Ο ΜΗΝΑΣ ΤΟΥ ΜΕΛΙΤΟΣ ΤΕΛΕΙΩΣΕ... Ισορροπία τρόμου: Φόβοι για κοινωνικές εκρήξεις - Εξαντλήθηκαν πλέον οι αντοχές

Ημερησία

Tου Ηλία Μπενέκου

Αντιμέτωπο με το μεγαλύτερο «αντίπαλο» που θα μπορούσε να τύχει σε μια κυβέρνηση, βρίσκεται το Μαξίμου, και δεν είναι άλλος από τη διαρκώς ογκούμενη λαϊκή δυσαρέσκεια. Ο μήνας του μέλιτος έχει προ πολλού περάσει, η δύσκολη ώρα της εφαρμογής των πλέον σκληρών μέτρων που έχει συμφωνήσει με τους Θεσμούς έφθασε και η εποχή που οι πολίτες συμμετείχαν σε διαδηλώσεις στήριξης του Αλ. Τσίπρα, στον «αγώνα» του κατά των δανειστών, ανήκει οριστικά στο παρελθόν.

Τα ανοιχτά μέτωπα είναι δεκάδες -όσα και τα προαπαιτούμενα του μνημονίου- βάζοντας καθημερινά στο στόχαστρο νέες κοινωνικές ομάδες, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων, ενώ ο φόβος του «συντονισμού» των επί μέρους κινητοποιήσεων σε μία γενικευμένη «αντίσταση» κατά της εφαρμοζόμενης πολιτικής τείνει να μετατραπεί σε εφιάλτη για το Μαξίμου.

Την ίδια ώρα, η απειρία, οι ατυχείς δηλώσεις και οι αστοχίες μελών του κυβερνητικού επιτελείου, προκαλούν νέο «πονοκέφαλο», αφού εκμηδενίζουν μέσα σε λίγα λεπτά τα όποια πολιτικά οφέλη από την επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης.

Ο θόρυβος που προκλήθηκε από την επιβολή ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση, παρά τις ρητές δεσμεύσεις του ίδιου του πρωθυπουργού από το βήμα της Βουλής για έγκαιρη εξεύρεση ισοδυνάμων, αποτελεί μόνο την αρχή όσων θα ακολουθήσουν.

Με ανοιχτό το ζήτημα των αλλαγών στο Ασφαλιστικό, το οποίο αφορά το σύνολο των Ελλήνων και αποτελεί το πεδίο στο οποίο αναμένονται και οι περισσότερες αντιδράσεις, θεωρείται δεδομένο ότι η κυβέρνηση το αμέσως προσεχές διάστημα θα βρεθεί σε κλοιό απεργιών και κινητοποιήσεων και μάλιστα τη στιγμή που στη χώρα μας θα βρίσκονται οι εκπρόσωποι των Θεσμών, οι οποίοι θα απαιτούν σαφείς απαντήσεις και δεσμεύσεις για το σύνολο των όρων της συμφωνίας, προκειμένου να εκταμιευθεί η αναγκαία δόση.

Eρχονται δυναμικές κινητοποιήσεις

Για δυναμικές κινητοποιήσεις κόντρα στη μνημονιακή καταιγίδα μέτρων, ετοιμάζονται οι εργαζόμενοι σε όλους σχεδόν τους επαγγελματικούς κλάδους. Ήδη  ΓΣΣΕ και ΑΔΕΔΥ εξήγγειλαν πανελλαδική απεργία για τις 12 Νοεμβρίου, κίνηση που αποτελεί και την πρώτη οργανωμένη σύγκρουση με την κυβέρνηση μετά τις κάλπες του Σεπτέμβρη. Στην ίδια απεργία θα συμμετέχουν οι εργαζόμενοι στους δήμους, ενώ το Γενικό Συμβούλιο της ΠΟΕ - ΟΤΑ, αποφάσισε την πραγματοποίηση καταλήψεων σε όλα τα δημαρχεία και τους ΧΥΤΑ της χώρας στις 4 Νοεμβρίου.

Αγρότες και κτηνοτρόφοι «ζεσταίνουν» τα τρακτέρ τους, σχεδιάζοντας πανελλαδικές κινητοποιήσεις, ακόμα και την περίοδο πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων, καθώς θεωρούν δυσβάστακτα τα νέα φορολογικά μέτρα που έρχονται στον κλάδο τους.

Καζάνι που βράζει είναι και ο χώρος της Παιδείας, με την ΟΛΜΕ να προσανατολίζεται σε επαναλαμβανόμενες απεργίες και συλλαλητήρια μέσα στον Νοέμβρη, ενώ επαναλαμβανόμενες 24ωρες απεργίες σχεδιάζουν και οι φαρμακοποιοί, αντιδρώντας στην αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος που προωθεί η κυβέρνηση.

Ένα ακόμη καυτό μέτωπο αποτελεί και η πώληση του ΟΛΠ με την τοπική κοινωνία να βρίσκεται στο πόδι, ενώ η απεργία των εργαζομένων στα λιμάνια όλης της χώρας την περασμένη Πέμπτη, εκτιμάται ότι αποτελεί μόνο την αρχή.

Μπροστά σε αυτό το γενικευμένο «ξεσηκωμό», το Μαξίμου, στην παρούσα φάση εμφανίζεται μάλλον αμήχανο, καθώς βλέπει ότι η μεγάλη του δύναμη, η «εμπιστοσύνη των πολιτών» και η «δημοφιλία» την οποία απολάμβανε μέχρι τώρα, εξανεμίζονται με ταχείς ρυθμούς, αφήνοντας λιγοστά «αποθέματα» για τα ακόμη πιο δύσκολα που ακολουθούν.

Στο κενό τα «ισοδύναμα»
Η ρητορική των «ισοδυνάμων» έχει ήδη πέσει στο κενό, αφού με αφορμή και το θέμα του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση αποδείχθηκε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι η εξεύρεσή τους είναι από δύσκολη έως αδύνατη, ενώ ακόμη και αν εντοπισθεί τρόπος να αποφευχθεί ένα επώδυνο μέτρο, ανοίγει κάποιο άλλο εξίσου οδυνηρό μέτωπο, αφού επί της ουσίας μετατοπίζει το βάρος της φορολόγησης σε άλλη κοινωνική ομάδα.

Επιπλέον τα στενά χρονικά περιθώρια που υπάρχουν για να οριστικοποιηθεί ο «κατάλογος» των μέτρων και η ασφυκτική πίεση των δανειστών που ζητούν συγκεκριμένους αριθμούς, καθιστά το όλο εγχείρημα αδύνατο.

Υπό το φως των εξελίξεων, η κυβέρνηση επιχειρεί να «κερδίσει» χρόνο και να αποφύγει τις όποιες αποσπασματικές διαρροές μέχρι την τελική ανακοίνωση των μέτρων, όταν αυτά πάρουν τη μορφή νομοσχεδίου.

Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, εντάσσεται και η μετάδοση των «πληροφοριών» ότι ο Αλ. Τσίπρας κρατά αποστάσεις από το πόρισμα της Επιτροπής «σοφών» για το Ασφαλιστικό, μετά την οργισμένη αντίδραση που υπήρξε από τη δημοσιοποίησή του. Ωστόσο ο χρόνος «τρέχει» και στο Μαξίμου γνωρίζουν ότι ακόμη και η τακτική των καθυστερήσεων μόνο ως βραχυπρόθεσμη λύση μπορεί να έχει αποτέλεσμα. Σύντομα, όπως παραδέχονται «θα έρθει η ώρα του λογαριασμού».

Απούσα η αξιωματική αντιπολίτευση
Μοναδική «ανακούφιση» για την κυβέρνηση αποτελεί το γεγονός ότι η αξιωματική αντιπολίτευση δείχνει αρκετά «απορροφημένη» με τα δικά της εσωκομματικά προβλήματα, τα οποία μάλιστα δεν φαίνεται να βρίσκουν σύντομα τη λύση τους και έτσι δεν μπορεί να ασχοληθεί με τη «μεγάλη εικόνα» των όσων συμβαίνουν στη χώρα, προσφέροντας «πολιτική ομπρέλα» στις κινητοποιήσεις.

Παράλληλα τα συνδικάτα, δεν φαίνεται να βρίσκονται στο... απόγειο της δόξας τους, αφού οι πολίτες τους έχουν στρέψει την πλάτη μετά από πέντε χρόνια εφαρμογής μνημονίων, κατά τα οποία δεν κατάφεραν να «συσπειρώσουν» και να «οργανώσουν» τους εργαζόμενους απέναντι στα σκληρά μέτρα. Στην παρούσα φάση, τον ρόλο αυτό φαίνεται να κρατά αποκλειστικά το ΚΚΕ, γεγονός ωστόσο, που δεν απασχολεί ιδιαίτερα το Μαξίμου, καθώς, όπως εκτιμούν, ο Περισσός παραδοσιακά «κατέβαινε στον δρόμο», λειτουργώντας μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις ως «βαλβίδα εκτόνωσης» της λαϊκής δυσαρέσκειας?

Τα «αυτογκόλ» υπουργών χωρίς... αντίπαλο

Ιδιαίτερος προβληματισμός επικρατεί στην ηγετική ομάδα του Μαξίμου και αναφορικά με τον τρόπο που χειρίζονται τα του «οίκου» τους οι υπουργοί.

Ο Γ. Κατρούγκαλος με τις δηλώσεις του για το Ασφαλιστικό και ο Ν. Φίλης με τις «πενταροδεκάρες» του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση, αποτελούν τα πιο ηχηρά, άλλα όχι τα μοναδικά «αυτογκόλ» της κυβέρνησης.

Οι διαρκείς τηλεοπτικές εμφανίσεις υπουργών και στελεχών, ο σάλος που προκαλούν με τις δηλώσεις τους και -κυρίως- η ανησυχία στην κοινή γνώμη, για τα όσα με μισόλογα, αφήνουν να φανεί ότι σχεδιάζονται πίσω από κλειστές πόρτες για το μέλλον του λαού, σήμαναν «συναγερμό», καθώς έδειξαν ότι πολλές φορές ο «εχθρός», έστω και άθελά του βρίσκεται, εντός των τειχών.

Η «κατσάδα» που επεφύλαξε ο Αλ. Τσίπρας στα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και οι διαρροές για «έντονη δυσφορία» του πρωθυπουργού, αποτελούν μάλλον «ασπιρίνες» στο πρόβλημα.

Μόνο ο πρωθυπουργός
Μπροστά στον φόβο το πρόβλημα να γιγαντωθεί με απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες, στο Μαξίμου έχει ληφθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, η απόφαση, να αναλάβει αποκλειστικά ο πρωθυπουργός το βάρος των δηλώσεων και της συνολικής επικοινωνιακής διαχείρισης της εφαρμογής του μνημονίου.

Με τον τρόπο αυτό, εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί καλύτερος συντονισμός, θα αποφεύγονται τα λάθη, αλλά δεν θα υπάρχουν «παρεξηγήσεις» και με τους δανειστές, που σε καθημερινή βάση γίνονται «παραλήπτες» νέων πληροφοριών αναφορικά με τις αποφάσεις των υπουργών, οι οποίες βρίσκονται σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση από όσα είχαν συμφωνήσει στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις μαζί τους.

Υψηλή «αποδοχή»
Παράλληλα η υψηλή δημοφιλία και εμπιστοσύνη που εξακολουθεί να διατηρεί προσωπικά ο Αλ. Τσίπρας στην κοινή γνώμη, σύμφωνα με τους επιτελείς του, θα μπορούσε να βοηθήσει στην ευκολότερη «αποδοχή» από τους πολίτες, των νέων μέτρων που θα εφαρμοστούν.

Μέχρι νεωτέρας λοιπόν, όπως όλα δείχνουν, οι υπουργοί θα υποχρεωθούν σε αυστηρό «σιωπητήριο», πλην των επιβεβλημένων συνεντεύξεων Τύπου...

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΚΛΗΡΗΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΑΔΙΕΞΟΔΟ
Πρωτοφανής φτωχοποίηση, θρυαλλίδα εξελίξεων

Μια πρωτοφανή για τα παγκόσμια χρονικά προσαρμογή πέτυχε η ελληνική οικονομία την περίοδο 2009 - 2015. Η απώλεια άνω του 25% του εισοδήματος χάρη στις απίστευτες θυσίες του ελληνικού λαού προκαλεί ίλιγγο, αλλά και αποτελεί σαφή προειδοποίηση ότι από εδώ και στο εξής οι πολιτικές λιτότητας στα ίδια κάθε φορά κοινωνικά στρώματα, θα είναι καταστροφικές.

Τα στοιχεία για την οικονομία είναι εντυπωσιακά:

1 Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ, ο ατομικός πλούτος των Ελλήνων μειώθηκε την περίοδο 2009-2013 περί κατά 17.000 ευρώ.

2 Η πρόσφατη έρευνα της Credit Suisse αναφέρει ότι οι Ελληνες την περίοδο 2008-2015 έχασαν σχεδόν μισό τρισ. δολάρια από τη συνολική περιουσία τους. Η μεσαία τάξη ήταν αυτή που επλήγη περισσότερο από την υποχώρηση των τιμών στα ακίνητα, τις μετοχές και τα ομόλογα.

3 Το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας από 15,4% το 2009 βρίσκεται το 2014 στο 3,6%. Μια προσαρμογή πράγματι θαυμαστή, αλλά και ιδιαίτερα επώδυνη. Δείχνει πάντως μια τάση «νοικοκυρέματος» και περικοπής άσκοπων δαπανών.

4 Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΣΕΕ, η μηνιαία σύνταξη από τα 1.350 ευρώ κατά μέσο όρο έχει περιοριστεί στα 833 ευρώ.

5 Βεβαίως δραματική είναι η επίπτωση της κρίσης στην ανεργία, αφού βρίσκεται σταθερά πάνω από το 25%, ενώ η νεανική ανεργία έχει εκτοξευτεί στο 49%.

6 Αρνητικό είναι βεβαίως το στοιχείο του χρέους που βρίσκεται στο 178% του ΑΕΠ, το μεγαλύτερο στην Ε.Ε.

Τα στοιχεία για την οικονομία δείχνουν ότι η οικονομία και η κοινωνία έχουν φτάσει στα όριά τους. Μια νέα φοροκαταιγίδα που σχεδιάζεται σε συνδυασμό με περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, θα φέρουν κοινωνική έκρηξη και θα αποτελέσουν θρυαλλίδα πολιτικών εξελίξεων, έστω κι αν είναι πολύ νωπή η λαϊκή εντολή. Αν η κυβέρνηση δεν καταφέρει τους επόμενους μήνες να αναστρέψει την κατάσταση, θα βρεθεί αντιμέτωπη με τα συνεχώς διογκούμενα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.

Την ίδια ώρα, η «καυτή ανάσα» των δανειστών θα προκαλεί νευρικό κλονισμό, καθώς πλησιάζει και η επίσημη αξιολόγηση του Νοεμβρίου. Ηδη οι πρώτες επαφές δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλη διάσταση απόψεων, γεγονός που μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά για την κυβέρνηση. Η οποία είτε θα συγκρουστεί με τους Θεσμούς, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία, είτε θα πρέπει να φέρει νέα οδυνηρά μέτρα προς ψήφιση (ασφαλιστικό, νέο φορολογικό νομοσχέδιο, παρεμβάσεις στον δημόσιο τομέα, πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας) κι εκεί να μετρήσει τις δυνάμεις της.

Μέχρι το τέλος του έτους, δηλαδή οι επόμενες 70 ημέρες εκτιμάται ότι θα κρίνουν το μέλλον της οικονομίας και θα σηματοδοτήσουν πολιτικές εξελίξεις.

ΠOY ΠΑΕΙ Η ΧΩΡΑ 
Είναι ένα ερώτημα που θέτουν όλο και πιο συχνά οι Ελληνες πολίτες, μόλις ένα μήνα μετά τη θριαμβευτική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου.

Ακόμη και όσοι ψήφιζαν συνειδητά τον Αλ. Τσίπρα έχοντας πειστεί ότι μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα την εφαρμογή ενός πολύ σκληρού μνημονίου, αναρωτιούνται τώρα, αν είναι σε θέση η Ελλάδα να βγει κάποτε από την κρίση. Κυρίως δε, αν οι αντοχές της ελληνικής κοινωνίας θα είναι τέτοιες που θα επιτρέψουν στην κυβέρνηση να πάρει «ανάσες» και να σχεδιάσει μια πιο αναπτυξιακή και λιγότερο περιοριστική οικονομική πολιτική.

Ωστόσο, τα μέτωπα που έχει να αντιμετωπίσει ο πρωθυπουργός είναι πολλά και είναι σίγουρο ότι θα επέλθει ταχύτατα η φθορά, όσο κι αν γίνεται προσπάθεια επικοινωνιακής διαχείρισης. Ο «θόρυβος» για τις τηλεοπτικές άδειες, οι υποσχέσεις για πάταξη της φοροδιαφυγής, για απηνή διωγμό όσων εμπλέκονται σε «ύποπτες» υποθέσεις οικονομικού χαρακτήρα και για ενίσχυση των κοινωνικά αδύναμων σε βάρος των εχόντων λειτουργεί ως προσωρινό «μπάλωμα» μιας πολιτικής, που πλήττει μεγάλα στρώματα του πληθυσμού.

Υπάρχουν οι υποστηρικτές της άποψης ότι η χώρα με την υπογραφή του Μνημονίου και τις εκλογές πήρε απλά μια παράταση από το... Grexit. Φοβούνται πολλοί, δηλαδή, ότι το πρόγραμμα, έτσι κι αλλιώς, είναι αδύνατον να υλοποιηθεί, πολλώ δε μάλλον που η ελληνική κοινωνία δεν έχει άλλες αντοχές. Μάλιστα, με τα στοιχεία για τα έσοδα να είναι δραματικά, εκτιμούν ότι η «βουβή» οργή που εκφράζεται με ιδιότυπη στάση πληρωμών (από τους μη έχοντες για ευνόητους λόγους, από τους έχοντες ως αντίδραση) θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια τη χώρα στα βράχια.

Υπάρχουν βεβαίως και οι πιο αισιόδοξοι που εκτιμούν ότι μπορεί να εξέλθει η οικονομία από την κρίση, αφού γίνουν οι απαραίτητες κινήσεις, αφενός για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και αφετέρου η συμφωνία για το χρέος.

Μέχρι τότε, πάντως, αυτό που παρατηρείται είναι μια... εθνική κατάθλιψη και μια σιωπηρή διαμαρτυρία για τις πενταετείς θυσίες και την έλλειψη ελπίδας.