The D-day...

sofokleous10

Tα μεσάνυχτα της Κυριακής, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών, με βάση τα οποία υποθετικά κερδίζουν οι αντίθετες του μνημονίου δυνάμεις, οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωζώνης αποφασίζουν να θέσουν σε λειτουργία το σχέδιο που έχουν προετοιμάσει...

“Στην Ευρώπη φαίνεται να προετοιμάζεται μία επανάσταση εκ των άνω, με τη βοήθεια της κρίσης χρέους και του παραδειγματικού βιασμού της Ελλάδας - ο οποίος προκαλεί τρόμο και πανικό στους Ευρωπαίους Πολίτες, οι οποίοι θέλουν φυσικά να αποφύγουν τα δεινά των Ελλήνων. Εξυφαίνεται λοιπόν ένα πραξικόπημα - όπως αποκαλούνται πολύ σωστά οι «επαναστάσεις» της μειοψηφίας και οι δικτατορίες που συνήθως εγκαθιστούν.

Ειδικότερα, δεν φαίνεται να ευρίσκεται «προ των πυλών» η δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, όπως θα μπορούσε καλοπροαίρετα να υποθέσει κανείς - ακούγοντας τα περί δημοσιονομικής και πολιτικής ένωσης που συζητούνται στο Ευρωκοινοβούλιο.

  Αντίθετα, φαίνεται να προωθείται η εκ των άνω πραξικοπηματική κατασκευή μίας ιδιόμορφης «Ευρωσοβιετικής Ένωσης», υπό την απολυταρχική επίβλεψη της πρωσικής Γερμανίας και την σκιώδη επικυριαρχία των Η.Π.Α. – μία πιθανότητα, η οποία επεξηγεί κάπως καλύτερα την ανεμπόδιστη εισβολή του ΔΝΤ στις χώρες της Ευρωζώνης, μετά το γκρέμισμα του προστατευτικού τείχους, την είσοδο του Ελληνικού Δούρειου Ίππου και την, δυστυχώς σχεδιαζόμενη, θυσία της Ιφιγένειας.

Οφείλουμε λοιπόν να είμαστε πολύ προσεκτικοί, εάν θέλουμε να αποφύγουμε το ρόλο της Ιφιγένειας - για τον οποίο μας προορίζουν οι μελλοντικοί δυνάστες της Ευρώπης. Κυρίως βέβαια επειδή, όπως φαίνεται, η «νέα τάξη πραγμάτων» έχει αποφασίσει είτε την πλήρη υποδούλωση της Ελλάδας, εάν εκλεγεί το λόμπυ του μνημονίου, είτε την εκδίωξη της από την Ευρωζώνη, εάν εκλεγούν οι αντίθετες δυνάμεις - με απώτερο στόχο την πλήρη υποταγή των υπολοίπων κρατών, λαμβάνοντας ταυτόχρονα όλα τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας.

Ολοκληρώνοντας, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι, ο φόβος ενός σεισμού με απρόβλεπτα αποτελέσματα, σε μια περιοχή που δεν έχει συμβεί ποτέ (όπως η έξοδος μίας χώρας από το ευρώ), προκαλεί μεγαλύτερο πανικό, από το ίδιο το γεγονός – ενώ μετά το σεισμό, αφενός μεν γίνονται γνωστές οι συνέπειες του, αφετέρου συνηθίζεται. Στα πλαίσια αυτά η Ευρωζώνη, με στόχο την εκτόνωση της κρίσης (το άνοιγμα του καπακιού της κατσαρόλας με το νερό που βράζει, προτού εκραγεί), φαίνεται να σχεδιάζει την έξοδο μίας οποιασδήποτε χώρας από το κοινό νόμισμα – με την Ελλάδα να αποτελεί την πρώτη υποψήφια”.

Ανάλυση

Ή Ισλανδία, λόγω μεγέθους, υψηλού πολιτιστικού επιπέδου και αδιάφορης γεωπολιτικής θέσης, δεν διαθέτει στρατό, ναυτικό ή πολεμική αεροπορία - μόνο μία μικρή αστυνομική δύναμη για ώρα ανάγκης, την οποία η κυβέρνηση της ήθελε να καταργήσει στις αρχές του 2009. Εκείνη ακριβώς την εποχή όμως το μικρό νησιωτικό κράτος πλήγηκε από τη χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία ξέσπασε με όλη την καταστροφική της δύναμη.

Η περιορισμένη αστυνομική δύναμη της Ισλανδίας ήταν λοιπόν η μοναδική ομάδα, η οποία θα μπορούσε να προστατέψει την κυβέρνηση της χώρας από το λαό της, εάν αυτός απειλούσε να την λυντσάρει - γεγονός που σημαίνει ότι η κυβέρνηση, από τη μία ημέρα στην άλλη, αντιμετώπιζε ως εχθρούς τους ίδιους τους Πολίτες της.

Αφού τώρα η αστυνομία κατάφερε να διασώσει τον τότε πρωθυπουργό από το αυτοκίνητο του, τον οποίο απειλούσε ένα συγκεντρωμένο πλήθος με λυντσάρισμα, ο πολιτικός συνειδητοποίησε για πρώτη φορά πόσο μισητός ήταν στον ίδιο του το λαό - κάτι που είναι πολύ πιθανόν να συμβεί σύντομα σε αρκετούς άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, όταν ξεσπάσει ο προβλεπόμενος Αρμαγεδδώνας: μαζικές χρεοκοπίες τραπεζών, κραχ χρηματιστηρίων, ύφεση, κρατικοποίηση πολλών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και υπερπληθωρισμός – με το οριστικό τέλος του κοινωνικού κράτους.

Ελάχιστοι ίσως μπορούν να φανταστούν τι ακριβώς θα προκαλέσει η ριζική μείωση των συντάξεων, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, των δαπανών για την παιδεία, για την υγεία και για την ασφάλεια. Εν τούτοις, η εικόνα σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι παρόμοια και σχεδόν ολοκάθαρη: στην Ελλάδα οι Πολίτες εξοπλίζονται, στην Αυστρία οι αστυνομικοί πηγαίνουν με τη συγκοινωνία στους τόπους εγκλήματος, το Βέλγιο είναι ακυβέρνητο, στην Ολλανδία δεν υπάρχουν αρκετά νοσοκομειακά αυτοκίνητα, λόγω έλλειψης χρημάτων, ενώ ακόμη και το Βερολίνο περιόρισε τις θέσεις εργασίας στο δημόσιο, απολύοντας 2.629 άτομα.

Είναι προφανές λοιπόν ότι, ολόκληρη σχεδόν η Ευρώπη έχει προσβληθεί από μία εξαιρετικά επικίνδυνη «γάγγραινα» - ενώ η μοναδική υγιής χώρα, η Γερμανία, δεν φαίνεται να θέλει να υποβληθεί σε μία εγχείρηση, η οποία θα θεραπεύσει μεν όλες τις άλλες χώρες, αλλά θα αφήσει και την ίδια μη αρτιμελή.

Είναι όμως η Γερμανία πράγματι αρτιμελής και, το σημαντικότερο, θα μπορούσε να εγκαταλείψει μόνη της την Ευρωζώνη, χωρίς να καταστραφεί, εάν βέβαια υποθέσουμε ότι θα το ήθελε; Είναι μία κρίσιμη ερώτηση την οποία θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε επιγραμματικά στη συνέχεια - διευρύνοντας την ανάλυση μας στα υπόλοιπα μέτωπα της μάχης της Ευρώπης και ολοκληρώνοντας με την περιγραφή της Ημέρας Δέλτα: της ελεγχόμενης πυρηνικής έκρηξης δηλαδή, με «σημείο τήξης» την Ελλάδα.

Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Ο μεγαλύτερος επενδυτής στην παγκόσμια αγορά ομολόγων, η Pimco, έχει πουλήσει σχεδόν το σύνολο των γερμανικών ομολόγων δημοσίου, τα οποία είχε στην ιδιοκτησία της - προφανώς δε όλα τα υπόλοιπα, τα οποία είχε αγοράσει από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κατά την άποψη της Pimco, η Γερμανία απειλείται από τα πακέτα σωτηρίας εκατοντάδων δις €, καθώς επίσης από άλλα ρίσκα - γεγονός που δεν συμβαδίζει με τα κριτήρια ποιότητας και ασφάλειας των τοποθετήσεων της επενδυτικής εταιρείας (θυγατρικής της γερμανικής Allianz – κάτι από το οποίο συμπεραίνεται ότι, πράγματι τα χρήματα δεν έχουν πατρίδα).

Περαιτέρω, ακόμη και στην περίπτωση που η Γερμανία θα εγκατέλειπε την Ευρωζώνη, ένα «θεμιτό σενάριο» για όλα τα κράτη-μέλη σήμερα, η κατάσταση της δεν θα μπορούσε να διορθωθεί - ενώ κατά πολλούς θα ήταν πολύ πιο επικίνδυνη από τη σημερινή.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις του κέντρου μελετών ευρωπαϊκών πολιτικών (CEPS), το γερμανικό κράτος, οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις του έχουν απαιτήσεις απέναντι στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης ύψους 2 τρις € - ίσες δηλαδή με το 80% του ΑΕΠ της Γερμανίας. Επί πλέον αυτών, οι απαιτήσεις της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας απέναντι στην ΕΚΤ (Target II) ήταν 699 δις €, με ημερομηνία καταγραφής τα τέλη Μαΐου - ενώ προστίθενται μηνιαία 50 έως 100 δις €. Τέλος, η συμμετοχή της Γερμανίας στα πακέτα στήριξης (28%) είναι ήδη αρκετά μεγάλη.

Ουσιαστικά λοιπόν, οι γερμανικές εξαγωγές εξοφλούνται με γερμανικά δάνεια - γεγονός που σημαίνει ότι, η χώρα είναι εγκλωβισμένη σε μία θανατηφόρα παγίδα, αφού απειλείται ταυτόχρονα από δύο μεγάλους κινδύνους: από την απώλεια των πάσης φύσεως δανείων της και από την κατάρρευση των εξαγωγών της (το 75% κατευθύνεται εντός της Ευρώπης).

Εάν τώρα η Γερμανία εγκατέλειπε την Ευρωζώνη, θα έχανε τουλάχιστον ένα μέρος των δανείων της - ενδεχομένως δε το σύνολο αφού, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών του Μονάχου, "Εάν η Γερμανία εξέλθει, τότε παρανομεί απέναντι στη σύμβαση της Ευρωζώνης, οπότε δεν μπορεί να εγείρει κανενός είδους απαιτήσεις".

Εν τούτοις, όλα τα παραπάνω θεωρούνται από πολλούς αμελητέα, συγκρινόμενα με το πρόβλημα των τραπεζών, με το οποίο η Γερμανία θα ερχόταν αντιμέτωπη. Η απώλεια των χορηγήσεων τους θα απαιτούσε εκατοντάδες δις € για αποσβέσεις και για διορθώσεις της αξίας των περιουσιακών τους στοιχείων (ομόλογα κλπ.), τα οποία θα ήταν αδύνατον να διαθέσουν οι τράπεζες - οπότε θα έπρεπε να επέμβει το δημόσιο, κρατικοποιώντας τες.

Τα ποσά αυτά θα επιβάρυναν προφανώς τον προϋπολογισμό της Γερμανίας (όπως συμβαίνει σήμερα στην Ισπανία, στην Ιρλανδία κλπ.), με αποτέλεσμα τη ραγδαία αύξηση του δημοσίου χρέους της, σε επίπεδα που θα ξεπερνούσαν ίσως το 120% του ΑΕΠ της - γεγονός που, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες (ανατίμηση του νομίσματος, ραγδαία πτώση των εξαγωγών κλπ.)  θα την οδηγούσε αναμφίβολα στη χρεοκοπία.

Η ΙΣΠΑΝΙΑ

Μετά από μία βραχυπρόθεσμη φάση ευφορίας, οι αγορές κατανόησαν γρήγορα την απύθμενη ανοησία των πακέτων διάσωσης της Ισπανίας. Ειδικότερα η ΕΚΤ, με τον τριετή δανεισμό των εμπορικών τραπεζών, τον οποίο αποφάσισε το Δεκέμβριο και το Φεβρουάριο, βοήθησε τις τράπεζες της Ισπανίας (της Ιταλίας κλπ.) να αγοράσουν ομόλογα του δημοσίου της χώρας τους - έτσι ώστε να μπορέσει να διευκολυνθεί το κράτος.

Πρόσφατα τώρα, η Ευρωζώνη ενέκρινε τη δανειοδότηση της Ισπανίας με 100 δις €, για να μπορέσει η χώρα να διασώσει τις τράπεζες της – οι οποίες προηγουμένως διέσωσαν το ισπανικό δημόσιο. Στις χρηματαγορές, οι δύο αυτές ενέργειες παρομοιάζονται με δύο μεθυσμένους σε μία ταβέρνα, οι οποίοι στηρίζουν ο ένας τον άλλο για να μην πέσουν και οι δύο μαζί.

Αμέσως μετά οι αγορές, οι οποίες διαπίστωσαν ότι, η προθυμία της Γερμανίας να εγκρίνει τα 100 δις € οφείλετο στα δάνεια των τραπεζών της στις ισπανικές τράπεζες (περί τα 145 δις €), αύξησαν τα επιτόκια δανεισμού της Ισπανίας στο 7% - εν μέσω ύφεσης και ανεργίας, η οποία πλησιάζει το 30%.

Είναι λοιπόν θέμα χρόνου να οδηγηθεί τελικά η Ισπανία στο «μηχανισμό διάσωσης» (Τρόικα) - πόσο μάλλον αφού, σύμφωνα με την JP Morgan, οι ανάγκες δανεισμού της είναι της τάξης των 350 δις € έως και το 2014. Εάν δε προσθέσει κανείς τα 100 δις €, τα οποία της έχουν ήδη δοθεί, τότε τα κεφάλαια του μηχανισμού (ESM) έχουν ήδη εξαντληθεί - ενώ ενδεχομένως υπάρχει μία ακόμη μικρή θέση κάτω από την «ομπρέλα προστασίας», η οποία χωράει μόνο την Κύπρο.

Το πρόβλημα βέβαια δεν είναι μόνο το μέγεθος του νέου μηχανισμού (ESM), αλλά και η δομή του - επειδή για όλες τις χώρες που ευρίσκονται εντός του, εγγυώνται όλες όσες είναι εκτός. Όταν λοιπόν η Ισπανία μπαίνει κάτω από την «ομπρέλα», συμβαίνουν ταυτόχρονα δύο πράγματα:

Οι συνολικές εγγυήσεις εκτοξεύονται στα ύψη, ενώ παράλληλα μειώνονται οι χώρες, οι οποίες τις παρέχουν. Επομένως, δεν μπορεί να επιλύσει κανείς το πρόβλημα αυξάνοντας ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε νεοεισερχόμενης χώρας τα διαθέσιμα ποσά, αφού ταυτόχρονα μειώνονται οι εγγυητές – οι οποίοι εγγυητές, αργά ή γρήγορα, λόγω ακριβώς των αυξημένων εγγυήσεων που αναλαμβάνουν για τις άλλες χώρες, υποτιμούνται από τις εταιρείες αξιολόγησης και γίνονται οι ίδιοι υποψήφιοι για το μηχανισμό: ένας φαύλος κύκλος και μία παγίδα, η οποία μοιάζει με το χορό του Ζαλόγγου.

Η ΙΤΑΛΙΑ

Όπως αναφέραμε προηγουμένως, η Ισπανία χωράει κάτω από την ομπρέλα προστασίας - ενώ μένει μία ακόμη θέση για την Κύπρο. Η Ιταλία όμως δεν χωράει σε καμία περίπτωση, οπότε δεν μπορεί να περιμένει ευρωπαϊκή λύση στα προβλήματα της. Με τα επιτόκια των δεκαετών ομολόγων της να πλησιάζουν το 7%, με δημόσιο χρέος που ξεπερνάει το 120% του ΑΕΠ της και με μία διαρθρωτική ύφεση, η οποία είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπισθεί, η Ιταλία είναι μάλλον αδύνατον να διατηρήσει τη συμμετοχή της στην Ευρωζώνη.

Αυτό που χρειάζεται απαραίτητα η Ιταλία είναι τα Ευρωομόλογα - δηλαδή, τη μείωση του κόστους χρηματοδότησης της, με τη βοήθεια της έκδοσης κοινών ομολόγων, για τα οποία θα εγγυόταν όλες οι χώρες της Ευρωζώνης, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται με χαμηλότερα επιτόκια. Ενδεχομένως δε μία μικρή διαγραφή του δημοσίου χρέους της (επί πλέον), καθώς επίσης μία στρατηγική για την καλυτέρευση της ανταγωνιστικότητας της.

Δυστυχώς για την Ιταλία ο διορισμένος πρωθυπουργός της, παρά την αρχική ευφορία, δεν κατάφερε να εφαρμόσει αυτά που είχε ανακοινώσει, όπως για παράδειγμα τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις - πιθανόν επειδή δεν είχε την απαιτούμενη πολιτική ισχύ. Εν τούτοις, το πρόβλημα της Ιταλίας δεν είναι ο πρωθυπουργός της, αλλά η ελλιπής προετοιμασία πριν από την είσοδο της στην Ευρωζώνη, εντός της οποίας δεν κατάφερε, όπως και η Ελλάδα, να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητα της.

Σύμφωνα τώρα με την JP Morgan, η Ιταλία θα χρειαστεί έως και το 2014 το ποσόν των 670 δις €, το οποίο θα πρέπει να δανεισθεί από τις αγορές. Επομένως, η Ιταλία και η Ισπανία θα χρειαστούν μαζί περί το 1 τρις € από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης, αφού δεν θα είναι δυνατόν να απευθυνθούν στις αγορές - πόσο μάλλον όταν τα επιτόκια δανεισμού θα ξεπεράσουν σύντομα το 7% και για τις δύο χώρες.

Για να γίνει εφικτό όμως κάτι τέτοιο, το ποσόν του μηχανισμού θα έπρεπε να διπλασιαστεί, με το μεγαλύτερο μέρος του να επιβαρύνει τη Γερμανία και τη Γαλλία - γεγονός που εύλογα θεωρείται ως αυτοκτονία για τις δύο αυτές χώρες και ιδιαίτερα για τη Γαλλία, η οικονομική κατάσταση της οποίας είναι πάρα πού προβληματική.

Αυτό που απομένει λοιπόν στην Ιταλία η οποία, σε αντίθεση με την Ισπανία, παρά το ότι έχει υψηλό δημόσιο χρέος, δεν έχει μεγάλα ελλείμματα στους προϋπολογισμούς της (οπότε δεν της είναι απαραίτητος ο νέος δανεισμός, γεγονός που την καθιστά σχετικά ανεξάρτητη από τις αγορές), δεν είναι άλλο από την έξοδο της από την Ευρωζώνη - κάτι που, σε συνδυασμό με ένα μικρό PSI, θα τη βοηθούσε να βγει πρώτη από την κρίση, πριν ακόμη η κατάσταση επιδεινωθεί από το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Αυστρία κλπ.

Μία τέτοια κίνηση όμως εκ μέρους της Ιταλίας θα ήταν καταστροφική για την υπόλοιπη Ευρωζώνη - αφού, αμέσως μετά, ένα μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος (31,3 τρις €) θα ήταν αντιμέτωπο με το χάος. Μεταξύ άλλων, το δημόσιο χρέος της Γερμανίας και της Γαλλίας θα εκτοξευόταν στα ύψη, επειδή θα έπρεπε να ανακεφαλαιοποιηθεί μία σειρά τραπεζών, οι οποίες θα απειλούταν με χρεοκοπία - ενώ θα υπήρχαν επί πλέον ζημίες, προερχόμενες από το ευρωπαϊκό σύστημα διακανονισμού πληρωμών (Target II).

Συμπερασματικά λοιπόν, η έξοδος της Ιταλίας από την Ευρωζώνη θα ήταν εξαιρετικά ωφέλιμη για την ίδια, αλλά απολύτως καταστροφική για όλες τις υπόλοιπες χώρες - ειδικά για τις μεγαλύτερες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία. Το γεγονός αυτό είναι προφανώς γνωστό στο γαλλογερμανικό άξονα, ο οποίος κατανοεί ότι, είναι απόλυτα εκβιάσιμος από την Ιταλία - οπότε υποχρεωμένος να συμβιβαστεί με όλες τις απαιτήσεις της.

Η ΦΙΛΑΝΔΙΑ

Σύμφωνα με πολλούς η κρίση χρέους της Ευρωζώνης θα φτάσει στο ανώτατο σημείο της, υποχωρώντας μετά, όταν κάποια χώρα αποφασίσει να εγκαταλείψει το κοινό νόμισμα - γεγονός στο οποίο ίσως να οφείλονται οι συνεχείς πιέσεις εναντίον της χώρας μας, καθώς επίσης τα διάφορα μνημόνια που της επιβάλλονται από τη Γερμανία, παρά το ότι είναι εμφανές πως την οδηγούν στην καταστροφή.

Κάτι τέτοιο όμως οφείλει να συμβεί πριν είναι ακόμη πολύ αργά - αφού είναι προφανές ότι, η Ιταλία δεν θα συνεχίσει να δανείζει την Ισπανία με 3% επιτόκιο, όταν η ίδια δανείζεται με 6,5%, ενώ εγγυάται επί πλέον για το 22% του πακέτου στήριξης. Με δεδομένο δε το ότι, η έξοδος της Ιταλίας θα προκαλούσε ένα τεράστιο χάος σε όλο τον πλανήτη, θεωρείται προτιμότερη η έξοδος οποιασδήποτε άλλης μικρότερης χώρας, αφού πιστεύεται πως κάτι τέτοιο θα συνέβαλλε στην εκτόνωση της κρίσης.

Επειδή τώρα δεν είναι εύκολο να πειστεί η Ελλάδα να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη, παρά τις συντονισμένες προσπάθειες τηςΓερμανίας, των οπαδών της κεντρικά κατευθυνόμενης οικονομίας και του αγγλοσαξονικού μετώπου (άρθρο μας), η Φιλανδία θεωρείται ως ο ιδανικότερος υποψήφιος - επειδή είναι μία μικρή χώρα με ισχυρή οικονομία, για την οποία η έξοδος θα ήταν μάλλον ωφέλιμη (κρίνοντας από το παράδειγμα της Εσθονίας, η οικονομία της οποίας αναπτύχθηκε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την κατάργηση του ρουβλιού).

Περαιτέρω, το εθνικιστικό κόμμα της Φιλανδίας απαιτεί ήδη την έξοδο από το ευρώ - ενώ η χώρα ζητάει εγγυήσεις από την Ισπανία, όπως ακριβώς και από την Ελλάδα προηγουμένως. Εάν λοιπόν η Ισπανία δεν δώσει εγγυήσεις, η Φιλανδία δεν θα συμφωνήσει και πιθανότατα θα προτιμήσει να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη – πόσο μάλλον μετά την πρόσφατη υποτίμηση των Ολλανδικών τραπεζών, η οποία για τη Φιλανδία ήταν ένα καμπανάκι κινδύνου.

Όταν όμως η πόρτα της εξόδου ανοίξει για πρώτη φορά, τότε θα είναι πιο εύκολο να ακολουθήσουν και άλλες χώρες - στην αρχή οι μικρότερες και μετά οι μεγαλύτερες αφού, με εξαίρεση τη Γερμανία, κανένας δεν φαίνεται να επιθυμεί τη δεύτερη λύση (πολιτική και δημοσιονομική ένωση, η οποία προϋποθέτει την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας). Όπως έχουμε όμως τονίσει πολλές φορές, οι αγορές απαιτούν είτε τη διάλυση της Ευρωζώνης, είτε την πολιτική ένωση της - ενώ θα επιμένουν μέχρι τελικής πτώσης.

Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ

Αν και δεν φαίνεται να δίνει κανένας την απαιτούμενη σημασία στις χώρες της Α. Ευρώπης, οι οποίες μαστίζονται από την κρίση σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, εάν θα συνειδητοποιούσε ότι, πολλές τράπεζες της δυτικής Ευρώπης είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένες εκεί (κυρίως οι Αυστριακές), θα καταλάβαινε ότι τα προβλήματα μπορούν να μεταφερθούν εύκολα.

Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα και τις τράπεζες της, οι οποίες δραστηριοποιούνται στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία, στην Τουρκία και αλλού, τυχόν ενδυνάμωση των προβλημάτων μας θα μπορούσε να προκαλέσει μία μεγάλη έκρηξη στην περιοχή, ανυπολόγιστων διαστάσεων - με πρώτο υποψήφιο θύμα την ίδια την Αυστρία, μέσα από τις τράπεζες της, οι οποίες διατηρούν αρκετά υποκαταστήματα στην περιοχή.

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΞΟΔΟΥ

Ως «Ημέρα Δέλτα», η οποία ορίζεται από την μία ελεγχόμενη πυρηνική έκρηξη, όπως φαίνεται να είναι η προσχεδιασμένη έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη (η Φιλανδία ανήκει μάλλον στο σχέδιο Β), τοποθετείται η ημερομηνία των ελληνικών εκλογών – με το σενάριο να έχει ως εξής:

Όπως έχουμε αναφέρει, το αμερικανικό χρηματιστήριο έστειλε στις εισηγμένες επιχειρήσεις του S&P500 ένα πληροφοριακό γράμμα (newsletter) με την ένδειξη «άκρως εμπιστευτικό» και με τον τίτλο «Η διάλυση της Ευρωζώνης».

Στο γράμμα αυτό επισυνάπτεται ένα ερωτηματολόγιο, σχετικό με την προετοιμασία των επιχειρήσεων για μία τέτοια περίπτωση - για το ποια συμβόλαια υφίστανται με τους προμηθευτές τους και σε ποιο νόμισμα, για το ποιοι τραπεζικοί λογαριασμοί υπάρχουν, για το εάν οι τράπεζες αυτές κινδυνεύουν, σε περίπτωση διάλυσης της Ευρωζώνης κοκ. Η ενέργεια αυτή χαρακτηρίστηκε εντελώς ασυνήθιστη από τις διοικήσεις των μεγαλύτερων επιχειρήσεων του πλανήτη – οι οποίες όμως έχουν τεθεί σε κατάσταση συναγερμού, εν όψει των ελληνικών εκλογών!

Παράλληλα, όλοι οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωζώνης είναι αποφασισμένοι, όπως λέγεται, να μην ανεχθούν έναν ενδεχόμενο «εκβιασμό» εκ μέρους των αντιμνημονιακών κομμάτων της Ελλάδας - τα οποία πιθανόν να εκλεγούν την Κυριακή.

Έχουν συμφωνήσει λοιπόν για τη διεξαγωγή μίας τηλεδιάσκεψης, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή το βράδυ, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των ελληνικών εκλογών – έτσι ώστε να λάβουν τις απαραίτητες αποφάσεις, πριν ακόμη ανοίξουν οι αγορές στο Τόκυο.  Ανάλογες προετοιμασίες κάνουν και οι κεντρικές τράπεζες της Δύσης, οι οποίες προσπαθούν να προβλέψουν όλα όσα θα μπορούσαν να συμβούν – με πρώτη από όλες την ΕΚΤ.

Ως υψηλότερο ρίσκο θεωρείται η εκροή μεγάλων ποσών κεφαλαίων από τις τράπεζες της Ελλάδας, των χωρών του Ευρωπαϊκού νότου ή όποιων άλλων χωρών της Ευρωζώνης - γεγονός που, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα μπορούσε να συμβεί ακόμη και τη νύχτα προς τη Δευτέρα, με τη βοήθεια του internet banking. Η λύση είναι η επιβολή διασυνοριακών και λοιπών ελέγχων, όσον αφορά της διακίνηση των κεφαλαίων, έτσι ώστε να προστατευθεί το σύστημα από τυχόν επιπλοκές – επιθέσεις εναντίον των τραπεζών (bank run), κατάρρευση χρηματιστηρίων κλπ.

Στο παραπάνω πλαίσιο λοιπόν, τα μεσάνυχτα της Κυριακής, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών, με βάση τα οποία υποθετικά κερδίζουν οι αντίθετες του μνημονίου πολιτικές δυνάμεις, οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωζώνης αποφασίζουν να θέσουν σε λειτουργία το σχέδιο που έχουν προετοιμάσει – κυρίως όταν διαπιστώνουν τη ραγδαία πτώση του ευρώ στις αγορές της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, οι οποίες έχουν ήδη ανοίξει.

Έτσι υπενθυμίζουν στο εξιλαστήριο θύμα ή/και πειραματόζωο, στην Ελλάδα δηλαδή, τις υποχρεώσεις της απέναντι στις συμβάσεις που έχουν υπογραφεί, ενώ παράλληλα διαβεβαιώνουν με όλα τα μέσα που διαθέτουν τις αγορές, οι οποίες έχουν ανοίξει με έντονα πτωτικές τάσεις ότι, θα κάνουν ότι μπορούν για να διατηρήσουν τη σταθερότητα της Ευρωζώνης.

Εν τούτοις οι αγορές, οι οποίες έχουν χάσει προ πολλού την εμπιστοσύνη τους στον περιπλανώμενο Ευρωθίασο, καταρρέουν απότομα – με τα επιτόκια για τα ομόλογα της Ισπανίας και της Ιταλίας να εκτοξεύονται στα ύψη. Η ΕΚΤ όμως, η οποία ήταν προετοιμασμένη για κάτι τέτοιο, σε συνεργασία με τη Fed και κάποιες άλλες κεντρικές τράπεζες, αρχίζει να αγοράζει μαζικά ομόλογα των δύο αυτών χωρών, οπότε σταθεροποιεί τις αποδόσεις τους (επιτόκια) κάτω από το απειλητικό 7%.

Παράλληλα, οι εμπορικές τράπεζες επεμβαίνουν στα χρηματιστήρια με μεγάλες εντολές αγορών - έτσι ώστε να ανακόψουν την πτωτική πορεία των μετοχών παγκοσμίως. Το ίδιο απόγευμα εισέρχονται στη μάχη και οι μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τουS&P500, επίσης με μεγάλες εντολές αγοράς μετοχών – ενέργειες που συνεχίζονται από της ιαπωνικές εταιρείες, μετά τα μεσάνυχτα.

Από την άλλη πλευρά όμως έχουν ξεκινήσει οι επιθέσεις εναντίον των τραπεζών από Έλληνες καταθέτες, οι οποίοι φοβούνται την επιστροφή στη δραχμή και τη χρεοκοπία της πατρίδας τους – πόσο μάλλον όταν ανακοινώνεται η προσφυγή της Κύπρου στο μηχανισμό στήριξης, η οποία το αποφασίζει βιαστικά, φοβούμενη τις παρενέργειες της Ελλάδας και το αντίστοιχο αίτημα της Ισπανίας.

Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα τα νέα κάνουν το γύρο της Ευρώπης – με αποτέλεσμα να αδειάσουν τα μηχανήματα ανάληψης (ΑΤΜ) πολλών τραπεζών σε όλες τις χώρες. Εν τούτοις, η ΕΚΤ είναι πολύ καλά προετοιμασμένη και οι τράπεζες ανταπεξέρχονται με την αυξημένη ζήτηση μετρητών, χωρίς να δημιουργηθεί πανικός στους Έλληνες και στους υπόλοιπους Ευρωπαίους πολίτες – οπότε η ηρεμία επιστρέφει, αν και οι πολίτες παραμένουν έντονα επιφυλακτικοί.

Μία εβδομάδα αργότερα, κατά τη σύσκεψη κορυφής, οι Ευρωπαίοι ανακοινώνουν στην νέα Ελληνική κυβέρνηση ότι, θα υπάρξει με κάποια χαλάρωση των μέτρων, υπό την προϋπόθεση να υπογραφεί η βασική συμφωνία (μνημόνιο ΙΙ, δανειακή σύμβαση) ως έχει. Η Ελληνική κυβέρνηση όμως, αποφασισμένη να τηρήσει τις δεσμεύσεις της απέναντι στους ψηφοφόρους της, δεν το αποδέχεται και επιστρέφει πίσω στη χώρα της.

Αμέσως μετά την αναχώρηση των Ελλήνων ο πρόεδρος της ΕΚΤ απαιτεί τη συμφωνία των υπολοίπων κυβερνήσεων της Ευρωζώνης σε μέτρα στήριξης του Ευρώ – υπό την απειλή να ανακοινώσει το κλείσιμο τραπεζών και χρηματιστηρίων για μερικές ημέρες, εάν δεν αποφασίσουν αμέσως. Κατά τον ίδιο, οι χώρες πρέπει να εγγυηθούν η μία τα δάνεια της άλλης, χωρίς καμία επιφύλαξη και περιορισμό, έτσι ώστε να μη χάσουν την πρόσβαση στις αγορές η Ιταλία και η Ισπανία.

Στη συνέχεια, αφού οι προσχεδιασμένες φυσικά προτάσεις του προέδρου της ΕΚΤ γίνονται ομόφωνα αποδεκτές, η ΕΚΤ αποφασίζει να σταματήσει αμέσως την τροφοδοσία της Ελλάδας με χρήματα – έτσι ώστε να την υποχρεώσει να υιοθετήσει τη δραχμή, οπότε να παραβεί de facto τους κανόνες της Ευρωζώνης και να αποβληθεί.

Οι αγορές καταρρέουν ακόμη μία φορά, παρά τις συντονισμένες προσπάθειες όλης της δύσης – κάτι που έχει προβλεφθεί, στα πλαίσια μίας ελεγχόμενης χρηματοπιστωτικής πυρηνικής έκρηξης, η οποία όμως πιστεύεται ότι τελικά θα εκτονώσει και θα επιλύσει ριζικά τη δυτική κρίση χρέους, πριν ακόμη οξυνθεί σε σημείο που δεν θα μπορεί πλέον να ελεγχθεί.

Έτσι λοιπόν, όταν ο καινούργιος πρωθυπουργός της Ελλάδας επισκέπτεται ξανά τις Βρυξέλλες για τη συμμετοχή του σε μία έκτακτη σύσκεψη, οι υπόλοιποι ηγέτες της Ευρωζώνης του ανακοινώνουν ότι, τα κοινοβούλια των χωρών τους δεν συμφωνούν με την περαιτέρω στήριξη της Ελλάδας, έτσι όπως αυτός την επιθυμεί. Ο Έλληνας πρωθυπουργός όμως, θεωρώντας ότι παίζεται ένα παιχνίδι, όπου ο ίδιος συνεχίζει να έχει τα καλύτερα χαρτιά, παραμένει ανένδοτος.

Το ίδιο βράδυ η Ευρωζώνη ανακοινώνει τη δημιουργία ενός κοινού τραπεζικού συστήματος, την εγγύηση όλων των καταθέσεων και την εισαγωγή των βραχυπρόθεσμων ευρωομολόγων (Euro-Bonds) – ενώ η ΕΚΤ την τρίτη ποσοτική διευκόλυνση κατά 500 δις € (τριετής δανεισμός των τραπεζών) και τη μείωση του βασικού επιτοκίου στο 0,5%.

Παράλληλα, ανακοινώνεται το σταμάτημα της συμφωνίας στήριξης της Ελλάδας, καθώς επίσης η έξοδος της από την Ευρωζώνη, εάν τυχόν υιοθετήσει τα δραχμή – κάτι που δεν μπορεί πλέον να αποκλεισθεί, αφού έχει αποφασιστεί ομόφωνα να διακοπεί εντελώς η τροφοδοσία της με χρήματα.

Στο τέλος της σύσκεψης, η Γερμανίδα καγκελάριος ανακοινώνει επίσημα, με ένα «μειλίχιο» χαμόγελο πως η Ελλάδα αποτελεί μία ιδιάζουσα και μοναδική περίπτωση - ενώ οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης εξετάζουν πλέον πολύ σοβαρά τη δημοσιονομική και πολιτική ένωση τους.

Επίσης ότι, η ΕΚΤ εγγυάται για όλες τις καταθέσεις των Πολιτών των χωρών-μελών της ζώνης (7,6 τρις €), ότι κανένας δεν πρέπει να φοβάται για τα χρήματα του, ότι η Τρόικα είναι προετοιμασμένη για την απώλεια των δανείων της Ελλάδας (225 δις €), ότι επιτρέπει την παραμονή της Ελλάδας στην ΕΕ και, τέλος, ότι είναι έτοιμη να την βοηθήσει να ανταπεξέλθει με τα προβλήματα της – αρκεί να αποφασίσει να εγκαταλείψει με τη θέληση της το κοινό νόμισμα (δεν υπάρχει άλλος τρόπος).

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Όπως φαίνεται από τη ανάλυση των προβλημάτων της Ευρωζώνης, καθώς επίσης από το φανταστικό σενάριο της εξόδου της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα, οφείλουμε να είμαστε υπομονετικοί, πάρα πολύ προσεκτικοί και σταθερά άφοβοι στιςεπιλογές μας – γνωρίζοντας όμως όλους τους κινδύνους και παραμένοντας προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα.

Δυστυχώς, οι κυβερνήσεις των τελευταίων τριάντα ετών μας οδήγησαν σε ένα δύσκολο, στενό και δύσβατο μονοπάτι, το οποίο ευρίσκεται στην άκρη του γκρεμού – με έναν θανατηφόρο κίνδυνο να χάσουμε ανά πάσα στιγμή, με το παραμικρό λανθασμένο βήμα, το έδαφος κάτω από τα πόδια μας.

Απαιτείται λοιπόν σταθερή θέληση και μία απίστευτα μεγάλη ψυχραιμία, καθώς επίσης η γνώση ότι, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την πατρίδα μας δεν είναι οι επιλογή μας στις εκλογές, αλλά η τεράστια εκροή των καταθέσεων και ιδιαίτερα η μαζική επίθεση (bank run) εναντίον των τραπεζών - αμέσως μετά τις πιέσεις που θα ασκήσει στη νέα κυβέρνηση μας η Γερμανία, είτε για την πλήρη υποταγή της στο μνημόνιο (εάν εκλεγούν μνημονιακά κόμματα), είτε για την εθελούσια επιστροφή μας στη δραχμή (εάν εκλεγεί η αντίθετη τάση).

Κατά την υποκειμενική μας άποψη, η μοναδική λύση είναι η άρνηση της λήψης των υπολοίπων δόσεων του δανείου (δεν πρέπει να παίρνει ποτέ κανείς δάνεια, τα οποία γνωρίζει εκ των προτέρων ότι δεν μπορεί να εξοφλήσει), χωρίς να προβούμε σε αντιευρωπαϊκές ενέργειες (εκτύπωση εθνικού νομίσματος κλπ.), με την παθητική αποδοχή μίας πιθανής χρεοκοπίας εντός της Ευρωζώνης – μία εξαιρετικά επώδυνη διαδικασία, η οποία όμως είναι σήμερα (στο παρελθόν είχαμε απείρως περισσότερες και πολύ λιγότερο επώδυνες λύσεις) κατά πολύ προτιμότερη, από κάθε άλλη.

Παράλληλα, απαιτείται η άμεση επιβολή περιορισμών στις αναλήψεις από τις ελληνικές τράπεζες για μερικούς μήνες, ο διασυνοριακός έλεγχος των κινήσεων των κεφαλαίων, η αλληλεγγύη μεταξύ των Ελλήνων, καθώς επίσης μία σταθερή αμυντική πολιτική καθυστερήσεων, από οποιαδήποτε κυβέρνηση εκλεγεί – έτσι ώστε να προηγηθούν οι ενέργειες εκ μέρους της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Φιλανδίας ή οποιασδήποτε άλλης χώρας, η οποία θα θελήσει και θα μπορέσει να εγκαταλείψει πρώτη την Ευρωζώνη.

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)