Σελίδες

Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2013

Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού - 66. Οι "ευκαιρίες" των καταστροφών



του Θοδωρή Αθανασιάδη

Υποτίθεται ότι οι παγκόσμιοι οικονομικοί οργανισμοί (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Παγκόσμια Τράπεζα, Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου) αποτελούν εμπνεύσεις τού Μπρέττον Γουντς και έχουν σκοπό την ανακούφιση χωρών που πλήττονται από οξύτατα προβλήματα. Στην πράξη, όμως, αυτοί οι οργανισμοί τελούν υπό την επήρεια των νεοφιλελεύθερων ιδεών εκείνων που βρίσκονται στο τιμόνι τους και έχουν εξελιχθεί σε όργανα εξυπηρέτησης των συμφερόντων τού κεφαλαίου. 

Δεν θα βρεθούμε εκτός πραγματικότητας αν υποστηρίξουμε ότι αυτοί οι οργανισμοί όχι μόνο δεν συγκινούνται από τις δυσχέρειες που εμφανίζονται σε ορισμένες χώρες αλλ' αντιθέτως τις απολαμβάνουν, αφού με αυτές τις δυσχέρειες εξυπηρετούνται τα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών που τους διαφεντεύουν. Όμως, για να μη μένουμε σε τσιτάτα και αφορισμούς, ας δούμε ένα κραυγαλέο παράδειγμα-απόδειξη των παραπάνω.

Ας πάμε, λοιπόν, πίσω στον χρόνο κι ας βρεθούμε στην Κεντρική Αμερική τον Οκτώβριο του 1998. Ο τυφώνας Μιτς σαρώνει την περιοχή, καταστρέφει πόλεις, εξαφανίζει χωριά και σκοτώνει κάπου 10.000 ανθρώπους. Η Νικαράγουα, η Γουατεμάλα και οι Ονδούρες βυθίζονται στο χάος και ζητούν συμπαράσταση από την διεθνή κοινότητα, αφού οι ασθενικές οικονομίες τους δεν μπορούν να αντέξουν την καταστροφή. Πράγματι, οι μεγάλοι οργανισμοί σπεύδουν να ανοίξουν το πουγκί τους αλλά οι απαιτήσεις που βάζουν ως αντάλλαγμα της παρεχόμενης "βοήθειας" είναι εξοντωτικές.

Πριν βγει η χρονιά, η Νικαράγουα ανακοινώνει ότι βγαίνουν στο σφυρί οι κρατικές επιχειρήσεις ηλεκτρισμού, τηλεφωνίας και πετρελαίου. Εκ μέρους τής εταιρείας "Dow Jones", η Πάμελα Ντράκερμαν δημοσιεύει στην "Wall Street Journal" ένα άρθρο με τον τίτλο "Do you want to buy a phone-company?", όπου αναφέρει χαρακτηριστικά: "Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα υποστήριξαν την ιδιωτικοποίηση (ενν. τής νικαραγουανής τηλεφωνικής εταιρείας Enitel), συνδέοντάς την απολύτως με την οικονομική βοήθεια 47 εκατ. δολλαρίων και με την απομείωση του χρέους των 4,4 δισ. δολλαρίων. Η Telmex και η Telefonica ήσαν οι μόνες εταιρείες που ενδιαφέρθηκαν αλλά απογοητεύθηκαν από τον χαμηλό τιμοκατάλογο..."


Εντελώς συμπτωματικά (;!), την ίδια περίοδο έβγαλε και η Γουατεμάλα την τηλεφωνική της εταιρεία στο σφυρί. Προφανώς, εδώ οι τιμές ήσαν πιο συμφέρουσες, αφού η Telmex (η ιδιωτικοποιημένη τηλεφωνική εταιρεία τού Μεξικού) την άρπαξε στον αέρα, με συνοπτικές διαδικασίες. Εντελώς συμπτωματικά και πάλι (;!;!), την ίδια περίοδο το ονδουριανό κονγκρέσσο ψήφισε μια σειρά νόμων προκειμένου να ιδιωτικοποιηθούν (κρατηθείτε!) οι κρατικές εταιρείες τηλεφωνίας και ρεύματος, το σύστημα ύδρευσης, τα αεροδρόμια, τα λιμάνια και οι αυτοκινητόδρομοι. Με τους ίδιους νόμους καταργήθηκαν βασικές διατάξεις της προηγηθείσας αγροτικής μεταρρύθμισης, ώστε να μπορούν οι ξένοι να αγοράζουν ευκολώτερα γη. Επίσης, κάνοντας δεκτές τις προτάσεις των βιομηχάνων που ενδιαφέρονταν για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας, μείωσε τους περιβαλλοντικούς περιορισμούς και απλοποίησε την διαδικασία εξώσεων, ώστε οι κατοικίες των χωρικών να μην αποτελούν πρόσκομμα στην εκμετάλλευση νέων ορυχείων.

Όμως, οι "φιλάνθρωποι" που έσπευσαν σε "βοήθεια" των χειμαζομένων χωρών της Κεντρικής Αμερικής, δεν περιορίστηκαν σ' αυτά. Σαν σμήνος πεινασμένων ακρίδων, κατασπάραξαν ό,τι βρέθηκε μπροστά τους: η Νικαράγουα αναγκάστηκε τελικά να εκποιήσει το 40% της Enitel για 33 εκατ. δολλάρια (η "Business News" αποκάλυψε ότι η ελεγκτική εταιρεία PricewaterhouseCoopers είχε αποτιμήσει την αξία αυτού του μεριδίου στα 80 εκατ. δολλάρια), η SFO (η εταιρεία στην οποία ανήκει το αεροδρόμιο του Σαν Φραντσίσκο) άρπαξε και τα 4 ονδουριανά αεροδρόμια, η ισπανική Union Fenosa απέκτησε τις ενεργειακές εταιρείες τής Νικαράγουας κλπ.

Δεν μπορώ να κλείσω τούτο το σημείωμα δίχως να διατυπώσω μια απορία. Καλά, οι καπιταλιστικές οργανώσεις χύμηξαν στις κατεστραμμένες χώρες τής Κεντρικής Αμερικής επειδή φρόντιζαν τα συμφέροντά τους. Αυτό είναι κατανοητό. Όμως, τί έκαναν οι ντόπιες κυβερνήσεις, οι οποίες -υποτίθεται- προάσπιζαν τα συμφέροντα των λαών τους; Την απάντηση σ' αυτή την απορία μάς τηνέδωσε ο υπουργός εξωτερικών υποθέσεων της Γουατεμάλας, Εδουάρδος Μπαρίλλας, κατά το ετήσιο οικονομικό φόρουμ τού Νταβός, το 1999: "κάθε καταστροφή φέρνει μαζί της μια ευκαιρία για ξένη επένδυση". Κυνικώτατος.

Ας τελειώσουμε με μια άσκηση για το μυαλό: συγκρίνετε την δήλωση Μπαρίλλας με την γνωστή δήλωση Πάγκαλου "το μνημόνιο είναι ευκαιρία για την Ελλάδα, το μνημόνιο είναι ευλογία για την Ελλάδα". Αν βρείτε κάποια ουσιώδη διαφορά, γράψτε μου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου