Σε αμερικανογερμανική τανάλια

Το Ποντίκι

του Δημήτρη Μηλάκα

Μπορεί να μην έχουμε στη διάθεσή μας όλα τα στοιχεία, αλλά ο σκληρός ανταγωνισμός είναι το κύριο χαρακτηριστικό των σχέσεων ΗΠΑ - Γερμανίας αυτήν την περίοδο. Τα στοιχεία που συνθέτουν το παζλ της κομψής, κατά τα λοιπά, σύγκρουσης είναι πάμπολλα: Από το αμερικανικό «σεντράρισμα» της Siemens για αθέμιτο ανταγωνισμό (λαδώματα ανά την υφήλιο) μέχρι το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων ακόμη και της Μέρκελ από αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, και από τις αποκαλύψεις των σκανδάλων της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας μέχρι και τις χρηματοδοτούμενες από τις ΗΠΑ παγκόσμιες δημοσιογραφικές έρευνες που οδήγησαν σε αποκαλύψεις των περιβόητων αρχείων ξεπλύματος μαύρου χρήματος στον Παναμά. Αποκαλύψεις που θίγουν πρώτα και κύρια ευρωπαϊκές (και γερμανικές) τράπεζες.

 

Η ελληνική υπόθεση, δηλαδή η διαχείριση της ελληνικής χρεοκοπίας, είναι επίσης ανάμεσα σ’ αυτά τα ζητήματα που συνθέτουν κομμάτια του αμερικανογερμανικού ανταγωνισμού. Ενός ανταγωνισμού που – ας μην το ξεχνάμε – εξελίσσεται στον «εύθραυστο» ελληνικό σβέρκο…

 

Και δεν πρέπει να λησμονούμε ούτε στιγμή πως όταν μαλώνουν τα βουβάλια την πληρώνουν τα βατράχια, όχι γιατί η Ελλάδα στην παρούσα φάση είναι πιο αδύναμη και από βατραχάκι, αλλά κυρίως γιατί Αμερικανοί και Γερμανοί, παρά τις μεταξύ τους επιμέρους διαφωνίες, συμφωνούν στα βασικά:

 

◆ Η Ελλάδα θα παραμείνει αιωνίως υπό ασφυκτική οικονομική – άρα και πολιτική – «προστασία».

 

◆ Σ’ αυτήν την «αιωνιότητα» η Ελλάδα θα υπάρχει για να ξεπληρώνει τα γραμμάτια της πολιτικής «προστασίας» και τα πανωτόκια οικονομικών χρεών με άμεσο (περικοπές κοινωνικών δαπανών - περικοπές αμοιβών - σαφάρι φόρων κ.λπ.) και έμμεσο (ξεπούλημα δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας, ξεπούλημα υποδομών κ.λπ.) τρόπο.

 

◆ Η χειραγώγηση των πολιτικών εξελίξεων αποτελεί τον μείζονα στόχο Αμερικανών και Γερμανών έτσι ώστε να διαιωνίζεται το καθεστώς προστασίας.

 

Παρά τους κοινούς τους στόχους, οι διαφορές προσέγγισης αντίληψης και συμφερόντων Αμερικανών και Γερμανών δεν είναι μικρές και έχουν να κάνουν με τη διανομή της ελληνικής λείας:

 

◆ Ποιος, πότε και τι εισπράττει – σε ρευστό και κυρίως σε είδος (λιμάνια, αεροδρόμια, υποδομές, νερά, ΔΕΗ, φυσικοί πόροι, ιδιωτική περιουσία).

 

◆ Ποιος ελέγχει σε γεωστρατηγικό επίπεδο το ελληνικό οικόπεδο.

 

Οι διαφορετικές προσεγγίσεις Αμερικανών και Γερμανών για τον χειρισμό της «ελληνικής υπόθεσης», αν και κάποιες φορές έχουν φτάσει μέχρι του σημείου των δημόσιων αντεγκλήσεων, ουδέποτε οδήγησαν σε καταστάσεις κρίσης και ρήξης των μεταξύ τους στενών (καταναγκαστικών) δεσμών. Πάντα οι δύο μεγάλες δυνάμεις βρίσκουν τον τρόπο να συμβιβαστούν μεταξύ τους, επάνω ωστόσο στην ελληνική πλάτη.

 

Ένας τέτοιος «συμβιβασμός» βρίσκεται, απ’ ό,τι φαίνεται, σε εξέλιξη και αυτό μάλλον θα πρέπει να ανησυχεί την ελληνική κυβέρνηση καθώς, όπως είπαμε, τον συμβιβασμό των μεγάλων πληρώνει η «προστατευόμενη» απ’ αυτούς Ελλάδα.

 

Συνάντηση Kορυφής

 

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, στις 23 Απριλίου στο Ανόβερο της Γερμανίας θα πραγματοποιηθεί Συνάντηση Κορυφής και στο τραπέζι θα βρεθεί η προσφυγική και οικονομική κρίση. Με βάση μάλιστα τις ανακοινώσεις του Λευκού Οίκου (που γίνονται για να πιέσουν τη Γερμανία), στην εν λόγω συζήτηση θα τεθεί και το θέμα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.

 

Κατά τον ανώτερο διευθυντή του αμερικανικού ΥΠΕΞ, αρμόδιο για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις Charles Kupchan, σε αυτήν τη συνάντηση θα τεθεί το προσφυγικό ζήτημα και το ελληνικό πρόγραμμα, που οι Αμερικανοί (όπως και το ΔΝΤ που ελέγχουν) επιμένουν ότι, για να γίνει βιώσιμο, θα πρέπει να περιλαμβάνει και ελάφρυνση του χρέους.

 

Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση του Λευκού Οίκου, ο C. Kupchan είπε συγκεκριμένα: Θα ήθελα να προσθέσω μόνο πως εμείς πιστεύουμε ότι η καγκελάριος Μέρκελ επέδειξε τολμηρό ηγετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κρίσης των προσφύγων και ο πρόεδρος θέλει να προσφέρει πολιτική στήριξη και στη συνέχεια να συνεργαστεί μαζί της για να βεβαιωθεί ότι το νέο σύστημα με την Τουρκία (για την αντιμετώπιση του προσφυγικού) είναι αποτελεσματικό. Και ο διευθυντής του αμερικανικού ΥΠΕΞ συνέχισε λέγοντας ότι εκεί θα συζητήσουν την επιχείρηση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, σε συνεργασία με την Τουρκία, για να αντιμετωπιστούν τα δίκτυα διακινητών, που είναι υπεύθυνα για τη ροή προσφύγων (προς την Ευρώπη και την Ελλάδα).

 

«Νομίζω» ανέφερε «ότι θα πρέπει επίσης να εξετάσουμε πώς θα εργαστούμε με την Ελλάδα, γιατί η Ελλάδα επίσης έχει επωμιστεί ένα υπέρμετρο μερίδιο του βάρους για το προσφυγικό. Και πρέπει να βοηθήσουμε την Ελλάδα με τη διαχείριση και τη φιλοξενία των προσφύγων που βρίσκονται εκεί. Επίσης να καταλήξουμε σε ένα βιώσιμο σχέδιο για την ελληνική οικονομία». Και ο C. Kupchan κατέληξε λέγοντας ότι θα γίνει με την κ. Μέρκελ μια μεγαλύτερη συζήτηση σχετικά με την αντιμετώπιση του προβλήματος των προσφύγων σε μια ευρύτερη παγκόσμια βάση.

 

Καθώς – εκ των πραγμάτων – κουμάντο στην ευρωζώνη κάνει η Γερμανία, το οικονομικό επίπεδο της διαχείρισης του ελληνικού ζητήματος βρίσκεται στα χέρια του Σόιμπλε, ο οποίος έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν υπάρχει περίπτωση «κουρέματος» του ελληνικού χρέους. Αυτό που ζητά ο Γερμανός υπουργός – και συμφωνεί σ’ αυτό το σημείο μαζί του και το ΔΝΤ (οι Αμερικανοί) – είναι μέτρα - προσαρμογή - διαρθρωτικές αλλαγές. Με πιο απλά λόγια, Αμερικανοί και Γερμανοί συμφωνούν ότι, για να «σωθούμε», πρέπει να περικόψουμε ακόμη περισσότερο μισθούς και συντάξεις, να μειώσουμε τις ήδη αναιμικές δημόσιες δαπάνες και να ξεπουλήσουμε ό,τι έχει μείνει απούλητο. Και καθώς οι «μεγάλοι» δεν μένουν στις διαφωνίες τους, αλλά προχωρούν παρακάτω, είναι προφανές ότι η πορεία που μας επιφυλάσσουν, είναι ο κοινός παρονομαστής των απόψεών τους: Περικοπές και ξεπούλημα. Κατά τα λοιπά, ο Λευκός Οίκος έχει την πολυτέλεια να κάνει πού και πού καμία δήλωση για την ανάγκη περικοπής του ελληνικού χρέους πιέζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο τους άσπονδους Γερμανούς φίλους του.

 

Το πάνω χέρι

 

Αν στο οικονομικό επίπεδο της διαχείρισης της ελληνικής «προστασίας» οι Γερμανοί έχουν το πάνω χέρι, ο αποκλειστικός και μόνος διαχειριστής του ελληνικού γεωστρατηγικού οικοπέδου είναι οι ΗΠΑ.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ταυτόχρονα με την εκδήλωση του αμερικανικού ενδιαφέροντος για τα ελληνικά βάρη και την ανακοίνωση της συνάντησης Ομπάμα - Μέρκελ (όπου ο Αμερικανός πρόεδρος θα θέσει και το θέμα του ελληνικού χρέους) κυκλοφόρησαν οι πληροφορίες για περαιτέρω αμερικανική παρουσία στο Αιγαίο.

 

Οι διαρροές των εν λόγω πληροφοριών ξεκίνησαν από το ΝΑΤΟ και σε γενικές γραμμές, όπως έγραψε το έγκυρο militaire.gr, οι Αμερικανοί:

 

◆ Σχεδιάζουν την αποστολή ενός τουλάχιστον πλοίου στο Αιγαίο για το προσφυγικό θέμα.

 

◆ Θα προτείνουν την αποστολή εξειδικευμένου προσωπικού της Ακτοφυλακής τους στην περιοχή. Το σχέδιο προβλέπει να επιβαίνουν οι Αμερικανοί σε σκάφη της ελληνικής και τουρκικής Ακτοφυλακής ώστε «να βοηθήσουν στη συνεργασία των δύο πλευρών». Να κάνουν τον διαιτητή δηλαδή. Κάτι που η Αθήνα δείχνει να επιθυμεί, όχι όμως και η Τουρκία.

 

• Ανάμεσα στ’ άλλα προτάθηκε και η αποστολή τεχνολογικού εξοπλισμού. Για παράδειγμα, οι Αμερικανοί έχουν πει ότι μπορούν να στείλουν αερόστατα τα οποία θα «δέσουν» σε νησιά του Αιγαίου και θα μεταδίδουν μέσω των συστημάτων που διαθέτουν εικόνα σε πραγματικό χρόνο, ώστε να ελέγχονται καλύτερα οι προσφυγικές ροές.

 

Στην Αθήνα η ελληνική κυβέρνηση έχει «τσιμπήσει» από τις πληροφορίες που θέλουν την Ουάσιγκτον διατεθειμένη να «ανοίξουν» οι περιπολίες του ΝΑΤΟ για το προσφυγικό και σε άλλες περιοχές του Αιγαίου που θα περιλαμβάνουν τη Σάμο, την Ικαρία αλλά και τα Δωδεκάνησα. 

 

Η ελληνική κυβέρνηση εύχεται όλα αυτά να γίνουν πραγματικότητα γιατί θεωρεί πως με αυτόν τον τρόπο – δηλαδή τη δράση του ΝΑΤΟ και την παρουσία των Αμερικανών – μπορεί να ανακοπεί η τουρκική υπερδραστηριότητα σε «αμφισβητούμενες» από την Άγκυρα περιοχές του Αιγαίου, η οποία ολοένα και κλιμακώνεται επικίνδυνα.

 

Βέβαια, οι ευχές της Αθήνας σκοντάφτουν στις τουρκικές προθέσεις, καθώς θα πρέπει να θυμίσουμε ότι οι αποφάσεις στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ δεν μπορούν να ληφθούν αν η Τουρκία διαφωνεί.

 

Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να επιζητεί την αμερικανική «προστασία» σε στρατιωτικό επίπεδο, καθώς θεωρεί ότι με τους Αμερικανούς να τριγυρνούν στο Αιγαίο θα μειώνονται οι πιθανότητες να «σκάσει» μια κατάσταση τύπου Ιμίων.

 

Οι ανησυχίες της ελληνικής κυβέρνησης για ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι αβάσιμες. Το τελευταίο διάστημα, η τουρκική στρατιωτική δραστηριότητα στις Οινούσσες θυμίζει το «σενάριο βαριοπούλα» με το οποίο οι Τούρκοι στρατηγοί σκόπευαν αποφασιστικό πλήγμα στην Ελλάδα. Η αποκάλυψη του «σχεδίου βαριοπούλα» ήταν η αφορμή να «καθαρίσει» ο Ερντογάν την «κεμαλική» ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων. Από τότε, ωστόσο, έχει περάσει χρόνος, ο Ερντογάν κάνει στροφή προς το εθνικιστικό πολιτικό ακροατήριο και τα «σενάρια βαριοπούλας» φαίνεται ότι κρατούνται πάντα ενεργά…

 

Αυτό φαίνεται από το σοβαρό επεισόδιο στη θαλάσσια περιοχή των Οινουσσών όταν τουρκικό σκάφος το οποίο βρισκόταν εντός ελληνικών υδάτων αρνούνταν να αποχωρήσει παρά τις συνεχείς κλήσεις και έστρεψε τα όπλα του προς το σκάφος του ΛΣ/ΕΛ.ΑΚΤ!

 

Αξίζει να σημειώσουμε ότι εκείνες ακριβώς τις μέρες η τουρκικές αεροπορικές δυνάμεις έκαναν επίδειξη ισχύος στην περιοχή πετώντας πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά επί τριήμερο!

Δεδομένης της ελληνικής οικονομικής αδυναμίας η οποία κοστίζει την ετοιμότητα και τις επιχειρησιακές δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεων, η αναζήτηση της αμερικανικής «προστασίας» φαίνεται ως διέξοδος για την ελληνική κυβέρνηση. Λησμονεί, προφανώς, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ότι μια τέτοια προστασία κατά κανόνα κοστίζει πανάκριβα και κάποιες φορές (όπως στην περίπτωση της κρίσης των Ιμίων) δεν είναι και επαρκής…

 

Συμπέρασμα; Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται μαζί με τη χώρα παγιδευμένη σε μια τανάλια που σχηματίζουν τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα των ισχυρών «εταίρων» και «συμμάχων» αλλά κατά κύριο λόγο προστατών. Αμερικανοί και Γερμανοί διαγκωνίζονται για τη διανομή του ελληνικού οικοπέδου και τίποτε ελπιδοφόρο δεν προμηνύει όλο αυτό το μπάχαλο…

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1913 στις 21-04-2016