Ευρω-Αττίλας

ΕΛευθερη Λαικη Αντιστασιακη Συσπειρωση

Tου Λεωνίδα Βατικιώτη

Εφ. Πριν, 31.3.13

Νεκροθάφτης του κυπριακού τραπεζικού συστήματος αποδείχθηκαν οι έλληνες τραπεζίτες έχοντας το προνόμιο να είναι αυτοί που οδήγησαν της κυπριακές τράπεζες στην χρεοκοπία (βλέπε Βγενόπουλος) και ταυτόχρονα αυτοί που απέσπασαν ένα σημαντικό όφελος στο τέλος του δράματος, με την εξαγορά των υποκαταστημάτων τους στην Ελλάδα έναντι πινακίου φακής (βλέπε Σάλας).

Οι ευθύνες του Ανδρέα Βγενόπουλου για την χρεοκοπία της Λαϊκής δε, είναι τόσο βαριές που στο παραληρηματικό του μονόλογο, από την τηλεόραση του Σκάι, απέφυγε επιμελώς να αναφερθεί στις απώλειες που κατέγραψε η Λαϊκή από το πρόγραμμα ανταλλαγής των ελληνικών ομολόγων, ενώ παραδέχθηκε ότι η Λαϊκή αγόραζε ελληνικά ομόλογα την επίμαχη περίοδο, δηλαδή το 2009 και το 2010. Είναι η περίοδος που ξεφόρτωναν μαζικά τις τοποθετήσεις τους στα ελληνικά ομόλογα οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες που κατά μεγάλο μέρος τα κατείχαν.

Με την χρεοκοπία της Λαϊκής συμπληρώνεται ένα παζλ που ξεκίνησε να σχηματίζεται την εποχή που ο Γ. Παπακωνσταντίνου, ως υπουργός Οικονομικών του Γιώργου Παπανδρέου, διαβεβαίωνε ότι δεν θα γίνει κούρεμα των ελληνικών ομολόγων ή αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους και την ίδια ώρα οι ξένες τράπεζες πέταγαν από πάνω τους μαζικά τα ελληνικά ομόλογα, κι έτσι από 143 δισ. ευρώ που είχαν στα χαρτοφυλάκιά τους πριν το ξέσπασμα της κρίσης βρέθηκαν πριν το κούρεμα να έχουν μόνο 23 δισ. ευρώ. Μεγάλο μέρος αυτών των τοξικών ομολόγων κατέληξε στα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών που το 2010 και το 2011 (μεταξύ δηλαδή 31/12/2009 και 31/12/2011) αύξησαν την έκθεσή τους σε ελληνικά ομόλογα κατά 133,7% από 20,1 δισ. σε 46,9 δισ., στην Τράπεζα της Ελλάδας που από 3,5 δισ. ευρώ βρέθηκε με ομόλογα ύψους 7,5 δισ. (110%) και σε έλληνες ιδιώτες που από 2,2 δισ. ευρώ αύξησαν την έκθεσή τους σε 4,5 δισ. (120%). Η χρεοκοπία επομένως του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, που κατέγραψε ζημιές ύψους 4,5 δισ. ευρώ από την ανταλλαγή ελληνικών ομολόγων του Μαρτίου του 2012, είναι άμεσο αποτέλεσμα των παρασκηνιακών χειρισμών που έγιναν την προηγούμενη τετραετία με πρωταγωνιστές τους ξένους τραπεζίτες κι ενδιάμεσους έλληνες τραπεζίτες και πολιτικούς.

Το παζλ κλείνει δε με την εξαγορά από την Τράπεζα Πειραιώς των τριών κυπριακών τραπεζών (Λαϊκή, Κύπρου και Ελληνική) έναντι 524 εκ. ευρώ. Με αυτό τον τρόπο η Πειραιώς, σαν κοινός άρπαγας, διαμοιράζει τα ιμάτια του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, αξιοποιώντας την πρωτοφανή οικονομική καταστροφή που έπληξε την Κύπρο ως μια χρυσή ευκαιρία για να επεκτείνει το δίκτυο των καταστημάτων της και να αναδειχθεί με άνεση ως τον τρίτο μεγαλύτερο τραπεζικό όμιλο της Ελλάδας. Έτσι, προστίθεται και μια νέα λαμπρή σελίδα στο βιβλίο των οικονομικών εγκλημάτων που διενεργούνται μπροστά στα μάτια μας και σε πραγματικό χρόνο με τα οποία ο καπιταλισμός ξεπερνάει την κρίση του φορτώνοντας τα βάρη της στους εργαζόμενους.

Τα χειρότερα για τους Κύπριους αρχίζουν τώρα, μιλώντας πάντα για την τρέχουσα φάση της κρίσης καθώς αντιλαϊκά μέτρα είχαν αρχίσει να εφαρμόζονται από πέρυσι, επί κυβέρνησης ΑΚΕΛ και προεδρίας Δ. Χριστόφια. Στην απόφαση του Συμβουλίου υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης γίνεται σαφής αναφορά για την υπογραφή Μνημονίου που θα συνοδεύσει τα 10 δισ. ευρώ του δανείου. Οι όροι του έχουν ήδη τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων με την Τρόικα που έχει εγκατασταθεί στο νησί. Ο κλοιός δε αναμένεται να σφίξει ακόμη περισσότερο τις αμέσως επόμενες μέρες που αναμένεται να φθάσει στο νησί και η Ομάδα Εργασίας (Τασκ Φορς) η οποία θα αναλάβει έργο κατοχικής διοίκησης. Τα μέτρα που αναμένεται να απαιτήσει η Τρόικα θα περιλαμβάνουν, σύμφωνα με δημοσιεύματα, νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις και επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων. Πρόκειται για μέτρα που θα επιδεινώσουν απότομα το βιοτικό επίπεδο δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων, που στο εξής και χάριν της ΕΕ η ζωή τους όλο και περισσότερο θα μοιάζει με την ζωή των τουρκοκυπρίων στα κατεχόμενα εδάφη. Κι αυτό άλλωστε είναι το ζητούμενο εκ μέρους της Γερμανίας που ηγείται με προκλητικό μάλιστα τρόπο, χωρίς καν να κρατάει τα προσχήματα, την επίθεση απέναντι στην Κύπρο.

Η δήλωση δε του γερμανού υπουργού Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σχετικά με την οργή των Κυπρίων ότι “θα τους περάσει” είναι δηλωτική του μίσους που εκθρέφεται απέναντι στις νότιες χώρες και τώρα την Κύπρο. Όσο για τα υπόλοιπα, ότι στο στόχαστρο βρίσκεται το υπερδιογκωμένο χρηματοπιστωτικό σύστημα αποτελούν φθηνές δικαιολογίες. Γιατί, η λαίλαπα που απειλεί την Κύπρο και θα εκφραστεί με μια θεαματική πτώση του ΑΕΠ (ακόμη και 20%) δεν θα προέλθει μόνο από την βίαιη συρρίκνωση του τραπεζικού κλάδου απ΄ όπου προέρχεται το 42% του ΑΕΠ. Μαζί με τις τράπεζες θα πληγούν και όλες οι παραγωγικές δραστηριότητες στην Κύπρο λόγω του προφανούς γεγονότος ότι στις τράπεζες είχαν κατατεθειμένα τα ρευστά διαθέσιμα τους. Η τελευταία απόφαση για συμψηφισμό των δανείων με τις καταθέσεις που θα έχει ως αποτέλεσμα να κουρευτούν μόνο τα υπόλοιπα, αποτρέπει τα χειρότερα. Το πλήγμα όμως που θα υποστούν όλοι οι κλάδοι της οικονομίας, από τη στιγμή που συνετρίβη το νευραλγικό τους κέντρο, ο χρηματοπιστωτικός  τομέας, θα είναι συντριπτικό και χωρίς προηγούμενο. Η ανεργία δε, θα ανέβει σε πρωτοφανή ύψη για το νησί, καθώς ειδικά από τον χρηματοπιστωτικό τομέα αναμένεται να καταργηθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης και ανάλογων αποδοχών.

Η οργή του Τέταρτου Ράιχ απέναντι στην Κύπρο οφείλεται στην υποχώρηση που υποχρεώθηκε να κάνει το Βερολίνο μετά το όχι της Κυπριακής Βουλής, όταν αναγκάστηκε να αποσύρει την πρόταση για κατάσχεση μέρους ακόμη κι εκείνων των καταθέσεων που είναι κάτω από 100.000 ευρώ. Αυτό είναι το πιο υλικό όφελος που άφησε πίσω του το ανολοκλήρωτο όχι των Κυπρίων. Αν αντίθετα η κυπριακή Βουλή επεδείκνυε την οσφυοκαμψία και την δουλικότητα που έχουν επιδείξει όλα αυτά τα χρόνια ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑΟΣ και ΔΗΜΑΡ, ικανοποιώντας κάθε απαίτηση των πιστωτών, και ψήφιζε την πρώτη απόφαση του Γιούρογκρουπ, τότε θα θεωρούταν δεδομένο πλέον ότι ως επενδύσεις δεν αντιμετωπίζονται μόνο οι καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ αλλά όλες οι καταθέσεις από το πρώτο κιόλας ευρώ.

Η αναδίπλωση ωστόσο των Γερμανών δεν θα πρέπει να θεωρείται και οριστική. Το νέο δόγμα που εισήγαγαν ότι δεν παρέχεται καμιά ασφάλεια στις καταθέσεις αποτελεί ένα τεράστιο ποιοτικό άλμα, ενδεικτικό του αρπακτικού και τζογαδόρικου χαρακτήρα του σύγχρονου καπιταλισμού που αναδύεται μέσα από την τρέχουσα κρίση και μάλιστα σε αντιστοιχία με την εξάλειψη και των τελευταίων προστατευτικών αλυσίδων για τους εργαζόμενους. Στην διάθεση του κεφαλαίου πλέον τίθενται μισθοί και σχέσεις εργασίας, στη διάθεση του κεφαλαίου τίθενται και τα τραπεζικά βιβλιάρια.

Η Γερμανία αμφισβητώντας την “ιερότητα” των τραπεζικών καταθέσεων, ακριβώς ένα χρόνο μετά την κατάργηση του “ταμπού” των κρατικών ομολόγων, βελτιώνει αισθητά την θέση της στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου ανταγωνισμού. “Όπως εδώ και χρόνια έχουν δείξει οικονομολόγοι, πρέπει να βρεθεί μια λύση για τα υψηλά επιτόκια που καταβάλλουν οι χώρες του νότου”, έγραφε στην Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν την Παρασκευή 29 Μαρτίου ο Γκι Βέρχοφσταντ, πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου. Και συνέχιζε στο άρθρο του με τίτλο “Αποφεύγοντας την επόμενη Κύπρο”: “Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζητούμε σοβαρές διαρθρωτικές προσαρμογές σε αυτές τις χώρες όταν δισ. ευρώ κάθε χρόνο πληρώνονται σε επιτόκια αντί να επενδυθούν στην οικονομική μεγέθυνση.

Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν μπορεί να συνεχίσει να προσποιείται στο εκλογικό της σώμα στη Γερμανία ότι το ευρώ πρόκειται να επιβιώσει όταν καταβάλλονται τόσο υψηλά επιτόκια”. Βγάζοντας επομένως νοκ άουτ η Γερμανία τον τραπεζικό τομέα της Κύπρου και πολύ σύντομα το χρηματοπιστωτικό σύστημα όλων των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, εξάλειψε τους βασικότερους ανταγωνιστές της στην προσέλκυση επενδύσεων, μια και στο εξής το δίλλημα δεν θα είναι χαμηλά επιτόκια της Γερμανίας ή υψηλά των νοτίων χωρών (όπου το Τέταρτο Ράιχ ηττόταν κατά κράτος), αλλά ασφαλείς καταθέσεις στη Γερμανία και τα κράτη δορυφόρους της ή επισφαλείς στις νότιες μεσογειακές χώρες.

Το σημαντικότερο δίδαγμα από την εν εξελίξει κυπριακή κρίση ωστόσο αφορά τον θανάσιμο κίνδυνο που αποτελεί η ΕΕ και πιο άμεσα η ευρωζώνη όχι μόνο για τα κοινωνικά αλλά και για τα κυριαρχικά δικαιώματα των λαών. Το τελεσίγραφο του Μάριο Ντράγκι προς την κυπριακή ηγεσία “ή συμφωνείτε ή το πρωί της Τρίτης σταματάω την υποστήριξη στις τράπεζες σας, κλείνοντας την στρόφιγγα της ρευστότητας” έφερε στην επιφάνεια τα μέσα που έχει στη διάθεσή της η ευρωζώνη για να εκβιάζει και να επιβάλλει τη δική της θέληση και αντιλαϊκές πολιτικές. Επομένως, ανατροπή των Μνημονίων και της πολιτικής λιτότητας και πολύ περισσότερο αμφισβήτηση και διαγραφή του χρέους εντός του ευρώ, είναι αδιανόητη. Όποιος δε πολιτικός χώρος αρνείται να εξάγει το σχετικό συμπέρασμα ή εξακολουθεί να δηλώνει, ακόμη και τώρα, πως είναι ένα στοίχημα ανοιχτό απλώς εθελοτυφλεί, ακυρώνοντας ωστόσο από τώρα τον όποιο ριζοσπαστισμό του.

Σε αυτό το πλαίσιο, μήνυμα ελπίδας αποτέλεσε η προσαρμογή που ήδη ενσωμάτωσε στην πολιτική του γραμμή ο ΣΥΡΙΖΑ κι έγινε γνωστή με ανακοίνωση του Γιώργου Σταθάκη, επικεφαλής του τομέα ανάπτυξης, την Παρασκευή 29 Μαρτίου ο οποίος έσπευσε να διορθώσει τη θέση του κόμματος “καμιά θυσία για το ευρώ” συμπληρώνοντας τη φράση “και καμιά αυταπάτη για την δραχμή”… Το έλαβαν το μήνυμα…