«Όταν κουρεύεις πρόβατα, προσοχή στο πετσί»*

Το Ποντίκι

του Δημήτρη Μηλάκα

Βρισκόμαστε (και πάλι) σε μία κατάσταση, την οποία ο Γερμανός διαφωτιστής Gotthold Ephraim Lessing (1729­-1781), θα περιέγραφε ως εξής: «Το να δανείζεσαι δεν είναι πολύ καλύτερο από το να ζητιανεύεις. Όπως το να δανεί­ζεις με τόκο δεν είναι πολύ καλύτερο από το να κλέβεις». Το θέμα μας, λοιπόν, καθώς εξετάζουμε τη νέα συμφω­νία «διάσωσης» της χώρας προφανώς έχει να κάνει με την εξυπηρέτηση του νέου και των παλιότερων έντοκων δα­νείων.

Όπως θα το έθετε ο Γάλλος οικονομολόγος και κοινωνιολό­γος Frédéric Bastiat (1801-1850), όταν η αρπαγή γίνεται τρόπος ζωής για μια ομάδα ανθρώπων σε μια κοινωνία, με την πάροδο του χρόνου αναπτύσσουν ένα νομικό σύ­στημα που τη νομιμοποιεί και έναν ηθικό κώδικα που την επιβραβεύει. Οι χιλιάδες σελίδες των μνημονίων που έχει υπογράψει η χώρα περιγράφουν τη νομική κατοχύρωση της συνεχιζόμενης αρπαγής. Όσο για τον ηθικό κώδικα;

Γι' αυτόν φροντίζουν τα κυρίαρχα media. Σε κάθε περίπτω­ση, οι δανειστές νοιάζονται μόνο για τις εισπράξεις...

Προκειμένου αιωνίως να εισπράττουν οι δανειστές, προ­φανώς δεν συμμερίζονται αυτό που είχε πει ο Αμερικανός πρόεδρος Ρ. Ρήγκαν: «Δεν ανησυχώ για το έλλειμμα. Είναι αρκετά μεγάλο για να φροντίσει μόνο του τον εαυτό του». Για τους δανειστές η εξασφάλιση θετικού προσήμου σ' αυτόν τον δείκτη γίνεται με την κατάρτιση του προϋπο­λογισμού. Όμως, όπως είχε πει ένας Αμερικανός κωμικός (Dan Bennett), «το πρόβλημα με τους προϋπολογισμούς είναι ότι δεν μπορείς να κλείσεις μια τρύπα χωρίς ν' ανοί­ξεις μιαν άλλη». Αυτό δεν απασχολεί τους δανειστές. Ούτε αυτό που είχε πει ο Αμερικανός πρόεδρος Κάλβιν Κούλιτζ: «Το να εισπράττεις περισσότερους φόρους απ' όσο είναι απολύτως απαραίτητο, είναι έννομη ληστεία».

Πέρα, ωστόσο, από ηθικά ζητήματα το ξεζούμισμα ενός λαού εμπεριέχει όριο (για τον λαό) και έναν κίνδυνο (για τους δανειστές) που κάποια στιγμή αναγκαστικά θα ληφθεί υπόψη γιατί, όπως έχει ειπωθεί από τον Austin O’ Malley, Αμερικανό συγγραφέα: «Όταν βάζεις φόρους και όταν κουρεύεις πρόβατα, καλό είναι να σταματάς πριν γδάρεις το πετσί».

Έχουμε, λοιπόν, την εντύπωση πως βρισκόμαστε πια σ' αυ­τό ακριβώς το σημείο.

Η «μηχανή» έχει φτάσει στο πετσί.

Κι αυτό είναι πια επικίνδυνο.

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1876 στις 6-8-2015