«Η κοινή θρησκεία και η συμπάθεια ενώνουν τους λαούς μας».

του Κώστα Μελά

«Η κοινή θρησκεία και η συμπάθεια ενώνουν τους λαούς μας και μας βοηθούν να ξεπερνάμε τις δυσκολίες» είπε ο ρώσος πρόεδρος Β. Πούτιν, στην πρόσφατη επίσκεψή του στο Άγιο Όρος.

Η άποψη αυτή αποτελεί μια κοινότυπη έκφραση , επαναλαμβανόμενη τουλάχιστον από τους Ρώσους  ολόκληρη την περίοδο ύπαρξης του ελληνικού κράτους. Φυσικά με την εξαίρεση της  περιόδου ύπαρξης της Σοβιετικής Ένωσης.

Όμως στην παρούσα φάση η παραπάνω φράση λειτουργεί εντελώς διαφορετικά μιας και εντάσσεται στο γενικότερο θεωρητικό-πολιτικό σχεδιασμό που επιχειρεί το Κρεμλίνο σε μια προσπάθεια να ενδυναμώσει τη θέση του στον παγκόσμιο καταμερισμό ισχύος.

Το Κρεμλίνο επιχειρεί , εκτός της  σκληρής δύναμης που του παρέχει το πυρηνικό οπλοστάσιο που κληρονόμησε από τη ΣΕ, να προωθήσει τη λεγόμενη ήπια δύναμη, η οποία στην προκειμένη περίπτωση έχει ως αιχμή του δόρατός της την Ορθοδοξία, ολοκληρώνοντας , υπό μιαν έννοια, την νέα γεωπολιτική αντίληψη της Ρωσίας.

Οι θεωρητικοί  της συγκεκριμένης αντίληψης  προάγουν την αντίληψη της επιστροφής στην παράδοση και στη θεολογία. Η παράδοση (θρησκεία, ιεραρχία και οικογένεια) και η αξίες της ανατράπηκαν κατά την έναρξη του Μοντερνισμού. Την συγκεκριμένη εποχή ο άνθρωπος ήρθε να αντικαταστήσει τον Θεό, η φιλοσοφία και η επιστήμη αντικατέστησαν τη θρησκεία και οι λογικές , ισχυρές και τεχνολογικές κατασκευές κατέλαβαν τη θέση της Αποκάλυψης. Η  εξάντληση του Μοντερνισμού και η κυριαρχία του Μεταμοντερνισμού οδηγεί αναπόφευκτα στον αναστοχασμό αυτής της πορείας και στην επαναφορά σε όσα προηγήθηκαν του Μοντερνισμού.

Ειδικά στο θέμα της θρησκείας, οι πραγματικές εξελίξεις εντός του ιστορικού πλαισίου  του Μεταμοντερνισμού, δείχνουν ότι η θρησκεία έχει επανακάμψει με διάφορες όψεις , έστω και αποκρουστικές (σατανισμός, δαιμονικές αντιλήψεις, ισλαμικός φονταμενταλισμός, αυξανόμενη επιρροή των εξαιρετικά αρχαϊζόντων προτεσταντικών λατρειών- ντισπενσεϊσοναλιστές, μορμόνοι κτλ).

Αυτό σηματοδοτεί την επιστροφή της Θεολογίας, και ο Μεταμοντερνισμός θα αναγνωριστεί εύκολα ως το «βασίλειο του Αντίχριστου» . Αυτό δεν είναι μόνο μια μεταφορά που μπορεί να κινητοποιήσει τις μάζες, αλλά ένα θρησκευτικό γεγονός: το γεγονός της Αποκάλυψης.

 Ένα ξεχωριστό κοσμοϊστορικό, οιονεί μεσσιανικό, ρόλο  η Ρωσία οφείλει να αναλάβει στη διεθνή σκηνή αντλώντας έμπνευση και δύναμη προς τούτο από την Ορθόδοξη χριστιανική πίστη.

Επανέρχονται αντιλήψεις , που είχαν δει το φως της δημοσιότητας στο δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα σύμφωνα με τις οποίες η Ρωσία που δεν ανήκει ούτε στην Ευρώπη ούτε στην Ασία , αλλά αποτελεί tertium quid, έχει κληθεί να καταστήσει παγκόσμιο τον εβαπτισμένο στις ορθόδοξες παραδόσεις πολιτισμό της σε μια περίοδο κατά την οποία η κρίση του δυτικού, κατά βάση ορθολογιστικού, μηχανιστικού και απρόσωπου υποδείγματος, πιστοποιούσε την μη ανασχέσιμη παρακμή της Ευρώπης.

Κύριος εκφραστής αυτών των αντιλήψεων ήταν ο Κονσταντίν Λεόντιεφ ο οποίος βασίστηκε  εν μέρει στις απόψεις του μέντορά του Νικολάι Γ. Ντανιλέφσκι,  ο οποίος με το δημοσιευθέν το 1869 βιβλίο του Ρωσία και Ευρώπη πρόβαλε ως οπαδός ενός ακραίου σοβινιστικού Πανσλαβισμού που θεμελιωνόταν στην βάση της πρώτης ίσως στην ιστορία της δυτικής σκέψης θεωρίας περί ταξινομικών πολιτιστικών τύπων, δυνάμει των οποίων η ανθρωπότητα διαιρείται σε πολιτισμικές συσσωματώσεις ανάλογες με αυτές των γενών και των ειδών στο βιολογικό κόσμο. Σύγχρονοι Ρώσοι ιστορικοί των ιδεών φρονούν ότι ο Ντανιλέφσκι επέδρασε στην διαμόρφωση των σχετικών θεωριών που αναπτύχθηκαν αργότερα στην δυτική Ευρώπη (π. χ. Spengler Η παρακμή του δυτικού πολιτισμού 1919 και 1922· επίσης Toynbee A Study of History,1934-1955).

www.kostasmelas.gr