Το σενάριο-"έκπληξη" για μια εξαγγελία-"βόμβα"

Νέα Κρήτη

του Γιώργου Σαχίνη

Όσοι υποστηρίζουν ότι ο πρωθυπουργός δε θέλει τις εκλογές παρά τα όσα ακούγονται, όπως και ο Βενιζέλος τις απεύχεται, με το "Ποτάμι" δίπλα του και τον Γιώργο Παπανδρέου να έχει έτοιμη την αναγγελία κόμματος, όπου μπροστάρης μπορεί να είναι 34χρονος πολιτικός από τη Χίο, ο δικηγόρος Κώστας Τριαντάφυλλος, αλλά ο Γιώργος θα είναι ο ουσιαστικός καταλύτης του, ισχυρίζονται ότι η "έκπληξη" ίσως να κρύβεται σε ένα ακόμη διάγγελμα του Αντώνη Σαμαρά σήμερα ή αύριο με έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα από τον αναμενόμενο, που θα στριμώχνει καίρια βουλευτές όχι μόνο από τους ανεξάρτητους με αμφίσημη στάση, αλλά και από τη ΔΗΜ.ΑΡ. ή τους ΑΝ.ΕΛ. Μιλούν για μία εξαγγελία-"βόμβα" που θα μπορούσε ενδεχομένως να ανατρέψει το σκηνικό.

Το σενάριο μιλάει είτε για αλλαγή υποψηφίου, αντί του Σταύρου Δήμα ένα άλλο πρόσωπο (δίνουν μικρές πιθανότητες, όμως, σε αυτό), είτε για μία κίνηση που θα μπορούσε να φέρει τα 12 πολύτιμα "Σταύρος Δήμας". Στο σχέδιο αυτό εμφανίζεται ως "από μηχανής Θεός" το όνομα Κώστας Καραμανλής. Άλλωστε, δεν είναι και πολλές μέρες από την αποκάλυψη του "Βηματοδότη" για μία μυστική και ανεξήγητη συνάντηση Καραμανλή με το Γερμανό πρέσβη στην Αθήνα. Κατά το σενάριο αυτό, μπορεί το καλοκαίρι ο πρώην πρωθυπουργός να αρνήθηκε να είναι υποψήφιος για την προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά αυτήν τη φορά ένα δεύτερο "όχι" στην ενδεχόμενη "πρόταση-βόμβα" θα ήταν περισσότερο δύσκολο. Το σενάριο θέλει αυτήν τη φορά ο Σαμαράς να προτείνει δημοσίως στον Κώστα Καραμανλή ένα ρόλο-κλειδί και μάλιστα μέσα από το διάγγελμα σήμερα ή αύριο.

Ο Σαμαράς λοιπόν - σύμφωνα με αυτό το "ακραίο σενάριο" - θα μιλάει για τον Κώστα Καραμανλή ως επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Διαπραγμάτευσης για το Χρέος. Στην ίδια ομάδα θα ζητήσει να μετέχουν και προσωπικότητες της Αριστεράς όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μανόλης Γλέζος, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος και όσοι από τα κόμματα της Αριστεράς - του ΣΥΡΙΖΑ συμπεριλαμβανομένου - θέλουν να συμμετέχουν. Η δεύτερη "βόμβα" του Σαμαρά θα είναι ο ορισμός της ημερομηνίας των εκλογών - την Κυριακή 3 Μαΐου του 2015, δηλαδή σε 5 μήνες.

ΠΑΣΟΚ: Ώρα μηδέν

Σε αυτό το κλίμα προς την τρίτη ψηφοφορία, το μέτωπο της δικομματικής κυβέρνησης δεν είναι ανέφελο, ούτε βεβαιωμένα συμπαγές, ίσως μάλιστα τη Δευτέρα ακόμη και στην ψηφοφορία να προκύψουν απρόσμενες εξελίξεις και να αποδειχτεί πως ούτε το 168 ως προς τα πρόσωπα που το συγκρότησαν στη δεύτερη ψηφοφορία είναι δεδομένο. Στο ΠΑΣΟΚ είναι ένα βήμα πριν την εκδήλωση της πιο σοβαρής κρίσης διάσπασης, από πολλούς ήδη προεξοφλείται μεταξύ 29-30 Δεκεμβρίου με την αναγγελία κόμματος με σφραγίδα Γιώργου Παπανδρέου. Αυτό το ενδεχόμενο δεν αφορά μόνο το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου, αλλά και την κυβέρνηση Σαμαρά, οπότε έρχεται ως μία ακόμη παράμετρος πως ίσως τελικά οι πρόωρες εκλογές είναι η καλύτερη λύση για όλους, όσο κι αν δεν το ομολογούν. Αν κάνουμε την υπόθεση εργασίας ότι τη Δευτέρα πρόεδρος Δημοκρατίας εκλέγεται με το ένα ή άλλο σενάριο. Παρ' όλα αυτά, αμέσως ο Γ. Παπανδρέου προχωράει στη δημιουργία κόμματος. Αυτό τι σημαίνει για την κυβερνητική πλειοψηφία των 155 βουλευτών και τη δεδηλωμένη της στη Βουλή; Αν έξι βουλευτές είναι έτοιμοι να τον ακολουθήσουν αμέσως στο εγχείρημα, όπως λέγεται, τότε αυτόματα η κοινοβουλευτική δύναμη Ν.Δ.- ΑΣΟΚ πέφτει κάτω από 150. Θα είναι κυβέρνηση μειοψηφίας που θα κυβερνάει με την ανοχή και τις ψήφους κατά περίπτωση και θέμα των βουλευτών του κόμματος Παπανδρέου; Υπάρχει περίπτωση Σαμαράς και Βενιζέλος να δεχτούν να βάλουν και το κόμμα Γιώργου στη διακυβέρνηση και θα το δεχτεί ο ίδιος, αν πούμε ότι το καταπίνουν οι ίδιοι; Πόσο μπορεί να μακροημερεύσει μία κυβέρνηση με ψήφο ανοχής από το κόμμα Παπανδρέου και μία σειρά σκληρών μέτρων μπροστά της που θα πρέπει να φέρει στη Βουλή; Οπότε να ένας παράγοντας που ακόμη μέχρι τη Δευτέρα δε συζητείται φωναχτά, αλλά αν είχαμε έστω και με απίθανο τρόπο εκλογή προέδρου, "μία ή άλλη" θα ήταν για να είναι αναπόφευκτες οι εκλογές και πάλι.

Με απλά λόγια, η δημιουργία κόμματος από τον Γ. Παπανδρέου οδηγεί και πάλι μαθηματικά σε εκλογές είτε αυτόματα είτε με μία κυβέρνηση ανά πάσα στιγμή έτοιμη να πέσει από την ψήφο ανοχής των βουλευτών του Γιώργου! Δύσκολα Σαμαράς και Βενιζέλος θα δέχονταν μία τέτοια "ομηρία".

Το εσωτερικό "πόκερ" στο ΠΑΣΟΚ

Την ίδια ώρα, το "μουτζούρη" της διάσπασης του ΠΑΣΟΚ επιχειρεί να δώσει ο Βενιζέλος στον Παπανδρέου και αυτός τον... επιστρέφει κατηγορώντας τον πρόεδρο του κόμματος ότι αγνόησε τις προτάσεις του. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, επιχειρώντας να παίξει μέχρι τέλους το χαρτί της ενότητας, της ευθύνης και της ιστορικής παρακαταθήκης να κρατήσει ενωμένο το ΠΑΣΟΚ, επιδίωξε και είδε τον Γιώργο Παπανδρέου σε μια 20λεπτη συνάντηση, που πιστοποίησε το αδιέξοδο των σχέσεών τους.

Οι πληροφορίες από το βενιζελικό στρατόπεδο επέμειναν ότι η συζήτηση από την πλευρά του Βενιζέλου ήταν πολύ ανοιχτή και "στράβωσε" όταν ο Παπανδρέου ζήτησε να είναι υποψήφιος στο υπόλοιπο Αττικής. «Μα εκεί είναι η Εύη», φέρεται να απάντησε με εύλογη απορία ο Βενιζέλος. Οπότε θυμόσοφα παλαιό στέλεχος σχολίασε ότι το ΠΑΣΟΚ οδηγήθηκε σε "διαζύγιο" «για ένα κόμμα αδειανό, για μια Εύη». Πέρα όμως από την πλάκα, η παπανδρεϊκή πτέρυγα επιμένει ότι ο Βενιζέλος, με μια σταθερή ατζέντα, αγνοεί εντελώς την αγωνία για τη διάλυση της παράταξης και συνεχίζει να την οδηγεί στη μετάλλαξή της σε άχρωμο κεντρώο κυβερνητικό παρακολούθημα. Μάλιστα, ο Παπανδρέου στη συνάντηση φέρεται να είπε στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ ότι το κόμμα χρειάζεται ένα αναγεννησιακό σοκ προκειμένου να ανακάμψει.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είναι δεδομένο πως θα εμμείνει ότι κατέβαλλε κάθε προσπάθεια για την ενότητα του χώρου και είναι βέβαιο ότι θα καταγγείλει τον Παπανδρέου ως διασπαστή και υπονομευτή του κόμματος που ίδρυσε ο πατέρας του Ανδρέας Παπανδρέου. Ενδεικτικό της ρητορικής Βενιζέλου είναι οι αναφορές του στην Καβάλα την περασμένη Κυριακή: «Έχω προσωπικά κάνει τεράστιες προσπάθειες για την ενότητα του χώρου, με μεγάλο κόστος σε όλες τις φάσεις της πολιτικής μου διαδρομής. Και θα κάνω και τώρα. Δε θα σταματήσω ούτε την ημέρα της κατάθεσης των ψηφοδελτίων στον Άρειο Πάγο να αγωνίζομαι για τη συστράτευση όλων των στελεχών, για την ενότητα του χώρου, για να μη ζήσουμε την εικόνα μιας περαιτέρω διάσπασης χωρίς λογική, χωρίς πραγματικό πολιτικό στόχο. Γιατί δεν υπάρχει αυτή η πολυτέλεια, αλλά και γιατί αυτό συνιστά προσβολή στη μνήμη του Ανδρέα Παπανδρέου και στους ιστορικούς αγώνες της παράταξής μας».

Η αναφορά στον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ δεν είναι τυχαία, αφού γνωρίζει ότι και τα δύο αντίπαλα εσωκομματικά στρατόπεδα θα αναζητήσουν στις κάλπες την ψήφο των πιο φανατικών ψηφοφόρων που έχουν αναφορά στον Ανδρέα.

Η τακτική του Ευάγγελου Βενιζέλου

Ο Βενιζέλος όμως εξαντλεί τις τελευταίες μέρες στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο τις προσπάθειες να εκλεγεί πρόεδρος της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή. Δεν έπεισε μόνο τον Σαμαρά να αποδεχτεί τελικά την πρόταση προσφυγής σε εκλογές νωρίτερα, αν ψηφίσει τώρα η Βουλή για πρόεδρο, αλλά επιχείρησε να "διεμβολίσει" και την εναπομείνασα ΔΗΜ.ΑΡ. Η κυριακάτικη διαρροή για τη σχεδόν σίγουρη συμφωνία να είναι ο Κουβέλης υποψήφιος και η αιφνίδια και ακατανόητη υπαναχώρησή του μόνο... αθώα δεν κρίνεται. Είχε στόχο βουλευτές της ΔΗΜ.ΑΡ. που είτε αντιμετωπίζονται εχθρικά από το ΣΥΡΙΖΑ, είτε διαφωνούν με την αυτοδιάλυσή τους και τη διάχυση στο κόμμα από το οποίο προήλθαν και αντιμετωπίζουν με έκδηλη καχυποψία τις κινήσεις Κουβέλη και τις παρασκηνιακές επαφές με τον Τσίπρα. Η διαρροή δημιούργησε εκνευρισμό στην Αγίου Κωνσταντίνου, που συνειδητοποίησε το... σεντράρισμα και διέψευσε ακαριαία ότι ο Φώτης ήταν έτοιμος να αποδεχτεί την υποψηφιότητα και ότι τη ματαίωσαν οι βουλευτές που δήλωσαν δημοσίως ότι δεν πρόκειται να τον ψηφίσουν για πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στους συνεργάτες του επισημαίνει ότι ήταν τεράστιο επικοινωνιακό λάθος του Σαμαρά να δηλώσει στη γνωστή συνέντευξή του στην "Καθημερινή" ότι υπάρχουν "μαξιλάρια", ώστε να βρεθούν οι 180 για την εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας.

Μπορεί η λογική να ήταν να εμπεδωθεί κλίμα σταθερότητας στο εξωτερικό, αλλά στο εσωτερικό λειτούργησε ως "μπούμερανγκ", αφού πολλοί βουλευτές, δυνητικά θετικοί, είτε αντέδρασαν αντιμετωπίζοντας την πρωθυπουργική βεβαιότητα ως τσαμπουκά, είτε πιέστηκαν από τις πολιτικές συνθήκες να οχυρωθούν στο "όχι". Τέλος, εκτιμούν ότι και η πορεία διαπραγμάτευσης με την τρόικα είχε πολλά κενά στο σχεδιασμό και κυρίως έμοιαζε να μη διδάσκεται από την αρνητική εμπειρία των προηγούμενων αξιολογήσεων.

Το εκλογικό σύστημα

Σε κάθε περίπτωση στη Χαριλάου Τρικούπη εκτιμούν ότι, αν οι εκλογές καθυστερήσουν, ενδεχομένως να αντλήσουν πολιτικά οφέλη, αφού, αν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και η διαπραγμάτευση για το χρέος, θα φύγει από τον ορίζοντα η πολιτική πίεση και θα αλλάξουν οι πολιτικές ισορροπίες, που τώρα διαμορφώνονται από το ομιχλώδες τοπίο και την ελπίδα που δίνει ο ΣΥΡΙΖΑ για μια άλλη πορεία. Στο πλαίσιο αυτό, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης παίζει το χαρτί της υπευθυνότητας και επιχειρεί στο "παρά ένα" να δημιουργήσει θετικούς συσχετισμούς. Η πρότασή του λοιπόν να αλλάξει το εκλογικό σύστημα εντάσσεται στη λογική ότι το ΠΑΣΟΚ θα είναι παρόν και την επόμενη μέρα και όσα περισσότερα κερδίσει τόσο το καλύτερο.

Ουσιαστικά πιέζει προκειμένου να οδηγηθούμε σε ένα σύστημα απλής αναλογικής, όπου τα μικρομεσαία κόμματα θα είναι οι ρυθμιστές της κατάστασης. Το μπαλάκι έπεσε τόσο στη Ν.Δ. όσο και στο ΣΥΡΙΖΑ, λένε στη Χαριλάου Τρικούπη. Διόλου τυχαία, όμως, ουδείς εκ των δύο σχολίασε το συγκεκριμένο θέμα. Ο Βενιζέλος πάντως από την Καβάλα ανέπτυξε πλήρως τη σκέψη του: «Να αλλάξουμε το εκλογικό σύστημα, γιατί αυτό το περιβόητο μπόνους των 50 εδρών νοθεύει τις συμπεριφορές. Αυτό είχε νόημα πριν από την κρίση, όταν τα κόμματα εκπροσωπούσαν πολύ μεγάλες πλειοψηφίες, ενώ δεν έχει κανένα νόημα - θα έλεγα ότι είναι παράλογο και δημοκρατικά άδικο - να ισχύει αυτός ο κανόνας όταν τα κόμματα κινούνται σε χαμηλά ή μεσαία επίπεδα, γιατί έτσι θέλει πια ο ελληνικός λαός. Δεν μπορούμε να δημιουργούμε τεχνητές πολώσεις ή τεχνητές εντυπώσεις όταν έχουμε τελείως διαφορετικά δεδομένα».

Το χαρτί της εθνικής ευθύνης, της συναίνεσης και της συνεννόησης θα το παίξει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και προεκλογικά απέναντι στον Γιώργο Παπανδρέου και το νέο κόμμα. Ο Βενιζέλος λοιπόν κάνει πολύ προσεκτικές κινήσεις προκειμένου να βρεθεί προεκλογικά σε καλύτερη θέση, κατηγορώντας τον προκάτοχό του και πρώην πρωθυπουργό για έλλειψη ευθύνης και ευθυκρισίας απέναντι στην παράταξη και τη χώρα στην πιο δύσκολη στιγμή.

Το νέο εγχείρημα

Από την άλλη πλευρά του λόφου, οι παπανδρεϊκοί ετοιμάζονται πυρετωδώς για το νέο εγχείρημα. Στο Ηράκλειο, που θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες παπανδρεϊκές δεξαμενές, έχουν ειδοποιηθεί να είναι σε ετοιμότητα για τις 29 ή 30 Δεκεμβρίου. Ο Μιχάλης Καρχιμάκης, ο Μανόλης Στρατάκης, ο Γιώργος Τσικνάκης, ο Μιχάλης Παπαδάκης, ο Γιάννης Σκουλάς φέρονται να είναι οι συνδετικοί κρίκοι, ενώ η πλευρά Φραγκίσκου Παρασύρη έχει βάλει θέμα ως προς το πολιτικό σκεπτικό που θα πρέπει να έχει το εγχείρημα. Ήδη έχουν αρχίσει να κυκλοφορούν τα πρώτα ονόματα, την ώρα που πληθαίνουν οι καινοτομίες γύρω από τη συγκρότησή του.

"Αλλαγή", "Κίνημα Αξιών" και "ΣΟΚ" (Σοσιαλιστικό Κόμμα) είναι κάποια από τα ονόματα που έχουν κυκλοφορήσει, με το πρώτο επικρατέστερο, αφού παραπέμπει στο ΠΑΣΟΚ και ταυτόχρονα δίνει μια αίσθηση νέου. Όσον αφορά την οργάνωση, αυτή θα γίνει μέσω διαδικτύου και θα είναι απόλυτα ηλεκτρονική, με δίκτυα φίλων και μελών που θα αναπτύσσονται είτε κατά περιφέρεια είτε σε συγκεκριμένους χώρους (νεολαία, επιστήμονες κ.λπ.).

Μια επιτροπή έχει αναλάβει να βρει τα 420 άτομα που χρειάζεται το κόμμα προκειμένου να κατέβει με πλήρεις συνδυασμούς και υποψήφιους βουλευτές σε όλη τη χώρα. Ως εκ τούτου βολιδοσκοπούνται ήδη πρώην βουλευτές και υποψήφιοι στις λίστες από το 2004 ως το 2009, αλλά και πολλά πρόσωπα που έσπευσαν να στείλουν βιογραφικά όταν λειτουργούσε το opengov για να στελεχώσουν τον κυβερνητικό μηχανισμό.

Ιδεολογικά ο χώρος θα κινηθεί, σύμφωνα με τις εξαγγελίες, «πιο ριζοσπαστικά από το "Ποτάμι"», με μέτωπο στην "αντιμεταρρυθμιστική" διακυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ. και το «λαϊκισμό της αντιπολίτευσης».

Ουσιαστικά ο Παπανδρέου, που περιμένει ότι θα γίνει πολιτικός στόχος όλων, θα επιχειρήσει να αντιστρέψει τα πυρά έναντι όλων προκειμένου να "συγκινήσει" τους... αμετανόητους παραδοσιακούς ΠΑΣΟΚους.