Ο Όλιβερ Τουίστ, η Ελλάδα και οι αγορές

protagon

του Αντώνη Παπαγιαννίδη

Δεν θέλουμε να πούμε ότι η ζωηρή αφήγηση του Τσάρλς Ντίκενς -στον Όλιβερ Τουίστ πρέπει να ήταν- έχει άμεση συνάφεια με τη στάση της Ελλάδας μπροστά στις αγορές, όπως αυτή μας προέκυψε με τη δίδυμη κεραμίδα, απο S&P και BlackRock, που μας θέλει λίγο-πολύ στα πρόθυρα (πάλι) χρεοκοπίας. Όμως...

Καλύτερα πάντως να πάμε το πράγμα με τη σειρά. Μόλις έχει τελειώσει ο νεαρός Όλιβερ -τρόφιμος ορφανοτροφείου, δηλαδή ιδρύματος που εκφράζει την ανθρώπινη αλληλεγγύη και άλλα σωστά/υψηλά αισθήματα, όχι;- τη γαβάθα με τον χυλό που του σέρβιρε ο καντινιέρης, και στέκεται πάλι στη σειρά, φθάνει μπροστά στο καζάνι με τον χυλό και ζητάει «κι άλλο». Γουρλώνει τα μάτια από την αναίδεια του πεινασμένου παιδιού ο καντινιέρης και, αντί να δώσει λίγο ακόμη χυλό, κοπανάει με την κουτάλα κατακέφαλα τον Όλιβερ και τον παίρνουν τα αίματα (τον Όλιβερ, όχι τον καντινιέρη: όσοι δίνουν τη σούπα είναι πάντα ασφαλείς).

Τι μας ήρθε όμως με την S&P και την BlackRock; Είναι, εν τέλει, απλό: όταν προ εβδομάδων τη γιορτάσαμε την εκ νέου προσέλευση της Ελλάδας στις αγορές, με τα 3 δισ. ευρώ σε 5ετή ομόλογα που θα αντλήσουμε, και με καλούτσικο επιτόκιο -βέβαια, τα πιο πρόσφατα 3 δισ. που θέλαμε μάς έγιναν μόλις 1,5, αν και με καλύτερο επιτόκιο (και ο δισταγμός των αγορών οφειλόταν, μας εξήγησαν σε μια «στραβή» με μια ταλαίπωρη πορτογαλική τράπεζα, μετά από περιπέτειες μιας βουλγάρικης: εμείς παλι την πληρώσαμε!) -λησμονήσαμε ότι οσάκις προσέρχεσαι στον χυλό, έχεις να κάνεις και με τον καντινιέρη.

Τι θα πει πάλι αυτό; Θα πει ότι οι αγορές σε αντιμετωπίζουν με τη δική τους λογική, με τις δικές τους αξιολογήσεις, με τις δικές τους παραδοχές. Τις παραδοχές αυτές μπορείς κι εσύ, όπως και οι Πωλ Κρούγκμαν ή οι Λάρι Σάμερς του κόσμου τούτου, να τις κρίνεις/να τις επικρίνεις/να τις αμφισβητείς/να τις σαρκάζεις ακόμη-ακόμη, όπως εσύ επιθυμείς. Όμως... εσύ ζητάς, αυτοί δίνουν. Στον ρόλο, λοιπόν, του μίζερου και επιθετικού καντινιέρη, βρίσκει κανείς τις rating agencies -τέτοια είναι η Standard & Poor's- αλλά και τους έμπειρους περί το κρατικό χαρτί φορείς, όπως η BlackRock, η οποία είναι εκείνη που είχε κληθεί επί Ben Bernake/Tim Geithner να ξεμπλέξει τη σφηκοφωλιά των αμερικανικών ομολόγων-«σκουπιδιών» στην κατάρρευση του 2008: έτσι έγινε ευφήμως γνωστή και μας τη φόρεσαν για τα δικά μας stress tests, ή μάλλον τη φόρεσαν στην Τράπεζα της Ελλάδας να μας τη φορέσει...

Οπότε, όταν αυτοί και οι όμοιοί τους κρίνουν ότι κάτι δεν πορεύεται ακριβώς όπως πρέπει -και μετά από ένα δεύτερο κύμα ελληνικού success story, τώρα κάτι προβληματίζει «εκείνους» για τις εξελίξεις στην Ελλάδα- απλώς λένε τη (νέα) γνώμη τους. Τώρα, αν εσύ προσήλθες για χυλό, μπορεί και να βγεις με ματωμένο κεφάλι. (Άλλωστε, αν την θυμόμαστε καλά την συνέχεια του αφηγήματος του Ντίκενς, ο ήρωάς του δεν τα πήγε και άσχημα στο τέλος. Κι εμείς... μπορεί να βρούμε φυσικό αέριο, σαν την «Αφροδίτη» και τον «Λεβιάθαν» μαζί).