Τα «λάθη» του ΔΝΤ - analyst

analyst

Η εμπιστοσύνη απέναντι στο Ταμείο έχει χαθεί εντελώς, προς όφελος δυστυχώς της Γερμανίας, η οποία έχει βρει έναν ακόμη τρόπο, για να επιβάλλει την ηγεμονία της στην Ευρώπη – το ESM, το οποίο προορίζει για διάδοχο του ΔΝΤ στην ήπειρο της.    

του Ιωάννη Γαλανού

Η άποψη μου είναι πως το ΔΝΤ δεν είχε ποτέ και δεν έχει ακόμη ως στόχο του την εξυγίανση των χωρών που αναγκάζονται να ζητήσουν τη βοήθεια του, μη έχοντας άλλη δυνατότητα δανεισμού τους σε συνάλλαγμα – αλλάτην είσπραξη των απαιτήσεων των δανειστών τους, σε συνδυασμό με τη λεηλασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας τους, στις εξευτελιστικές τιμές που διαμορφώνονται όταν εισβάλλει.

Η πεποίθηση μου αυτή ενισχύεται από τα «λάθη», με τα οποία «χρεώνουν» το Ταμείο οι καλοπροαίρετοι επικριτές του – όπως η κυρία NGAIRE-WOODS, στο κείμενο που ακολουθεί, τα οποία είναι τα εξής:

(α)  Το σχέδιο διάσωσης μίας χώρας πρέπει να έχει επιτυχία αμέσως μόλις εφαρμόζεται – να μην υπάρχει δηλαδή ανάγκη να επαναληφθεί.

Στο σημείο αυτό, εγώ θεωρώ πως το πρώτο έτος πρέπει να λαμβάνονται όλα τα μέτρα μαζί, το δεύτερο να αποδίδουν τα αναμενόμενα και το τρίτο να ανακάμπτει η χώρα, με το ρυθμό ανάπτυξης της να σταθεροποιείται. Όμως, στην περίπτωση της Ν. Κορέας το 1997, το πρόγραμμα απέτυχε παταγωδώς, οπότε ακολούθησε ένα επόμενο πακέτο διάσωσης, με ανάλογες διαπραγματεύσεις (πηγή).

Εν τούτοις, το ΔΝΤ δεν φαίνεται να έμαθε από το «λάθος» του, αφού η διαχείριση της ελληνικής κρίσης ήταν πολύ περισσότερο αποτυχημένη – με ένα πρώτο πακέτο 110 δις € το 2010, με ένα δεύτερο το 2012 ύψους 130 δις € αφού προηγήθηκε το PSI, καθώς επίσης με ένα τρίτο της τάξης των 86 δις € που συζητείται σήμερα.

Όσον αφορά τα μέτρα που έλαβε (το εκ προμελέτης έγκλημα των μνημονίων), ήταν εντελώς καταστροφικά –  γεγονός που αποδέχθηκε πολλές φορές (ανάλυση), επιμένοντας όμως ξανά στην ίδια συνταγή, με το τρίτο κατά σειρά μνημόνιο. Επειδή όμως δεν μπορεί να είναι τόσο ανόητο, διενεργώντας το ίδιο πείραμα και περιμένοντας άλλα αποτελέσματα, κάτι άλλο επιδιώκει – το οποίο προφανώς δεν έχει καμία σχέση με τη διάσωση της Ελλάδας.

(β)  Ο σκοπός της διάσωσης μίας χώρας δεν μπορεί να είναι η εξασφάλιση των πιστωτών της – αφού τότε δεν μπορεί να διαγραφεί μέρος των χρεών της, εφόσον κριθεί απαραίτητο.

Εν προκειμένω, εάν δεχθούμε πως η Ελλάδα το 2010 είχε πρόβλημα φερεγγυότητας, όπως έκρινε τότε το ΔΝΤ,δεν θα έπρεπε να μεταφερθούν τα χρέη της από τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες στους Πολίτες της Ευρωζώνης – όπως έχει τονισθεί πολλές φορές, μεταξύ άλλων με το γράφημα που ακολουθεί.

.

.

Το ΔΝΤ άλλωστε το γνώριζε επακριβώς, από την κρίση της Λατινικής Αμερικής τη δεκαετία του 1980, όπου μετέφερε τα κακά δάνεια στα δικά του βιβλία, καθώς επίσης σε αυτά άλλων χωρών – με αποτέλεσμα να επιδεινωθούν τα προβλήματα. Επομένως, στην περίπτωση της Ελλάδας δεν επρόκειτο για λάθος, αλλά για σκοπιμότητα – οπότε ενισχύεται ξανά η άποψη μου.

(γ)  Η λιτότητα, ειδικά οι περικοπές των δαπανών, οδηγεί σε έναν καθοδικό σπειροειδή κύκλο ύφεσης,αυξάνοντας τα χρέη και μειώνοντας τα έσοδα του δημοσίου – με αποτέλεσμα η οικονομία να συρρικνώνεται πολύ περισσότερο, από τα ανώτατα όρια της αντοχής της. Επίσης, σε μία ύφεση ισολογισμών τους Πολίτες και τις επιχειρήσεις (ανάλυση), με καταστροφικές συνέπειες.

Το ΔΝΤ γνωρίζει πάρα πολύ καλά το φαινόμενο, έχοντας υποδείξει στις Η.Π.Α. να ακολουθήσουν την ακριβώς αντίθετη πολιτική το 2008 – οπότε, μειώνοντας τις δαπάνες και αυξάνοντας τα έσοδα στο ίδιο ποσοστό στην Ελλάδα, ασφαλώς ήξερε τα αποτελέσματα.

Έτσι, όταν η αύξηση των εσόδων προκάλεσε μείωση του ΑΕΠ κατά 3,1% ενώ η μείωση των δαπανών περιόρισε το ΑΕΠ κατά 22,6% (από το 2010 έως το 2014), κατέστρεψε την Ελλάδα εν γνώσει του – πόσο μάλλον όταν δεν έκανε το ίδιο στις άλλες χώρες (άρθρο).

(δ) Οι μεταρρυθμίσεις εφαρμόζονται τότε μόνο, όταν είναι λίγες σε αριθμό και προσεκτικά επιλεγμένες – διαφορετικά δεν έχουν επιτυχία, πολύ περισσότερο όταν επιβάλλονται σε περιόδους ύφεσης.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι κυβερνήσεις της υποχρεώθηκαν όχι μόνο να μειώσουν τις δαπάνες, αυξάνοντας τους φόρους αλλά, επίσης, να περικόψουν υπερβολικά μισθούς και συντάξεις, καθώς επίσης να επιβάλλουν σοβαρότατες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας – οπότε είναι δεδομένος ο στόχος του, αυτός δηλαδή της λεηλασίας της χώρας, σε συνδυασμό με την εξόφληση των δανείων του.

(ε)  Οι μεταρρυθμίσεις δεν εφαρμόζονται ποτέ, εάν δεν συμφωνούν μαζί τους τόσο η κυβέρνηση της χώρας, όσο και οι Πολίτες της – οπότε, εάν επιβάλλονται αυταρχικά από το εξωτερικό, είναι καταδικασμένες να αποτύχουν.

Το γεγονός αυτό ήταν γνωστό στο ΔΝΤ από τη δραστηριοποίηση του στη Βραζιλία, στην Ινδονησία και στη Ζάμπια – ενώ ο σκοπός του ήταν να αποδείξει σε αυτές τις χώρες ότι, θα ήταν ανάλογα σκληρά τα μέτρα και σε μία ευρωπαϊκή χώρα, όπως η Ελλάδα. Τέτοιου είδους όμως σκοπιμότητες είναι εντελώς αντιπαραγωγικές – οδηγώντας στην αντίδραση κυβερνήσεων και Πολιτών, οπότε στην υπογραφή μεν των μέτρων, αλλά στη μη εφαρμογή τους στην πράξη, οπότε στην επιδείνωση της οικονομίας.

(στ)  Η διάσωση χωρών που δεν έχουν τη νομισματική τους κυριαρχία, είναι συνδεδεμένη με πολύ μεγάλους κινδύνους – λόγω της αδυναμίας υποτίμησης, παροχής ρευστότητας κοκ.

Η δυσκολία αυτή ήταν επίσης γνωστή στο ΔΝΤ, από τη δραστηριοποίηση του στην Αργεντινή και στη δυτική Αφρική – σε χώρες που είχαν συνδεδεμένα νομίσματα με άλλα. Επομένως, δεν ήταν εύλογα τα «λάθη» του –ειδικά στο θέμα της εσωτερικής υποτίμησης, όπου μειώθηκαν μεν οι μισθοί αλλά όχι ανάλογα το κόστος ζωής, οπότε εξαθλιώθηκε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Ελλάδας.

.

Συμπέρασμα

Κλείνοντας, φαίνονται καθαρά οι μεγάλες ευθύνες του ΔΝΤ στην Ευρώπη και ειδικά στην Ελλάδα – οι οποίες έχουν μειώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία του σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Έχω δε την άποψη πως η εμπιστοσύνη απέναντι του έχει χαθεί εντελώς, προς όφελος δυστυχώς της Γερμανίας – η οποία έχει βρει έναν ακόμη τρόπο, για να επιβάλλει την ηγεμονία της στην Ευρώπη: το ESM, το οποίο προορίζει για διάδοχο του ΔΝΤ στην ήπειρο της.

Ιωάννης Γαλανός