Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΘΕΜΙΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

ΕΛευθερη Λαικη Αντιστασιακη Συσπειρωση

Η Μίριαμ Μπουρζί είναι μέλος της CATDM και στενή συνεργάτρια του Ερίκ  Τουσαίν που διαχειρίστηκε τη διαγραφή του χρέους στον Ισημερινό.  Η Μίριαμ αναλύει  την έννοια του αθέμιτου χρέους.  Αν και το αθέμιτο χρέος ήταν γνωστό  στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου πλέον αφορά  και τις χώρες της ευρωζώνης.  Σύμφωνα με το  διεθνές δίκαιο  δεν είναι μια αυστηρή έννοια και απόλυτη. Διαπλάθεται συνέχεια. Είναι μια έννοια που αναγνωρίζεται από πολλά κράτη και διεθνείς οργανισμούς, όπως η Νορβηγία και ο Ισημερινός.

Γενικά κριτήρια για την έννοια του αθέμιτου χρέους είναι η  αιτία και ο σκοπός του χρέους. Αν το χρέος δεν ωφέλησε το λαό, τότε είναι αθέμιτο. Συνέπεια της κήρυξης του χρέους ως αθέμιτου είναι να μην αποπληρωθεί το χρέος.

Οι παρακάτω περιπτώσεις, χωρίς να είναι οι μοναδικές, στοιχειοθετούν το αθέμιτο χρέος :

- Η φύση του καθεστώτος που προκάλεσε το χρέος : Μέχρι σήμερα αφορούσε μόνο μια δικτατορία (Αίγυπτος), αλλά πλέον μπορούμε να αναφερθούμε και σε μια  κυβέρνηση κάτω από ξένη κυριαρχία (τρόικα),  σε μια μη εκλεγμένη κυβέρνηση (τεχνοκράτες), ή σε μια περίπτωση που δεν τηρήθηκε η κοινοβουλευτική διαδικασία.

-  Η έλλειψη συναίνεσης :  παραδείγματα είναι η υπογραφή δανείου χωρίς εξουσιοδότηση, υποχρέωση εφαρμογής μνημονίων με κάθε κυβέρνηση, διότι δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ λαού και δανειστών. Επίσης από την έλλειψη συναίνεσης περιβάλλονται και τα τοκογλυφικά-τοξικά δάνεια σε βάρος του κοινωνικού συνόλου.

- Οι επιμέρους επαχθείς όροι του δανείου : π.χ. όροι που παραβιάζουν τα κοινωνικά δικαιώματα και τα πλάνα λιτότητας που συνοδεύουν τα δάνεια.  Εδώ εντάσσονται και οι  συμφωνίες που περιορίζουν την εθνική κυριαρχία (εφαρμογή ξένου δικαίου και όχι εθνικού). Οι γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου δεν επιτρέπουν τέτοιες παραχωρήσεις υπέρ των δανειστών.

- Ο σκοπός του δανείου, όταν  το δάνειο εξυπηρετεί τα ιδιωτικά συμφέροντα και όχι το δημόσιο συμφέρον:  π.χ. η διάσωση τραπεζών (στον Ισημερινό έχει απαγορευθεί η ανάληψη ιδιωτικού χρέους από το δημόσιο) και τα άχρηστα δημόσια έργα (γνωστά και ως  «λευκοί ελέφαντες»).

- Το χρέος που αναλαμβάνεται για να αποπληρωθεί ένα αθέμιτο χρέος. Η ανανέωση δημόσιου αθέμιτου χρέους είναι αθέμιτη, διότι μεταμορφώνουν ένα αθέμιτο χρέος σε θεμιτό.

Η έννοια του αθέμιτου χρέους και ειδικότερα η χρήση της έννοιας αποσκοπούν στην παύση πληρωμών του δημόσιου χρέους. Αυτό σημαίνει ότι προτεραιότητα δεν έχουν οι δανειστές αλλά οι λαοί. Έτσι λοιπόν κυβερνήσεις και διεθνείς νομικές επιτροπές έκριναν ότι δεν είναι δυνατόν να κλείσουν τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες, για να πληρωθεί το χρέος. Χρησιμοποιώντας την έννοια του αθέμιτου δημόσιου χρέους προσπαθούμε με νομικά και πολιτικά επιχειρήματα να κινητοποιήσουμε τους πολίτες για να δημιουργήσουμε μια δύναμη για να  μην πληρωθεί το χρέος στους δανειστές και να απελευθερωθούμε από τη δουλεία του χρέους. Έτσι λοιπόν και το μήνυμα αυτής της συνάντησης του Διεθνούς Δικτύου Πολιτών για τη Διαγραφή του Χρέους (ICAN) είναι «δεν χρωστάμε δεν πληρώνουμε».

Η ομιλία έγινε στην ανοιχτή εκδήλωση της 3ης συνάντησης του ICAN που πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη και οργανώθηκε από το “ΧΩΡΙΣ ΧΡΕΟΣ ΧΩΡΙΣ ΕΥΡΩ” .

11.05.2013

Γιώργος Πάσογλου

Διακήρυξη της Συνέλευσης για το Χρέος, που έγινε στην Τυνησία στις 29 Μαρτίου 2013 (Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ)

01 Απριλίου, 2013

Λαμβάνοντας υπόψη ότι από τον 15ο αιώνα το χρέος έχει αποτελέσει το κύριο ιστορικό εργαλείο  το κύριο ιστορικό μέσο του αποικισμού για τη λεηλασία, ηγεμόνευση, καθυπόταξη, εξευτελισμό και καταστροφή των Λαών και των παραδόσεών τους,

Λαμβάνοντας υπόψη ότι το χρέος του παγκόσμιου Νότου έχει ήδη εξοφληθεί πολλές φορές, και ότι αυτό συνιστά, τόσο για το Νότο όσο και για τον Βορά, έναν πλούτο από πόρους και από εργατική δύναμη για το κεφάλαιο,

Λαμβάνοντας υπόψη ότι το χρέος είναι ο βασικός μοχλός ξένων παρεμβάσεων, και παρεμβάσεων χρηματοοικονομικών δυνάμεων με τη συνεργία των ισχυρών ελίτ, επιτρέποντας έτσι την παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας των κρατών, τη γενική εξαθλίωση των ανθρώπων, και τη βάναυση υποβάθμιση των οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους,

Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολυεθνικές και οι εκβιομηχανισμένες χώρες έχουν προκαλέσει μια μη αναστρέψιμη αναταραχή, βλάπτοντας δόλια την κλιματική και περιβαλλοντική ισορροπία, και ως εκ τούτου δημιουργώντας ένα οικολογικό χρέος από το οποίο θα υποφέρει όλη η ανθρωπότητα και σε σχέση με το οποίο οι παραπάνω χώρες οφείλουν επανορθώσεις (αποζημιώσεις)

Λαμβάνοντας υπόψη τις  συνέπειες που έχουν επιφέρει σε όλο τον πλανήτη οι μηχανισμοί δανεισμού, επιδεινώνοντας ιδίως τις συνθήκες διαβίωσης των γυναικών, παρεμποδίζοντας κυρίως οικονομική ανεξαρτησία τους, ένα σημαντικό θεμέλιο για την κοινωνική και πολιτική τους χειραφέτηση,

Με Αποφασιστικότητα,

Εμείς, Οργανώσεις και Κοινωνικά κινήματα με έμπνευση το παράδειγμα του μαχητή Thomas Sankara, αγωνιζόμενοι για την απελευθέρωση των λαών από την υποδούλωση και τη σκλαβιά του χρέους:

Επιβεβαιώνουμε ότι οι Αραβικοί λαοί και οι λαοί του Μαγκρέμπ έχουν αναζωπυρώσει τη φλόγα του αγώνα των ανθρώπων για την ανάκτηση του προορισμού τους και της επιθυμίας τους να χειραφετηθούν σύμφωνα με τα δικά τους πρότυπα διαβίωσης, ελεύθερα και με αξιοπρέπεια,

Υποστηρίζουμε έντονα και αποφασιστικά όλους τους αγώνες σε όλον τον κόσμο για την απελευθέρωση των ανθρώπων από τη δουλεία του χρέους,

Αρνούμενοι τις πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται παντού στον κόσμο,

Στηρίζοντας όλους τους καθοδηγούμενους από πολίτες ελέγχους του χρέους, με σκοπό τον προσδιορισμό και την ακύρωση, άνευ όρων, όλου του απεχθούς και παράνομου χρέους,

Καλώντας επίσης για έναν φεμινιστικά προσανατολισμένο έλεγχο ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη το κοινωνικό χρέος στο πλαίσιο του οποίου ήταν οι γυναίκες που είχαν το ρόλο του πιστωτή,

Αρνούμενοι όλα τα χρέη –μετοχοποιήσεις ή μετατροπές που θα θεωρούσαμε ως ξέπλυμα απεχθούς ή αθέμιτου χρέους,

Καταγγέλλουμε έντονα όλες τις πιέσεις και τις προσπάθειες εμπόδισης της υιοθέτησης του νομοσχεδίου του ελέγχου του χρέους στην Τυνησία και όπου αλλού στον κόσμο.

Δεν χρωστάμε…δεν πληρώνουμε!

Μετάφραση : Ελένη  Δημητριάδου

Πηγή :  Χωρίς Ευρώ χωρίς χρέος