Ευρωπαϊκή Ποσοτική Χαλάρωση (μέρος Α’)

Ελευθερη Λαικη Αντιστασιακη Συσπειρωση

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ξεκίνησε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης τον Μάρτιο του 2015 σε μια προσπάθεια επανεκκίνησης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Πριν από αυτό είχε δοκιμάσει να βγάλει την Ευρώπη από την κρίση ρίχνοντας τα επιτόκια κάτω από το μηδέν το 2014, κίνηση που δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, οπότε ο πρόεδρος της ΕΚΤ Mario Draghi, ερχόμενος σε σύγκρουση με τη Γερμανία, αποφάσισε την εκκίνηση ενός εκτεταμένου προγράμματος αγοράς ομολόγων όπως είχαν κάνει έξι χρόνια νωρίτερα οι ΗΠΑ.

Στο παρακάτω άρθρο και στα επόμενα μέρη που θα ακολουθήσουν θα εξηγηθεί τι είναι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, πως ξεκίνησε, πως θα υλοποιηθεί, ποιες χώρες /ιδρύματα  θα συμμετέχουν, ποια χρεόγραφα είναι σήμερα διαθέσιμα και ποια θα μπορούσαν να αγοραστούν από την ΕΚΤ και τις Κεντρικές Τράπεζες (NCBs) του Ευρωσυστήματος και ποιες αναμένεται να είναι οι επιπτώσεις στην Ευρωζώνη.

Περιληπτικά

• Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, δηλαδή το Public Sector Purchase Programme (PSPP), ξεκίνησε στις 9 Μαρτίου 2015 και θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο του 2017 (από Σεπτέμβριο του 2016 όπου ήταν η αρχική απόφαση). Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει την αγορά κρατικών ομολόγων και τίτλων από ευρωπαϊκά ιδρύματα και εθνικούς οργανισμούς.

• Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκή Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) έχει επιβάλλει όρια για να εξασφαλίσει ότι το Ευρωσύστημα δεν θα παραβιάσει την απαγόρευση της νομισματικής χρηματοδότησης που προβλέπεται στο άρθρο 123 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

• Η δυνατότητα που δίνεται στις Κεντρικές Τράπεζες των χωρών να αγοράζουν χρεόγραφα εθνικών οργανισμών μπορεί να βοηθήσει το πρόγραμμα, αλλά οπεριορισμένος αριθμός των ιδρυμάτων που πληρούν τις προϋποθέσεις θα μπορούσε να περιορίσει τον ρόλο τους ως εναλλακτική λύση.

• Το Ευρωσύστημα θα πρέπει να βρει άλλους οργανισμούς που να πληρούν τις προϋποθέσεις, ιδίως στις χώρες όπου το δημόσιο χρέος είναι μικρό, ή να άρει τα όρια για τις χώρες που πληρούν τα κριτήρια αξιοπιστίας και πιστοληπτικής ικανότητας. Το ίδιο ζήτημα τίθεται και για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα: Ο αριθμός τους και τα χρεόγραφα που έχουν στην κατοχή τους είναι περιορισμένα, άρα η άρση των περιορισμών θα μπορούσε να ισχύσει και για ιδρύματα με υψηλή πιστοληπτική βαθμολογία.

Εισαγωγή

Στις 22 Ιανουαρίου 2015, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανακοίνωσε μια μαζικήεπέκταση των προγραμμάτων της που περιλάμβαναν την αγορά περιουσιακών στοιχείων.

Για να συμπληρωθούν τα προγράμματα της ΕΚΤ «Asset-Backed Securities Purchase Programme» & «Covered Bond Purchase Programme» (ABSPP and CBPP3) που αρχικά είχαν ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο του 2014, η ΕΚΤ εισήγαγε ένα νέο πρόγραμμα το οποίο ονομάζεται Public Sector Purchase Programme (PSPP) (το αρχικό όνομα του προγράμματος ήταν Extended Asset Purchase Programme (EAPP)

Σύμφωνα με το PSPP, το Ευρωσύστημα θα αγοράσει κρατικά ομόλογα από τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης και χρεόγραφα από ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και εθνικούς οργανισμούς. Οι αγορές άρχισαν στις 9 Μαρτίου του 2015 και θα διαρκέσουν τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο του 2017.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ κατέστησε επίσης σαφές ότι το πρόγραμμα είναι αορίστου χρόνου και ότι οι αγορές θα συνεχιστούν έως ότου η ΕΚΤ παρατηρήσει «μια βιώσιμη προσαρμογή στην πορεία του πληθωρισμού, που να είναι συνεπής με το στόχο της επίτευξης πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω, αλλά πλησίον του 2% σε μεσοπρόθεσμο χρονικό διάστημα.» 

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι λεπτομέρειες σχετικά με το πρόγραμμα βασίζονται στη συνέντευξη τύπου που έδωσε στις 22 Ιανουαρίου ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκικαθώς η επίσημη απόφαση της ΕΚΤ θα δημοσιευθεί στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ακόμη και αν ορισμένες λεπτομέρειες αλλάξουν στη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος, επειδή το Διοικητικό Συμβούλιο θέλει να κρατήσει κάποια ευελιξία στην πολιτική της, στο επόμενο μέρος του άρθρου γίνεται αναφορά για το πως θα υλοποιηθεί το πρόγραμμα με δεδομένες τις τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΚΤ.

fekyou