Επτά συμπεράσματα από τις εκλογές στην Καταλονία

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ: President of the Catalan Government Artur Mas (R), presidental candidate by Junts pel Si (Together for Yes) group Raul Romeva (C), and leader of Esquerra Republicana de Catalunya (ERC), Oriol Junqueras, hold a press conference to brief on the results of Catalonia parliamentary elections, in Barcelona, northeastern Spain, 28 September 2015. The coalition of separatists represented by Junts pel Si group won the majority of seats in the 27S regional polls with a total of 62 seats in the 135-member Parliament, but failed to obtain the 68 seats requested for an independence bid. EPA/ALBERTO ESTEVEZ

Του Ζαν Μαρότ *

Τα αποτελέσματα των εκλογών στην Καταλονία προκαλούν αναταραχή όχι μόνο στην Ισπανία, αλλά σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία είχε ήδη αρκετά προβλήματα να λύσει.

1) Η ψήφος αυτή είναι μια ψήφος απόσχισης από την Ισπανία. Το ποσοστό συμμετοχής έσπασε όλα τα ρεκόρ στη μεταφρανκική Ισπανία, φτάνοντας το 77,4%. Η συμμαχία «Μαζί για το ΝΑΙ» έλαβε 39,6% και 62 έδρες και μπορεί να συγκροτήσει κυβέρνηση συνεργασίας με το αριστερό CUP (10 έδρες) που θα έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Πρόκειται επίσης για μια τεράστια στρατηγική νίκη για τον πρόεδρο Αρτούρ Μας, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει τους Καταλανούς στην ανεξαρτησία. Ένα νέο αυτόνομο καθεστώς στους κόλπους της Ισπανίας δεν θα είναι γι’ αυτόν αρκετό.

2) Ο οδικός χάρτης για το διαζύγιο εκτείνεται το πολύ σε 18 μήνες. Αυτό προβλέπει το τελεσίγραφο που έχουν στείλει στη Μαδρίτη ο Μας και η συμμαχία του. Σε πρώτη φάση, θα εκπονήσουν ένα καταλανικό Σύνταγμα, τις «πιο ένδοξες σελίδες της καταλανικής ιστορίας», όπως είπαν πανηγυρίζοντας οι υποψήφιοι της αυτονομιστικής Συμμαχίας. Δεδομένου όμως ότι Βαρκελώνη και Μαδρίτη δεν έχουν κοινό παρονομαστή, θα χρειαστεί κάποια μεσολάβηση. Ελβετοί βουλευτές έχουν προτείνει τον ρόλο αυτό να τον παίξει η Ελβετία.

3) Πρόκειται για μια σαφή και πικρή ήττα για τη Μαδρίτη. Το Λαϊκό Κόμμα του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι έλαβε μόλις 11 έδρες στο καταλανικό κοινοβούλιο. Η στρατηγική του, που βασιζόταν στον φόβο για τις συνέπειες της απόσχισης, απέτυχε. Η Μαδρίτη αρχίζει να μην έχει εναλλακτικές λύσεις πέρα από το να επιτρέψει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στην Καταλονία. Το αποτέλεσμα δεν θα είναι αναγκαστικά η ρήξη, όπως έδειξε το παράδειγμα της Σκοτίας. Το κλειδί είναι η διαπραγμάτευση και ο διάλογος. Αλλά ο Ραχόι δεν μπορεί να το κάνει. Έτσι κι αλλιώς, μπορεί τον ερχόμενο Δεκέμβριο να αναγκαστεί να αποχωρήσει από την εξουσία.

4) Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί ότι θα αποκλείσει την Καταλονία. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει οδικός χάρτης για την ανεξαρτησία περιοχών στους κόλπους κρατών- μελών, η απόσχιση της Καταλονίας θα οδηγήσει αυτομάτως σε αποκλεισμό του νέου κράτους από την ΕΕ και το ευρώ. Αν ληφθεί υπόψη όμως η οικονομική ισχύς της Καταλονίας και ο φιλοευρωπαϊκός χαρακτήρας της κοινωνίας της, οι Βρυξέλλες θα δυσκολευτούν να τιμωρήσουν την Καταλανική Δημοκρατία. Θα υπάρξουν πιέσεις για συμβιβασμούς και εποικοδομητικές λύσεις. Όσο για την υπηκοότητα, το ισπανικό Σύνταγμα προβλέπει ότι πολίτες που «ζουν στο εξωτερικό» μπορούν να κρατήσουν το ισπανικό διαβατήριο.

5) Οι οπαδοί της Μπαρτσελόνα κινδυνεύουν να καταδικαστούν σε μια αφόρητη ανία. Σε ένα αμιγώς καταλανικό πρωτάθλημα, η ομάδα του Μέσι δεν θα έχει αντίπαλο. Επιπλέον, η ομάδα θα χάσει πολλά χρήματα από τα δικαιώματα τηλεοπτικών μεταδόσεων των ισπανικών αγώνων. Ο πρόεδρός της λοιπόν, που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, όπως και οι παίκτες της, θα θέλουν να συνεχίσουν να μετέχουν στο ισπανικό πρωτάθλημα. Ίσως λοιπόν βρεθεί ένας συμβιβασμός, για το καλό των οπαδών της Μπάρτσα, αλλά και των φίλων του ποδοσφαίρου σε όλο τον κόσμο.

6) Οι νομικές οδοί κατά της απόσχισης της Καταλονίας είναι περιορισμένες. Ο Ραχόι άλλαξε τον νόμο για την εθνική ασφάλεια λίγες εβδομάδες πριν από τις καταλανικές εκλογές, ώστε η κεντρική κυβέρνηση να μπορεί να παρεμβαίνει στα περιφερειακά ζητήματα. Η Μαδρίτη έχει πλέον τη δυνατότητα να αποπέμπει τους προέδρους των περιφερειών. Έχει όμως και μια άλλη επιλογή: Να μεταρρυθμίσει το ισπανικό κράτος μετατρέποντάς το σε ένα ομόσπονδο έθνος αυτόνομων περιοχών με ίσα δικαιώματα και ίσες υποχρεώσεις- όχι όπως σήμερα, που οι Βάσκοι και οι Καταλανοί έχουν μεγαλύτερη αυτονομία από τους άλλους.

7) Οι νέες πολιτικές δυνάμεις ήρθαν για να μείνουν. Οι Ciudadanos, που υποστηρίζουν την ελεύθερη αγορά και τάσσονται εναντίον της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, ήρθαν δεύτεροι με 18% και 25 έδρες. Το 2012 είχαν μόλις 9. Όσο για τα «συμβατικά» κόμματα της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς, το Λαϊκό Κόμμα και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, είχαν σημαντικές απώλειες. Οι Καταλανοί Σοσιαλιστές κάπως διασώθηκαν με 16 έδρες, έναντι 20 το 2012. Αλλά το Λαϊκό Κόμμα γλύφει τις πληγές του έχοντας κερδίσει μόλις 11 έδρες, έναντι 19. Το μέλλον είναι ζοφερό για τον Ραχόι. Είναι πολύ δύσκολο να κερδίσει τις εκλογές στην Ισπανία όταν έχει πάει τόσο άσχημα στην Καταλονία.

Πηγή: Politico.eu, Αθηναϊκό Πρακτορείο

* Ο Ζαν Μαρότ είναι συνεργάτης του ιστότοπου Politico και καλύπτει την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Βόρεια Αφρική

Πηγή mignatiou