Δημοσιεύουμε ένα ενδιαφέρον άρθρο του Κώστα Λαμπρόπουλο από τη Red Line που αναφέρεται στη συναλλαγματική ισοτιμία και ανάπτυξη και σε γενικές γραμμές υποστηρίζει ότι, οι υποτιμήσεις νομισμάτων λειτουργούν αρνητικά για την οικονομική ανάπτυξη. Ο κ. Λαμπρόπουλος κάνει λάθος, όπως σύντομα στο τέλος του άρθρου αναδεικνύουμε με συγκεκριμένα παραδείγματα. Θεωρούμε όμως υποχρεώσή μας να δημοσιεύσουμε ένα τέτοιο άρθρο για λόγους δεοντολογίας και με δεδομένο ότι ο κ. Λαμπρόπουλος δεν εντάσσεται φυσικά στον κύκλο των “συμμοριτών του ευρώ” που βιάζουν τη χώρα ψεκάζοντας τον ελληνικό λαό με ψέματα, στρεβλώσεις και τρόμο. Διαφωνούμε με τον κ. Λαμπρόπουλο αλλά θεωρούμε υποχρέωσή μας να παραθέσουμε την άποψή του, σε αντίθεση με τη μεταχείριση των δικών μας απόψεων από τα κατοχικά ΜΜΕ.
ΟΔΟΣ ΔΡΑΧΜΗΣ
Κώστας Λαμπρόπουλος
Απαξάπαντες, δηλαδή οι επί τούτου συνασπισμένοι αριστεροί, δεξιοί και κεντρώοι, οπαδοί της δραχμικής επιστροφής ισχυρίζονται ότι η νομισματική υποτίμηση (από 25% Κατσανέβας & Καραμολέγκος[i] μέχρι 50% Λαπαβίτσας, Μαργιόλης & Γαβριηλίδης[ii]) που θα ακολουθήσει την αποκατάσταση της εθνικής νομισματικής κυριαρχίας καθώς και η παράλληλη πληθωριστική χρηματοδότηση (υποσχετικές, έκδοση νέου χρήματος, κ.ο.κ.) της δημιουργίας 400.000 περίπου θέσεων απασχόλησης στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα θα πυροδοτήσουν μια ελκυόμενη από την αύξηση της εσωτερικής και εξωτερικής ζήτησης αναπτυξιακή δυναμική (από +4% έως 7% του ΑΕΠ) που θα ωθήσει σχεδόν αστραπιαία (σε 1 χρόνο και κάτι μήνες) την κατεστραμμένη οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης.
Το παρόν άρθρο θα επιχειρήσει να καταγράψει τη σχέση που εμπειρικά διαπιστώνεται ότι υπάρχει μεταξύ της συναλλαγματικής πολιτικής και της ανάπτυξης.Το Γράφημα που ακολουθεί παρουσιάζει την εξέλιξη της συναλλαγματικής ισοτιμίας του Ευρώ την τελευταία δεκαετία έναντι τριών εθνικών νομισμάτων: του αμερικανικού Δολαρίου, της βρετανικής Στερλίνας και της δανικής Κορώνας. Ως έτος βάσης ορίζεται το τελευταίο προ κρίσης έτος, δηλαδή το 2007.
Από το Γράφημα προκύπτει ότι τα τρία αυτά εθνικά νομίσματα κατά τη διάρκεια της περιόδου που ξεκίνησε με την κρίση του 2008-9 έχουν μέχρι σήμερα ακολουθήσει διαφορετικές συναλλαγματικές πορείες έναντι του Ευρώ:
1. η δανική Κορώνα βρίσκεται σε σχέση απειροελάχιστα κυμαινόμενης και πρακτικά διαχρονικά σταθερής ισοτιμίας ως προς το Ευρώ,
2. η βρετανική Στερλίνα κινείται κατά μήκος μιας υποτιμητικής διαχρονικής τάσης ως προς το Ευρώ,
3. το αμερικανικό δολάριο κινείται κατά μήκος μιας ανατιμητικής διαχρονικής τάσης ως προς το Ευρώ.
Ας υπενθυμίσουμε τώρα ποιες είναι οι αναπτυξιακές επιδόσεις των αντίστοιχων «εθνικών» οικονομιών:
Δανία
Στη Δανία η συναλλαγματική σταθερότητα έναντι του Ευρώ συνδυάζεται με ήπια ανάπτυξη κυκλικού χαρακτήρα, δηλαδή διαδοχή υφέσεων και ανακάμψεων γύρω από μια μακροπρόθεσμη θετική τάση διαχρονικής μεταβολής του προϊόντος. Ο ρυθμός ανάπτυξης κινείται στη ζώνη μεταξύ 0% και +1%.
Ηνωμένο Βασίλειο
Στο Ηνωμένο Βασίλειο η συναλλαγματική υποτίμηση έναντι του Ευρώ συνδυάζεται μετά την ταχύτατη ανάκαμψη από την ύφεση του 2009, με νέα ήπια ύφεση το 2012 καιμε επακόλουθη κυκλικού χαρακτήρα σταθεροποίηση του ρυθμού ανάπτυξης, όπως και στη Δανία, στη ζώνη μεταξύ 0% και +1%.
ΗΠΑ
Την έκπληξη σημειώνει ο υπερατλαντικός γίγαντας, οι ΗΠΑ: η συναλλαγματική ανατίμηση του Δολαρίου έναντι του Ευρώ συνδυάζεται με ισχυρή ανάπτυξη σαφώς κυκλικού χαρακτήρα με τη διαδοχή υφέσεων και ανακάμψεων γύρω από μια μακροπρόθεσμη θετική τάση διαχρονικής μεταβολής του προϊόντος μεγάλου εύρους(+1%<δgdp<+5%).
Γενικό συμπεράσματα
Διαπιστώνεται ότι κάθε δυνατή εναλλακτική συναλλαγματική πολιτική (σταθερότητα, υποτίμηση, ανατίμηση εθνικού νομίσματος) είναι κατ΄ αρχάς και κατ’ αρχήν συμβατή με την οικονομική ανάπτυξη η οποία, ωστόσο, προσλαμβάνει πλέον σαφή κυκλικό χαρακτήρα.Τη μεγάλη, ωστόσο, έκπληξη σημειώνουν οι ΗΠΑ: μετά την ύφεση του 2008-9 η ισχυρότερη σε όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες ανάπτυξη σημειώνεται με την παράλληλη άσκηση ανατιμητικής συναλλαγματικής πολιτικής!
Οι εμπειρικές αυτές διαπιστώσεις καταρρίπτουν πλήρως το Πρώτο Νομισματικό Αξίωμα των οπαδών της δραχμικής επιστροφής ότι η νομισματική υποτίμηση είναι μονόδρομος, εκ των ουκ άνευ, για τη μετάθεση της ελληνικής οικονομίας σε αναπτυξιακή ή -έστω- αναπτυξιακότερη τροχιά.Μεταξύ της συναλλαγματικής ισοτιμίας και της ανάπτυξης μεσολαβούν πάρα πολύ παράγοντες που επιδρούν θετικά και αρνητικά. Ένας από τους πλέον σημαντικούς εξ αυτών ονομάζεται «επένδυση» και ένας, επίσης, σπουδαίος που αφορά ειδικά τις εξαγωγές ονομάζεται «αγορά αγοραστών».
Αντί, λοιπόν, οι οπαδοί της δραχμικής επιστροφής να αυτοεγκλωβίζονται και να καταναλώνονται σε επαναληπτικές υποτιμητικές νομισματικές λιτανείες υπέρ τις δραχμικής ανάπτυξης θα τους παρακαλούσα να επικέντρωναν την προσοχή τους πρωτίστως στον κύριο τελεστή της ανάπτυξης αλλά και της τεχνολογικής προόδου που, φυσικά, είναι οι επενδύσεις και δευτερευόντως στην ελαστικότητα των εξαγωγών ως προς την τιμή τους σε μεγάλες αγορές αγοραστών όπως είναι οι αγορές της Δυτικής Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής.
Ειδικό συμπέρασμα για την Ελλάδα
Επ’ ευκαιρία μάλλον θα ήταν χρήσιμο να επισημανθεί ότι η ανατίμηση του αμερικανικού δολαρίου έναντι του Ευρώ είναι συμμετρικά και υποτίμηση του Ευρώ έναντι του αμερικανικού δολαρίου.
Συγκεκριμένα, μεταξύ 2014 και 2016, το Ευρώ υποτιμήθηκε κατά 16,7% έναντι του αμερικανικού δολαρίου. Το μέγεθος της υποτίμησης αποτελεί πάνω από το μισό της δραχμικής υποτίμησης που εκτιμούν αναπτυξιακά αναγκαία οι κ.κ. Κατσανέβας & Καραμολέγκος[i] (25%) και περίπου το μισό της κατώτερης (30%) ή το 1/3 της ανώτερης (50%) δραχμικής υποτίμησης που εκτιμούν αναπτυξιακά αναγκαία οι κ.κ. Λαπαβίτσας, Μαργιόλης & Γαβριηλίδης[ii]
Το δολάριο αποτελεί το νόμισμα τιμολόγησης του 66,7% των ελληνικών εξαγωγών εκτός ΕΕ. Στη δε κατηγορία «πετρελαίου, προϊόντων πετρελαίου και συναφών προϊόντων» το δολάριο ως νόμισμα συναλλαγών ανεβαίνει στο 92,9% των εξαγωγών αυτής της κατηγορίας[iii].
Το 2016 οι ελληνικές εξαγωγές εκτός ΕΕ ανήλθαν περίπου στο 44% του συνόλου τους. Συνεπώς, το 30% περίπου των συνολικών ελληνικών εξαγωγών αποτιμάται και διακανονίζεται σε δολάρια. Επομένως, η υποτίμηση του Ευρώ έναντι του αμερικανικού δολαρίου θα έπρεπε -σύμφωνα με τους οπαδούς της δραχμικής υποτίμησης-να έχει τα ανάλογα αυξητικά αποτελέσματα επ’ αυτών. Αλλά, δυστυχώς, δεν φαίνεται -τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως και μέχρι σήμερα- να είχε.
Συγκεκριμένα, η εξέλιξη των ελληνικών εξαγωγών την τελευταία τετραετία ήταν η ακόλουθη:
Ελληνικές εξαγωγές, 2013-2016, € εκατ.
Έτος 2013 2014 2015 2016
Εξαγωγές αγαθών 26.895,60 26.788,00 24.787,20 24.486,70
Εξαγωγές αγαθών 26.895,60 26.788,00 24.787,20 24.486,70
Το 2015 οι εξαγωγές ήταν στάσιμες έναντι του 2014 και το 2016 οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά -1,2% έναντι του 2015.
Το συμπέρασμαπου προκύπτει είναι, φυσικά, ότι η νομισματική υποτίμηση δεν είναι εξ ορισμού η παντός τόπου και καιρού Πανάκεια για την ανάπτυξη.
Τέλος, καταρρίπτεται -παρεμπιπτόντως- και το Δεύτερο Νομισματικό Αξίωμα των οπαδών της δραχμικής επιστροφής ότι εντός της Ευρωζώνης δεν είναι δυνατή η άσκηση πολιτικής νομισματικής υποτίμησης.
Κατσανέβας [201601] Θ., Πρόγραμμα συντεταγμένης μετάβασης στη δραχμή – ισοτιμία με το ευρώ – τι θα συμβεί με τα δάνεια, http://www.freepen.gr/2016/01/blog-post_948.html
[1]Lapavitsas C., Mariolis Th., Gavrielidis C. [201701] Eurozone failure, German policies, and a new path for Greece policy, analysis and proposals, Rosa-Luxemburg-Stiftung, https://www.rosalux.de/publication/43011/eurozone-failure-german-policies-and-a-new-path-for-greece.html
Και ο σύντομος δικός μας σχολιασμός στο άρθρο του Κώστα Λαμπρόπουλου
Η οικονομική ιστορία καταδεικνύει χωρίς αμφιβολία ότι, οι ελεγχόμενες υποτιμήσεις ή διολισθήσεις νομισμάτων οδηγούν σε ανάκαμψη. Η Κίνα έχει πετύχει το σημερινό οικονομικό της θαύμα με κεντρικό μοχλό το υποτιμημένο εθνικό της νόμισμα, το γουάν. Οι αλματωδώς αναπτυσσόμενες χώρες σε Ασία και Αφρική κάνουν το ίδιο. Η Ελλάδα σημείωσε αλματώδη οικονομική ανάπτυξη όταν το 1953, ο τότε συντηρητικός Σπύρος Μαρκεζίνη, με τις συμβουλές του σοφού οικονομολόγου Ξενοφώντα Ζολώτα, υποτίμησε τη δραχμή έναντι του δολαρίου κατά 50%.
Το ΑΕΠ της Ρωσίας αυξήθηκε κατά 40% την πενταετία μετά την κατάρρευση κατά 75% που σημείωσε το ρούβλι το 1998. Η οικονομία της Νότιας Κορέας σημείωσε ανάπτυξη 30% την πενταετία μετά την πτώση κατά 45% που σημείωσε το γουόν το 1997.
Μεγάλος αριθμός διαπρεπών διεθνών οικονομολόγων όπως οι Πολ κρούγκμαν, Χάνς Βέρνερ Ζιν, Τζάβατι Γκός, Ίσιγκ, Φέλσταίν, Μάγερ, Μαρτσέλο ντε Κέκο, Στίγκλιτζ και άλλοι έχουν υποστηρίξει με στοιχεία ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί σημαντικά ή και αλματωδώς με συντεταγμένη έξοσο απο το ευρώ και ελεγχόμενη υποτίμηση του εθνικού της νομίσματος σε επίπεδα του 25%.
Ο Αντριου Κένιγκχαμ της Capital Economics θεωρεί «σχεδόν βέβαιο» ότι θα υπάρξει περίοδος ταχύτατης ανάπτυξης και ανάκαμψης της απασχόλησης στην Ελλάδα σε μια τέτοια περίπτωση. Εξάλλου, ακόμη κι αν η Ελλάδα εγκαταλείψει το ευρώ, μάλλον θα παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οπότε θα εξακολουθήσει να λαμβάνει ευρωπαϊκά κονδύλια. Το σημαντικότερο, όμως, είναι πως θα επιταχύνει την ανάκαμψη η διαφορά ανάμεσα στην τρέχουσα και τη δυνητική ανάπτυξη, το γνωστό ως «παραγωγικό κενό», που όσο μεγαλύτερο είναι, τόσο ισχυρότερη είναι η ανάκαμψη. Το παραγωγικό κενό της Ελλάδας είναι τεράστιο, της τάξης του 13% σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
Οδός Δραχμής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου