Η Ελλάδα επιστρέφει σε ένα δρόμο χωρίς μέλλον

sofokleous10

Οι κρίσιμες ελληνικές εκλογές που προκάλεσαν μια σχεδόν υπαρξιακή αγωνία σε Ελλάδα – πρωτίστως στο ελληνικό κατεστημένο και τα μεγάλα συμφέροντα – και Ευρώπη ολοκληρώθηκαν με την φιλομνημονιακή Νέα Δημοκρατία να υπερισχύει του ΣΥΡΙΖΑ με βραχεία κεφαλή τριών ποσοστιαίων μονάδων. Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες και οι Έλληνες επιχειρηματίες που φοβούνταν το ‘ατύχημα’ μιας ελληνικής εξόδου σε περίπτωση νίκης του ΣΥΡΙΖΑ και καταγγελίας του μνημονίου ανακουφίστηκαν και τώρα προσπαθούν να παραβλέψουν ότι στην πραγματικότητα το εκλογικό αποτέλεσμα μας γυρνάει σε ένα μη βιώσιμο στάτους κβο.

Είναι ενδιαφέρον επίσης ότι το μόνο πράγμα στο οποίο κατάφεραν να συμφωνήσουν οι επικεφαλής των βασικών ελληνικών κομμάτων τη Δευτέρα είναι πως η Ελλάδα πρέπει να σχηματίσει άμεσα κυβέρνηση. Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή σε σχέση με τις εκλογές της 6ης Μαΐου, όπου τα κόμματα ενδιαφέρονταν πιο πολύ για το πώς θα διαφυλάξουν τα στενά πολιτικά τους συμφέροντα παρά το εθνικό. Να θυμηθούμε ότι τότε η Νέα Δημοκρατία είχε κρατήσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης μόνο για 6 ώρες και πως ο ΣΥΡΙΖΑ επιδίωξε εμφανώς τις δεύτερες εκλογές.  

Αυτή η αλλαγή στη συμπεριφορά των πολιτικών κομμάτων οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα στο ότι η πολιτική αστάθεια της περιόδου ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις επιδείνωσε κι άλλο την ήδη ασφυκτική κατάσταση της Ελλάδας και υποχρέωσε τα πολιτικά να αρχίσουν – επιτέλους… – να συνειδητοποιούν τα αδιέξοδα. Το κράτος έχει κάνει στάση πληρωμών σε όλους τους προμηθευτές του  – μόνο οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι πληρώνονται – κι αυτό συνεπάγεται τη βύθιση της χώρας σε μια κατάσταση – κυριολεκτικά – έκτακτης ανάγκης που έγινε ιδιαίτερα εμφανής τις τελευταίες εβδομάδες πριν τις δεύτερες εκλογές. Στο μέτωπο της υγείας, τα νοσοκομεία ανέφεραν ελλείψεις σε βασικές προμήθειες όπως γάντια και σύριγγες, ο ΕΟΠΠΥ δεν είχε χρηματοδότηση με αποτέλεσμα οι φαρμακοποιοί να έχουν αναστείλει τη χορήγηση φαρμάκων στους ασφαλισμένους του και οι γιατροί να αποχωρούν από αυτόν, και οι άρρωστοι, ιδίως οι πάσχοντες από σοβαρές παθήσεις, να ζουν μικρές οδύσσειες για να βρουν τα φάρμακα τους. Στο μέτωπο της ενέργειας η ΔΕΗ ζητούσε  έκτακτο δάνειο για την αποτροπή ενός μπλακάουτ και η ΔΕΠΑ εξέφραζε τις ανησυχίες της ότι δεν θα μπορούσε να πληρώσει τους προμηθευτές της. Στο μέτωπο των ξένων επενδύσεων, οι αποχωρήσεις συνεχίστηκαν με αμείωτο ρυθμό, με τελευταίες μόλις δυο μέρες πριν τις εκλογές τη δρομολόγηση της αποχώρησης της Credit Agricole από την  Εμπορική Τράπεζα και της Carrefour από την Carrefour-Μαρινόπουλος. Τέλος, στο μέτωπο της επιβίωσης, οι άνεργοι είχαν ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο, 400.00 εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα δεν πληρώνονταν, η εγκληματικότητα, διάχυτη πλέον παντού, σάρωνε τον φοβισμένο κόσμο και προσέθετε σχεδόν καθημερινά κι άλλους νεκρούς στους ατελείωτους καταλόγους των απελπισμένων αυτοχείρων της κρίσης, ενώ οι φασιστικές ομάδες πολλαπλασίαζαν τα τυφλά χτυπήματα εναντίον των ξένων και δεν απέφυγαν ούτε κάποιες μικρές ‘επιδείξεις’ στην τηλεόραση…

Τέλος πάντων, με βάση τις μέχρι χτες βράδυ πληροφορίες, το θέμα της νέας κυβέρνησης φαίνεται ότι έκλεισε. Θα είναι τρικομματική, αποτελούμενη από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, με τη ΝΔ να ορίζει ουσιαστικά τους υπουργούς, να περιλαμβάνει κάποια ανεξάρτητα πρόσωπα που στηρίζουν οι άλλοι δύο εταίροι και με στόχο της να παραμείνει στην εξουσία ως το 2014. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δηλώσει από την Κυριακή ότι θα είναι αντιπολίτευση και κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει γι’ αυτό. Ουσιαστικά η συγκυρία ευνοεί την παραμονή του στην αντιπολίτευση όπου μπορεί να προσελκύσει νέους ψηφοφόρους με τη σκληρή ρητορική του ενάντια στις πολιτικές λιτότητας για όσον καιρό η νέα τρικομματική κυβέρνηση θα προσπαθεί να συμμορφωθεί με τους όρους της ελληνικής διάσωσης. Αυτό μπορεί να του εξασφαλίσει τη νίκη στις επόμενες εκλογές όταν η σημερινή κυβέρνηση θα έχει καταρρεύσει υπό την αδυναμία επίτευξης των στόχων του μνημονίου.

Από την επόμενη μέρα του σχηματισμού της κυβέρνησης συνασπισμού, δηλαδή μάλλον από αύριο, θα αρχίσει η πραγματικά σκληρή δουλειά. Η νέα κυβέρνηση σύντομα θα δεχτεί την επίσκεψη των αντιπροσώπων της τρόικας που θα έλθουν να αξιολογήσουν την πρόοδο που έχει γίνει και να συντάξουν την τριμηνιαία έκθεσή τους. Υποτίθεται επίσης ότι στη συνάντηση αυτή η Ελλάδα θα πρέπει να προτείνει στην τρόικα μέτρα μείωσης δαπανών 11 δις ευρώ προκειμένου να πιάσει τους στόχους της δεύτερης ελληνικής διάσωσης.

Η τρίτη μεγάλη εκκρεμότητα αφορά την επαναδιαπραγμάτευση του δεύτερου ελληνικού μνημονίου. Υπό τις πιέσεις της ανοδικής εκλογικής δυναμικής του Αλέξη Τσίπρα, η Νέα Δημοκρατία υποσχέθηκε κατά την προεκλογική περίοδο ότι θα επαναδιαπραγματευθεί  τους όρους της ελληνικής διάσωσης με τους Ευρωπαίους αλλά δεν θα μπορέσει να κάνει πολλά πράγματα. Αν κρίνουμε από τις δηλώσεις των Ευρωπαίων, το πιο πιθανό είναι πως θα χαλαρώσουν ελαφρώς οι δημοσιονομικοί στόχοι της Ελλάδας, πιθανότατα με επιμήκυνση του χρονοδιαγράμματος για την εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος κατά δύο χρόνια και πως θα ληφθούν κάποια – όχι τίποτα αξιοσημείωτο – μέτρα που θα επιχειρήσουν να στηρίξουν την ανάπτυξη. Ακόμα όμως κι αν χαλαρώσουν κάπως οι όροι της ελληνικής διάσωσης, δεν συντρέχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση συνασπισμού ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ θα καταφέρει να εφαρμόσει το μνημόνιο με όλη αυτή την κόπωση από τη λιτότητα που σαρώνει την ελληνική κοινωνία.

Κατά συνέπεια η Ελλάδα θα παραμείνει παγιδευμένη στο καθοδικό σπιράλ της λιτότητας και της ύφεσης. Καθώς η κυβέρνηση θα υποχρεώνεται να υιοθετήσει περαιτέρω μέτρα λιτότητας, θα αυξάνονται οι κοινωνικές αντιδράσεις και η αντίθεση κάποιων βουλευτών στα μέτρα μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση της κυβέρνησης ως τα τέλη του χρόνου. Θα λέγαμε ότι η  Ελλάδα έχει εισέλθει σε μια νέα περίοδο που χαρακτηρίζεται από αυτό το κύκλο των εκλογών, της περαιτέρω λιτότητας, των κοινωνικών αναταραχών και των νέων εκλογών. Όλο και πιο πιεσμένοι από τα μέτρα λιτότητας οι Έλληνες στο τέλος θα επιλέξουν μια κυβέρνηση έτοιμη να δει εναλλακτικές λύσεις στο σημερινό δρόμο της λιτότητας, της ύφεσης και των διασώσεων και θα επιλέξουν να βγουν από την Ευρωζώνη.

Μαριάννα Τόλια