες ελπίδες σε αυτή την προοπτική και αποφάσισαν το β. να φύγουν.
Τι μέλει γενέσθαι και τι θα σημάνει η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ; Θα δούμε ..
oikonomica
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου