Οι ρυθμισμένες αγορές εργασίας δεν επιβαρύνουν μακροχρονίως την αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας και τη μεγέθυνση του προϊόντος

του Κώστα Μελά

Στο πρόσφατο  World Economic Outlook(Απρίλιος 2015) του ΔΝΤ οι οικονομολόγοι  του δείχνουν, μετά από οικονομετρική διερεύνηση , ότι  διαπιστώνεται σημαντικότητα μεταξύ δομικών μεταρρυθμίσεων και συνολικής παραγωγικότητα των συντελεστών , κάτι που δείχνει συσχέτιση  μεταξύ μακροπρόθεσμης μεγέθυνσης και παραγωγικότητας.

Αυτό όμως που παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι το εξής:   ενώ τα ευρήματα δείχνουν ότι μακροχρονίως  οι ρυθμισμένες αγορές προϊόντων επιδρούν αρνητικά στην παραγωγικότητα και στη μακροπρόθεσμη μεγέθυνση της οικονομίας το ίδιο δεν επιβεβαιώνεται στην ύπαρξη (ακόμη και υπερβολικά) «ρυθμισμένων αγορών εργασίας».

Τα συγκεκριμένα ευρήματα αποτελούν κόλαφο των απόψεων του ίδιου του ΔΝΤ όπως αυτές εφαρμόστηκαν σε διάφορα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής στις ευρωπαϊκές χώρες και ειδικά στην Ελλάδα. Όλοι γνωρίζουν ότι το ελληνικό πρόγραμμα περιλάμβανε τρομακτική μείωση δαπανών μείωση ονομαστικών μισθών και κυρίως «απελευθέρωση» της αγοράς εργασίας, ως βασική προϋπόθεση για την αύξηση της μεγέθυνσης και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Το ζήτημα είναι ότι τα ευρήματα ομιλούν για την μακροχρόνια περίοδο θέτοντας εν αμφιβόλω και εμπειρικά κάτι που οι μη νεοκλασικοί οικονομολόγοι γνωρίζουν από την εποχή του Κέυνς.

 Όλες οι προσαρμογές από τη μεριά της προσφοράς δεν δύνανται να πραγματωθούν αν δεν «χαντρώσουν» από τη μεριά της ζήτησης. Όμως η ακολουθούμενη διαδικασία των «δομικών μεταρρυθμίσεων» αντί να προσαρμόζει τη ζήτηση στην μεταβαλλόμενη προσφορά προκαλεί αντιθέτως τη μείωσή της, οδηγώντας την οικονομία σε συρρίκνωση. 

Συνεπώς αν η οποιαδήποτε επιδιωκόμενη αύξηση της παραγωγικότητας (αυτό επιδιώκεται από τις λεγόμενες «δομικές μεταρρυθμίσεις» κάτι που θα οδηγήσει στην αύξηση του προϊόντος)  προέρχεται από την «αποτελεσματική» χρήση των υφισταμένων τεχνολογιών και τις αναδιοργανώσεις – διαρθρωτικές αλλαγές που επί της ουσίας επιβάλλουν «συρρίκνωση» στην οικονομία τότε δεν υπάρχει προϋπόθεση αύξησης της ζήτησης.  Η αναδιοργάνωση- συρρίκνωση δεν απαιτεί σχεδόν καθόλου νέες επενδύσεις. Βασική συνέπεια των αναδιοργανώσεων (βασική συνιστώσα η πλήρης απορρύθμιση της αγοράς εργασίας κάτι που προκαλεί αύξηση της ανεργίας και κατά συνέπεια και μείωση των πραγματικών μισθών. Στην Ελλάδα είχαμε το πρωτοφανές τεράστια μείωση των ονομαστικών μισθών) τέτοιου είδους είναι η απώλεια θέσεων εργασίας και η αύξηση της ανεργίας. Ουσιαστικά επιχειρείται αύξηση της παραγωγικότητας με φθίνοντες ρυθμούς μεταβολής τόσο του παραγόμενου προϊόντος όσο και του αριθμού των απασχολουμένων με τη διαφορά μόνο ότι οι ρυθμοί μείωσης της απασχόλησης  είναι (ή θα πρέπει να είναι) μεγαλύτεροι από τους αντίστοιχους του παραγόμενου προϊόντος

Μόνο η εκτεταμένη εφαρμογή μιας νέας τεχνολογικής εφεύρεσης ή από τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό (επενδύσεις σε μηχανήματα και ηλεκτρονικά μέσα) ή ακόμα από έργα υποδομής που αποτελούν προϋπόθεση για την πραγμάτωση των επενδύσεων μπορεί να παρουσιαστεί αύξηση της ζήτησης.  Συνεπώς η  επενδυτική δαπάνη (γενικά και ειδικά) μπορεί να αυξήσει τη ζήτηση και να δημιουργήσει θετικές προσδοκίες μεγέθυνσης της οικονομίας  

 www.kostasmelas.gr