Κίνα: η «Μαύρη Παρασκευή» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Νέα Πολιτική

του Στάθη Καραπάνου*

 Διεθνή προβληματισμό έχουν προκαλέσει οι τελευταίες κινήσεις της κινεζικής κυβέρνησης. Την Παρασκευή 10 Ιουλίου ξεκίνησε μία πρωτοφανής επιχείρηση της κινεζικής αστυνομίας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την σύλληψη περίπου 230 δικηγόρων και ακτιβιστών που ασχολούνται με την υπεράσπιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η εκστρατεία χαρακτηρίστηκε από πολλούς υποστηρικτές των δικηγόρων και των ακτιβιστών ως η μεγαλύτερη καταστολή μετά από εκείνη της πλατείας Τιεν Αν Μεν του 1989, ενώ άλλοι παρομοιάζουν την καταπιεστική στάση του κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ με αυτήν του Μάο κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής του Επανάστασης.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, δεκατέσσερα άτομα βρίσκονται ακόμη υπό κράτηση, έχουν χαθεί εντελώς τα ίχνη άλλων έξι, ενώ οι υπόλοιποι έχουν αφεθεί ελεύθεροι. Όλοι οι εμπλεκόμενοι έχουν δουλέψει σε υποθέσεις που αφορούσαν την ελευθερία του λόγου και της θρησκευτικής πίστης, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κατάχρηση της εξουσίας από πλευράς του κράτους. Οι περισσότεροι από αυτούς σχετίζονται με το δικηγορικό γραφείο Fengrui, γνωστό για την υπεράσπιση των ασθενέστερων στρωμάτων της κινεζικής κοινωνίας, όπως και διαφόρων αντικαθεστωτικών, μεταξύ των οποίων ο διάσημος καλλιτέχνης Άι Γουέι Γουέι και ο Ουιγούρος καθηγητής Οικονομικών, Ιλχάμ Τότι. Οι συλληφθέντες δικηγόροι είναι ιδιαίτερα «ενοχλητικοί» για τις κινεζικές αρχές, διότι υπερασπίζονται τα δικαιώματα των πολιτών με βάση το επίσημο νομικό πλαίσιο, φέρνοντας έτσι στην επιφάνεια όλες του τις αντιφάσεις.

Το γραφείο Fengrui χαρακτηρίστηκε από τις κινεζικές αρχές ως μία «εγκληματική οργάνωση» και η βασική κατηγορία που αποδόθηκε στα μέλη του ήταν η «αβάσιμη δημιουργία κοινωνικών αναταράξεων». Μεγάλη ανησυχία επικρατεί σχετικά με τη διαφάνεια της δίκης των κατηγορουμένων. Τα κρατικά ΜΜΕ αναφέρουν πως ο διευθυντής του γραφείου Fengrui, Τζόου Σιφένγκ, κατέθεσε την ενοχή του, ενώ άλλοι «εξέφρασαν τύψεις». Το γεγονός αυτό γεννά την υποψία πως οι αποφάσεις έχουν ήδη παρθεί από κυβερνητικής πλευράς.     

Το πράσινο φως για τις συλλήψεις δόθηκε από την πρόσφατη έγκριση του νέου νόμου περί «εθνικής ασφαλείας». Το εν λόγω νομοσχέδιο, που δεν αφορά (ακόμη) το Χόνγκ Κόνγκ και το Μακάο, εξουσιοδοτεί τον Σι Τζινπίνγκ να λάβει «κάθε αναγκαίο μέτρο» για την προστασία της εθνικής κυριαρχίας. Ο νέος νόμος προσφέρεται για ευρεία ερμηνεία και το φάσμα εφαρμογής του εκτείνεται σε διαφόρους τομείς, όπως η εθνική άμυνα, η οικονομική πολιτική, το εμπόριο, τα πολιτιστικά και τα θρησκευτικά ζητήματα.

Η έφοδος κατά των δικηγόρων και των ακτιβιστών δεν πρέπει να εκπλήσσει. Αν αναλογιστεί κανείς την τεράστια -όσο και αμφιλεγόμενη- εκστρατεία πάταξης της διαφθοράς, που έσπειρε τον τρόμο εντός του Κομουνιστικού Κόμματος της Κίνας και την εμμονή της κινεζικής κυβέρνησης κατά των «δυτικών αξιών», είναι ξεκάθαρο πως ο Σι Τζινπίνγκ επιχειρεί εδώ και δύο χρόνια τον απαγχονισμό κάθε άποψης που αντιτίθεται στις πολιτικές του αποφάσεις, με απώτερο σκοπό την πολιτική και κοινωνική σταθερότητα, σε μία περίοδο δραστικών και συνεχών αλλαγών για την Κίνα.   

* Σινολόγος, βοηθός ερευνητή στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Νάπολης «L’Orientale»