ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

2mm

ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στην Ελλάδα κάθε περιουσιακό στοιχείο μεταβιβάζεται στους κληρονόμους μετά τον θάνατο τού ιδιοκτήτη του. Η μεταβίβαση αυτή μπορεί να γίνει με διαθήκη του κληρονομημένου ή με κληρονομιά των πλησιέστερων συγγενών Α’ βαθμού ή ελλείψει αυτών στους συγγενείς Β βαθμού κ.ο.κ.

Μετά το θάνατο του κυρίου των ιδιοκτησιών, η περιουσία του περιέρχεται στη νόμιμη σύζυγο του κατά ποσοστό 25%, και στα παιδιά του που μοιράζονται το υπόλοιπο 75%.

Εάν υπάρχει διαθήκη δεν ισχύουν τα παραπάνω ποσοστά αλλά ισχύουν εκείνα τα οποία ορίζει ο διαθέτης.

Η διαδικασία της μεταβίβασης της περιουσίας στους κληρονόμους είναι απλή :

• Αποδέχονται την κληρονομιά (αποδοχή κληρονομιάς) μέσα σε προθεσμία 6 μηνών από τον χρόνο του θανάτου ή από τον χρόνο της δημοσίευσης της διαθήκης. Υπάρχει περίπτωση ο κληρονομούμενος ή οι κληρονόμοι του να διέμεναν κατά τον χρόνο του θανάτου στο εξωτερικό. Στην περίπτωση αυτή η προθεσμία υποβολής της δήλωσης κληρονομιάς είναι ετήσια. Εάν υπάρχουν δυσκολίες ο έφορος μπορεί να δώσει επιπλέον προθεσμία 3 μηνών (πέραν του 6μήνου ή του έτους) μετά από αίτηση των ενδιαφερομένων.
• Δεν αποδέχονται την κληρονομιά (αποποίηση κληρονομιάς)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Πρέπει να τονίσομε ότι εάν ο κληρονόμος δεν δηλώσει την αποποίηση της κληρονομιάς εντός των οριζομένων υπό του νόμου προθεσμιών, τότε θεωρείται ότι έχει αποδεχθεί την κληρονομιά και απλώς δεν έχει τηρήσει τους τύπους. Δηλαδή, η κυριότητα του ανήκει αλλά δεν μπορεί να ενεργήσει ως νόμιμος κύριος της περιουσίας επειδή δεν έχει τίτλους κυριότητας στα χέρια του.

Η δήλωση της κληρονομιάς υποβάλλεται από τους κληρονόμους στον προϊστάμενο της Εφορίας (Δ.Ο.Υ.) της κατοικίας του κληρονομούμενου. Αν ο κληρονομούμενος ήταν κάτοικος αλλοδαπής, τότε ο αρμόδιος για την παραλαβή της δήλωσης κληρονομιάς είναι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ Κατοίκων Εξωτερικού.

Στην περίπτωση που ο κληρονομούμενος ήταν μόνιμος κάτοικος εξωτερικού αλλά πέθανε στην Ελλάδα, τότε η δήλωση της κληρονομιάς υποβάλλεται στον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ του τόπου του θανάτου.

Κατά την μεταβίβαση της κληρονομούμενης περιουσίας, ο κληρονόμος καταβάλλει φόρο ο οποίος υπολογίζεται στην αξία της περιουσίας κατά το χρόνο θανάτου. Στην περίπτωση που η δήλωση υποβληθεί εκπρόθεσμα ο φόρος προσαυξάνεται σε ποσοστό 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης υποβολής της δήλωσης.

Απαγορεύεται να καταρτισθεί συμβολαιογραφικό έγγραφο που να μεταβιβάζει την κυριότητα ή να συνιστά εμπράγματα δικαιώματα σε κινητά ή ακίνητα, που αποκτήθηκαν με κληρονομιά, αν δεν προσκομιστεί πιστοποιητικό φόρου κληρονομιάς από το οποίο να προκύπτει ότι υποβλήθηκε η οικεία φορολογική δήλωση και καταβλήθηκε ο επιμεριστικός φόρος ή αντίγραφο της υποβληθείσας δήλωσης με υπεύθυνη δήλωση του υπόχρεου ότι τα στοιχεία αυτής δεν έχουν μεταβληθεί και ότι δεν οφείλεται ή έχει εξοφληθεί ο αναλογών φόρος.

Η μεθοδολογία της φορολόγησης δεν είναι σταθερή και μόνιμη. Το κράτος αλλάζει κατά καιρούς το σύστημα υπολογισμού του φόρου με αποτέλεσμα

• Αφενός μεν την υπερβολική φορολόγηση της περιουσίας, και άλλες φορές
• Την υπό-φορολόγηση της περιουσίας

Άλλες φορές ευνοεί αυτούς που έχουν μεγάλες περιουσίες και επιβαρύνει τους μικρο-ιδιοκτήτες και άλλες φορές βρίσκει λύσεις τέτοιες οι οποίες το μόνο που καταφέρνουν είναι να στεναχωρούν τους Έλληνες φορολογούμενους και να δυσαρεστεί τους ξένους επενδυτές………

Με τα παραπάνω το κράτος «μπερδεύει» τους φορολογούμενους και μειώνει τη ρευστότητα του αφού εισπράττει λιγότερους φόρους.

ΠΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥΝΤΑΙ.

Οι δικαιούχοι της απόκτηασης, ανάλογα με τη συγγενική τους σχέση προς τον κληρονομούμενο, κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες Α΄, Β΄ και Γ΄.

Στην Α΄ κατηγορία υπάγονται: α) ο σύζυγος του κληρονομουμένου, β) το πρόσωπο το οποίο είχε συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με τον κληρονομούμενο κατά τις διατάξεις του ν. 3719/2008 και το οποίο λύθηκε με τον θάνατό του, εφόσον η συμβίωση είχε διάρκεια τουλάχιστον δύο ετών, γ) οι κατιόντες πρώτου βαθμού (τέκνα από νόμιμο γάμο, τέκνα χωρίς γάμο έναντι της μητέρας, αναγνωρισθέντα εκούσια ή δικαστικά έναντι του πατέρα, νομιμοποιηθέντα με επιγενόμενο γάμο ή δικαστικά έναντι και των δύο γονέων), δ) οι κατιόντες εξ αίματος δεύτερου βαθμού και ε) οι ανιόντες εξ αίματος πρώτου βαθμού.

Στην Β΄ κατηγορία υπάγονται: α) οι κατιόντες εξ αίματος τρίτου και επόμενων βαθμών, β) οι ανιόντες εξ αίματος δεύτερου και επόμενων βαθμών, γ) τα εκούσια ή δικαστικά αναγνωρισθέντα τέκνα έναντι των ανιόντων του πατέρα που τα αναγνώρισε, δ) οι κατιόντες του αναγνωρισθέντος έναντι του αναγνωρίσαντος και των ανιόντων αυτού, ε) οι αδελφοί (αμφιθαλείς ή ετεροθαλείς), στ) οι συγγενείς εξ αίματος τρίτου βαθμού εκ πλαγίου, ζ) οι πατριοί και οι μητριές, η) τα τέκνα από προηγούμενο γάμο του συζύγου, θ) τα τέκνα εξ αγχιστείας (γαμπροί - νύφες) και ι) οι ανιόντες εξ αγχιστείας (πεθεροί - πεθερές).

Στη Γ΄ κατηγορία υπάγεται οποιοσδήποτε άλλος εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγγενής του κληρονομουμένου ή εξωτικός. (ν.2961/2001 Αρθρο 29 παρ.1)

ΕΑΝ Ο ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΥΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟ ΠΑΙΔΙ ΠΩΣ ΘΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΘΕΊ ΕΑΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Σε περίπτωση υιοθεσίας, η κατάταξη στην οικεία κατηγορία του υιοθετηθέντος ή των συγγενών αυτού έναντι του υιοθετήσαντος ή των συγγενών του γίνεται με βάση τη συγγενική σχέση που προκύπτει (σύμφωνα με τίς διατάξεις του Αστικού Κώδικα). Κατ’ εξαίρεση, ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας μπορεί, για τον υπολογισμό του φόρου, να μην λάβει υπόψη το βαθμό συγγένειας που προκύπτει από την υιοθεσία, αν διαπιστώσει ότι αυτή έγινε για να καταστρατηγηθούν οι διατάξεις του παρόντος. (ν.2961/2001 Αρθρο 29 παρ.1)

ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΑΖΟΥΣΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΠΩΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ Ο ΦΟΡΟΣ

Σε περιπτώσεις σχολάζουσας κληρονομίας, ο φόρος υπολογίζεται στο σύνολο της αξίας της, με βάση τους συντελεστές της Γ΄ κατηγορίας του άρθρου 29του ν.2961/2001. (ν.2961/2001 Αρθρο 29 παρ.1)

ΣΧΟΛΑΖΟΥΣΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ : αν ο κληρονόμος είναι άγνωστος, άν δεν είναι βέβαιο ότι αποδέχθηκε την κληρονομία, το δικαστήριοτης κληρονομίας ύστερα από αίτηση κάποιου που έχει έννομο συμφέρον, αλλά και αυτεπαγγέλτως, διορίζει τον «κηδεμόνα» της κληρονομίας. Σε κατεπείγουσες περιστάσεις ο εισαγγελέας Πρωτοδικών διορίζει προσωρινό κηδεμόνα. Ο προσωρινός κηδεμόνας οφείλει να προκαλέσει το διορισμό οριστικού κηδεμόνα από το δικαστήριο.

(Αρθρο 1865 Α.Κ.)

ΠΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΕΙΤΑΙ Η ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΡΧΕΤΑΙ ΣΕ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΣΥΓΓΕΝΙΑΣ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΓΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ Α΄ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑΣ

Κλιμάκια (σε ευρώ)	Συντελεστής κλιμακίου (%)	Φόρος κλιμακίου (σε ευρώ)	Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ)	Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ)
150.000	—	—	150.000	—
150.000	1	1.500	300.000	1.500
300.000	5	15.000	600.000	16.500
Υπερβάλλον	10

Ο φόρος κληρονομιών υπολογίζεται για ακίνητη περιουσία, μετοχές, χρήματα,λοιπά κινητά.

Δηλαδή όλα τα περιουσιακά στοιχεία που κληρονομούνται

. (ν.2961/2001 Αρθρο 29 παρ.2)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΓΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ Β΄ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑΣ

Κλιμάκια (σε ευρώ)	Συντελεστής κλιμακίου (%)	Φόρος κλιμακίου (σε ευρώ)	Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ)	Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ)
30.000	—	—	30.000	—
70.000	5	3.500	100.000	3.500
200.000	10	20.000	300.000	23.500
Υπερβάλλον	20

(ν.2961/2001 Αρθρο 29 παρ.2) 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΓΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ Γ΄ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑΣ ΚΛΠ

Κλιμάκια (σε ευρώ)	Συντελεστής κλιμακίου (%)	Φόρος κλιμακίου (σε ευρώ)	Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ)	Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ)
6.000	—	—	6.000	—
66.000	20	13.200	72.000	13.200
195.000	30	58.500	267.000	71.700
Υπερβάλλον	40

(ν.2961/2001 Αρθρο 29 παρ.2) 

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ (η ΕΞ ΑΔΙΑΘΕΤΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ)

Ο αστικός Κώδικας ορίζει ότι με τον θάνατο του προσώπου η περιουσία του ως σύνολο (κληρονομιά) περιέρχεται με δύο τρόπους : από το νόμο ή από διαθήκη σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα (κληρονόμοι). Η κληρονομική διαδοχή από το νόμο επέρχεται όταν δεν υπάρχει διαθήκη, ή όταν η διαδοχή από διαθήκη ματαιωθεί ολικά ή μερικά.

Εάν δεν υπάρχει διαθήκη τότε υπάρχει η εξ αδιαθέτου διαδοχή ή η διαδοχή από νόμο. Οι υποψήφιοι κληρονόμοι καλούνται σε τάξεις. Δεν καλείται στην κληρονομιά συγγενής, εφόσον υπάρχει άλλος συγγενής προηγούμενης τάξης πού καλείται ως κληρονόμος.

Πρώτη τάξη: Η σύζυγος που επιζεί κληρονομεί το 25%, και τα παιδιά-κατιόντες κληρονομούν το 75%. Ο πλησιέστερος κατιών αποκλείει τους υπόλοιπους. Στην θέση κατιόντα που δεν επιζεί εισέρχονται οι δικοί του κατιόντες. Τα τέκνα κληρονομούν κατ ισομοιρία.

Δεύτερη τάξη: ομοίως, η σύζυγος που επιζεί 50%, και 50% οι γονείς, τα αδέλφια και τα τέκνα και εγγονοί αδελφών που έχουν ήδη πεθάνει. Γονείς και αδελφοί κατ' ισομοιρία ενώ οι λοιποί κατά ρίζες. Τέκνα αδελφών, αποκλείουν εγγονούς αδελφών. Ετεροθαλείς αδερφοί (καθώς και τέκνα και εγγονοί τους) παίρνουν το μισό της μερίδας εάν συντρέχουν με γονείς ή αμφιθαλείς ή με τα τέκνα και εγγόνια αυτών.

Τρίτη τάξη: Σύζυγος που επιζεί 50% και 50% παππούδες και γιαγιάδες καθώς και τέκνα και εγγόνια αυτών. Αν ζουν όλοι τότε κληρονομούν κατ ισομοιρίαν (όλοι δηλαδή από ίσο μέρος). Εάν δεν επιζεί ένας τότε υπεισέρχονται τα τέκνα και εγγόνια του. Εάν δεν υπάρχουν τεκνα και εγγόνια τότε η μερίδα πηγαίνει στον επιζώντα (παππού ή γιαγιά της ίδιας γραμμής). Εάν δεν επιζεί κανείς από την μία γραμμή (πχ. από τη μεριά της μητέρας) τότε κληρονομούν μόνο οι δικαιούχοι από την άλλη γραμμή

Τέταρτη τάξη: Σύζυγος που επιζεί 50%, 50% προπαππούδες και προγιαγιάδες, όλοι κατ ισομοιρία ανεξάρτητα σε ποια γραμμή ανήκουν.

Πέμπτη τάξη: Εάν δεν υπάρχει κανείς από τους ανωτέρω κληρονομεί μόνο ο σύζυγος.

Έκτη τάξη: Σε περίπτωση που δεν υπάρχει ούτε σύζυγος που επιζεί κληρονομεί το δημόσιο.

ΠΟΙΟΣ ΠΑΙΡΝΕΙ ΤΑ ΕΠΙΠΛΑ ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

Ο σύζυγος που επιζεί δικαιούται "το εξαίρετο" δηλαδή έπιπλα, οικ. αντικείμενα, ενδύματα κτλ. Εάν επιζούν τέκνα λαμβάνονται υπόψιν και οι δικές τους ανάγκες εφόσον συντρέχουν ειδικές περιστάσεις.

Ο ΦΟΡΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΛΗΘΗ ΣΤΗΝ ΑΛΛΟΔΑΠΗ, ΕΚΠΊΠΤΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Από το φόρο που προκύπτει στην Ελλάδα για το σύνολο της αξίας της κληρονομιαίας περιουσίας, εκπίπτεται ο φόρος που αποδεδειγμένα καταβλήθηκε ή αυτός που οριστικά και τελεσίδικα βεβαιώθηκε σε ένα ή περισσότερα αλλοδαπά κράτη για την κινητή περιουσία που βρίσκεται σε αυτά και μέχρι το ποσό του φόρου που αναλογεί για την περιουσία που βρίσκεται σε καθένα αλλοδαπό κράτος.

Για την εξεύρεση του ποσού που εκπίπτεται, ο φόρος που προκύπτει για το σύνολο της αξίας της κληρονομιαίας περιουσίας, επιμερίζεται ανάλογα με τά μέρη αυτής που βρίσκονται στην Ελλάδα και σε καθένα αλλοδαπό κράτος. Ο φόρος που οφείλεται μετά τις ανωτέρω εκπτώσεις δεν μπορεί να είναι μικρότερος από το φόρο που αναλογεί στα περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Ελλάδα, χωρίς το συνυπολογισμό των στοιχείων της αλλοδαπής που φορολογούνται στην Ελλάδα.

Ως φόρος που καταβλήθηκε ή βεβαιώθηκε στην αλλοδαπή, για την έκπτωση, λογίζεται εκείνος ο οποίος βαρύνει την περιουσία που φορολογείται στην Ελλάδα και καταβλήθηκε ή βεβαιώθηκε υπέρ του αλλοδαπού κράτους ή, προκειμένου για ομοσπονδιακό κράτος, και ο υπέρ των ομόσπονδων κρατών ή πολιτειών φόρος.

.Η αίτηση για την έκπτωση του φόρου που καταβλήθηκε ή βεβαιώθηκε στην αλλοδαπή, με σχετική βεβαίωση της αλλοδαπής φορολογικής αρχής, υποβάλλεται εντός πενταετίας από την οριστική εκκαθάριση του φόρου αυτού.

(ν.2961/2001 Αρθρο 32)

ΑΝ ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΟΜΟΓΕΝΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΕΙ ΤΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΛΟΙΠΟΥΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΟΥ

Ο κληρονόμος δικαιούται να ζητήσει με αίτησή του από το Δικαστήριο της κληρονομίας την παροχή κληρονομητηρίου, το οποίο θα πιοστοποιεί τό κληρονομικό του δικαίωμα αλλά και την μερίδα που του αναλογεί στην κληρονομιά. 

Δεν έχει σημασία άν ο κληρονόμος είναι από κληρονομική διαδοχή ή από διαθήκη.Το Κληρονομητήριο είναι ένα δικαστιοκό πιστοποιητικό, το οποίο βεβαιώνει τόσο τα πρόσωπα που μετέχουν στην κληρονομιά και τίς μερίδες που αναλογούν σε κάθε ένα από αυτά. Ως Δικαστήριο της κληρονομίας νοείται το

Μονομελές Πρωτοδικείο στην περιφέρεια του οποίου είχε ο κληρονομούμενος την κατοικία του κατά το χρόνο του θανάτου του ή αν δεν είχε κατοικία τη διαμονή του Ως Δικαστήριο της κληρονομίας νοείται το Μονομελές Πρωτοδικείο στην περιφέρεια του οποίου είχε ο κληρονομούμενος την κατοικία του κατά το χρόνο του θανάτου του ή αν δεν είχε κατοικία τη διαμονή του (άρθρο 810 ΚΠολΔ).

Σε περίπτωση που μετά από έρευνα, το δικαστήριο κρίνει, ότι οι ισχυρισμοί του αιτούντος για έκδοση κληρονομητηρίου δεν αποδεικνύονται πλήρως, ή ότι, με βάση τα γεγονότα που αποδεικνύονται, το κληρονομικό του δικαίωμα είναι ασαφές ή

αμφίβολο, οφείλει να απορρίψει την αίτηση και να αρνηθεί τη χορήγηση του κληρονομητηρίου. Αυτού. Ασαφές και αμφίβολο είναι το κληρονομικό δικαίωμα και όταν στη διαθήκη αναφέρονται περιστατικά, τα οποία μπορούν να υπαχθούν σε ένα ή και περισσότερους λόγους αποκλήρωσης υπέρ του ανιόντος, απ’ αυτούς που αναφέρονται περιοριστικά στο άρθρο 1840 ΑΚ και επομένως επαρκούν για να στηρίξουν την αποκλήρωση του αιτούντος κατιόντος.

ΑΝ ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΟΜΟΓΕΝΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΤΗΝ ΑΡΝΗΘΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΤΕ –ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΔΗΛΩΣΗ

Αποποίηση κληρονομιάς είναι η δήλωση του προσωρινού κληρονόμου ότι δεν δέχεται την κληρονομιά, ότι δηλαδή δεν επιθυμεί να γίνει οριστικός κληρονόμος επειδή θεωρεί ότι τα χρέη του κληρονομούμενου και οι υποχρεώσεις της κληρονομιάς είναι πολλές και δεν τον συμφέρει να αποδεχθεί την κληρονομιά (δηλαδή : το ενεργητικό της κληρονομιάς είναι μεγαλύτερα από το παθητικό της;)

Η δήλωση υποβάλλεται στη γραμματεία του Πρωτοδικείου στην περιφέρεια του οποίου είχε την κατοικία του ή τη διαμονή του ο κληρονομούμενος κατά το χρόνο του θανάτου του, ή στο Προξενείο της Ελλάδος στο εξωτερικό, εά;ν ο κληρονόμος ζεί στο εξωτερικό.

Η δήλωση υποβάλλεται εντός τεσσάρων μηνών από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση της επαγωγής (ότι δηλαδή κατέστη προσωρινός κληρονόμος).

Εάν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία του κατοικία στην αλλοδαπή και απεβίωσε στο εξωτερικό ή εάν ο κληρονόμος διέμενε στην αλλοδαπή, η προθεσμία για την αποποίηση είναι ένας χρόνος.

Εάν ο κληρονόμος έμαθε περί της κληρονομίας που δικαιούται, χωρίς να την αποποιηθεί, τότε θεωρείται σύμφωνα με τον νόμο ότι την έχει αποδεχθεί.

ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: οι κληρονόμοι είναι ΤΡΊΑ τέκνα του κληρονομουμένου και τα δύο επιθυμούν να παραιτηθούν από το μερίδιό τους, τότε το άλλο τέκνο θα λάβει το 100% της κληρονομίας. Επομένως τα δύο τέκνα που θα παραιτηθούν ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΕΥΕΡΓΕΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ πρέπει να το δηλώσουν με αποποίηση κληρονομίας εντός τεσσάρων μηνών, εάν κατοικούν στην Ελλάδα, ή εντός δώδεκα μηνών, εάν κατοικούν στο εξωτερικό 

Γνώση της επαγωγής υφίταται όταν ο κληρονόμος μαθαίνει το θάνατο του κληρονομούμενου και αν δεν υπάρχει διαθήκη, ότι είναι ο πλησιέστερος συγγενής Γνώση του λόγου της επαγωγής υπάρχει αν ο κληρονόμος γνωρίζει από ποιο λόγο ήρθε σε αυτόν η κληρονομιά αν δηλαδή από διαθήκη ή από το νόμο π.χ. εξ αδιαθέτου.

Σε περίπτωση που ο διαθέτης άφησε διαθήκη, η προθεσμία της αποποίησης δεν αρχίζει πριν από τη δημοσίευση της διαθήκης.

Εάν κάποιος αποποιείται μιά κληρονομιά, πρέπει να φροντίσει ώστε να αποποιηθούν την κληρονομιά αυτή και τα ανήλικα τέκνα του, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος τα ανήλικα τέκνα να εμπλακούν σε διαδικασίες απογραφής, δικαστικών αποφάσεων, δηλώσεων στην εφορία και συμβολαιογραφικών πράξεων για να αποφύγουν την καταχρεωμένη κληρονομιά που ενώ οι γονείς τους αποποιήθηκαν για τους εαυτούς τους, δεν ήξεραν ότι έπρεπε να αποποιηθούν την κληρονομιά και για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων τους.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΕΥΕΡΓΕΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ

Ο κληρονόμος μπορεί να μην είναι σίγουρος εάν τα χρέη της κληρονομίας είναι μεγαλύτερα από το ενεργητικό αυτής. Στην περίπτωση αυτή δικαιούται να προβεί, εντός των προθεσμιών που δικαιούται, σε δήλωση αποδοχής της κληρονομίας με το ευεργέτημα της απογραφής., Αυτό   έχει την έννοια ότι θα πάρει την κληρονομιά μόνο εάν το ενεργητικό είναι μεγαλύτερο του παθητικού, ενώ αν τα χρέη είναι περισσότερα, τότε δεν θα υποχρεούται να τα πληρώσει από την ατομική του περιουσία..
Τα ανήλικα τέκνα-κληρονόμοι, έχουν από τον νόμο το δικαίωμα του

ευεργετήματος της απογραφής, για να μην αναγκασθούν αργότερα να οφείλουν χρέη από την κληρονομία .

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΝΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟ ΕΥΕΡΓΕΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ, ΟΤΑΝ ΟΙ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ ΠΡΟΣΦΕΥΓΟΥΝ ΣΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΜΕ ΑΓΩΓΕΣ ΚΑΙ ΖΗΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΤΟΥΣ

Ο κληρονόμος με το ευεργέτημα της απογραφής , δεν έχει το δικαίωμα να αποκρούσει αγωγή ή διαταγή πληρωμής ενός πιστωτή της κληρονομίας. Η αγωγή ή η διαταγή πληρωμής του δανειστή μπορεί να γίνει δεκτή από το δικαστήριο αλλά η εκτέλεση της δικαστικής απόφασης μπορεί να γίνει μόνο πάνω στα περιουσιακά στοιχεία της κληρονομίας και όχι πάνω στα περιουσιακά στοιχεία του κληρονόμου με το ευεργέτημα της απογραφής.

(Α. Π.. 631/2009).

Ε. ΕΙΜΑΙ ΕΛΛΗΝΑΣ ΜΟΝΙΜΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΚΔΙΚΩ ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΑΠΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΑΥΤΗ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΓΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΕΧΕΙ ΔΙΟΡΙΣΕΙ ΜΕΣΕΓΓΥΟΥΧΟ. ΕΡΩΤΩ: ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΥΠΟΒΑΛΛΕΙ ΤΗΝ ΔΗΛΩΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΩ?

Α. Σε περίπτωση δικαστικής αμφισβήτησης των εκατέρωθεν κληρονομικών δικαιωμάτων επί ακινήτων, μετά από έγερση της περί κλήρου αγωγής ή άλλης διεκδικητικής αγωγής κ.λπ. και μέχρι την τελεσιδικία της σχετικής δικαστικής απόφασης, υπόχρεος να υποβάλει τη φορολογική δήλωση για τα εισοδήματα των επίδικων ακινήτων είναι ο μεσεγγυούχος που ορίστηκε από το δικαστήριο.

Ομως, μετά τη λήξη της αμφισβήτησης αυτής και την άρση της επιδικίας με την αμετάκλητη απόφαση της περί κλήρου αγωγής, υπόχρεοι να υποβάλουν φορολογική δήλωση για τα εισοδήματα των επίδικων ακινήτων είναι τα φυσικά πρόσωπα που αναγνωρίστηκαν δικαστικά ως κληρονόμοι των ακινήτων αυτών.

Θα πρέπει λοιπόν να παρακολουθήσετε, με δικά σας πρόσωπα, την εξέλιξη της δικαστικής αυτής υπόθεσης και μετά την δικαστική απόφαση να συνεχίσετε εσείς να υποβάλλετε φορολογική δήλωση κλπ

(ΠΟΛ.1227/3.10.2001  ΠΟΛ.1170/27-7-1990)

(Ν.Σ.Κ.υπ' αριθ. 394/7.5.2001 γνωμοδότηση)

Ε. Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΠΕΘΑΝΕ ΤΗΝ 22/12/2009. ΤΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΑΜΕ ΕΓΩ ΚΑΙ Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΜΟΥ.? ΟΜΩΣ ΣΤΙΣ 15/11/2010 ΠΕΘΑΝΕ, ΔΥΣΤΥΧΩΣ, ΚΑΙ Ο ΔΕΛΦΟΣ ΜΟΥ. ΜΟΥ ΕΙΠΑΝ ΟΤΙ ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΘΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΩ ΕΓΩ ΤΟ ΜΕΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΜΟΥ (ΕΠΕΙΔΗ ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΠΑΙΔΙΑ) ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΩ ΤΟΝ ΜΙΣΟ ΦΟΡΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ. ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΣ ΑΥΤΟ;

Α. Δυστυχώς όχι. Μέχρι την 13/12/2007 πράγματι όταν το χρονικό διάστημα μεταξύ των δύο θανάτων ήταν λιγότερο από ένα έτος, τότε ο φόρος κληρονομίας επεριορίζετο στο μισό, Ομως το άρθρο 33 του ν 2961/22-11-2001 που είχε αυτήν την ευεργετική διάταξη, καταργήθηκε μέ τον ν.3634/2008 με αναδρομική ισχύ από την 13/12/2008.

Ε. Ο ΘΕΙΟΣ ΜΟΥ ΑΠΕΘΑΝΕ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΛΗΡΟΝΟΝΟΥΜΕ ΔΥΟ ΑΝΗΨΙΑ ΤΟΥ. ΕΓΩ ΠΟΥ ΕΙΜΑΙ ΜΟΝΙΜΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΜΟΥ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΜΟΝΙΜΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ. ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΥ ΘΑ ΒΓΑΛΕΙ ΤΩΡΑ Η ΕΦΟΡΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΤΟ 2007, ΘΑ ΕΚΔΟΘΕΙ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ή ΣΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΩΝ ;

Α.Στην περίπτωση θανόντος φορολογούμενου το φύλλο ελέγχου εκδίδεται στο όνομά του για τα εισοδήματα που απέκτησε μέχρι την ημερομηνία του θανάτου του και ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. βεβαιώνει το φόρο βάσει αυτού του φύλλου ελέγχου.

Το φύλλο ελέγχου φόρου εισοδήματος επ' ονόματι αποβιώσαντος είναι κατ αρχάς ακυρο χωρίς σε αυτό το φύλλο να γίνεται ρητή αναφορά ότι εκδίδεται για λογαριασμό των κληρονόμων προς τους οποίους έπρεπε και να κοινοποιηθεί, διαφορετικά θεωρείται ότι εξεδόθη κατ' ανυπάρκτου προσώπου.

Οι απαιτήσεις και τα χρέη της κληρονομιάς διαιρούνται αυτοδίκαια μεταξύ των συγκληρονόμων ανάλογα με τη μερίδα του καθενός.

Οι υπηρεσίες που συντάσσουν χρηματικούς καταλόγους, υποχρεούνται να αναγράφουν τα συνυπόχρεα με τον πρωτοφειλέτη πρόσωπα, με τα πλήρη στοιχεία τους στο χρηματικό κατάλογο, καθώς και το ποσοστό ευθύνης τους (μερικώς ή αλληλεγγύως και σε ολόκληρο με τον πρωτοφειλέτη).

Εφόσον έχουν εκδοθεί άκυρα φύλλα ελέγχου, η Δ.Ο.Υ. θα πρέπει να εκδώσει νέα φύλλα ελέγχου στο όνομα του αποθανόντος στα οποία θα γίνεται ρητή αναφορά, ότι εκδίδονται για λογαριασμό των κληρονόμων στους οποίους και θα κοινοποιηθούν. Για αυτά τα φύλλα δεν τίθεται θέμα παραγραφής του δικαιώματος κοινοποίησής τους.

(έγγραφο 1060802/1201/Α0012/25-6-2007)

(άρθρα 68 παρ. 1 περίπτωση δ' και 74 παρ. 1 περίπτωση β')

(770/1988 γνωμοδότηση της Νομικής Διεύθυνσης)

(άρθρο 1885 του Α.Κ.)

(ΠΟΛ.1103/12.12.2004)

(περίπτ. α' της παρ. 3 του άρθρου 84 του Κ.Φ.Ε.)

Ε. Ο ΘΕΙΟΣ ΜΑΣ ΠΕΘΑΝΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΥΟ. ΕΓΩ ΚΑΙ Η ΑΔΕΛΦΗ ΜΟΥ ΠΟΥ ΚΑΤΟΙΚΕΙ ΜΟΝΙΜΩΣ ΣΤΟΝ ΚΑΝΑΔΑ. ΔΕΝ ΕΠΙΙΘΥΜΟΥΜΕ ΝΑ ΑΠΟΔΕΧΘΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ;

Α. Το φύλλο ελέγχου προσδιορισμού του φόρου εισοδήματος που εκδίδει ο Προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου, αν πρόκειται για θανόντα επιχειρηματία-φορολογούμενο, το φύλλο αυτό εκδίδεται στο όνομά του, για τα εισοδήματα που απέκτησε μέχρι την ημερομηνία του θανάτου του.

Σε περίπτωση θανάτου του φορολογουμένου-επιχειρηματία, η κοινοποίηση του φύλλου ελέγχου γίνεται στους κληρονόμους του.

Εάν όμως οι κληρονόμοι αποποιηθούν την κληρονομία του επιχειρηματία, ως κληρονόμοι καλούνται οι κατιόντες του κληρονομουμένου και αν, τέλος, κατά την επαγωγή της κληρονομίας δεν υπάρχει κληρονόμος κατά το νόμο, ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος καλείται το δημόσιο

(έγγραφο 1033603/611/Α0012/30-3-2007)

(περίπτωση δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 68 του ν.2238/1994)

(άρθρου 69 του ν.2238/1994)

(άρθρα 1813 - 1824 του Αστικού Κώδικα)

(σχετ. 1088465/1782/Α0012/4.11.2002 έγγραφό).

Ε.  ΕΙΜΑΙ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ.ΤΟ ΤΕΚΝΟ ΜΟΥ ΑΠΕΒΙΩΣΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΑΦΗΣΕ ΙΔΙΟΓΡΑΦΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΟΡΙΣΕ ΩΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΕΓΩ ΔΙΚΑΙΟΥΜΑΙ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΗΣ ΜΟΙΡΑΣ ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ; ΖΗΤΗΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΟΥ ΝΑ ΜΟΥ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙ ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΥΙΟΥ ΜΟΥ ΚΑΙ ΑΡΝΗΘΗΚΑΝ ΝΑ ΜΟΥ ΤΑ ΔΩΣΟΥΝ (ΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ)

Α. Πρέπει η ΔΟΥ να σας χορηγήσει τα στοιχεία που ζητάτε από το φάκελλο φορολογίας εισοδήματος του αποβιώσαντος κληρονομουμένου τέκνου σας.

Ο νόμος αντιμετωπίζει την περίπτωσή σας ως εξείς :

α) Ο αιτών πατέρας του αποβιώσαντος είναι νόμιμος μεριδούχος του κληρονομουμένου και κατά το ποσοστό της νομίμου μοίρας του μετέχει ως κληρονόμος υπό την επιφύλαξη ότι δεν συντρέχουν κατιόντες (οπότε και θα αποκλειόταν από την εξ αδιαθέτου διαδοχή) ή δεν υπάρχει αποποίηση ή αποκλήρωση. Εάν από το περιεχόμενο της ιδιόγραφης διαθήκης προκύπτει ότι δεν διατυπώνεται ρητά η βούληση του διαθέτη να αποκλείσει τον εξ αδιαθέτου κληρονόμο του (πατέρα του) από την κληρονομική διαδοχή ο πατέρας δικαιούται την νόμιμη μοίρα. Και στην περίπτωση όμως από το περιεχόμενο της διαθήκης προκύπτει η βούληση του διαθέτη να αποκληρώσει το νόμιμο μεριδούχο του, δεν ανήκει όμως στην αρμοδιότητα της φορολογικής αρχής η ερμηνεία της διαθήκης ούτε η διαπίστωση της συνδρομής νόμιμου λόγου αποκληρώσεως, από τους περιοριστικά αναφερόμενους στο νόμο

β) Συνεπώς, ο αιτών πατέρας ως κληρονόμος, δεν είναι τρίτος ως προς το φορολογικό φάκελο του αποβιώσαντος κληρονομουμένου τέκνου του και δικαιούται να λάβει τα αιτούμενα στοιχεία, για τα οποία, ως προς αυτόν, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του φορολογικού απορρήτου του νόμου

Κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει η ΔΟΥ να χορηγεί στον αιτούντα αντίγραφα δηλώσεων του αποβιώσαντος με βάση την ιδιόγραφη διαθήκη, ήταν ανύπαρκτος στη ζωή του γιου του και δεν συμμετείχε στη διατροφή του, το οποίο μπορεί να ερμηνευθεί ως βούληση του διαθέτη για αποκλήρωση.

(έγγραφο 1061385/226/Α0012/5-11-2007)

(Γνωμοδότηση Νομικού Συμβουλίου αριθ. 235/2007)

(ΑΚ 1825)

(άρθρα 1840 - 1842 ΑΚ).

(άρθρο 85 του κ.ν.2238/1994)

Ε. ΕΙΜΑΙ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ Ο ΟΠΟΊΟΣ ΠΕΘΑΝΕ ΤΟ 2011. ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΦΟΡΙΑ ΝΑ ΜΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΗΣΕΙ ΠΡΟΣΤΙΜΑ,ΩΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟ, ΕΑΝ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΕΙΧΕ ΕΚΔΟΣΕΙ ΠΛΑΣΤΑ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΙΚΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΝΠΡΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ;

Α. Οχι δεν μπορεί. Οταν έχει ήδη αποβιώσει ο παραβάτης διατάξεων του Κ.Β.Σ., δεν μπορεί να επιβληθεί το πρώτον (δηλαδή δεν μπορεί να εκδοθεί Απόφαση Επιβολής Προστίμου του Κ.Β.Σ. για πρώτη φορά μετά το θάνατό του) εις βάρος των κληρονόμων του, πρόστιμο κατ' άρθρον 5 του ν.2523/1997 για έκδοση πλαστών ή εικονικών ή λήψη εικονικών φορολογικών στοιχείων από αυτόν.

Τα ίδια ισχύουν όταν έχει αποβιώσει ο παραβάτης και δεν έχει επιβληθεί εις βάρος του εν ζωή το οικείο πρόστιμο και σε όλες τις περιπτώσεις παραβάσεων του Κ.Β.Σ..

(Πολ.1219/24-10-2011)

(Γνωμοδότηση υπ αριθμ. 291/2011 του Ν.Σ.Κ., η οποία έγινε αποδεκτή από τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών).

Ε. ΜΠΟΡΕΙ Ο ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΣ ΚΗΔΕΜΟΝΑΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΑΖΟΥΣΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ ΤΟΥ Ε2 ΚΑΙ ΤΟΥ Ε9 ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ;

Α. Oι φορολογικές δηλώσεις, τα φορολογικά στοιχεία, οι εκθέσεις, οι πράξεις προσδιορισμού αποτελεσμάτων, τα φύλλα ελέγχου, οι αποφάσεις του προϊσταμένου της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και κάθε στοιχείο του φακέλου που έχει σχέση με τη φορολογία ή άπτεται αυτής είναι απόρρητα και δεν επιτρέπεται η γνωστοποίηση τους σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από το φορολογούμενο, στον οποίο αφορούν αυτά.

Εξάλλου, κατά παρέκκλιση των παραπάνω, τα στοιχεία για τα οποία η δημοσίευσή τους είναι επιτρεπτή στους καταλόγους των φορολογουμένων (δηλαδή το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία, ο τίτλος και τα λοιπά στοιχεία αυτών που υπέβαλαν δήλωση, το καθαρό εισόδημα τους από εμπορικές επιχειρήσεις και ελευθέρια επαγγέλματα, το συνολικό καθαρό εισόδημα το οποίο υπόκειται σε φορολογία και το ποσό φόρου που αναλογεί σ' αυτό, καθώς και τα αντίστοιχα στοιχεία μετά την οριστικοποίηση της εγγραφής του υπόχρεου), δεν αποτελούν απόρρητο και ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. υποχρεούται να χορηγεί, ύστερα από αίτηση, βεβαίωση γι' αυτά σε οποιονδήποτε τρίτο, ο οποίος έχει έννομο συμφέρον και το αποδεικνύει.

Όμως σε περίπτωση σχολάζουσας κληρονομιάς αρμόδιος να δηλώσει το εισόδημα των περιουσιακών στοιχείων αυτής είναι ο κηδεμόνας, ο οποίος υποβάλλει δήλωση στο όνομα της σχολάζουσας κληρονομιάς στον προϊστάμενο της ΔΟΥ που βρισκόταν η κατοικία ή η έδρα της επαγγελματικής δραστηριότητας του κληρονομουμένου

Ο κηδεμόνας,διορίζεται από το δικαστήριο της  κληρονομιάς, αντιπροσωπεύει τον κληρονόμο και διαχειρίζεται την κληρονομιά, έχοντας την υποχρέωση να ενεργήσει τη σφράγιση και την απογραφή της και να λάβει κάθε συντηρητικό μέτρο καθώς και να εισπράξει τις απαιτήσεις και να καταθέσει έντοκα τα χρήματα σε ασφαλή τράπεζα. Χωρίς άδεια του δικαστηρίου της κληρονομιάς δεν μπορεί να εκποιεί αντικείμενά της, να συνάπτει δάνεια και συμβιβασμούς ούτε να εκμισθώνει κινητά ή ακίνητα της κληρονομιάς πέρα από μια διετία. Σε κατεπείγουσες περιστάσεις ο εισαγγελέας πρωτοδικών διορίζει προσωρινό κηδεμόνα, ο οποίος οφείλει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση να προκαλέσει  το διορισμό οριστικού κηδεμόνα από το δικαστήριο.

Επίσης μπορεί ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών με διαταγή διόρισε δικηγόρο για προσωρινό κηδεμόνα της σχολάζουσας κληρονομιάς του αποβιώσαντος με σκοπό να ερευνήσει κατεπειγόντως για την εξακρίβωση του ενεργητικού της κληρονομιάς, να λάβει όλα τα πρόσφορα και εξασφαλιστικά μέτρα για την προστασία της και να προκαλέσει χωρίς καμία καθυστέρηση το διορισμό οριστικού κηδεμόνα.

Στην περίπτωση αυτή, κάμπτεται το φορολογικό απόρρητο του άρθρου 85 του ν.2238/1994, προκειμένου ο προσωρινός κηδεμόνας να ασκήσει τα νόμιμα καθήκοντα του, οπότε δικαιούται να λάβει τα αντίγραφα των Ε2 και Ε9 από το φάκελλο του κληρονομουμένου. Διαφορετική αντιμετώπιση θα καθιστούσε ανενεργείς τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα εμποδίζοντας τον προσωρινό κηδεμόνα στην άσκηση των καθηκόντων του που απορρέουν από το νόμο.

Μόνος περιορισμός τίθεται σε περίπτωση που ο αποβιώσας ήταν έγγαμος και η σύζυγος δήλωνε στοιχεία δικά της στο Ε9. Σε αυτή την περίπτωση η προσωρινή κηδεμόνας δικαιούται να λάβει στοιχεία από το Ε9 που αφορούν μόνο τον κληρονομούμενο.

(έγγραφο 1067821/1273/Α0012/25-7-2008)

(παρ.2, 3 και 4 του άρθρου 85 του ν.2238/1994)

(άρθρου 61 του ν.2238/1994)

(ΠΟΛ.1252/15.10.1998).

(άρθρα 1865-6 του Α.Κ.)

Ε. ΜΠΟΡΕΙ Ο ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ ΔΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΦΟΛΟΓΟΥ ΤΟΥ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΟΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΘΑΝΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙ ΕΑΝΑ ΕΧΕΙ ΥΠΑΡΞΕΙ ΠΛΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥΜΕΝΟΥ;

Α. Επιτρέπεται η χορήγηση στοιχείων από το φάκελλο του αποβιώσαντος, στον νομιμοποιούμενο κληρονόμο του, επειδή αυτός υπεισερχόμενος με βάση τις σχετικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα, στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της κληρονομιάς και δοθέντος ότι υποχρεούται ως κληρονόμος σε δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το σύνολο των εισοδημάτων του κληρονομουμένου που απόκτησε μέχρι τη χρονολογία του θανάτου του, δεν είναι τρίτος απέναντι σ' αυτήν ώστε να έχουν εφαρμογή οι απαγορευτικές διατάξεις του άρθρου 85 του ν.2238/1994.

Συνεπώς, ο νομιμοποιούμενος κληρονόμος έχει το δικαίωμα να ζητήσει και να λάβει οποιοδήποτε φορολογικό στοιχείο επιθυμεί από το φάκελο του αποθανόντος χωρίς περιορισμό.

Περιορισμοί αντίθετα ισχύουν στην περίπτωση που ο κληρονόμος ζητά αντίγραφα των φορολογικών δηλώσεων του αποθανόντος.

Επίσης, θα πρέπει να εξετάζεται αν κατά το χρόνο του θανάτου ο αποθανών ή η αποθανούσα ήταν έγγαμοι. Στην περίπτωση που ο αποθανών ήταν έγγαμος και δε βρισκόταν δηλαδή σε κατάσταση χηρείας ή δεν ήταν διαζευγμένος, ο νομιμοποιούμενος κληρονόμος έχει το δικαίωμα να λάβει όποια φορολογικά στοιχεία επιθυμεί από το φάκελο του αποθανόντος όχι όμως και αντίγραφα των φορολογικών του δηλώσεων. Επομένως, αν ο αποθανών ήταν άγαμος και δεν υπήρχαν πρόσωπα που τον βάρυναν, ο κληρονόμος του δικαιούται να λάβει και αντίγραφα των φορολογικών του δηλώσεων, καθώς δεν περιέχονται εισοδήματα άλλων προσώπων. Επιπλέον η διερεύνηση της υπογραφής του αποβιώσαντος κληρονομουμένου επί των εγγράφων φορολογίας εισοδήματος (γραφολογική εξέταση), για τη διαπίστωση με επιστημονικά κριτήρια της ταυτότητος ή μη του γραφικού χαρακτήρα του αποβιώσαντος μεταξύ της υπογραφής επί των δηλώσεων φορολογίας και αυτής επί της διαθήκης του, στα πλαίσια δικαστικής διαμάχης, δεν παραβιάζει το φορολογικό απόρρητο, δεδομένου ότι ο γραφολόγος ενεργεί ως επιστημονικός συνεργάτης - τεχνικός σύμβουλος του αιτούντος κληρονόμου. Σύμφωνη με τα παραπάνω είναι και η γνώμη του Ειδικού Νομικού Γραφείου Φορολογίας.

Εφόσον, λοιπόν, ο κληρονόμος δεν θεωρείται τρίτος, δεν μπορεί και ο γραφολόγος να θεωρηθεί τρίτος. Εξάλλου, η εμπλοκή του γραφολόγου (η ιδιότητα του οποίου ως τέτοιου θα πρέπει να πιστοποιηθεί με κάποιο τρόπο πριν την εξέταση των υπογραφών στη ΔΟΥ) η οποία συνίσταται στην εξέταση των υπογραφών στο κατάστημα της ΔΟΥ χωρίς μάλιστα στη λήψη σχετικών αντιγράφων δεν αποσκοπεί στην άντληση εκ μέρους του και για δική του χρήση στοιχείων από το φορολογικό φάκελο, αλλά μόνο στη διατύπωση επιστημονικής γνώμης η οποία είναι αναγκαία προκειμένου να διακριβωθεί η συντέλεση ή όχι του αδικήματος της πλαστογραφίας.

(έγγραφο 1126178/2340/Α0012/23-12-2008)

(ΠΟΛ.280/16.8.1969)

(περίπτωση γ' της παραγράφου 3 του άρθρου 61 του ν.2238/1994)

(έγγραφα1122199/2394/Α0012/4-3-2008 και 1082440/1750/Α0012/23-10-2000).

Ε. Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΠΕΘΑΝΕ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΜΟΥ ΑΦΗΣΕ ΝΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΩ ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΕΙΧΕ ΔΙΠΛΗ ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ. ΠΟΥ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΩ ΤΟΥΣ ΦΟΡΟΥΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ή ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ; ΠΩΣ ΘΑ ΧΕΙΡΙΣΤΩ ΤΟ ΘΕΜΑ ΑΥΤΟ;

Α.Οι δύο χώρες (ΗΠΑ και Ελλάδα) φορολογούν η κάθε μιά χωριστά τα κληρονομιαία ακίνητα.  Στις μεν ΗΠΑ σύμφωνα με τις διατάξεις Αμερικάνικου Φορολογικού νόμου (Νόμος 2031 (α)), στην δε Ελλάδα διότι τα ακίνητα βρίσκονται εκεί.  Όμως σκοπός τής διμερούς σύμβασης μεταξύ των δύο κρατών ειναι να αποφευχθεί η διπλή φορολογία.

Απο την στιγμή που εχουν πληρωθεί φόροι κληρονομίας στην Ελλάδα, για τα ακίνητα που βρίσκονται εκει (στην Ελλάδα), οι φορολογικές Αρχές των ΗΠΑ θα επιτρέψουν να δοθεί κάποια πίστωση εναντι του φόρου κληρονομίας που θα υπολογιστεί σύμφωνα με τις διατάξεις 2014 του Φορολογικού Κώδικα τών ΗΠΑ και να συμψηφιστεί ο φόρος κληρονομίας που θα καταβάλετε στην εφορία στην Ελλάδα, , έτσι ώστε το ακίνητο τής Ελλάδος να μην φορολογηθεί διπλά.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Το άρθρο 3 τής διμερούς σύμβασης Ελλάδος-ΗΠΑ για την αποφυγή διπλής φορολογίας και φοροδιαφυγής σε θέματα φόρων κληρονομίας, όπου βασίζεται η εξαίρεση των ακινήτων που βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια, εξαλείφθηκε-διαγράφηκε με το Πρωτόκολλο τού 1964.

Το θέμα τής φορολογίας κληρονομιών απετέλεσε αντικείμενο δικαστικής διαμάχης με τις φορολογικές Αρχές των ΗΠΑ (IRS) στην υπόθεση Κληρονομιάς Ελληνα κατα του Επιτρόπου Φορολογικής Αρχής των ΗΠΑ, (απόφαση Φορολογικού Δικαστηριου ΗΠΑ στις 11-8-1982).

Ο αποβιώσας ειχε διπλή υπηκοότητα (ΗΠΑ και Ελλάδος) και πέθανε στην Ελλάδα.  Η εκπρόσωπος τής κληρονομιαίας περιουσίας του, κάνοντας επίκληση του άρθρου ΙΙΙ τής διμερούς σύμβασης για τον φόρο κληρονομίας με τήν Ελλάδα, ζήτησε να εξαιρεθεί (απο τόν φόρο κληρονομίας στις ΗΠΑ) η ακίνητη περιουσία που βρισκόταν στην Ελληνική Επικράτεια και πού ανήκε στον αποβιώσαντα.  Το Δικαστήριο ανέφερε ότι..."Πριν το 1962, σύμφωνα με τίς διατάξεις 2031(α) του Φορολογικού Νόμου των ΗΠΑ, εξαιρείτο απο την ακαθάριστη κληρονομιαία περιουσία η ακίνητη περιουσία που βρισκόταν εκτός ΗΠΑ".  Λόγω αυτής τής εξαίρεσης, δεν επιτρεπόταν στον αποβιώσαντα, που κατα τον θάνατό του ηταν υπήκοος των ΗΠΑ, να λάβει πίστωση (στις ΗΠΑ) για οποιοδήποτε ειδος φορου κληρονομίας επιβαλόταν απο μια ξένη χώρα (π.χ. Ελλάδα) σε ακίνητο που βρισκόταν στο έδαφό της.

Για τον λόγο αυτό οι διατάξεις 2031(α) του Φορολογικού Νόμου των ΗΠΑ άλλαξαν σύμφωνα με τις  οποίες, οποιοδήποτε ακίνητο βρίσκεται εκτός ΗΠΑ θα συμπεριλαμβάνεται στην ακαθάριστη κληρονομιαία περιουσία του αποβιώσαντος.  Σύμφωνα μέ αυτη την αλλαγή, οταν φορολογείται η κληρονομιαία ακίνητη περιουσία στην Χώρα πού βρίσκεται, π.χ. στην  Ελλάδα, τότε οι ΗΠΑ, δίνουν πίστωση για τον φόρο κληρονομίας που πληρώθηκε στη άλλη Χώρα, δηλ. στην Ελλάδα.

Ετσι στις 12 Φεβρουαρίου 1964, οι ΗΠΑ και Ελλάδα υπέγραψαν ένα συμπληρωματικό πρωτόκολλο σε σχέση με την διμερή σύμβαση για την αποφυγή διπλής φορολογίας  για τις κληρονομιές, όπου ρητώς αναφέρεται οτι η ανωτέρω σύμβαση ΔΕΝ ισχύει για την ακίνητη περιουσία που βρίσκεται στο έδαφος τών συμβαλλομένων χωρών.

Με τον τρόπο αυτό υπάρχει αντιστοιχία με τις διατάξεις του Φορολογικού Νόμου των ΗΠΑ του ετους 1962.

Θα χειριστειτε λοιπόν την υπόθεσή σας όπως σας αναφέρομε στην πρώτη παράγραφο της απάντησής μας