Το Ποντίκι
Είναι τραγικό το γεγονός ότι δεν βάζουμε μυαλό. Σε κάθε ιστορία…
ελληνική που δημοσιεύουμε το αντιλαμβανόμαστε, γι’ αυτό κι εμείς δεν
θα σταματήσουμε να το επαναλαμβάνουμε. Δυστυχώς έχουμε ένα πολιτικό
σύστημα που από της συστάσεως του ελληνικού κράτους διαιωνίζει τις
παθογένειες και τις λανθασμένες αντιλήψεις, όπως την αντίληψη περί
πελατειακού κράτους κ.λπ., με αποτέλεσμα να μην μπορεί να σταθεί κανένας
κοινωνικός θεσμός που θα προχωρεί και θα βελτιώνεται. Αυτή τη φορά θα
ασχοληθούμε με το ασφαλιστικό σύστημα και θα αναζητήσουμε αυτές τις
παθογένειες στα χρόνια του Όθωνα και στην πρώτη κατάρρευσή του, που
έγινε πριν από 135 χρόνια.
Περίπου δεκαπέντε χρόνια κατάφερε να επιβιώσει το πρώτο ανεξάρτητο ασφαλιστικό Ταμείο στη χώρα μας, που ήταν αυτό των δημοσίων υπαλλήλων. Για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του απορροφήθηκε από το Δημόσιο Tαμείο, το οποίο κατέβαλλε πλέον τις συντάξεις, και από τότε ξεκίνησε η μεγάλη περιπέτεια! Πρωταγωνιστής, ο πολιτικός, πληρεξούσιος, βουλευτής, πολλές φορές υπουργός και πρωθυπουργός Σωτήριος Σωτηρόπουλος (1831-1898), ο οποίος ως υπουργός Οικονομικών πήρε τις αποφάσεις για τη μείωση του χρόνου ασφάλισης και τη συγχώνευση των Ταμείων. Οι αποφάσεις του αυτές είχαν αποτέλεσμα να του δοθεί το παρατσούκλι «ο καταστροφεύς», που του απηύθυνε σε πρωτοσέλιδό του ο δημοσιογράφος Φίλιππος Λούης και του φώναζαν οι συνταξιούχοι στην πρώτη διαδήλωσή τους, που έγινε στο Σύνταγμα το 1876!
Το πρώτο Ταμείο
Η ιστορία των συντάξεων στην Ελλάδα συμπλήρωσε ήδη εκατόν πενήντα χρόνια ζωής. Ο πρώτος που επιχείρησε να εισαγάγει στη χώρα μας τον θεσμό των συντάξεων, κυρίως για δημοσίους υπαλλήλους, το 1856, ήταν ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος (1815-1883). Ο Αλ. Κουμουνδούρος, ως υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Δ. Βούλγαρη, υπέβαλε το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή, η οποία όμως διαλύθηκε και δεν πρόλαβε να το ψηφίσει. Πέντε χρόνια αργότερα (1861), επί κυβερνήσεως Aθανασίου Μιαούλη, δημοσιεύθηκε ο πρώτος νόμος για τη δημιουργία του Μετοχικού Ταμείου των δημοσίων υπαλλήλων και λίγα χρόνια αργότερα των υπαλλήλων της Εθνικής Τραπέζης.
Καθιερωνόταν ο θεσμός των συντάξεων και το Ταμείο εξασφάλιζε τους πόρους του από τις κρατήσεις των μισθών (5%) και τη συνδρομή του κράτους. Σύνταξη δικαιούνταν οι δημόσιοι υπάλληλοι που συμπλήρωναν το εξηκοστό έτος ηλικίας και είκοσι πέντε έτη προϋπηρεσίας. Ταυτόχρονα, και με την ίδια νομοθεσία, καθιερώθηκαν και οι αναπηρικές συντάξεις!
Όλα τα Βασιλικά Διατάγματα και οι Νόμοι που εκδόθηκαν το 1861 και αφορούσαν συντάξεις υπογράφτηκαν από τη βασίλισσα Αμαλία και υποχρεωτικά η σύνταξη – εφόσον εγκρινόταν – έπρεπε να έχει απονεμηθεί το αργότερο εντός δύο μηνών από την αίτηση του δικαιούχου! Πάντως, το πρώτο Διάταγμα που υπογράφηκε επίσης από τη βασίλισσα Αμαλία και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 22 Σεπτεμβρίου 1861 ήταν για την απονομή συντάξεως στις χήρες και τα ορφανά των γερουσιαστών!
Η συγχώνευση Ταμείων
Ενώ στις ευρωπαϊκές χώρες, όπως στη Γαλλία και το Βέλγιο, ο χρόνος εργασίας για να στοιχειοθετηθεί δικαίωμα συντάξεως ήταν τριάντα χρόνια, στο μικρό, πάμπτωχο και καταχρεωμένο ελληνικό βασίλειο καθιερωνόταν η εικοσιπενταετία. Το 1866 δε, πέντε χρόνια μετά την εισαγωγή του θεσμού, ο Σ. Σωτηρόπουλος – ως υπουργός Οικονομικών – θα καθιερώσει την εικοσαετία! Έτσι δυναμιτιζόταν το σύστημα ουσιαστικά στη γέννησή του.
Σύντομα θα δοθεί και το δεύτερο μεγάλο χτύπημα. Όταν προσαρτούνταν τα Επτάνησα, διέθεταν δικό τους Ταμείο, το οποίο μάλιστα είχε περιουσία ένα εκατομμύριο δραχμές. Θαμπώθηκε ο Σωτηρόπουλος από το μεγάλο για εκείνη την εποχή αποθεματικό του Ταμείου των Επτανήσων και χωρίς να εξετάσει τα βάρη και τις υποχρεώσεις του έσπευσε να συγχωνεύσει το Ταμείο των Επτανήσων στο υφιστάμενο.
Αλλά τα βάρη του Ταμείου Συντάξεων της πρώην Ιονίου Πολιτείας ξεπερνούσαν τις τριακόσιες χιλιάδες δραχμές ετησίως, κι έτσι εντός τριετίας το κεφάλαιο εκείνου του Ταμείου εξαντλήθηκε και το βάρος επωμιζόταν πλέον το κοινό Ταμείο. Η ένωση των δύο διαφορετικών Ταμείων τελικά ζημίωσε και τα δύο.
Εν τω μεταξύ το ενιαίο Ταμείο αφενός επιβαρυνόταν και με τις «συντάξεις του Αγώνα» και αφετέρου δε το Δημόσιο αδυνατούσε να καταθέτει τη δική του συμμετοχή. Επιπροσθέτως, μέγιστη ήταν η επιβάρυνση που προκαλούνταν στο Ταμείο λόγω της συνταξιοδότησης πλήθους δικαιούχων με εικοσαετή μόνον προϋπηρεσία.
Το 1876 θα γίνει και η πρώτη κινητοποίηση συνταξιούχων στην Ελλάδα. Συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Συντάγματος περίπου πεντακόσιοι συνταξιούχοι για να διαμαρτυρηθούν και να χαράξουν την πορεία τους. Το Ταμείο Συντάξεων αποκαλούνταν πλέον «καταβόθρα» και ο Σωτηρόπουλος «καταστροφέας».
Όταν έφυγε ο Όθωνας, το Ταμείο είχε συμπληρώσει έναν χρόνο ζωής και διέθετε αποθεματικό ενός εκατομμυρίου δραχμών και όλοι το θεωρούσαν υγιέστατο. Μετά την καθιέρωση της εικοσαετίας όσοι συμπλήρωναν τα απαραίτητα χρόνια έσπευδαν να συνταξιοδοτηθούν. Έτσι, η Ελλάδα πρωτοπορούσε σε παγκόσμια κλίμακα και λίγα χρόνια αργότερα θα αποκτούσε σαραντάρηδες και πενηντάρηδες συνταξιούχους, οι οποίοι μετά την… προπαίδευσή τους στο Δημόσιο μεγαλουργούσαν στον ιδιωτικό τομέα.
Οι συντάξεις των πολιτικών
Το τελειωτικό χτύπημα δόθηκε όταν το Ταμείο Συντάξεων κλήθηκε να καλύψει και τις συντάξεις του πλήθους των βουλευτών, ιδιαιτέρως δε των υπουργών, οι οποίοι λόγω υψηλού μισθού απολάμβαναν και παχυλές συντάξεις, χωρίς ωστόσο να τους γίνονται κρατήσεις! Το Ταμείο έφθασε σε αδυναμία πληρωμών, έγιναν διαμαρτυρίες και θερμότατα επεισόδια και έτσι κατέρρευσε οικονομικά. Την πληρωμή των συντάξεων ανέλαβε πλέον το Δημόσιο Ταμείο, στο οποίο συγχωνεύτηκε ο πρώτος ασφαλιστικός φορέας της χώρας με νόμο το 1877.
Όσο για τον Σωτηρόπουλο, σχημάτισε και πάλι κυβέρνηση, τον Μάιο του 1893, αλλά ανατράπηκε λίγους μήνες αργότερα. Η Βουλή απέσυρε την εμπιστοσύνη της, λόγω της σύναψης εξωτερικού δανείου με Άγγλο τραπεζίτη και δυσβάστακτους όρους προκειμένου να αποφύγει η Ελλάδα τη χρεοκοπία. Η υπόθεση θεωρήθηκε σκανδαλώδης χωρίς ποτέ να ερευνηθεί.
Τυχόν ομοιότητες με σημερινές καταστάσεις δεν είναι συμπτωματικές!!!
Οι ιστορίες αυτές προέρχονται από κείμενα του ιστορικού ερευνητή και δημοσιογράφου Λευτέρη Σκιαδά, εκδότη της εφημερίδας «ΜΙΚΡΟΣ ΡΩΜΗΟΣ», www.mikros-romios.gr, τηλ.: 210 3426833.
 |
Περίπου δεκαπέντε χρόνια κατάφερε να επιβιώσει το πρώτο ανεξάρτητο ασφαλιστικό Ταμείο στη χώρα μας, που ήταν αυτό των δημοσίων υπαλλήλων. Για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του απορροφήθηκε από το Δημόσιο Tαμείο, το οποίο κατέβαλλε πλέον τις συντάξεις, και από τότε ξεκίνησε η μεγάλη περιπέτεια! Πρωταγωνιστής, ο πολιτικός, πληρεξούσιος, βουλευτής, πολλές φορές υπουργός και πρωθυπουργός Σωτήριος Σωτηρόπουλος (1831-1898), ο οποίος ως υπουργός Οικονομικών πήρε τις αποφάσεις για τη μείωση του χρόνου ασφάλισης και τη συγχώνευση των Ταμείων. Οι αποφάσεις του αυτές είχαν αποτέλεσμα να του δοθεί το παρατσούκλι «ο καταστροφεύς», που του απηύθυνε σε πρωτοσέλιδό του ο δημοσιογράφος Φίλιππος Λούης και του φώναζαν οι συνταξιούχοι στην πρώτη διαδήλωσή τους, που έγινε στο Σύνταγμα το 1876!
Το πρώτο Ταμείο
Η ιστορία των συντάξεων στην Ελλάδα συμπλήρωσε ήδη εκατόν πενήντα χρόνια ζωής. Ο πρώτος που επιχείρησε να εισαγάγει στη χώρα μας τον θεσμό των συντάξεων, κυρίως για δημοσίους υπαλλήλους, το 1856, ήταν ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος (1815-1883). Ο Αλ. Κουμουνδούρος, ως υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Δ. Βούλγαρη, υπέβαλε το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή, η οποία όμως διαλύθηκε και δεν πρόλαβε να το ψηφίσει. Πέντε χρόνια αργότερα (1861), επί κυβερνήσεως Aθανασίου Μιαούλη, δημοσιεύθηκε ο πρώτος νόμος για τη δημιουργία του Μετοχικού Ταμείου των δημοσίων υπαλλήλων και λίγα χρόνια αργότερα των υπαλλήλων της Εθνικής Τραπέζης.
Καθιερωνόταν ο θεσμός των συντάξεων και το Ταμείο εξασφάλιζε τους πόρους του από τις κρατήσεις των μισθών (5%) και τη συνδρομή του κράτους. Σύνταξη δικαιούνταν οι δημόσιοι υπάλληλοι που συμπλήρωναν το εξηκοστό έτος ηλικίας και είκοσι πέντε έτη προϋπηρεσίας. Ταυτόχρονα, και με την ίδια νομοθεσία, καθιερώθηκαν και οι αναπηρικές συντάξεις!
Όλα τα Βασιλικά Διατάγματα και οι Νόμοι που εκδόθηκαν το 1861 και αφορούσαν συντάξεις υπογράφτηκαν από τη βασίλισσα Αμαλία και υποχρεωτικά η σύνταξη – εφόσον εγκρινόταν – έπρεπε να έχει απονεμηθεί το αργότερο εντός δύο μηνών από την αίτηση του δικαιούχου! Πάντως, το πρώτο Διάταγμα που υπογράφηκε επίσης από τη βασίλισσα Αμαλία και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 22 Σεπτεμβρίου 1861 ήταν για την απονομή συντάξεως στις χήρες και τα ορφανά των γερουσιαστών!
Η συγχώνευση Ταμείων
Ενώ στις ευρωπαϊκές χώρες, όπως στη Γαλλία και το Βέλγιο, ο χρόνος εργασίας για να στοιχειοθετηθεί δικαίωμα συντάξεως ήταν τριάντα χρόνια, στο μικρό, πάμπτωχο και καταχρεωμένο ελληνικό βασίλειο καθιερωνόταν η εικοσιπενταετία. Το 1866 δε, πέντε χρόνια μετά την εισαγωγή του θεσμού, ο Σ. Σωτηρόπουλος – ως υπουργός Οικονομικών – θα καθιερώσει την εικοσαετία! Έτσι δυναμιτιζόταν το σύστημα ουσιαστικά στη γέννησή του.
Σύντομα θα δοθεί και το δεύτερο μεγάλο χτύπημα. Όταν προσαρτούνταν τα Επτάνησα, διέθεταν δικό τους Ταμείο, το οποίο μάλιστα είχε περιουσία ένα εκατομμύριο δραχμές. Θαμπώθηκε ο Σωτηρόπουλος από το μεγάλο για εκείνη την εποχή αποθεματικό του Ταμείου των Επτανήσων και χωρίς να εξετάσει τα βάρη και τις υποχρεώσεις του έσπευσε να συγχωνεύσει το Ταμείο των Επτανήσων στο υφιστάμενο.
Αλλά τα βάρη του Ταμείου Συντάξεων της πρώην Ιονίου Πολιτείας ξεπερνούσαν τις τριακόσιες χιλιάδες δραχμές ετησίως, κι έτσι εντός τριετίας το κεφάλαιο εκείνου του Ταμείου εξαντλήθηκε και το βάρος επωμιζόταν πλέον το κοινό Ταμείο. Η ένωση των δύο διαφορετικών Ταμείων τελικά ζημίωσε και τα δύο.
Εν τω μεταξύ το ενιαίο Ταμείο αφενός επιβαρυνόταν και με τις «συντάξεις του Αγώνα» και αφετέρου δε το Δημόσιο αδυνατούσε να καταθέτει τη δική του συμμετοχή. Επιπροσθέτως, μέγιστη ήταν η επιβάρυνση που προκαλούνταν στο Ταμείο λόγω της συνταξιοδότησης πλήθους δικαιούχων με εικοσαετή μόνον προϋπηρεσία.
Το 1876 θα γίνει και η πρώτη κινητοποίηση συνταξιούχων στην Ελλάδα. Συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Συντάγματος περίπου πεντακόσιοι συνταξιούχοι για να διαμαρτυρηθούν και να χαράξουν την πορεία τους. Το Ταμείο Συντάξεων αποκαλούνταν πλέον «καταβόθρα» και ο Σωτηρόπουλος «καταστροφέας».
Όταν έφυγε ο Όθωνας, το Ταμείο είχε συμπληρώσει έναν χρόνο ζωής και διέθετε αποθεματικό ενός εκατομμυρίου δραχμών και όλοι το θεωρούσαν υγιέστατο. Μετά την καθιέρωση της εικοσαετίας όσοι συμπλήρωναν τα απαραίτητα χρόνια έσπευδαν να συνταξιοδοτηθούν. Έτσι, η Ελλάδα πρωτοπορούσε σε παγκόσμια κλίμακα και λίγα χρόνια αργότερα θα αποκτούσε σαραντάρηδες και πενηντάρηδες συνταξιούχους, οι οποίοι μετά την… προπαίδευσή τους στο Δημόσιο μεγαλουργούσαν στον ιδιωτικό τομέα.
Οι συντάξεις των πολιτικών
Το τελειωτικό χτύπημα δόθηκε όταν το Ταμείο Συντάξεων κλήθηκε να καλύψει και τις συντάξεις του πλήθους των βουλευτών, ιδιαιτέρως δε των υπουργών, οι οποίοι λόγω υψηλού μισθού απολάμβαναν και παχυλές συντάξεις, χωρίς ωστόσο να τους γίνονται κρατήσεις! Το Ταμείο έφθασε σε αδυναμία πληρωμών, έγιναν διαμαρτυρίες και θερμότατα επεισόδια και έτσι κατέρρευσε οικονομικά. Την πληρωμή των συντάξεων ανέλαβε πλέον το Δημόσιο Ταμείο, στο οποίο συγχωνεύτηκε ο πρώτος ασφαλιστικός φορέας της χώρας με νόμο το 1877.
Όσο για τον Σωτηρόπουλο, σχημάτισε και πάλι κυβέρνηση, τον Μάιο του 1893, αλλά ανατράπηκε λίγους μήνες αργότερα. Η Βουλή απέσυρε την εμπιστοσύνη της, λόγω της σύναψης εξωτερικού δανείου με Άγγλο τραπεζίτη και δυσβάστακτους όρους προκειμένου να αποφύγει η Ελλάδα τη χρεοκοπία. Η υπόθεση θεωρήθηκε σκανδαλώδης χωρίς ποτέ να ερευνηθεί.
Τυχόν ομοιότητες με σημερινές καταστάσεις δεν είναι συμπτωματικές!!!
Οι ιστορίες αυτές προέρχονται από κείμενα του ιστορικού ερευνητή και δημοσιογράφου Λευτέρη Σκιαδά, εκδότη της εφημερίδας «ΜΙΚΡΟΣ ΡΩΜΗΟΣ», www.mikros-romios.gr, τηλ.: 210 3426833.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου