Η «Δημοκρατία του Κέντρου» και η κατάρρευση των κομματικών οχημάτων της.

του Κώστα Μελά

Όλες οι λογικές  - οικονομικές, κοινωνικές , πολιτιστικές -  λειτούργησαν, από την εποχή προετοιμασίας της χώρας για την είσοδο στο ενιαίο νόμισμα μέχρι και το ξέσπασμα της κρίσης, εντός ενός κυρίαρχου πλαισίου πολιτικής ερμηνείας η οποία ονομάστηκεΔημοκρατία του Κέντρου. Πρόκειται για την ελληνική έκφραση αυτού που στα πλαίσια της Παγκοσμιοποίησης ονομάστηκε ιδεοτυπικά «Φιλελεύθερη Δημοκρατία της Αγοράς».  Η επικράτησή της προϋπόθετε το κλείσιμο της προηγούμενης εποχής στην οποία το Πολιτικόν  είχε την προτεραιότητα  και ο Λαός , με τα χαρακτηριστικά που του είχαν αποδοθεί από τη μεταπολίτευση , αποτελούσε το υποκείμενο αναφοράς όλων των εκκλήσεων στη χάραξη και στην άσκηση της πολιτικής διεργασίας. 

Η περίοδος της δημοκρατίας των μαζών μέσω της «δημοκρατίας των κομμάτων» έπρεπε να κλείσει και έκλεισε. Έχει μεγάλη σημασία να αναλυθούν οι τρόποι του παραπάνω κλεισίματος σε μια άλλη ανεξάρτητη  μελέτη δεδομένου ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει εδώ. Η νέα πολιτική εποχή εδράζεται ολοκληρωτικά στην υπόθεση της ύπαρξης ενός  «καινούργιου λαού» στο όνομα του οποίου θα αναφέρονται από εδώ και στο εξής οι όποιες πολιτικές επιλογές και θα λαμβάνονται οι πολιτικές αποφάσεις. Ο «καινούργιος λαός» δεν ήταν άλλος από τα μεσαία στρώματα , τα νεοπαγή αστικά στρώματα που εισέρχονται στη πολιτική σκηνή ωθούμενα από τα κύματα της παγκοσμιοποίησης και την απορύθμιση των αγορών. Τα κοινωνικά αυτά στρώματα κατά την πρώτη φάση της παγκοσμιοποίησης , όπου υπερισχύουν οι οικονομικές διεργασίες , γίνονται οι βασικοί φορείς του «σύγχρονου» εκθειάζοντας τις παγκοσμιοποιητικές διαδικασίες προσδίδοντάς τους χαρακτήρα ενός «φυσικού νόμου» με απόλυτη προοδευτική κατεύθυνση. Επομένως καθίστανται το πρότυπο κοινωνικό υποκείμενο στη συμπεριφορά του οποίου θα πρέπει να προσαρμοσθεί  και η συμπεριφορά των πολιτικών κομμάτων. 

Ο εγγενής  ειρηνικός και συναινετικός χαρακτήρας των οικονομικών και εμπορικών συναλλαγών και η πεποίθηση της συνεχούς αυξητικής διαδικασίας του οικονομικού παιγνίου (όλοι κερδίζουν) , όπως περιγράφεται από την νεοκλασική οικονομική σκέψη , λειτουργεί   αποτρεπτικά στη συγκρουσιακή συγκρότηση του κοινωνικού αποδυναμώνοντας  το Πολιτικόν. Η πρόταξη των μεσαίων στρωμάτων  ως βασικών κοινωνικών παραγόντων στη συγκεκριμένη συγκυρία απέκρυψε εντέχνως την επιχειρούμενη διαμόρφωση της πραγματικότητας  οδηγώντας  ευθέως σε αυτό που ονομάζεται Νατουραλιστική Δημοκρατία της Αντιπολιτικής ή με άλλα λόγια Δημοκρατία του Κέντρου[i]. Στο πλαίσιο αυτό το σύνολο των βασικών πολιτικών μηχανισμών της χώρας αναγορεύονται ως Κεντρώοι. Σπρώχνονται στο να τοποθετηθούν στο Κέντρο του πολιτικού συστήματος και να καταλάβουν το Μεσαίο Χώρο. Επιχειρούν με κάθε μέσο να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι όχι μόνο είναι στο Κέντρο αλλά και ότι το Κέντρο αποτελεί το Πολιτικό  Παρόν και  Μέλλον της Χώρας. Είναι όμως πασίδηλο ότι ο πυρήνας του Κέντρου είναι μόνο μαζικοδημοκρατικός  με διαφορετικές αποχρώσεις στις αποφάνσεις του. Μαζικοδημοκρατικός , εμπλουτισμένος με έντονη ρητορεία που αποπροσανατολίζει με μαθηματική ακρίβεια ως προς τις προθέσεις του.

Είναι η Δημοκρατία  της διάλυσης των ιδεολογικών πόλων , της απουσίας αξιολογικών ερωτημάτων , η κυριαρχία της αχρωμάτιστης κοινότητας «Όλων» , η επικράτηση της Αντιπολιτικής. Είναι η Δημοκρατία ενός φαντασιακού , θολού  και απροσδιόριστου χώρου , υποθετικά αποενοχοποιημένη από όποιες ιδεολογικές επιδράσεις   και συμβολικά ανήκουσα σε ένα έλλογο,  αλλά μη υπαρκτό , κοινωνικό Κέντρο , το οποίο όμως συγχρόνως στο πραγματικό πεδίο της ασκούμενης πολιτικής    είναι υπεύθυνο και ύποπτο για κάθε τι βρώμικο που γίνεται ή που σχεδιάζεται μελλοντικά να γίνει. Τη Δημοκρατία του Κέντρου επικαλέσθηκαν ολόκληρη τη συγκεκριμένη περίοδο τα κόμματα που κυβέρνησαν  τη χώρα.

 Παράλληλα στο θέση της αστικής έννοιας της προόδου εγκαταστάθηκε  η εξέλιξη «ως φυσική διαδικασία» , ως φυσικό μέγεθος , ως γενική εξελικτική φορά και φυσική δύναμη των πραγμάτων , η οποία απαιτούσε μόνο παρακολούθηση από μια αποτελεσματική Πολιτική Ηγεσία. Το σήμερα είναι καλύτερο από το χθες απλά και μόνο γιατί είναι το σήμερα.  Η κυρίαρχη πολιτική επωδός της περιόδου ήταν η Προσαρμογή διότι έτσι επιτυγχάνεται ο συγχρωτισμός με την εξέλιξη ως φυσική διαδικασία. Ο χαρακτήρας και το περιεχόμενο της δυναμικής δεν απασχολούν. Αρκεί μόνο η δυναμική . Μάλιστα η δυναμική της αλλαγής χωρίς υποκείμενο. Βρισκόμαστε στο καθεστώς της μη ερώτησης , στο καθεστώς της εξέλιξης του «ταυτού» στην κολακεία του συμβάντος. Το οποίο αρκεί να συμβαίνει , φθάνει να συμβαίνει. Στην αέναη επανάληψη του ταυτού. Στο εκθετικό στοίβαγμα του αυτονόητου.

Η Δημοκρατία του Κέντρου πόρρω απέχει από το να ενσαρκώνει το κοινό καλό , το «ευ ζειν» της αρχαίας ελληνικής Πόλις. Για να είναι καλή η κοινωνία πρέπει να είναι πολιτική κοινωνία , μια κοινωνία όπου υπάρχει κυβέρνηση ανθρώπων και όχι απλώς και μόνο διαχείριση πραγμάτων.  Η συναίνεση με αυτούς τους όρους είναι προφανώς απάτη. Άλλωστε η συναίνεση είναι έννοια χωρίς βάθος, αν και του συρμού. Το ουσιώδες είναι να καταλάβουμε πώς επιτυγχάνεται η συναίνεση. Η διάκριση ανάμεσα   σε κατάκτηση και χειραγώγηση της κοινής γνώμης είναι στην πραγματικότητα πολύ αμυδρή , αποτελεί κυρίως ζήτημα οπτικής γωνίας. Η  μη συγκρουσιακή κοινωνία  γέρνει αποφασιστικά υπέρ Κάποιου. Ο περιορισμός στη διαχειριστική λογική είναι ένας ψεύτικος περιορισμός. Πρόκειται για κάτι χειρότερο. Πρόκειται για την ταξική επικράτηση του Ολιγαρχικού Πλούτου και της απόλυτης νίκης των κυρίαρχων κοινωνικών ελίτ. Πρόκειται για αυτό που συμβαίνει σήμερα στη δεύτερη φάση της Παγκοσμιοποίησης όπου έχουν πέσει οι μάσκες και  η Κυριαρχία εκδηλώνεται με την πραγματική της μορφή. Η «κοινή συναίνεση» της Δημοκρατίας του Κέντρου» οδήγησε αναπόδραστα στην αποδόμηση της  λαϊκής Υποκειμενικότητας , του ενός πόλου της σύγκρουσης αναδεικνύοντας την απόλυτη κυριαρχία του έτερου πόλου. Στη θέση του αποδομηθέντος πόλου και στο κενό που δημιουργεί η απουσία του αναδύεται  ο λαϊκισμός ως απαραίτητος μηχανισμός κάλυψης των αναγκών νομιμοποίησης της συναινετικής Δημοκρατίας του Κέντρου που στην ουσία σημαίνει ιδεολογική επικάλυψη της απόλυτης επικυριαρχίας των πολιτικών ελίτ. 

Μετά ήρθε η κρίση. Η κρίση της κοινωνίας , των κομματικών της φορέων και των προτύπων που είχαν υιοθετήσει ως τρόπους εγχάραξης της ηγεμονίας του στην κοινωνία.  Στα ιπποκρατικά συγγράμματα η κρίσις, η κρίση μιας ασθένειας , είναι η παροξυσμική στιγμή, που τελικά θα καταλήξει είτε στον θάνατο του αρρώστου είτε στην ένταξη της διαδικασίας ίασης χάρη σε μια ευεργετική αντίδραση που θα προκληθεί από την ίδια την κρίση .

Βρισκόμαστε ακριβώς στο σημείο καμπής όπου θα επέλθει ο θάνατος εκείνων των κομματικών σχηματισμών που έχουν κτυπηθεί βαριά από την κρίση και μια ανασύνταξη όσων κομματικών μηχανισμών θα καταφέρουν να επιζήσουν από αυτή. Τα ανθρώπινα πράγματα είναι θαυμαστά γιατί είναι απλά.  

 www.kostasmelas.gr