Οι εξελίξεις στο Ισοζύγιο Υπηρεσιών και η αλήθεια των αριθμών.

του Κώστα Μελά

Η βελτίωση των εισπράξεων του ταξιδιωτικού συναλλάγματος , τον μήνα Μάιο , για κάθε καλοπροαίρετο μελετητή είναι καλοδεχούμενη. Αυτό το οποίο δεν είναι καλοδεχούμενο είναι οι υπέρμετροι πανηγυρισμοί και τα μεγάλα λόγια για αυτή την επιτυχία(;). Τούτο διότι η αναφορά σε ένα μόνο μέγεθος , το οποίο in ultima istanza, εξαρτάται από το διαθέσιμο εισόδημα των υπολοίπων κατοίκων του πλανήτη, και ως εκ τούτου δεν εξαρτάται από τις δικές σου προσπάθειες αλλά και όταν υπάρχουν σαφείς συγκυριακοί λόγοι που ευνοούν στην επιλογή της Ελλάδας ως τόπου προορισμού ,ενώ συγχρόνως αποκρύβεται η καταβαράθρωση των υπολοίπων μεγεθών τα οποία ανήκουν στο ίδιο μερικό ισοζύγιο (Ισοζύγιο Υπηρεσιών) δείχνει μη σωστή απεικόνιση της πραγματικότητας.

Οι εισπράξεις (πληρωμές) από το ταξιδιωτικό συνάλλαγμα , μαζί με τις εισπράξεις (πληρωμές) από τις μεταφορές και τις εισπράξεις (πληρωμές) από τις λοιπές υπηρεσίες (επικοινωνίας, πνευματικών δικαιωμάτων, κατασκευαστικές, αναψυχής , πολιτισμού κτλ)αποτελούν το Ισοζύγιο Υπηρεσιών.  

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα1 στον οποίο αναφέρεται η εξέλιξη των μεγεθών που απαρτίζουν το ισοζύγιο υπηρεσιών  την περίοδο 2008 -2012 ,εξάγονται τα παρακάτω συμπεράσματα:

Το ισοζύγιο υπηρεσιών είναι ένα από τα επιμέρους ισοζύγια τα οποία , ανέκαθεν, συμβάλλουν θετικά στην τελική διαμόρφωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Το 2008 (χρησιμοποιείται ως βάση διότι πρόκειται για το τελευταίο έτος ανόδου ή του σημείου καμπής του οικονομικού κύκλου 1996-2008 ο οποίος αντανακλά την περίοδο προετοιμασίας για την είσοδο στο ευρώ αλλά και την περίοδο των πρώτων χρόνων εισαγωγής στο ευρώ) η καθαρή συμμετοχή του ισοζυγίου υπηρεσιών ήταν 17135,6 εκατ. ευρώ . Η πορεία του μεγέθους στη συνέχεια, μέχρι και το πρώτο πεντάμηνο του 2013, απεικονίζεται στους Πίνακες 1 και 2 . Το 2012 η καθαρή συμμετοχή ανήλθε σε 14,721,4 εκατ. ευρώ, σαφώς μειωμένη από το 2008 (-16,4%). Η συνολική μείωση οφείλεται στη μείωση των εισπράξεων κατά 6957,4 εκ ευρώ (- 25,7%) αλλά και στην μείωση των πληρωμών κατά 4543,2 εκ. ευρώ (-36,7).

                                                    Πίνακας 1.

	2008	2009	2010	2011	2012
ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ	17.135,6	12.640,2	13.248,5	14.629,6	14.721,4
Εισπράξεις	34.066,2	26.983,3	28.477,8	28.609,2	27.108,8
Ταξιδιωτικό	11.635,9	10.400,3	9.611,3	10.504,7	10.024,9
Μεταφορές	19.188,3	13.552,2	15.418,4	14.096,6	13.287,4
Λοιπές υπηρεσίες	3.242,0	3.030,9	3.448,1	4.007,9	3.796,5
Πληρωμές	16.930,6	14.343,2	15.229,4	13.979,6	12.387,4
Ταξιδιωτικό	2.679,1	2.424,6	2.156,0	2.266,5	1.843,9
Μεταφορές	9.316,0	7.073,4	8.155,4	7.234,4	6.328,0
Λοιπές υπηρεσίες	4.935,5	4.845,1	4.917,9	4.478,7	4.215,5

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος. Σε εκ. ευρώ.

    Τώρα σχετικά με τα στοιχεία του πρώτου πενταμήνου του 2013. Στον Πίνακα 2 παρουσιάζονται τα αντίστοιχα στοιχεία για το έτη 2012 και 2011. Όμως για να είμαστε συνεπείς με την ανάλυσή μας θα πρέπει να έχουμε και τα στοιχεία του έτους 2008 αλλά και των υπολοίπων ετών 2009,2010 για το α’ πεντάμηνο.

                                                                     Πίνακας 2.

	Ιανουάριος-Μάιος 2013			Μάιος 2013
	2011	2012	2013	2011	2012	2013
ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ	2.759,3	3.249,0	3.497,5	1.164,5	976,9	1.406,4
Εισπράξεις	8.785,3	8.717,2	8.017,6	2.393,6	2.282,4	2.335,6
Ταξιδιωτικό	1.693,4	1.501,4	1.733,2	873,9	760,6	1.053,6
Μεταφορές	5.643,2	5.692,6	4.842,2	1.182,1	1.233,7	989,0
Λοιπές υπηρεσίες	1.448,8	1.523,2	1.442,2	337,5	288,0	293,0
Πληρωμές	6.026,1	5.468,2	4.520,1	1.229,1	1.305,5	929,2
Ταξιδιωτικό	901,6	737,4	662,8	177,2	182,1	174,6
Μεταφορές	3.132,6	2.741,7	2.346,5	655,0	604,4	440,0
Λοιπές υπηρεσίες	1.991,9	1.989,1	1.510,8	396,9	519,0	314,6

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος. Σε εκ. ευρώ.

Αντί για αυτά όμως έχουμε στη διάθεσή μας (Πίνακας 3) τα στοιχεία του α’ εξαμήνου των ετών 2008-2012.

  

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος. Σε εκ. ευρώ.

                                                              

Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι για να φθάσει η συμμετοχή του Ισοζυγίου Υπηρεσιών το πρώτο εξάμηνο του 2013 την αντίστοιχη συμμετοχή του έτους 2008 χρειάζονται σε ένα μήνα να καλύψει ένα χάσμα 2777,9 εκ ευρώ. Φαίνεται δύσκολο. Τώρα , επίσης δύσκολο φαίνεται να καλυφθεί, σε ένα μήνα ,το χάσμα των συνολικών εισπράξεων το οποίο ανέρχεται σε 6533,4 εκ ευρώ. Το ίδιο μπορούμε να υποστηρίξουμε και για τις εισπράξεις από το ταξιδιωτικό συνάλλαγμα όπου το χάσμα που πρέπει να καλυφθεί είναι της τάξεως 1895,9 εκ ευρώ. Είναι δύσκολο να διαφύγει οποιαδήποτε ατεκμηρίωτη άποψη από την αδήριτη δύναμη των αριθμών. Οι σφοδροί πανηγυρισμοί για την αύξηση του ταξιδιωτικού συναλλάγματος δεν αντανακλούν την απλή αλήθεια των αριθμών αλλά κυρίως εξυπηρετούν πρωτίστως πολιτικούς λόγους.

Τούτο επιβεβαιώνεται και από την απροθυμία (;) να ασχοληθούν πρωτίστως οι ίδιοι που πανηγυρίζουν για την αύξηση του ταξιδιωτικών εισπράξεων και με την καταβαράθρωση των εισπράξεων από τις θαλάσσιες μεταφορές κατά 6124,1 εκ ευρώ (2008: 17623,6 εκ ευρώ , 2012: 11499,5 εκ ευρώ) οι  οποίες σημειωτέον αποτελούν περίπου το 90,0% των συνολικών εισπράξεων από μεταφορές. Μπορώ να σημειώσω στο σημείο αυτό ότι ο πρωταρχικός λόγος της παρατηρούμενης βελτίωσης των εισπράξεων του ταξιδιωτικού συναλλάγματος είναι οι αναταραχές στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ενώ η σημαντικότατη πτώση των εισπράξεων από τις μεταφορές οφείλεται στην τρομακτική ύφεση στην οποία έχει οδηγήσει την οικονομία της χώρας το ακολουθούμενο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής.

Σημαντικό αντισταθμιστικό ρόλο στη μείωση των εισπράξεων από τις υπηρεσίες , την περίοδο 2008-2013 α ’πεντάμηνο,  έπαιξαν και οι σαφώς μειωμένες πληρωμές όπως έχουμε ήδη αναφέρει. Οι πληρωμές σε ταξιδιωτικό συνάλλαγμα αλλά και οι μεταφορές μειώθηκαν σημαντικά. Οι έλληνες οι οποίοι δαπανούσαν το 2008 : 2679,1 εκ ευρώ σε ταξιδιωτικό συνάλλαγμα περιορίστηκαν το 2012 σε δαπάνη ύψους 1843,9 εκ ευρώ.

Όλα τα παραπάνω αναφερόμενα στοιχεία  δείχνουν με σφαιρικό τρόπο το τι συμβαίνει τα τελευταία 5,5 χρόνια στο ισοζύγιο υπηρεσιών της χώρας. Η αποσπασματική παρουσίαση των στοιχείων κρύβει την αλήθεια.