Δάνεια σε καθυστέρηση.

του Κώστα Μελά

Στην τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αξιολόγηση του προγράμματος που εφαρμόζεται στην ελληνική οικονομία υπάρχει ρητή αναφορά για την ανάγκη επείγοντος και αποτελεσματικού τρόπου αντιμετώπισης του υψηλού επιπέδου των δανείων σε καθυστέρηση.

(According to the assessment of the mission teams, there are some upside risks to the capital needs

estimates, in particular, if the authorities and banks do not urgently and efficiently address the high level of nonperforming loans).

Μια περιεκτική και ακριβή καταγραφή του συγκεκριμένου προβλήματος θεωρώ ότι είναι χρήσιμη.

Η οικονομική ύφεση και η επακόλουθη μείωση των εισοδημάτων και της κερδοφορίας, καθώς και η αύξηση της φορολογικής επιβάρυνση επιδείνωσαν την χρηματοοικονομική

Κατάσταση  των νοικοκυριών και των  επιχειρήσεων.

O λόγος των δανείων σε καθυστέρηση , ως προς το σύνολο των χορηγηθέντων δανείων , αυξήθηκε δραματικά.

Από  5,1% το 2008 τα δάνεια σε καθυστέρηση ανήλθαν στο 31,6% στο τέλος  του 2013.

Ο ρυθμός σχηματισμού των δανείων σε καθυστέρηση  έλαβε σημαντικές διαστάσεις το 2011 και 2012, εξαιτίας της επιδεινούμενης ύφεσης και της  γενικευμένης αβεβαιότητας με επιπτώσεις στη συναλλακτική συμπεριφορά (βλ. Διάγραμμα).

Κατά  το 2013, το υψηλότερο  ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση παρατηρήθηκε  στα καταναλωτικά δάνεια (περιλαμβανόμενων των ανοιγμάτων  των πιστωτικών  καρτών και των υπεραναλήψεων των τρεχούμενων λογαριασμών) στο 47,6%,ακολουθούμενο από  τα επιχειρηματικά δάνεια (31,6%) και  τα στεγαστικά δάνεια (26,1%) που  εμφανίζουν το μικρότερο ποσοστό  καθυστέρησης. Σε απόλυτους αριθμούς τα δάνεια σε καθυστέρηση του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας ανήλθαν , το Δεκέμβριο του 2013, σε:

 Στεγαστικά : 18,449 δις ευρώ.Καταναλωτικά :  13,495 δις ευρώ.Επιχειρηματικά : 32,612 δις ευρώ.Ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, ατομικές επιχειρήσεις:  4,389 δις ευρώ.Σύνολο : 68,945 δις ευρώ.

Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις  και το έτος 2014 θα συνεχισθεί η αύξηση των δανείων σε καθυστέρηση . Ο ρυθμός αύξησης αναμένεται να είναι μειωμένος σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Η κορύφωση αναμένεται το έτος 2015 με την προϋπόθεση τη μη περαιτέρω μείωση του ρυθμού ΑΕΠ και την σταθεροποίηση των εισοδημάτων  (μέσω της αύξησης της απασχόλησης και της μείωσης της αφόρητης φορολογικής επιβάρυνσης).  Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το 2015 το ύψος των δανείων σε καθυστέρηση θα ανέλθει στα 75-80 δις ευρώ.

Πίνακας 1.

Χορηγήσεις  Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων.
Δεκέμβριος 2013
Ιδιωτικός τομέας (Επιχειρήσεις και νοικοκυριά						217.518
	Επιχειρήσεις					103.203
	Λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα					6.129
	Μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις					96.610
Ιδιώτες και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα						100.426
	Στεγαστικά					70.685
	Μέχρι 5 έτη					1.465
	Άνω των 5 ετών					69.220
	Καταναλωτικά					28.351
	έως 1 έτος					9.382
	άνω του 1 και έως 5 έτη					3.266
	Άνω των 5 ετών					15.243
	Λοιπά					1.390
Ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες, ατομικές επιχειρήσεις						13.888
	Έως 1 έτος					5.200
	Έως 1 και μέχρι 5 έτη					1.184
	Άνω των 5 ετών					7.505

Πηγή: ΤτΕ.

Δάνεια  σε καθυστέρηση ανά τράπεζα 

* Η Εθνική εμφανίζει  δάνεια σε καθυστέρηση  ύψους 17,12 δισ.  Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων  της Εθνικής ανέρχεται στο 22,5% στον όμιλο . 
* Η Alpha Bank εμφανίζει  δάνεια σε καθυστέρηση  ύψους 20,9 δισ. ευρώ εκ των οποίων 18,3 δισ. στην Ελλάδα και 2,6 δισ. στο εξωτερικό.  Το ποσοστό των δανείων σε καθυστέρηση  διαμορφώνεται στο 33% των δανείων. 

* Στην Τράπεζα  Πειραιώς  ο δείκτης δανείων σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών προς το σύνολο των δανείων του Ομίλου διαμορφώθηκε στο 36,6% στο τέλος Δεκεμβρίου 2013, ενώ στην Ελλάδα ο αντίστοιχος δείκτης καθυστερήσεων έφτασε το 37,0% στο τέλος 2013. Δηλαδή σε απόλυτους αριθμούς   28,16 δις ευρώ.

* Η Eurobank εμφανίζει  δάνεια σε καθυστέρηση  σε ποσοστό 27,7% του συνόλου δηλαδή 14,82 δις ευρώ.  

Ρυθμίσεις Δανείων.

Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι οι τράπεζες έδωσαν έμφαση σχεδόν αποκλειστικά στις ρυθμίσεις δανείων και το 2013, καθώς εκτιμάται ότι μέχρι σήμερα έχουν ρυθμιστεί 250.000 στεγαστικά δάνεια ύψους 18 δισ. ευρώ.

Εκτιμάται ότι 80 δισ. επιχειρηματικά δάνεια βρίσκονται σε καθεστώς αναδιάρθρωσης. Την ίδια περίοδο οι αναδιαρθρώσεις δανείων που εμφανίζουν οι τράπεζες και κατά γενική ομολογία είναι καλυμμένες καθυστερήσεις, που εμφανίζονται ως ενήμερες αναδιαρθρώσεις και συνήθως το 80% δεν αποπληρώνονται, φθάνουν στο ποσό των 12 δισ. 

Από αυτά τα στοιχεία το σύνολο των καθυστερήσεων στα τραπεζικά δάνεια θα ξεπεράσει τα 70 με 75 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του έτους. 

Προβλέψεις

Η επιβάρυνση  της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου  των εμπορικών τραπεζών επέφερε την  αύξηση του δείκτη κάλυψης  των δανείων σε καθυστέρηση  από συσσωρευμένες προβλέψεις . Σύμφωνα με την ΤτΕ τα τελευταία τρία έτη έχουν τριπλασιαστεί . Σύμφωνα με την έκθεση της Black Rock, που δημοσιοποιήθηκε από την ΤτΕ, εμφανίζει ότι οι σωρευμένες προβλέψεις των ελληνικών τραπεζών για επισφάλειες ήταν περίπου 24 δισ. ευρώ. 

Για τα καταναλωτικά και τα στεγαστικά οι τράπεζες έχουν πάρει σημαντικές προβλέψεις, αλλά για τα επιχειρηματικά δάνεια δεν έχουν ακολουθήσει ανάλογη επιθετική πολιτική. Βέβαια τους τελευταίους δύο μήνες και υπό την πίεση της τρόικας στις επιχειρήσεις πραγματοποιούνται συνεχείς αναδιαρθρώσεις δανείων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ισολογισμού 2013 της Eurobank  οι προβλέψεις ανήλθαν στο 50,1% ή 7,4 δις ευρώ.

Στην  Alpha Bank οι προβλέψεις το τέλος του 2013 ανήλθαν σε 7,023 δις ευρώ ή σε ποσοστό 38,4%.

Στην Τράπεζα Πειραιώς ο δείκτης κάλυψης των καθυστερήσεων άνω των 90 ημερών από συσσωρευμένες προβλέψεις του Ομίλου διαμορφώθηκε στο 51% και στην Ελλάδα στο 50%. Δηλαδή σε απόλυτους αριθμούς 14, 08 δις ευρώ.

Στην Εθνική Τράπεζα ο δείκτης κάλυψης των καθυστερήσεων από συσσωρευμένες προβλέψεις του Ομίλου ανήλθε στο 51,7% ή σε 8,853 δις ευρώ.

www.kostasmelas.gr