Προκειμένου να εργαστούν , εργάζονται δωρεάν.

του Κώστα Μελά

Από το τέλος του Β’ΠΠ η τεχνολογία έχει πραγματοποιήσει τεράστια βήματα διαφοροποιώντας ριζικά τόσο τα παραγόμενα προϊόντα όσο και τις συνθήκες παραγωγής. Σύμφωνα με «παλαιές» αντιλήψεις το γεγονός αυτό θα επέτρεπε τη μείωση των ωρών της ανθρώπινης εργασίας  επιτρέποντας να υπάρχει απασχόληση για όλους ενώ  παράλληλα  η αύξηση του ελεύθερου χρόνου των εργαζομένων θα διεύρυνε την δημοκρατία.

Τα γεγονότα οδηγήθηκαν όμως σε διαφορετική κατεύθυνση. Όχι μόνο οι ώρες εργασίας δεν μειώθηκαν , όχι μόνο οι εργαζόμενοι εργάζονται περισσότερες ώρες και μάλιστα χωρίς να αμείβονται επιπλέον αλλά σήμερα διαπιστώνουμε έκπληκτοι ότι σειρά εργαζομένων καλούνται να εργασθούν χωρίς αμοιβή προκειμένου να έχουν μια απασχόληση. Οι στατιστικές είναι αμείλικτες : σήμερα υπάρχει μια μεγεθυντική τάση σύμφωνα με την οποία ένας αυξανόμενος αριθμός ατόμων , ειδικά οι νέοι στην ηλικία,  δέχονται να εργασθούν χωρίς ανταμοιβή. Ειδικά αυτό παρατηρείται στις λεγόμενες «δημιουργικές απασχολήσεις» όπως ΜΜΕ, διαφήμιση , σχεδιασμός κτλ. Οι λόγοι που το κάνουν οι νέοι είναι πολλαπλοί: υπάρχουν όσοι ελπίζουν ότι με το να «βάλουν το πόδι τους» στην επιχείρηση , αργά ή γρήγορα θα ανταμειφθούν για τον κόπο τους. Υπάρχουν άλλοι που θεωρούν ότι θα αποκτήσουν μια εργασιακή εμπειρία που θα γραφεί στο βιογραφικό τους και θα τους βοηθήσει στην ανεύρεση μια μελλοντικής θέσης εργασίας. Υπάρχουν άλλοι οι οποίοι θεωρούν ότι θα γνωρίσουν ανθρώπους και θα δημιουργήσουν δημόσιες σχέσεις που θα τους βοηθήσει επίσης στην ανεύρεση μελλοντικής εργασίας. Άλλοι επειδή θεωρούν ότι είναι  εντελώς αντιπαραγωγικό να μένουν στο σπίτι χωρίς να κάνουν κάτι.

Αυτή την κατάσταση που επικρατεί στην σύγχρονη αγορά εργασίας  υπάρχουν συγγραφείς που την θεωρούν δίκαια , ενδιαφέρουσα και προτείνουν στους νέους να την ακολουθήσουν , όπως ο Charles Hoehn, συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο,  Recession proof graduate: how toland the job you want by doing free work (Οι πτυχιούχοι αντιμέτωποι με την ύφεση : πώς να βρείτε εργασία που επιθυμείται εργαζόμενοι δωρεάν).

Να εργάζεται κανείς δωρεάν , σύμφωνα με το κοινό νου, σημαίνει το μέγιστο της εκμετάλλευσης . Μάλιστα μεγαλύτερη εκμετάλλευση από το δούλο στον οποίο ο αφέντης έπρεπε τουλάχιστον να παρέχει τροφή και στέγη , έστω και σε απαράδεκτες συνθήκες. Αντιθέτως ο καλός μας συγγραφέας το περιγράφει «ως ένα μοναδικό  τρόπο απόκτησης εργασιακής εμπειρίας υψηλού επιπέδου , ενδυνάμωσης των ικανοτήτων και μάθησης των μυστικών της επιθυμητής εργασίας». Αφήνω ασχολίαστα τα παραπάνω. Στην συγκεκριμένη αντιμετώπιση της εργασίας των νέων συμβάλλουν τρεις παράγοντες : τα νέα εργασιακά υποδείγματα στον τομέα της ηλεκτρονικής  (επιτρέπει την εργασία από το σπίτι) , η στασιμότητα και η ύφεση της οικονομίας στις δυτικές χώρες και η αύξηση αυτών που εργάζονται ως    free-lance είτε από επιλογή είτε από ανάγκη. Ο σύνδεσμος που αντιπροσωπεύει τους  βρετανούς  free-lance (Professional ContractorsGroup),αποκάλυψε ότι αυτή η κατηγορία των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση  αυξήθηκε κατά 45,0% μεταξύ 2011 και 2013 από 6 σε 9 εκατομμύρια. Φυσικά η Ελλάδα βρίσκεται στην πρωτοπορία αυτής της απαράδεκτης κατάστασης.

Οι επιχειρήσεις έχουν αποτινάξει από τις πλάτες τους το κόστος των εργαζομένων αλλά έχουν κρατήσει για τον εαυτό τους ολόκληρη την παραγωγική δύναμη των εργαζομένων.

Με τον συγκεκριμένο τρόπο δεν διαλύεται , αν δεν έχει διαλυθεί η αγορά εργασίας , διαλύεται η ατομικότητα των νέων εργαζομένων . Η σύγχρονη αντίληψη τους στερεί από το βασικό ειδολογικό ανθρώπινο χαρακτηριστικό : την εργασία. Οάνθρωπος γίνεται άνθρωπος μέσω της εργασίας.  

www.kostasmelas.gr