taxheaven
10.2 Η υποβολή της δήλωσης Φ.Ε.Φ.Π. σε 4-6 βήματα
10.3 Υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα στη δήλωση.
10.4 Πίνακας 1- Στοιχεία Φορολογούμενου. Τι πρέπει να προσέξω.
10.5 Φορολογικός εκπρόσωπος για τους κατοίκους εξωτερικού.
11. Κοινή δήλωση? Τι σημαίνουν οι παρακάτω Κωδικοί 319 -320 στη φετινή δήλωση και γιατί ξαναπροστέθηκε ο κωδικός 320 για τη σύζυγο;
12. Τα τεκμήρια για τους κατοίκους εξωτερικού. Παραδείγματα.
13. Πως υπολογίζεται ο φόρος στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης.
14. Πως υπολογίζεται ο φόρος στο εισόδημα από ατομική άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας.
15. Ενσωμάτωση της εισφοράς αλληλεγγύης στον ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 – νέα κλίμακα-ισχύει από 1.1.2016.
16. Εισόδημα από κεφάλαιο ( η 3η πηγή - άρθρα 35-40).
17. Εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου (η 4η πηγή - άρθρα 41-43).
18. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο που δεν έχει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα (φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού).
19. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος που περιλαμβάνεται στα μη συνεργάσιμα κράτη.
20. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ).
21. Μερίσματα από ελληνικές επιχειρήσεις, τόκοι ημεδαπής, δικαιώματα και υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων, που εισπράττουν φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού.
22. Ορισμένες απαλλαγές (βλ. και ΠΟΛ.1032/26.1.2015).
23. Θέματα συμβάσεων αποφυγής της διπλής φορολογίας του εισοδήματος.
24. Κάτοικοι εξωτερικού με δραστηριότητα στην Ελλάδα
Στα δύο προηγούμενα άρθρα μας που φιλοξενεί ο έγκριτος κόμβος tax heaven, αναδείξαμε με τα χρήσιμα σχόλια και τεκμηριωμένες τοποθετήσεις των συναδέλφων, το κρίσιμο ζήτημα των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν πολλοί συμπολίτες μας τους οποίους η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό, μεταβάλλοντας παράλληλα την φορολογική τους κατοικία και επισημάναμε τα παραγγελλόμενα προς την Φορολογική Διοίκηση από τις δύο σημαντικές αποφάσεις του Ανωτάτου Διοικητικού Δικαστηρίου (ΣτΕ 1445/2016 και ΣτΕ 1215/2017), αφού ανέτρεψαν τα δεδομένα όχι μόνο για την αλλαγή της φορολογικής κατοικίας, (σήμερα με βάση τα ισχύοντα είναι απαγορευτική η αλλαγή στο μητρώο λόγω εγκατάστασης στο εξωτερικό του ενός συζύγου), αλλά ανοίγουν παράλληλα το δρόμο της νομοθετικής ρύθμισης για χωριστές δηλώσεις των συζύγων με διαφορετική φορολογική κατοικία.
Με βάση τα ισχύοντα σήμερα σε περίπτωση έγγαμης σχέσης, θα πρέπει και οι δύο σύζυγοι να είναι κάτοικοι εξωτερικού καθώς λόγω της υποχρέωσης υποβολής κοινής δήλωσης, δεν μπορεί να γίνει μεταφορά μόνο του ενός συζύγου λόγο της ύπαρξης σοβαρού κοινωνικού δεσμού όπως αναφέρει ο νόμος
Το οδοιπορικό μας αυτό προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον τόσο στους ενδιαφερόμενους συμπολίτες μας που έχουν ήδη κινήσει τη διαδικασία (βλ. πιο κάτω στην παρ. 2) στην αρμόδια ΔΟΥ τους, προκειμένου να μεταφερθούν στη ΔΟΥ εξωτερικού και να εγκατασταθούν στο εξωτερικό, όσο και σε αυτούς που έχουν ήδη εγκατασταθεί στο εξωτερικό, αλλά εκκρεμεί από μακρού η μεταβολή στο μητρώο και επομένως εξακολουθούν να θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας.
Σημαντικά σχόλια:
Βασίλης Καμπάνης Πρ. ΠΟΦΕΕ • 7 μέρες πριν
“Η ταλαιπωρία όσων πληρούν τα κριτήρια, προκειμένου να είναι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού, συνεχίζεται. Η μεμονωμένη και αποσπασματική ερμηνεία των διατάξεων για την φορολογική κατοικία δημιουργεί παρατράγουδα και δυστυχώς δεν συμβάλλει στο να υπάρχει μία ενιαία και αντικειμενική μεταχείριση όλων αυτών των περιπτώσεων. Όπως εύστοχα σημειώνει ο συνάδελφος κ. Γιώργος Χριστόπουλος, τόσο οι αποφάσεις του ΣτΕ, όσο και οι αποφάσεις των Διευθύνσεων Επίλυσης Διαφορών, δημιουργούν πρόσφορο έδαφος, έτσι ώστε να προβλεφθεί νομοθετική ρύθμιση για χωριστές δηλώσεις των συζύγων με διαφορετική φορολογική κατοικία. Η ΠΟΦΕΕ σταθερά υποστηρίζει πως δεν είναι δυνατό για λόγους γραφειοκρατίας ή υποκειμενικής ερμηνείας να υποβάλλονται οι πολίτες σε συνεχείς διαδικασίες απόδειξης του αυτονόητου. Το ζήτημα της φορολόγησης των κατοίκων εξωτερικού έχει αποκτήσει επίκαιρο χαρακτήρα, εξαιτίας της μετανάστευσης εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων στο εξωτερικό προς αναζήτηση εργασίας και για αυτό απαιτείται να είναι ξεκάθαρο και κυρίως σεβαστό από τις φορολογικές αρχές το πλαίσιο φορολόγησής τους”.
Δημήτρης Τσαμόπουλος Πρόεδρος ΕΦΕΕΑ• 8 μέρες πριν
Αν κάποια στιγμή αποφασίσει η Διοίκηση να ακούσει τα πραγματικά προβλήματα από αυτούς που τα διαχειρίζονται σε καθημερινή βάση τότε θα δοθεί μία οριστική λύση και όχι μπαλώματα. Το να εφαρμόζουμε διάφορα τρικ για να σταλεί μια δήλωση δεν είναι λύση. Μέσα στη πολυπλοκότητα του θέματος, η απλή σκέψη θα δώσει και τη δικαιότερη λύση.
Του Προέδρου της ΕΛΦΕΕ Ρόδου, φίλου και έγκριτου Λογιστή /Φοροτεχνικού, Γιάννη Ηρακλείδη που ανέδειξε και επανάφερε την κοινή επιστολή των 15 νησιωτικών Συλλόγων προς το Υπουργείο Οικονομικών http://www.lsr.gr/html/%CE%...
Ας δούμε λοιπόν τις αναγκαίες επισημάνσεις για τους κατοίκους εξωτερικού:
Μέχρι να δούμε νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες με βάση τις παραπάνω αποφάσεις του ΣτΕ, εμείς θα προσεγγίσουμε όπως ισχύουν σήμερα τις φορολογικές υποχρεώσεις μιας τέτοιας απόφασης που πήραν οι χιλιάδες συμπατριώτες μας, καθώς από τη στιγμή της μετεγκατάστασης και μετά γεννιούνται τα ερωτήματα:
- ποιου κράτους είναι φορολογικός κάτοικος το φυσικό πρόσωπο;
- πώς θα φορολογηθεί;
- πρέπει ή δεν πρέπει να υποβάλλουν δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα και σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούνται να υποβάλλουν.
1. Φορολογική κατοικία και τρόπος φορολόγησης εισοδήματος.
Προσοχή παραμένει ο γενικός κανόνας: η φορολογική κατοικία προσδιορίζει τον τόπο που φορολογείται το εισόδημα των φορολογουμένων.
α. Ο φορολογούμενος που έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα:
Υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του, που προκύπτει στην ημεδαπή και την αλλοδαπή, δηλαδή το παγκόσμιο εισόδημά του που αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος.
β. Ο φορολογούμενος που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα
(κάτοικος Εξωτερικού)
Υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος.
Βασικές επισημάνσεις- περιπτώσεις απαλλαγών:
Κατά την συμπλήρωση της δήλωσης για να αποφανθούμε σε ποια κατηγορία θα εντάξουμε ένα εισόδημα από την αλλοδαπή, προκειμένου να τύχει της ανάλογης φορολογικής μεταχείρισης, σύμφωνα με την αντίστοιχη διάταξη της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ), απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ανατρέχουμε σε κάθε περίπτωση στο αντίστοιχο άρθρο της εκάστοτε Σύμβασης και να εξετάζουμε με προσοχή τους όρους που αναφέρονται σε αυτή.
Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα όταν έχουμε φορολογικό κάτοικο εξωτερικού που αποκτά εισόδημα από πηγή στην Ελλάδα:
Απαλλάσσεται από το φόρο, το εισόδημα που αποκτούν φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι σε κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας (ΣΑΔΦ) και το οποίο προκύπτει από ορισμένα εισοδήματα (υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση, μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα) υπό την προϋπόθεση ότι υποβάλλουν στη Φορολογική Διοίκηση δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη φορολογική τους κατοικία.
Βλ. ειδικότερα ανάλυση στις παρ. 18, 19, 20, 21, 22.
Για τα εισοδήματα από κάθε πηγή Ελλάδας που ενδιαφέρουν του κατοίκους Εξωτερικού (διατάξεις των παρ.1 και 2 του άρθρου 5 του ΚΦΕ-Ν.4172/2013), Βλ. και στο βιβλίο μου «ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΟΡΙΑ» Ι Για τα φυσικά πρόσωπα. Έκδοση 2017.
2. Η διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας μετά την 01- 01- 2014 που γεννά ακόμη δυσκολίες:
Για τους φορολογούμενους που επιθυμούν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στο εξωτερικό μετά την 01.01.2014, έχουν δοθεί οδηγίες με την ΠΟΛ.1058/18.3.2015.
Διαδικασία:
Ι. Υποβολή αίτησης έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Μαρτίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης & Σχέσεων με τους Φορολογουμένους της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. :
α. αίτηση (έντυπο Μ0) και έντυπα Μ1 και Μ7 ,
β. έγγραφη δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής τους, για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου τους στην Ελλάδα.
Παράλληλα, εφόσον διαθέτουν, συνυποβάλλουν και τα σχετικά δικαιολογητικά όπως περιγράφονται κατωτέρω.
Για όσες έγγαμες φορολογούμενες εκκρεμούν στις Δ.Ο.Υ. αιτήματα για αλλαγή της φορολογικής τους κατοικίας, και εφόσον αυτές κριθούν φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού και έχουν υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης στην Ελλάδα, υπάρχει η δυνατότητα:
• να υποβάλλουν κοινή φορολογική δήλωση σύμφωνα με την παρ.4 του άρθρου 67 του ν. 4172/2013, με το σύζυγο, εφόσον αυτός είναι κάτοικος εξωτερικού,
• το αργότερο μέχρι τη λήξη του φορολογικού έτους που ακολουθεί το έτος αποχώρησης και εφόσον έχουν μεταβάλλει την φορολογική τους κατοικία για το φορολογικό έτος 2016, το αργότερο έως 31/12/2017.
Ο υπάλληλος της Δ.Ο.Υ., συμπληρώνει την ηλεκτρονική εφαρμογή που έχει δημιουργηθεί για τη μεταβολή της φορολογικής κατοικίας,
ΙΙ. Προσκόμιση δικαιολογητικών:
Προθεσμία: τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Σεπτεμβρίου, του επόμενου της αναχώρησης έτους. Δηλαδή για όσους αναχώρησαν εντός του 2016 τα δικαιολογητικά πρέπει να προσκομιστούν από τον φορολογικό τους εκπρόσωπο στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. έως την 10/9/2017.
Πρέπει να προσκομισθούν:
• α. Βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου δηλώνουν φορολογικοί κάτοικοι, από την οποία να προκύπτει ότι είναι φορολογικοί κάτοικοι αυτού του κράτους.
Εάν οι φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (στο εξής ΣΑΔΦΕ) και εφόσον αποκτούν εισόδημα στη χώρα μας, μπορούν να προσκομίσουν, αντί της βεβαίωσης, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της ΣΑΔΦΕ όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) ή
β. αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που υπέβαλαν στο άλλο κράτος ή
γ. ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους.
• Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων από τα ανωτέρω δικαιολογητικά από την αρμόδια φορολογική αρχή, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή με την οποία θα αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός (κέντρο ζωτικών συμφερόντων) του φυσικού προσώπου με το άλλο κράτος.
Προσοχή: Δεν αναγνωρίζεται βεβαίωση από την Ελληνική Πρεσβεία ή το Ελληνικό Προξενείο.
Τα παραπάνω έγγραφα θα πρέπει να είναι κατάλληλα θεωρημένα. Δηλαδή εάν προέρχονται από χώρα που έχει προσχωρήσει στη σύμβαση της Χάγης θα πρέπει να είναι θεωρημένα σύμφωνα με αυτή (Apostille).
Σε διαφορετική περίπτωση θα ακολουθείται για τη θεώρηση η προξενική διαδικασία. Επίσης, για τα προβλεπόμενα έγγραφα απαιτείται επίσημη μετάφραση στην Ελληνική γλώσσα. (Δ6Δ 1095210 ΕΞ2014/25.6.2014 έγγραφό).
Εξαίρεση για τα πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας που εκδίδουν οι φορολογικές αρχές των ΗΠΑ και της Τουρκίας, (ΣΑΔΦΕ) στο πλαίσιο των ΣΑΔΦΕ που έχουν συναφθεί με τη χώρα μας.
ΙΙΙ. Επόμενο βήμα:
Αφού έχουν υποβληθεί τα έντυπα (Μ0-Μ1- Μ7) και έχουν προσκομισθεί εμπρόθεσμα, τα παραπάνω δικαιολογητικά, η Δ.Ο.Υ. υποχρεούται να αποφανθεί σχετικά με τη φορολογική κατοικία των φορολογουμένων, εντός δυο μηνών από την ημερομηνία υποβολής των παραπάνω δικαιολογητικών.
Α) Επί θετικής απάντησης: Ο αιτών θα θεωρηθεί φορολογικός κάτοικος εξωτερικού και ακολουθεί η διαδικασία (δηλαδή τα έντυπα (Μ0-Μ1-Μ7) προωθούνται, μαζί με την έγγραφη δήλωση για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου και τη σχετική έγκριση, στο Τμήμα ή Γραφείο Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ., προκειμένου να καταχωρισθούν στο υποσύστημα Μητρώου οι σχετικές μεταβολές. Ακολούθως η βεβαίωση μεταβολής θα αποστέλλεται από το Τμήμα ή Γραφείο Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ., ταχυδρομικώς, στο φορολογικό εκπρόσωπο).
Φορολογική δήλωση: Ο φορολογούμενος, εφόσον είναι υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, δύναται να την υποβάλει ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού το αργότερο μέχρι τη λήξη του φορολογικού έτους που ακολουθεί το έτος αναχώρησης (π.χ. όσοι μετέβαλαν τη φορολογική τους κατοικία για το φορολογικό έτος 2016 μπορούν να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα το αργότερο έως τις 31.12.2017).
Β. Επί αρνητικής απάντησης: ο αιτών δεν θα θεωρηθεί φορολογικός κάτοικος εξωτερικού.
Στο 2ο μέρος του οδοιπορικού μας, καταγράψαμε την πρακτική των φορολογικών αρχών, όπου στη πράξη εξετάζουν πολύ στενά τα δεδομένα κάθε περίπτωσης και αρκούνται να εστιάζουν στην απόδειξη της πραγματικής μετεγκατάστασης και στο πού διαμένει ο/η σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα (προσωπικοί δεσμοί) και πού ασκείται η οικονομική δραστηριότητα (οικονομικοί δεσμοί) του φορολογουμένου προσώπου.
Επίσης απαριθμήσαμε τις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις που απορρίπτεται η αίτηση μεταφοράς.
Ωστόσο οι δύο αποφάσεις του ΣτΕ (ΣτΕ 1445/2016 και ΣτΕ 1215/2017), και για τα δύο ζητήματα (μη δυνατότητα μεταβολής της φορολογικής κατοικίας, λόγω της υποχρέωσης υποβολής κοινής δήλωσης και μη δυνατότητα υποβολής χωριστής δήλωσης) ανέδειξαν και διέγνωσαν την εσφαλμένη ερμηνεία του νόμου, για το λόγο ότι αγνοείται ότι «οι σχετικές διατάξεις του άρθρου 4 του νέου KΦE εδράζονται στο άρθρο 4 της Πρότυπης Σύμβαση του OOΣA για τις ΣAΔΦ, σύμφωνα με την οποία η φορολογική κατοικία κρίνεται πρωτίστως από την ύπαρξη μόνιμης κατοικίας ή συνήθους διαμονής και περαιτέρω από το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων, δηλ. πού βρίσκονται οι στενοί προσωπικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί δεσμοί του ατόμου».
Και για να επανέλθουμε στην παραπάνω διαδικασία- βήματα επί αρνητικής απάντησης, να δούμε τι ακολουθεί.
Ακολουθεί η ενημέρωση του αιτούντος από το Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους ότι το αίτημά του για μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του απορρίπτεται και η αίτηση με τα συνημμένα έντυπα και δικαιολογητικά τίθενται στο φάκελό του.
Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα:
Ο φορολογούμενος, στην περίπτωση αυτή, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδας (παγκόσμιο εισόδημα) !!
Η οποία δυστυχώς λόγω του ετεροχρονισμού (μετά την κατά περίπτωση, καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος) θεωρείται εκπρόθεσμη και επισύρει την επιβολή προστίμου.
Μια σημαντική τροποποίηση στην ΠΟΛ.1058/18.3.2015:
Σύμφωνα με το έγγραφο ΔΕΑΦΑ 1130889 ΕΞ 2016, αναφορικά με την αποδοχή, για τη μεταφορά φορολογικής κατοικίας στο εξωτερικό, της Αίτησης για την Εφαρμογή της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (δίγλωσσο έντυπο) που προσκομίζει φορολογούμενος ο οποίος δεν αποκτά εισόδημα στη χώρα μας, διευκρινίζεται ότι, βάσει των οριζομένων στην παράγραφο 2 της παρούσας, αυτή γίνεται δεκτή, δεδομένου ότι ενσωματώνει το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας.
3. Υπάρχει υποχρέωση υποβολής δικαιολογητικών σύμφωνα με την πολ.1136/10.06.2013;
Από το φορολογικό έτος 2014 και εφεξής οι κάτοικοι εξωτερικού που αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα δεν υποχρεούνται να προσκομίζουν δικαιολογητικά στη Δ.Ο.Υ. όπου υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως κάτοικοι αλλοδαπής, προκειμένου να αποδείξουν ότι είναι όντως κάτοικοι εξωτερικού.
4. Υπάρχει διαδικασία αναδρομικής μεταβολής της κατοικίας ή διαμονής έως 31.12.2013;
ΝΑΙ: Για τους φορολογούμενους που εγκαταστάθηκαν στο εξωτερικό έως τις 31.12.2013, ισχύουν οι οδηγίες με την ΠΟΛ.1177/14.7.2014.
Ειδικότερα, όσοι φορολογούμενοι δεν θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας κατά τις διατάξεις της ελληνικής φορολογικής νομοθεσίας και προκειμένου να διενεργηθεί η μεταβολή της κατοικίας τους, πρέπει να προσκομίσουν:
• πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας ή
• αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης Φ.Ε. ή
• ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της δήλωσης Φ.Ε..
• Σε περίπτωση αδυναμίας προσκόμισης των προηγουμένων, προσκομίζεται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή από την οποία να προκύπτει η κατοικία του φορολογούμενου.
5. Όλα τα εισοδήματα σε 4 πηγές – κατηγορίες (Σύντομη χρηστική ανάλυση):
5.1 Από 1.1.2014 διακρίνονται 4 κατηγορίες (πηγές) ακαθάριστων εισοδημάτων (σχετ. παρ.2 άρθρου 7 ΚΦΕ-Ν.4172/2013).
5.2 Βασικές επισημάνσεις:
Φορολογητέο εισόδημα είναι το εισόδημα που απομένει μετά την αφαίρεση των δαπανών που εκπίπτουν, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε. από το ακαθάριστο εισόδημα.
(βλ. σχετ. παρ. 1 άρθρου 7 του ΚΦΕ- Ν.4172/2013).
Για τα φυσικά πρόσωπα: αντικείμενο του φόρου εισοδήματος των φυσικών προσώπων αποτελεί το εισόδημα που αυτά αποκτούν σύμφωνα με μία από τις παραπάνω αναφερόμενες κατηγορίες. (άρθρο 10 του ΚΦΕ-Ν.4172/2013, βλ. και αιτιολογική έκθεση)
Για τα νομικά πρόσωπα: τα έσοδα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες από κάθε πηγή και αιτία θεωρούνται ως έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα και συνεπώς τα κέρδη τους φορολογούνται με βάση τους συντελεστές του άρθρου 58 παρ. 1 και 2 ή 29 παρ. 1, (29%), ανεξάρτητα από το αν τηρούν διπλογραφικά ή απλογραφικά βιβλία.
Όπως θα δούμε στην πολ. 1059/18.3.2015 με την οποία δίδονται οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 47, 57 και 58 του ν. 4172/2013, στα πάσης φύσεως έσοδα των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων περιλαμβάνονται όλα τα έσοδα που αναφέρονται στα Κεφάλαια Ε΄ και ΣΤ΄ του ΚΦΕ-Ν. 4172/2013. (δηλαδή Μερίσματα, Τόκοι, Δικαιώματα (royalties), εισόδημα από ακίνητη περιουσία, υπεραξία από Μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας, και υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων.
Χωρίς διάκριση συνεπώς, τα ανωτέρω έσοδα, για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που τηρούν είτε διπλογραφικά είτε απλογραφικά βιβλία, κατά ρητή διατύπωση της παρ. 4 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013,. είναι έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Παράδειγμα: σε Α.Ε. οι τόκοι, τα μερίσματα, τα δικαιώματα, τα ενοίκια, η υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων ή ακινήτων, οι επιδοτήσεις, κλπ), είναι έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα και χωρίς εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης στις περιπτώσεις που προβλέπεται παρακράτηση φόρου στην πηγή, σε αντίθεση με τα φυσικά πρόσωπα, όπου προβλέπεται ρητά ότι με την παρακράτηση εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση.
Στην έννοια των μερισμάτων περιλαμβάνονται και τα κέρδη από συμμετοχές σε προσωπικές εταιρίες κλπ.
5.3 Βασική αρχή: Σε φόρο υπόκεινται μόνον τα εισοδήματα που εμπίπτουν σε μία από τις τέσσερις κατηγορίες.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του νόμου «διευκρινίζεται ότι σε φόρο υπόκεινται μόνον τα εισοδήματα που εμπίπτουν σε μία από τις τέσσερις κατηγορίες που αναγνωρίζονται στο άρθρο 7 του παραπάνω ΚΦΕ και συνεπώς, ότι δεν εμπίπτει στο εννοιολογικό πεδίο κανενός από τα αναφερόμενα εισοδήματα δεν υπόκειται σε φόρο».
6. Το «καλεντάρι» των δηλώσεων (Φ.Π. και Ν.Π.) για τα εισοδήματα του 2016 που θα δηλωθούν το 2017 και τις δόσεις καταβολής του φόρου:
Τα φυσικά πρόσωπα (μισθωτοί, συνταξιούχοι, ατομικές επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες):
Όπως είναι ήδη γνωστό, με την απόφαση ΠΟΛ.1094/2017 παρατάθηκε η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων (φυσικών και νομικών προσώπων), που ήταν μέχρι την 30η Ιουνίου 2017. Η νέα καταληκτική ημερομηνία είναι η 17η Ιουλίου 2017 ημέρα Δευτέρα.
Για τα Νομικά Πρόσωπα και νομικές οντότητες - κερδοσκοπικά και μη κερδοσκοπικά:
Και η προθεσμία για τις δηλώσεις των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του ν. 4172/2013, με την πιο πάνω απόφαση, η νέα καταληκτική ημερομηνία είναι η 17η Ιουλίου 2017 ημέρα Δευτέρα.
Πως θα καταβληθεί ο φόρος:
α) τα φυσικά πρόσωπα
Η καταβολή του φόρου γίνεται σε τρεις (3) ισόποσες διμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των μηνών Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου, από την προθεσμία υποβολής της δήλωσης. (πολ. 1034/9.3.2017).
β) τα Νομικά πρόσωπα
Με τις νέες διατάξεις (παρ. 3 του άρθρου 68 του ν.4172/2013, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 16 του Ν. 4467/2017 - ΦΕΚ Α' 56/13-04-2017), ορίζεται ότι η καταβολή του φόρου γίνεται σε έξι (6), κατ' ανώτατο όριο, ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης και οι υπόλοιπες πέντε (5) μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των πέντε (5) επόμενων μηνών. (ΠΟΛ.1071/3.5.2017)
Δηλώσεις που υποβάλλονται εκπρόθεσμα:
Ο φόρος καταβάλλεται σε τρεις (3) ισόποσες δόσεις και ως αφετηρία υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας που θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί, λαμβάνοντας υπόψη το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την υποβολή της δήλωσης μέχρι την εκκαθάριση αυτής από τη Δ.Ο.Υ..
Δηλώσεις που υποβάλλονται καθ’ όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους:
Η καταβολή του φόρου που προσδιορίζεται από δηλώσεις που υποβάλλονται καθ’ όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους, γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου μήνα του επόμενου έτους, ενώ για τις δηλώσεις αυτής της περίπτωσης που υποβάλλονται στη Δ.Ο.Υ. εμπρόθεσμα και η πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εκδίδεται το επόμενο έτος, η καταβολή γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου.
Όταν η δήλωση εκκαθαρίζεται μετά την καταληκτική ημερομηνία της πρώτης δόσης:
Στις περιπτώσεις που η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα στη Δ.Ο.Υ. ή οδηγείται σε αυτήν για έλεγχο δικαιολογητικών και εκκαθαρίζεται μετά την καταληκτική ημερομηνία της πρώτης δόσης, ο φόρος καταβάλλεται σε τρεις (3) ισόποσες δόσεις και η ημερομηνία καταβολής των δόσεων καθορίζεται από το χρόνο εκκαθάρισης της δήλωσης σε σχέση με τις καταληκτικές ημερομηνίες καταβολής των δόσεων βάσει εμπρόθεσμης υποβολής.
7. Εξαίρεση για «νέους» κατοίκους εξωτερικού: η δήλωση μπορεί να υποβληθεί εμπρόθεσμα το αργότερο έως τις 31/12/2017:
Παράδειγμα: αν ένας φορολογούμενος μετέφερε την κατοικία του στο εξωτερικό μέσα στο 2016 με τη διαδικασία που ορίζεται στην ΠΟΛ.1058/18.3.2015 (αίτηση μέχρι 10-3-2017 κλπ και εφόσον εγκριθεί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά), μπορεί να υποβάλλει τη φορολογική του δήλωση μέχρι 31/12/2017.
8. Πότε οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται και πότε όχι, να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα:
Δήλωση: Ποια τεκμήρια ενεργοποιούνται
α) Υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα:
Μόνον όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα, από πηγές Ελλάδας, (που φορολογείται με οποιονδήποτε τρόπο. δηλαδή βάσει κλίμακας, ή αυτοτελώς ή απαλλάσσεται, όπως εισόδημα από τόκους, εισόδημα από ενοίκια, εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση χρήσης γης και ακινήτων, μερίσματα, κλπ.).
Σημαντική διευκρίνιση: Ως τόπος που προκύπτει το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, θεωρείται η χώρα στην οποία ο μισθωτός παρέχει τις υπηρεσίες του, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης (έδρα) του εργοδότη, τον τόπο καταβολής των αμοιβών ή την κατοικία του εργαζόμενου. (ΣτΕ 1297/78).
10.2 Η υποβολή της δήλωσης Φ.Ε.Φ.Π. σε 4-6 βήματα
Προϋποθέσεις:
Η υποβολή της δήλωσης Φ.Ε. προϋποθέτει την ανάλογη προετοιμασία... Βρείτε τους κωδικούς σας για την πρόσβαση στο ΤΑΧISnet ή φροντίστε έγκαιρα να αποκτήσετε. Εάν η σύζυγος είναι επιτηδευματίας απαιτούνται και γι' αυτήν κωδικοί. Συλλέξτε τα απαραίτητα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τα στοιχεία που θα συμπληρώσετε (εισοδήματα, δαπάνες, κ.λπ.), ελέγξτε τις πληροφορίες που εμφανίζονται μέσω ηλεκτρονικής πληροφόρησης και εάν υπάρχουν πρόσθετες που δεν έχουν διατεθεί, συγκεντρώστε τους Α.Μ.Κ.Α. υπόχρεου και συζύγου καθώς και τους Α.Μ.Κ.Α. και τους Α.Φ.Μ. - όπου απαιτείται - όλων των εξαρτώμενων μελών σας.
Διαβάστε προσεκτικά όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες στα σημεία που σας αφορούν και στη συνέχεια ακολουθείστε την παρακάτω σειρά βημάτων:
10.3 Υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα στη δήλωση:
Στη δήλωση θα αναγράφονται όλα τα εισοδήματα του υπόχρεου ανεξάρτητα αν φορολογούνται ή απαλλάσσονται της φορολογίας ή έχουν φορολογηθεί κατ’ ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή έχουν καταβληθεί ελεύθερα φόρου.
Προσοχή: Με τον ορισμό του φορολογικού εκπροσώπου δεν μετατίθεται η υποχρέωση του αλλοδαπού για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, στον εκπρόσωπο. (βλ. την ΠΟΛ.1283/30.12.2013).
10.4 Πίνακας 1- Στοιχεία Φορολογούμενου. Τι πρέπει να προσέξω:
Και μετά τις παραπάνω υπενθυμίσεις, αρχίζουμε την ανάλυση των πινάκων του εντύπου της δήλωσης Ε1, ανά κωδικό με βασικές οδηγίες των πιο κρίσιμων σημείων.
Θα σταθούμε πρώτα στον πρώτο (αρχικό ) πίνακα 1:
Ειδικά, ο φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής υποχρεούται να επιβεβαιώσει και τη ΧΩΡΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ του, όπως αυτή είναι καταχωρημένη στα Στοιχεία Μητρώου/Φυσικού Προσώπου, καθώς χρησιμοποιείται για σκοπούς ανταλλαγής πληροφοριών.
Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν συμφωνεί με τη χώρα φορολογικής κατοικίας που εμφανίζεται στην επιβεβαίωση στοιχείων ή το πεδίο της χώρας φορολογικής κατοικίας είναι συμπληρωμένο με <999>, θα πρέπει να τροποποιήσει το σχετικό πεδίο.
Οι παραπάνω φορολογούμενοι (κάτοικοι εξωτερικού) υποχρεούνται σε κάθε περίπτωση, εφόσον κληθούν, να προσκομίσουν το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (tax residence certificate) στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., προκειμένου να αποδείξουν τη Χώρα της φορολογικής τους κατοικίας.
10.5 Φορολογικός εκπρόσωπος για τους κατοίκους εξωτερικού:
Από 1/1/2014, ο φορολογούμενος που δεν διαθέτει ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα, υποχρεούται να ορίσει εκπρόσωπο με φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, για σκοπούς συμμόρφωσης με τις τυπικές υποχρεώσεις (άρθρο 7§1 Ν. 4174/2013).
Στην ταχυδρομική διεύθυνση του εκπροσώπου, η Φορολογική Διοίκηση αποστέλλει κάθε είδους αλληλογραφία σχετική με το φορολογούμενο.
Η διαδικασία ορισμού εκπροσώπου έχει ορισθεί με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1283/30.12.2013.
Προσοχή: Με τον ορισμό του φορολογικού εκπροσώπου δεν μετατίθεται η υποχρέωση του αλλοδαπού για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στον εκπρόσωπο (ΠΟΛ.1283/30.12.2013).
Το πρόσωπο, το οποίο ορίζεται φορολογικός εκπρόσωπος, ουδεμία ευθύνη φέρει για την εκπλήρωση ή μη των φορολογικών υποχρεώσεων του φορολογούμενου.
11. Κοινή δήλωση?
Τι σημαίνουν οι παρακάτω Κωδικοί 319 -320 στη φετινή δήλωση και γιατί ξαναπροστέθηκε ο κωδικός 320 για τη σύζυγο;
Θυμίζουμε για την πληρότητα της ενημέρωσης και συσχέτισης των παραπάνω περιπτώσεων, ότι:
Α. Τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης (τρόπου ζωής), του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που συνοικούν και τους βαρύνουν, ορίζονται στο άρθρο 31 του ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 και είναι:
α) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας, καθώς και των βοηθητικών χώρων της κύριας κατοικίας,
β) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που εκτιμάται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα μιας ή περισσοτέρων ιδιοκατοικούμενων ή μισθωμένων δευτερευουσών κατοικιών.
γ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης,
δ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης,
ε) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό,
στ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής,
ζ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για αεροσκάφη, ελικόπτερα και ανεμόπτερα κυριότητας ή κατοχής,
η) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, δεξαμενής κολύμβησης που προκύπτει για τον κύριο ή κάτοχο αυτής,
θ) η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη του φορολογουμένου ορίζεται σε 3 000 ευρώ προκειμένου για τον άγαμο και σε 5.000 ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.
Β. Τα τεκμήρια δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων («πόθεν έσχες» ), του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που τους βαρύνουν, ορίζονται στο άρθρο 32 του ΚΦΕ-Ν. 4172, «Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων», λογίζονται τα χρηματικά ποσά που πραγματικά καταβάλλονται για:
α) Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων, πλοίων αναψυχής και λοιπών σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών και κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας.
Ως κινητά πράγματα μεγάλης αξίας νοούνται εκείνα που η αξία τους υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.
β) Αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικώς ή με τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή ανώνυμης εταιρείας ή περιορισμένης ευθύνης εταιρίας ή ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρίας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρίας ή αγορά εταιρικών μερίδων και χρεογράφων γενικώς.
γ) Αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης.
δ) Χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε.
ε) Η ετήσια δαπάνη για δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες χρηματικών ποσών, εφόσον αυτά υπερβαίνουν ετησίως τα 300 ευρώ,
στ) Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής.
Δεν επιβάλλεται φόρος πολυτελούς διαβίωσης για τους κατοίκους εξωτερικού:
Με βάση τις προαναφερθείσες διατάξεις της περίπτωσης η΄ του άρθρου 33 του ΚΦΕ- Ν. 4172/2013, οι κάτοικοι εξωτερικού, εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα, δεν λαμβάνονται υπόψη οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και επομένως δεν επιβάλλεται φόρος πολυτελούς διαβίωσης, στα ποσά της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτουν από την κυριότητα ή κατοχή επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης μεγάλου κυβισμού, αεροσκαφών, ελικοπτέρων και ανεμοπτέρων, δεξαμενών κολύμβησης, καθώς και σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των πέντε (5) μέτρων, όπως αυτά προκύπτουν από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.
Παράδειγμα 1ο :
Φυσικό πρόσωπο που έχει την φορολογική του κατοικία στην αλλοδαπή, διατηρεί δευτερεύουσα κατοικία στην Ελλάδα και είναι κάτοχος ΕΙΧ αυτοκινήτου, που έχουν τεκμήριο π.χ. 8.500 ευρώ. Αποκτά πραγματικό εισόδημα από οποιαδήποτε αιτία στην Ελλάδα (εδώ για παράδειγμα έχει εισόδημα από ενοίκια 1.200 ευρώ).
Ερωτάται: εάν υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση και βάσει ποιου εισοδήματος θα φορολογηθεί.
Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1067/20.3.2015 «οι κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα μόνον όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα, φορολογούμενο με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενο, από πηγές Ελλάδας.
Αντιθέτως, ένας κάτοικος εξωτερικού που διαθέτει π.χ. δευτερεύουσα κατοικία/επιβατικό αυτοκίνητο στην Ελλάδα ή προβαίνει σε αγορά ακινήτου/αυτοκινήτου στην Ελλάδα, εφόσον δεν αποκτά πραγματικό εισόδημα στη χώρα μας, δεν υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος»
Απάντηση: Συνεπώς θα υποβάλλει μεν υποχρεωτικά δήλωση επειδή έχει πραγματικό εισόδημα, όμως με τη νέα πιο πάνω ρύθμιση, δεν θα λειτουργήσουν τα τεκμήρια (8.500 ευρώ) που θα ήθελαν τη φορολόγηση βάσει του υψηλότερου εισοδήματος μεταξύ πραγματικού και τεκμαρτού.
Δηλαδή θα φορολογηθεί μόνο για το πραγματικό εισόδημα (1.200 ευρώ) από ενοίκια.
Παράδειγμα 2ο :
Φυσικό πρόσωπο που έχει την φορολογική του κατοικία στην αλλοδαπή, από το 2011, διατηρεί δευτερεύουσα κατοικία στην Ελλάδα και είναι κάτοχος ΕΙΧ αυτοκινήτου, που έχουν τεκμήριο π.χ. 12.500 ευρώ. Μέσα στο 2016 αγόρασε μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο Αθηνών αξίας 70.000 ευρώ και εισέπραξε από την πώληση και επαναγορά άλλων, υπεραξία (κέρδη) 4.500 ευρώ. Επίσης κατέβαλε στην Εθνική Τράπεζα το ποσό 9.500 ευρώ για τόκους και κεφάλαιο (τοκοχρεολύσιο), από χορήγηση δανείου που είχε λάβει πριν τέσσερα χρόνια όντας τότε φορολογικός κάτοικος Ελλάδας.
Ερωτάται: εάν υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση και βάσει ποιου εισοδήματος θα φορολογηθεί.
Απάντηση: Εδώ έχουμε τεκμήρια απόκτησης τόσο για την αγορά των μετοχών, όσο και για την απόσβεση του δανείου (βλ. σχ. άρθρο 32, περ. β΄ και στ΄).
Παράλληλα προέκυψε και εισόδημα από υπεραξία πώλησης των μετοχών. Συνεπώς για τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (άρθρου 32), εφαρμόζονται (ενεργοποιούνται) τα τεκμήρια, αφού απέκτησε εισόδημα στην Ελλάδα.
Άρα θα υποβάλλει μεν υποχρεωτικά δήλωση επειδή έχει πραγματικό εισόδημα, όμως με τη πιο πάνω ρύθμιση:
- δεν θα λειτουργήσουν τα τεκμήρια (12.500 ευρώ) διαβίωσης (άρθρο 31),
- ενώ θα λειτουργήσουν τα τεκμήρια απόκτησης (άρθρο 32).
Όσον αφορά τη συμπλήρωση της δήλωσης:
- Το ποσό της υπεραξίας (κέρδη) 4.500 ευρώ, από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο χρηματιστήριο Αθηνών, είναι αφορολόγητο όταν ο πωλητής συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό κάτω οπό 0,5%. (σχ. βλ. το άρθρο 40 του ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 και την ΠΟΛ.1032/26.1.2015).
Σ' αυτή την περίπτωση το κέρδος γράφεται στους κωδικούς 659-660 του πίνακα 6 της δήλωσης (έντυπο Ε1).
Βλ. και πιο κάτω στην παρ. 20 για τη φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ).
- Το ποσό 70.000 ευρώ που κατέβαλε στο 2015 για την αγορά μετοχών (εισηγμένες στο χρηματιστήριο Αθηνών), θα καταχωρηθεί στον κωδικό 743 του πίνακα 5 που αφορά τα τεκμήρια.
Απαλλαγές: σημειώνουμε εδώ Απαλλάσσεται από το φόρο το εισόδημα που αποκτούν φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι σε κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας (ΣΑΔΦ) και το οποίο προκύπτει από υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους υπό την προϋπόθεση ότι υποβάλλουν στη Φορολογική Διοίκηση δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη φορολογική τους κατοικία.
ΠΙΝΑΚΑΣ 5
ΠΙΝΑΚΑΣ 6
Εκκαθάριση της δήλωσης:
Το εισόδημα που προκύπτει για φορολόγηση στην Ελλάδα, είναι η διαφορά μεταξύ του πραγματικού εισοδήματος 4.500 ευρώ και του τεκμαρτού ποσού 70.000 ευρώ, από το τεκμήριο αγοράς των μετοχών. Ήτοι 70.000 – 4.500 = 65.500.
Ελεύθερη εισαγωγή κεφαλαίων:
Οι κάτοικοι εξωτερικού έχουν τη δυνατότητα να εισάγουν κεφάλαια μέσω τράπεζας από το εξωτερικό, χωρίς να αναφέρουν την πηγή από την οποία προέρχονται, και να τα χρησιμοποιήσουν για κάλυψη τεκμηρίων.
Συνεπώς για την παραπάνω διαφορά (65.000,00 ευρώ) για να μη φορολογηθεί, (πέραν των δυνατοτήτων που παρέχονται σε όλους τους φορολογούμενους, π.χ. δάνεια, γονικές παροχές, ανάλωση κεφαλαίου κλπ.), ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού έχει τη δυνατότητα να την καλύψει με εισαγωγή συναλλάγματος για το οποίο δεν απαιτείται δικαιολόγηση της απόκτησής του. (άρθρ. 34, παρ. 2αα του ΚΦΕ-Ν.4172/2013).
Στην προκειμένη περίπτωση ο φορολογούμενος είχε φέρει στην Ελλάδα πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης, ποσό 75.000 ευρώ. Άρα το εισαχθέν αυτό ποσό θα καταχωρηθεί στον κωδικό 781 του πίνακα 6.
α) τουλάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) του παγκόσμιου εισοδήματός τους αποκτάται στην Ελλάδα ή
β) αποδεικνύουν ότι το φορολογητέο εισόδημά τους είναι τόσο χαμηλό ώστε θα δικαιούνταν της μείωσης του φόρου δυνάμει της φορολογικής νομοθεσίας του κράτους της κατοικίας τους.
13. Πως υπολογίζεται ο φόρος στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης:
Το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις υποβάλλεται σε φόρο, σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:
Η ανωτέρω κλίμακα ισχύει για εισοδήματα που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και μετά (παρ. 11 του άρθρου 112 του ν. 4387/2016).
Ο φόρος που προκύπτει με βάση την κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων του άρθρου 15 μειώνεται:
για εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ μειώνεται κατά το ποσό:
• των 1.900 ευρώ για το φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα,
• σε 1.950 ευρώ με ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο,
• σε 2.000 ευρώ για δύο (2) εξαρτώμενα τέκνα
• σε 2.100 ευρώ για τρία (3) εξαρτώμενα τέκνα και άνω.
Εάν το ποσό του φόρου είναι μικρότερο των ποσών αυτών, η μείωση του φόρου περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου. (δεν προκύπτει, δηλαδή, σε καμία περίπτωση, επιστροφή φόρου για το φορολογούμενο από αυτή την αιτία)
Για φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις, το οποίο υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ, το ποσό της μείωσης μειώνεται κατά 10 ευρώ ανά 1.000 ευρώ του φορολογητέου εισοδήματος από μισθούς και συντάξεις.
Η κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων δεν εφαρμόζεται για το εισόδημα από μισθωτή εργασία που αποκτούν: α) οι αξιωματικοί που υπηρετούν σε πλοία του εμπορικού ναυτικού και το οποίο φορολογείται με φορολογικό συντελεστή 15% και β) το κατώτερο πλήρωμα που υπηρετεί σε πλοία του εμπορικού ναυτικού και το οποίο φορολογείται με φορολογικό συντελεστή 10%.
Επισημαίνεται ότι οι κάτοικοι εξωτερικού δεν δικαιούνται τις μειώσεις φόρου στην Ελλάδα για το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, εκτός εάν διατηρούν τη φορολογική τους κατοικία σε άλλο κράτος - μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και
α) τουλάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) του παγκόσμιου εισοδήματος τους αποκτάται στην Ελλάδα ή
β) αποδεικνύουν ότι το φορολογητέο εισόδημα τους είναι τόσο χαμηλό ώστε θα δικαιούνταν της μείωσης του φόρου δυνάμει της φορολογικής νομοθεσίας του κράτους της κατοικίας τους.
14. Πως υπολογίζεται ο φόρος στο εισόδημα από ατομική άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας:
Τα κέρδη από ατομική άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας φορολογούνται με την πιο πάνω κλίμακα του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις αφού προστεθούν σε τυχόν εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις. Για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν εφαρμόζονται οι μειώσεις του άρθρου 16 (1.900 έως 2.100 ευρώ). .
Ειδικότερα, τα κέρδη από ατομική αγροτική επιχείρηση φορολογούνται αυτοτελώς με την κλίμακα του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
Ο φόρος που προκύπτει για το εισόδημα από ατομική αγροτική επιχείρηση μειώνεται κατά το ποσό που προβλέπεται στο άρθρο 16.
Η μείωση του φόρου εφαρμόζεται μόνο για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία, εφόσον τουλάχιστον το 50% του εισοδήματός τους προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα.
Επισημαίνεται ότι για τις νέες ατομικές επιχειρήσεις με πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από 1η Ιανουαρίου 2013 και για τα τρία (3) πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητάς τους, ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου (22%) της κλίμακας μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%), (δηλαδή 11%) εφόσον το εισόδημα της κατηγορίας αυτής (από επιχειρηματική δραστηριότητα) δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ (παρ. 2 του άρθρου 29 του ν. 4172/2013).
Συνεπώς η μεγαλύτερη μείωση φόρου που μπορεί να προκύψει είναι 1.100 ευρώ. Η μείωση αυτή ισχύει για τρία πρώτα χρόνια άσκησης της δραστηριότητας (άρθρο 29 ν. 4172/2013).
Προσοχή: Αν το ακαθάριστο εισόδημα (ακαθάριστα έσοδα) που δηλώνονται είναι πάνω από 10.000 δεν ισχύει η μείωση.
Παράδειγμα: για φορολογούμενο (ατομική επιχείρηση) με ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα 14.000 ευρώ, καθαρό εισόδημα 9.000 ευρώ και έναρξη δραστηριότητας τον Ιανουάριο του 2014, δεν εφαρμόζεται η μείωση του συντελεστή πρώτου κλιμακίου. Συνεπώς ο φόρος θα υπολογισθεί με 22%. Ήτοι 9.000Χ22% = 1.980 ευρώ.
15. Ενσωμάτωση της εισφοράς αλληλεγγύης στον ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 – νέα κλίμακα-ισχύει από 1.1.2016.
Η αλλαγή στην επιβαλλόμενη εισφορά αλληλεγγύης από 1.1.2016 έγινε με την παρ. 9 του άρθρου 112 του ν.4387/2016 που πρόσθεσε νέο άρθρο 43Α στον Κ.Φ.Ε. και έχει εφαρμογή για τα εισοδήματα που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και επόμενα. Συνεπώς για τα προηγούμενα έτη για την εισφορά αλληλεγγύης ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 3986/2011
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται στο συνολικό καθαρό εισόδημα πραγματικό ή τεκμαρτό και υπολογίζεται με την ακόλουθη κλίμακα:
Η εισφορά αλληλεγγύης έχει τον χαρακτήρα της παρακράτησης στο εισόδημα από μισθούς - συντάξεις (βάσει αναγωγής του μηνιαίου εισοδήματος σε ετήσιο καθαρό εισόδημα) και διενεργείται σύμφωνα με την παραπάνω κλίμακα και όχι με συντελεστές στο σύνολο του εισοδήματος όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Στις λοιπές περιπτώσεις εισοδημάτων υπολογίζεται και συν βεβαιώνεται με το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων κάθε φορολογικού έτους με την εκκαθάριση της δήλωσης.
Συνεπώς σε κάθε περίπτωση εφόσον ο κάτοικος εξωτερικού υποχρεούμενος σε φορολογική δήλωση (όταν έχει πραγματικό εισόδημα από πηγή Ελλάδας), συμπεριλάβει τα πραγματικά αυτά εισοδήματα, είτε ως φορολογούμενα στους πίνακες 4 (Α, Β, Γ1, Γ2, Δ1, Δ2 και Ε), είτε ως απαλλασσόμενα στον πίνακα 6, θα επιβαρυνθεί με την εκκαθάριση της δήλωσης, με την εισφορά αλληλεγγύης, εκτός εάν συντρέχει περίπτωση απαλλαγής, που προβλέπεται στο άρθρο 43Α του ΚΦΕ – Ν.4172/2013.
Εξαιρούνται από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, ορισμένα εισοδήματα που ρητά ορίζει το άρθρο 43 Α (βλ. στο βιβλίο μας «ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΟΡΊΑ» Ι για τα φυσικά πρόσωπα, παρ. 3.18.5 σελ. 73)
16. Εισόδημα από κεφάλαιο ( η 3η πηγή - άρθρα 35-40):
Περιλαμβάνει το εισόδημα που αποκτά ένα φυσικό πρόσωπο και προκύπτει στο φορολογικό έτος σε μετρητά ή σε είδος με τη μορφή μερισμάτων, τόκων, δικαιωμάτων, καθώς και το εισόδημα από ακίνητη περιουσία.
Προσοχή: Για απαλλαγή που μπορούν να έχουν οι κάτοικοι εξωτερικού, βλ. πιο κάτω στις παρ. 20 και 21.
1. Τα μερίσματα 10%* (15% από 1.1.2017) - άρθρο 36
Παρακράτηση στην πηγή - Σχετικές διατάξεις: άρθρα 62,64, ΠΟΛ.1011/2.1.2014, ΠΟΛ.1012/3.1.2014, ΠΟΛ..1032/26.1.2015, ΠΟΛ.1039/26.1.2015, ΠΟΛ.1042/26.1.2015, ΠΟΛ.1088/17.4.2015, ΠΟΛ.1025/28.2.2017, ΠΟΛ.1034/2017.
2. Οι τόκοι 15% (άρθρο 37) Παρακράτηση στην πηγή - Σχετικές διατάξεις: άρθρα 62,64 ΠΟΛ.1042/26.1.2014.
3. Τα δικαιώματα (royalties) 20% (άρθρο 38) Παρακράτηση στην πηγή - Σχετικές διατάξεις: άρθρα 62,64 ΠΟΛ.1042/26.1.2015, ΠΟΛ.1213/22.9.2015, Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦ Β 1147493 ΕΞ 2015/12.11.2015
4. Το εισόδημα από ακίνητη περιουσία: (το ακαθάριστο εισόδημα που προκύπτει σε χρήμα ή σε είδος, από την εκμίσθωση, ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση της ακίνητης περιουσίας) Σχετικές διατάξεις: άρθρα 39 και 40 παρ.4
Οι αλλαγές από 1-1-2016 στους συντελεστές εισοδήματος από ακίνητη περιουσία. Με την παράγραφο 7 του άρθρου 112 του ν. 4387/12-5-2016 αντικαταστάθηκε η παράγραφος 4 του άρθρου 40 του ν. 4172/2013 που αφορά στους συντελεστές που εφαρμόζονται για τη φορολόγηση του εισοδήματος από ακίνητη περιουσία, από 1-1-2016 και μετά.
Τα κλιμάκια και οι συντελεστές του φόρου διαμορφώνονται ως ακολούθως:
Σχ. βλ. το άρθρο 39, του ΚΦΕ-Ν.4172/2013 και τις ΠΟΛ.1034/2017, ΠΟΛ.1069/23.3.2015, ΠΟΛ.1088/17.4.2015. Επίσης βλ. την ΠΟΛ.1024/12.2.2016 σχετικά με τα ανείσπρακτα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας.
Σημαντική διευκρίνιση: η άσκηση από το φυσικό πρόσωπο ατομικής επιχείρησης οσάκις αυτό έχει και εισόδημα από ακίνητα, δεν επηρεάζει την παραπάνω φορολογική μεταχείριση για το εισόδημα από ακίνητα. (παραμένει ως εισόδημα από κεφάλαιο).
Παράδειγμα: έμπορος υποδημάτων με καθαρό φορολογητέο εισόδημα 15.000 ευρώ από τη δραστηριότητα αυτή και 6.000 ευρώ από ενοίκια καταστήματος που έχει στην ιδιοκτησία του, θα φορολογηθεί χωριστά για το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και χωριστά για το εισόδημα από ακίνητη περιουσία.
17. Εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου (η 4η πηγή - άρθρα 41-43)
1. Υπεραξία από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας:
Αυτοτελής φορολόγηση 15% - Άρθρο 41 και 67Α
Προσοχή: Με τον νόμο 4446/22.12.2016 (άρθρο 99) δόθηκε επιπλέον παράταση στην ισχύ της διάταξης για την υπεραξία ακινήτων, έως το τέλος του 2017 (βλ. παρ. 34 του άρθρου 72 του ΚΦΕ-Ν.4172/2013, όπως ετέθη).
2. Υπεραξία από μεταβίβαση των ακόλουθων τίτλων καθώς και μεταβίβασης ολόκληρης επιχείρησης:
α) μετοχές σε εταιρεία μη εισηγμένη σε χρηματιστηριακή αγορά,
β) μετοχές εισηγμένες σε χρηματιστηριακή αγορά, εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό τουλάχιστον μισό τοις εκατό (0,5%) και οι μεταβιβαζόμενες μετοχές έχουν αποκτηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2009 και εξής,
γ) μερίδια ή μερίδες σε προσωπικές εταιρείες,
δ) κρατικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια ή εταιρικά ομόλογα,
ε) παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Αυτοτελής φορολόγηση 15% άρθρο 42. Σχ. ΠΟΛ.1004/2.1.2014, ΠΟΛ.1105/10.4.2014 αρ. πρωτ.: Δ12A 1049253 ΕΞ 17.3.2014
Δεν απαιτείται η υποβολή δήλωσης φόρου υπεραξίας και η καταβολή του φόρου στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
Ο δικαιούχος της ωφέλειας θα συμπεριλάβει το αντίστοιχο εισόδημα στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος στο τέλος του έτους και θα φορολογηθεί σύμφωνα με τα ανωτέρω. (ΠΟΛ.1004/2.1.2014, ΠΟΛ.1105/10.4.2014, ΠΟΛ.1032/26.1.2015, ΠΟΛ.1088/17.4.2015, ΠΟΛ.1025/2017, ΠΟΛ.1034/2017, αρ. πρωτ.: Δ12A 1049253 ΕΞ 17.3.2014, Αρ. πρωτ.: Δ12Β 1159820 ΕΞ 2013/18.10.2013).
Οι κάτοικοι εξωτερικού απαλλάσσονται από το φόρο υπεραξίας (Κεφ. ΣΤ’ του ν. 4172/2013) εφόσον μπορούν να διαθέσουν στο θεματοφύλακά του Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας, στο οποίο θα βασιστεί εκείνος για να μη διενεργήσει την παρακράτηση (βλ. ΠΟΛ.1032/26.1.2015). Σημειώνεται ότι η απαλλαγή επιτυγχάνεται αν ο κάτοικος εξωτερικού διαμένει σε χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει ΣΑΔΦ.
Βλ. πιο κάτω, παρ. 20.
18. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο που δεν έχει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα (φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού):
Γενικός κανόνας φορολογικής μεταχείρισης:
Σύμφωνα α) Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν.4172/2013 ορίζεται, ότι ο φορολογούμενος που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος και
β) Επίσης, με τις διατάξεις της περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 5 του ίδιου νόμου ορίζεται, ότι εισόδημα που προκύπτει στην ημεδαπή είναι το εισόδημα από την πώληση ολόκληρης επιχείρησης, εταιρικών μεριδίων ή ποσοστών συμμετοχής, μετοχών, εισηγμένων ή μη ομολόγων και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων, εφόσον οι παραπάνω τίτλοι έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το εισόδημα που αποκτούν τα πιο πάνω πρόσωπα από τη μεταβίβαση τίτλων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση, υπόκειται σε φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 3 και της περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 5, ως εισόδημα από πηγή Ελλάδος, με συντελεστή 15%.
Για το εισόδημα αυτό τα πιο πάνω πρόσωπα θα υποβάλλουν δήλωση και θα το συμπεριλάβουν στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους στο οποίο έλαβε χώρα η μεταβίβαση των τίτλων (στον πίνακα 4Ε εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, κωδικοί 829-830). (σχ. βλ. την ΠΟΛ.1032/26.1.2015).
Εξαιρέσεις:
Προσοχή: Όταν ο δικαιούχος φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ), το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων αυτών απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 42 του ν. 4172/2013, με την προϋπόθεση ότι υποβάλλονται τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη φορολογική του κατοικία. (βλ. σχ. πιο κάτω την παρ. 20).
19. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος που περιλαμβάνεται στα μη συνεργάσιμα κράτη:
Ειδικά για τα φυσικά πρόσωπα που έχουν την κατοικία τους σε κράτος που περιλαμβάνεται στα μη συνεργάσιμα κράτη με βάση το άρθρο 65 του ν.4172/2013, η δήλωση φορολογίας εισοδήματος, όπου συμπεριλαμβάνεται το υπόψη εισόδημα, από τη μεταβίβαση τίτλων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση, υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. πριν από την οποιαδήποτε μεταβίβαση και ο φόρος καταβάλλεται εφάπαξ.
Για τη διαδικασία και τα δικαιολογητικά απόδοσης Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ) θα πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία που ορίζεται με βάση τις ΠΟΛ.1283/30.12.2013 και ΠΟΛ.1006/31.12.2013 Αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα που εκδόθηκαν κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων των άρθρων 8 και 10 του ν.4174/2013. (σχ. βλ. την πολ.1032/26-1-2015).
20. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ):
Όταν ο δικαιούχος φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας, το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων αυτών απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 42 του ν. 4172/2013, με την προϋπόθεση ότι υποβάλλονται τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη φορολογική του κατοικία.
Η φορολογική κατοικία στην περίπτωση αυτή αποδεικνύεται με πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας με βάση τα οριζόμενα στην οικεία ΣΑΔΦ.
Διευκρινίζεται ότι τα εν λόγω πρόσωπα δεν υποχρεούνται σε απόκτηση ελληνικού Α.Φ.Μ. και δεν απαιτείται να υποβάλλουν μηδενική δήλωση από την αιτία αυτή.
Περαιτέρω, το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας το οποίο τεκμηριώνει την απαλλαγή τους, απαιτείται να έχει κατατεθεί στο θεματοφύλακα του εν λόγω προσώπου, καθόσον ο τελευταίος θα είναι υπόχρεος για την απόδειξη της φορολογικής απαλλαγής έναντι της φορολογικής αρχής. (σχ. βλ. την ΠΟΛ.1032/26.1.2015).
21. Μερίσματα από ελληνικές επιχειρήσεις, τόκοι ημεδαπής, δικαιώματα και υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων, που εισπράττουν φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού:
Γενικά τα μερίσματα που διανέμουν οι Ελληνικές επιχειρήσεις ανεξάρτητα αν είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο ή όχι θεωρούνται ότι προέρχονται από πηγές Ελλάδας άρα υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 15%.
Όμως η φορολογική μεταχείριση ορισμένων εισοδημάτων (μεταξύ των οποίων τα μερίσματα, οι τόκοι, τα δικαιώματα, η υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων) που λαμβάνουν από πηγές Ελλάδας, οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού, εξαρτάται από τις εκάστοτε διατάξεις που περιλαμβάνονται στη ΣΑΔΦ μεταξύ Ελλάδας και του άλλου κράτους (σχ. βλ. την ΠΟΛ.1042/26.1.2015).
Συνεπώς κατά την συμπλήρωση της δήλωσης για να αποφανθούμε σε ποια κατηγορία θα εντάξουμε ένα εισόδημα που αποκτά ο κάτοικος εξωτερικού από πηγή Ελλάδας , προκειμένου να τύχει της ανάλογης φορολογικής μεταχείρισης, σύμφωνα με την αντίστοιχη διάταξη της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ), απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ανατρέχουμε σε κάθε περίπτωση στο αντίστοιχο άρθρο της εκάστοτε Σύμβασης και να εξετάζουμε με προσοχή τους όρους που αναφέρονται σε αυτή.
Για την επίλυση του ζητήματος, οι κάτοικοι εξωτερικού οφείλουν να καταθέτουν Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας στην επιχείρηση που προβαίνει σε διανομή, η οποία θα εξετάζει αν πρέπει να διενεργήσει παρακράτηση (βλ. την ΠΟΛ.1011/2015).
Συγκεκριμένα σύμφωνα με την ΠΟΛ.1042/26.1.2015:
«Σε περίπτωση που οι δικαιούχοι των εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα, οι οποίοι είναι είτε φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην ημεδαπή είτε νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία και δεν διατηρούν μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, είναι κάτοικοι κράτους με το οποίο υπάρχει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ.), θα έχουν εφαρμογή τα οριζόμενα από τη διμερή σύμβαση, λόγω αυξημένης τυπικής ισχύος.
Στην ανωτέρω περίπτωση με την υποβολή της δήλωσης για την απόδοση του παρακρατούμενου φόρου, όπως ορίζεται στην ΠΟΛ.1011/2.1.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, ο καταβάλλων το εισόδημα (υπόχρεος σε παρακράτηση) θα συνυποβάλλει με την υπόψη δήλωση το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας του δικαιούχου του εισοδήματος.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται ανάλογα και όταν από τις διατάξεις της οικείας Σ.Α.Δ.Φ. προβλέπεται μηδενικός συντελεστής παρακράτησης (και στην περίπτωση αυτή δηλαδή θα πρέπει να υποβληθεί μηδενική δήλωση)».
Όταν ανώνυμη εταιρεία εισηγμένη σε Χρηματιστηριακή Αγορά διανέμει μερίσματα ή τοκομερίδια, ο δικαιούχος επενδυτής, προκειμένου να τύχει της ευνοϊκότερης φορολογικής μεταχείρισης που προβλέπεται από την οικεία Σ.Α.Δ.Φ., υποχρεούται να υποβάλει στον θεματοφύλακά του (χρηματιστηριακή εταιρεία, τράπεζα, κ.λπ.) σχετική αίτηση με τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Προσοχή: αν κάποιος κατοικεί σε χώρα με την οποία η Ελλάδα δεν έχει συνάψει ΣΑΔΦ και λαμβάνει μερίσματα, τότε θα πληρώσει 15% παρακράτηση φόρου την οποία παρακράτηση θα πρέπει να συμψηφίσει με το φόρο στη χώρα στην οποία είναι φορολογικός κάτοικος.
Για την πληρότητα κατανόησης των παραπάνω θα πάμε να δούμε τον τρόπο υποβολής καθώς και τον τύπο και περιεχόμενο της δήλωσης απόδοσης του παρακρατούμενου φόρου στα εισοδήματα από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα με βάση τα ανωτέρω.
Ισχύουν τα οριζόμενα στην ΠΟΛ.1011/2.1.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων.
Βλ. πιο κάτω την σχετική δήλωση, όπου στον α/α 13 δηλώνεται το Εισοδήματα των πιο πάνω κατηγοριών που καταβάλλονται σε αλλοδαπούς δικαιούχους. Παρατηρούμε ότι δεν αναφέρεται συντελεστής παρακράτησης φόρου.
Το ίδιο ισχύει και για τις αντίστοιχες δηλώσεις απόδοσης φόρου από τόκους και δικαιώματα.
Για τα εισοδήματα από κάθε πηγή Ελλάδας που ενδιαφέρουν του κατοίκους Εξωτερικού (διατάξεις των παρ.1 και 2 του άρθρου 5 του ΚΦΕ-Ν.4172/2013), Βλ. παρ. 1.3α, σελ. 34 στο βιβλίο μου «ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΟΡΙΑ» Ι -Για τα φυσικά πρόσωπα. Έκδοση 2017.
22. Ορισμένες απαλλαγές (βλ. και ΠΟΛ.1032/26.1.2015):
- Η υπεραξία που προκύπτει από τη μεταβίβαση ημεδαπών εταιρικών ομολόγων απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος. Η απαλλαγή ισχύει και για την υπεραξία εταιρικών ομολόγων που εκδόθηκαν σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χώρες ΕΟΧ/ΕΖΕΣ.
- Η υπεραξία που προκύπτει από τη μεταβίβαση μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και γενικά από μερίδια των Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ), απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος. Η απαλλαγή ισχύει και για την υπεραξία μεριδίων που εκδόθηκαν σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χώρες ΕΟΧ/ΕΖΕΣ. Αντίθετα η υπεραξία που προκύπτει από πώληση μεριδίων τρίτων χωρών φορολογείται επειδή δεν υπάρχει απαλλακτική διάταξη.
- Ως υπεραξία από μεταβίβαση ομολόγων της παραπάνω περίπτωσης δ' (κρατικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια ή εταιρικά ομόλογα), δεν νοείται η τυχόν διαφορά που προκύπτει μεταξύ της ονομαστικής αξίας και της αξίας κτήσης των τίτλων αυτών κατά την ημερομηνία λήξης τους, λόγω απόκτησής τους στη δευτερογενή αγορά.
- Κεφαλαιακά κέρδη που αποκτούν φυσικά πρόσωπα και προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου με άλλους τίτλους:
Με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 42 ορίζεται ότι τα κεφαλαιακά κέρδη που αποκτούν φυσικά πρόσωπα και προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου με άλλους τίτλους κατ' εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους απαλλάσσονται από το φόρο και δεν έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φόρου εισοδήματος, εκτός αν έχουν τέτοια υποχρέωση από άλλη αιτία. Τα παραπάνω ισχύουν και για τους κατοίκους αλλοδαπής και συνεπώς παρέλκει η αναφορά στις ΣΑΔΦ.
23. Θέματα συμβάσεων αποφυγής της διπλής φορολογίας του εισοδήματος:
Η Ελλάδα διαθέτει ένα ευρύ δίκτυο Συμβάσεων Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) με άλλα κράτη.
Τις ευεργετικές διατάξεις της οικείας Συμβάσης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας επικαλείται ο κάτοικος εξωτερικού, σχετικά με τα εισοδήματά του ή την ωφέλεια που αποκτά από πηγές Ελλάδας, ενώπιον της αρμόδιας ελληνικής φορολογικής αρχής.
Ειδικότερα:
Για να έχουν εφαρμογή οι ευεργετικές διατάξεις της αντίστοιχης Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας, ο πραγματικός δικαιούχος του εισοδήματος υποβάλει με τη δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. την Αίτηση για την Εφαρμογή της Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας μεταξύ Ελλάδας και του Κράτους της Φορολογικής Κατοικίας του (CLAIM FOR THE APPLICATION OF THE DOUBLE TAXATION CONVENTION BETWEEN GREECE AND ) η οποία κατά τη στιγμή της δήλωσης πρέπει να είναι ήδη δεόντως συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη από τον ίδιο, καθώς και συμπληρωμένη, υπογεγραμμένη και σφραγισμένη από την αρμόδια αλλοδαπή φορολογική αρχή, η οποία πιστοποιεί ότι το πρόσωπο αυτό είναι κάτοικος του άλλου αυτού κράτους, κατά την έννοια της οικείας Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας.
Στην περίπτωση κατά την οποία ο κάτοικος εξωτερικού αιτείται την επιστροφή παρακρατηθέντος φόρου πρέπει να προσκομίσει στη Διεύθυνση Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων - Τμήμα Α' (Καραγεώργη Σερβίας 8 - 101 84 ΑΘΗΝΑ) την Ετήσια Αίτηση Επιστροφής Φόρου Εισοδήματος (ANNUAL CLAIM ΤΟ REFUND OF INCOME ΤΑΧ), δεόντως συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη από τον ίδιο.
Η ΑΙΤΗΣΗ αυτή υποβάλλεται συμπληρωμένη, υπογεγραμμένη και σφραγισμένη από την αρμόδια αλλοδαπή φορολογική αρχή, η οποία, λαμβάνοντας γνώση της ΑΙΤΗΣΗΣ του φορολογικού κατοίκου της σχετικά με επιστροφή παρακρατηθέντος ελληνικού φόρου για εισόδημα που αυτός απέκτησε από πηγές Ελλάδας, πιστοποιεί ότι το πρόσωπο αυτό είναι / ήταν για την αντίστοιχη χρήση κάτοικος του άλλου αυτού κράτους, κατά την έννοια της οικείας Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας.
Τέλος, σχετικά με την εφαρμογή των Συμβάσεων Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) στα εισοδήματα από συντάξεις, παραπέμπουμε και στην με αριθμό ΠΟΛ.1128/2006 πολυγραφημένη εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών·
Στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Διεύθυνσης Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (www.gsis.gr/gsis/info/gsis site/ddos) βρίσκονται αναρτημένα μεταξύ άλλων:
• Τα κείμενα των Συμβάσεων Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας, που έχει συνάψει η Ελλάδα με άλλα Κράτη (στην ελληνική και στην αγγλική ή/και γαλλική γλώσσα)
• Τα έντυπα των συμβάσεων αποφυγής της διπλής φορολογίας (μεταξύ αυτών : έντυπα εφαρμογής – έντυπα επιστροφής, τα οποία ενδιαφέρουν τους κατοίκους εξωτερικού).
• Άλλες χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με διεθνή φορολογικά ζητήματα της άμεσης φορολογίας
24. Κάτοικοι εξωτερικού με δραστηριότητα στην Ελλάδα:
… ένα πρόβλημα που απογοητεύει τους Έλληνες ομογενείς και αποθαρρύνει τις επενδύσεις
Στις υπηρεσίες του Υπ. Οικονομικών και της ΑΑΔΕ, χρονίζει ένα κρίσιμο θέμα που με κοινή επιστολή 15 νησιωτικών Λογιστικών Συλλόγων της χώρας, (που έγινε με πρωτοβουλία της ΕΛΦΕΕ ΡΟΔΟΥ), και έχει αναδείξει σε υπομνήματα της η ΠΟΦΕΕ.
Πρόκειται για κατοίκους εξωτερικού, κυρίως Έλληνες ομογενείς, που έχουν δραστηριότητα στην Ελλάδα, ( π.χ. τουριστικά καταλύματα, βιλίτσες, θαλάσσια σπορ κτλ) όπου το οι κατά τόπους Εφορίες τους χαρακτηρίζει σαν «φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας», με την υποχρέωση να δηλώσουν εδώ και το παγκόσμιο εισόδημα τους !!
Σύμφωνα με πρόσφατη επικοινωνία με τον πρόεδρο της Ένωσης Λογιστών Ελεύθερων Επαγγελματιών Ρόδου, Γιάννη Ηρακλείδη, για να ενημερωθώ για την εξέλιξη του χρονίζοντος αυτού θέματος, αναδεικνύονται για άλλη μια φορά, οι επιπτώσεις από τη μη επίλυση.
Στο πρώτο αλλά και στο δεύτερο μέρος ο Γιάννης Ηρακλείδης ανέδειξε και επανάφερε την κοινή επιστολή των 15 νησιωτικών Συλλόγων προς το Υπουργείο Οικονομικών http://www.lsr.gr/html/%CE%...
Για επικοινωνία: g.christopoulos@mental.gr
Διεύθυνση: Σωρού 14, 151 25 Μαρούσι Αττικής
Address: 14 Sorou str., 151 25 Marousi, Attika, Greece
Τηλ./Tel.: (+30) 210 672 7149 / (+30) 210 672 1585
Fax: (+30) 210 674 8683
e-mail: g.christopoulos@mental.gr
Url: www.mental.gr
https://www.taxheaven.gr
- Οι κρίσιμοι Κωδικοί
319-320 στη φετινή δήλωση.
- Η διαδικασία αλλαγής της φορολογικής κατοικίας.
- Πότε έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος οι κάτοικοι εξωτερικού.
- Ποια τεκμήρια «παραμονεύουν»
- Ένας πρακτικός οδηγός με 24 σημεία που θέλουν προσοχή πριν πέσει η αυλαία της προθεσμίας για τη φορολογική τους δήλωση.
Του Φοροτεχνικού Γιώργου Χριστόπουλου
(Σημ. Το οδοιπορικό μας για τους κατοίκους εξωτερικού εκκινεί από τα νέα βιβλία «Ραντεβού με την Εφορία» – πρακτικά βοηθήματα για Δηλώσεις Φυσικών και Νομικών Προσώπων- έκδοση 2017, όπου γίνεται εκτενής ανάλυση των θεμάτων με τη φορολογία κατοικία, τη μεταβολή λόγω εγκατάστασης στο εξωτερικό, το παγκόσμιο εισόδημα και τη φορολογία των κατοίκων εξωτερικού).
e-mail: g.christopoulos@mental.gr
Περιεχόμενα:
Σημαντικά σχόλια:
Ας δούμε λοιπόν τις αναγκαίες επισημάνσεις για τους κατοίκους εξωτερικού.
1. Φορολογική κατοικία και τρόπος φορολόγησης εισοδήματος.
2. Η διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας μετά την 01- 01- 2014 που γεννά ακόμη δυσκολίες.
3. Υπάρχει υποχρέωση υποβολής δικαιολογητικών σύμφωνα με την ΠΟΛ.1136/10.6.2013;
4. Υπάρχει διαδικασία αναδρομικής μεταβολής της κατοικίας ή διαμονής έως 31.12.2013;
5. Όλα τα εισοδήματα σε 4 πηγές – κατηγορίες (Σύντομη χρηστική ανάλυση):
6. Το «καλεντάρι» των δηλώσεων (Φ.Π. και Ν.Π.) για τα εισοδήματα του 2016 που θα δηλωθούν το 2017 και τις δόσεις καταβολής του φόρου:
7. Εξαίρεση για «νέους» κατοίκους εξωτερικού: η δήλωση μπορεί να υποβληθεί εμπρόθεσμα το αργότερο έως τις 31/12/2017.
8. Πότε οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται και πότε όχι, να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα.
9. Που υποβάλλεται η δήλωση από τους κατοίκους Εξωτερικού.
10. Περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Επισημάνσεις.
10.1 Από το φορολογικό έτος 2014 το έντυπο Ε1 αποτυπώνει πιστά την νέα κατηγοριοποίηση εισοδημάτων.
- Η διαδικασία αλλαγής της φορολογικής κατοικίας.
- Πότε έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος οι κάτοικοι εξωτερικού.
- Ποια τεκμήρια «παραμονεύουν»
- Ένας πρακτικός οδηγός με 24 σημεία που θέλουν προσοχή πριν πέσει η αυλαία της προθεσμίας για τη φορολογική τους δήλωση.
Του Φοροτεχνικού Γιώργου Χριστόπουλου
(Σημ. Το οδοιπορικό μας για τους κατοίκους εξωτερικού εκκινεί από τα νέα βιβλία «Ραντεβού με την Εφορία» – πρακτικά βοηθήματα για Δηλώσεις Φυσικών και Νομικών Προσώπων- έκδοση 2017, όπου γίνεται εκτενής ανάλυση των θεμάτων με τη φορολογία κατοικία, τη μεταβολή λόγω εγκατάστασης στο εξωτερικό, το παγκόσμιο εισόδημα και τη φορολογία των κατοίκων εξωτερικού).
e-mail: g.christopoulos@mental.gr
Περιεχόμενα:
Σημαντικά σχόλια:
Ας δούμε λοιπόν τις αναγκαίες επισημάνσεις για τους κατοίκους εξωτερικού.
1. Φορολογική κατοικία και τρόπος φορολόγησης εισοδήματος.
2. Η διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας μετά την 01- 01- 2014 που γεννά ακόμη δυσκολίες.
3. Υπάρχει υποχρέωση υποβολής δικαιολογητικών σύμφωνα με την ΠΟΛ.1136/10.6.2013;
4. Υπάρχει διαδικασία αναδρομικής μεταβολής της κατοικίας ή διαμονής έως 31.12.2013;
5. Όλα τα εισοδήματα σε 4 πηγές – κατηγορίες (Σύντομη χρηστική ανάλυση):
6. Το «καλεντάρι» των δηλώσεων (Φ.Π. και Ν.Π.) για τα εισοδήματα του 2016 που θα δηλωθούν το 2017 και τις δόσεις καταβολής του φόρου:
7. Εξαίρεση για «νέους» κατοίκους εξωτερικού: η δήλωση μπορεί να υποβληθεί εμπρόθεσμα το αργότερο έως τις 31/12/2017.
8. Πότε οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται και πότε όχι, να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα.
9. Που υποβάλλεται η δήλωση από τους κατοίκους Εξωτερικού.
10. Περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Επισημάνσεις.
10.1 Από το φορολογικό έτος 2014 το έντυπο Ε1 αποτυπώνει πιστά την νέα κατηγοριοποίηση εισοδημάτων.
10.2 Η υποβολή της δήλωσης Φ.Ε.Φ.Π. σε 4-6 βήματα
10.3 Υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα στη δήλωση.
10.4 Πίνακας 1- Στοιχεία Φορολογούμενου. Τι πρέπει να προσέξω.
10.5 Φορολογικός εκπρόσωπος για τους κατοίκους εξωτερικού.
11. Κοινή δήλωση? Τι σημαίνουν οι παρακάτω Κωδικοί 319 -320 στη φετινή δήλωση και γιατί ξαναπροστέθηκε ο κωδικός 320 για τη σύζυγο;
12. Τα τεκμήρια για τους κατοίκους εξωτερικού. Παραδείγματα.
13. Πως υπολογίζεται ο φόρος στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης.
14. Πως υπολογίζεται ο φόρος στο εισόδημα από ατομική άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας.
15. Ενσωμάτωση της εισφοράς αλληλεγγύης στον ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 – νέα κλίμακα-ισχύει από 1.1.2016.
16. Εισόδημα από κεφάλαιο ( η 3η πηγή - άρθρα 35-40).
17. Εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου (η 4η πηγή - άρθρα 41-43).
18. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο που δεν έχει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα (φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού).
19. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος που περιλαμβάνεται στα μη συνεργάσιμα κράτη.
20. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ).
21. Μερίσματα από ελληνικές επιχειρήσεις, τόκοι ημεδαπής, δικαιώματα και υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων, που εισπράττουν φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού.
22. Ορισμένες απαλλαγές (βλ. και ΠΟΛ.1032/26.1.2015).
23. Θέματα συμβάσεων αποφυγής της διπλής φορολογίας του εισοδήματος.
24. Κάτοικοι εξωτερικού με δραστηριότητα στην Ελλάδα
Στα δύο προηγούμενα άρθρα μας που φιλοξενεί ο έγκριτος κόμβος tax heaven, αναδείξαμε με τα χρήσιμα σχόλια και τεκμηριωμένες τοποθετήσεις των συναδέλφων, το κρίσιμο ζήτημα των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν πολλοί συμπολίτες μας τους οποίους η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό, μεταβάλλοντας παράλληλα την φορολογική τους κατοικία και επισημάναμε τα παραγγελλόμενα προς την Φορολογική Διοίκηση από τις δύο σημαντικές αποφάσεις του Ανωτάτου Διοικητικού Δικαστηρίου (ΣτΕ 1445/2016 και ΣτΕ 1215/2017), αφού ανέτρεψαν τα δεδομένα όχι μόνο για την αλλαγή της φορολογικής κατοικίας, (σήμερα με βάση τα ισχύοντα είναι απαγορευτική η αλλαγή στο μητρώο λόγω εγκατάστασης στο εξωτερικό του ενός συζύγου), αλλά ανοίγουν παράλληλα το δρόμο της νομοθετικής ρύθμισης για χωριστές δηλώσεις των συζύγων με διαφορετική φορολογική κατοικία.
Με βάση τα ισχύοντα σήμερα σε περίπτωση έγγαμης σχέσης, θα πρέπει και οι δύο σύζυγοι να είναι κάτοικοι εξωτερικού καθώς λόγω της υποχρέωσης υποβολής κοινής δήλωσης, δεν μπορεί να γίνει μεταφορά μόνο του ενός συζύγου λόγο της ύπαρξης σοβαρού κοινωνικού δεσμού όπως αναφέρει ο νόμος
Το οδοιπορικό μας αυτό προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον τόσο στους ενδιαφερόμενους συμπολίτες μας που έχουν ήδη κινήσει τη διαδικασία (βλ. πιο κάτω στην παρ. 2) στην αρμόδια ΔΟΥ τους, προκειμένου να μεταφερθούν στη ΔΟΥ εξωτερικού και να εγκατασταθούν στο εξωτερικό, όσο και σε αυτούς που έχουν ήδη εγκατασταθεί στο εξωτερικό, αλλά εκκρεμεί από μακρού η μεταβολή στο μητρώο και επομένως εξακολουθούν να θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας.
Σημαντικά σχόλια:
Βασίλης Καμπάνης Πρ. ΠΟΦΕΕ • 7 μέρες πριν
“Η ταλαιπωρία όσων πληρούν τα κριτήρια, προκειμένου να είναι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού, συνεχίζεται. Η μεμονωμένη και αποσπασματική ερμηνεία των διατάξεων για την φορολογική κατοικία δημιουργεί παρατράγουδα και δυστυχώς δεν συμβάλλει στο να υπάρχει μία ενιαία και αντικειμενική μεταχείριση όλων αυτών των περιπτώσεων. Όπως εύστοχα σημειώνει ο συνάδελφος κ. Γιώργος Χριστόπουλος, τόσο οι αποφάσεις του ΣτΕ, όσο και οι αποφάσεις των Διευθύνσεων Επίλυσης Διαφορών, δημιουργούν πρόσφορο έδαφος, έτσι ώστε να προβλεφθεί νομοθετική ρύθμιση για χωριστές δηλώσεις των συζύγων με διαφορετική φορολογική κατοικία. Η ΠΟΦΕΕ σταθερά υποστηρίζει πως δεν είναι δυνατό για λόγους γραφειοκρατίας ή υποκειμενικής ερμηνείας να υποβάλλονται οι πολίτες σε συνεχείς διαδικασίες απόδειξης του αυτονόητου. Το ζήτημα της φορολόγησης των κατοίκων εξωτερικού έχει αποκτήσει επίκαιρο χαρακτήρα, εξαιτίας της μετανάστευσης εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων στο εξωτερικό προς αναζήτηση εργασίας και για αυτό απαιτείται να είναι ξεκάθαρο και κυρίως σεβαστό από τις φορολογικές αρχές το πλαίσιο φορολόγησής τους”.
Δημήτρης Τσαμόπουλος Πρόεδρος ΕΦΕΕΑ• 8 μέρες πριν
Αν κάποια στιγμή αποφασίσει η Διοίκηση να ακούσει τα πραγματικά προβλήματα από αυτούς που τα διαχειρίζονται σε καθημερινή βάση τότε θα δοθεί μία οριστική λύση και όχι μπαλώματα. Το να εφαρμόζουμε διάφορα τρικ για να σταλεί μια δήλωση δεν είναι λύση. Μέσα στη πολυπλοκότητα του θέματος, η απλή σκέψη θα δώσει και τη δικαιότερη λύση.
Του Προέδρου της ΕΛΦΕΕ Ρόδου, φίλου και έγκριτου Λογιστή /Φοροτεχνικού, Γιάννη Ηρακλείδη που ανέδειξε και επανάφερε την κοινή επιστολή των 15 νησιωτικών Συλλόγων προς το Υπουργείο Οικονομικών http://www.lsr.gr/html/%CE%...
Ας δούμε λοιπόν τις αναγκαίες επισημάνσεις για τους κατοίκους εξωτερικού:
Μέχρι να δούμε νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες με βάση τις παραπάνω αποφάσεις του ΣτΕ, εμείς θα προσεγγίσουμε όπως ισχύουν σήμερα τις φορολογικές υποχρεώσεις μιας τέτοιας απόφασης που πήραν οι χιλιάδες συμπατριώτες μας, καθώς από τη στιγμή της μετεγκατάστασης και μετά γεννιούνται τα ερωτήματα:
- ποιου κράτους είναι φορολογικός κάτοικος το φυσικό πρόσωπο;
- πώς θα φορολογηθεί;
- πρέπει ή δεν πρέπει να υποβάλλουν δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα και σε ποιες περιπτώσεις υποχρεούνται να υποβάλλουν.
1. Φορολογική κατοικία και τρόπος φορολόγησης εισοδήματος.
Προσοχή παραμένει ο γενικός κανόνας: η φορολογική κατοικία προσδιορίζει τον τόπο που φορολογείται το εισόδημα των φορολογουμένων.
α. Ο φορολογούμενος που έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα:
Υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του, που προκύπτει στην ημεδαπή και την αλλοδαπή, δηλαδή το παγκόσμιο εισόδημά του που αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος.
β. Ο φορολογούμενος που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα
(κάτοικος Εξωτερικού)
Υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος.
Βασικές επισημάνσεις- περιπτώσεις απαλλαγών:
Κατά την συμπλήρωση της δήλωσης για να αποφανθούμε σε ποια κατηγορία θα εντάξουμε ένα εισόδημα από την αλλοδαπή, προκειμένου να τύχει της ανάλογης φορολογικής μεταχείρισης, σύμφωνα με την αντίστοιχη διάταξη της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ), απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ανατρέχουμε σε κάθε περίπτωση στο αντίστοιχο άρθρο της εκάστοτε Σύμβασης και να εξετάζουμε με προσοχή τους όρους που αναφέρονται σε αυτή.
Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα όταν έχουμε φορολογικό κάτοικο εξωτερικού που αποκτά εισόδημα από πηγή στην Ελλάδα:
Απαλλάσσεται από το φόρο, το εισόδημα που αποκτούν φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι σε κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας (ΣΑΔΦ) και το οποίο προκύπτει από ορισμένα εισοδήματα (υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση, μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα) υπό την προϋπόθεση ότι υποβάλλουν στη Φορολογική Διοίκηση δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη φορολογική τους κατοικία.
Βλ. ειδικότερα ανάλυση στις παρ. 18, 19, 20, 21, 22.
Για τα εισοδήματα από κάθε πηγή Ελλάδας που ενδιαφέρουν του κατοίκους Εξωτερικού (διατάξεις των παρ.1 και 2 του άρθρου 5 του ΚΦΕ-Ν.4172/2013), Βλ. και στο βιβλίο μου «ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΟΡΙΑ» Ι Για τα φυσικά πρόσωπα. Έκδοση 2017.
2. Η διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας μετά την 01- 01- 2014 που γεννά ακόμη δυσκολίες:
Για τους φορολογούμενους που επιθυμούν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στο εξωτερικό μετά την 01.01.2014, έχουν δοθεί οδηγίες με την ΠΟΛ.1058/18.3.2015.
Διαδικασία:
Ι. Υποβολή αίτησης έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Μαρτίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης & Σχέσεων με τους Φορολογουμένους της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. :
α. αίτηση (έντυπο Μ0) και έντυπα Μ1 και Μ7 ,
β. έγγραφη δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής τους, για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου τους στην Ελλάδα.
Παράλληλα, εφόσον διαθέτουν, συνυποβάλλουν και τα σχετικά δικαιολογητικά όπως περιγράφονται κατωτέρω.
Για όσες έγγαμες φορολογούμενες εκκρεμούν στις Δ.Ο.Υ. αιτήματα για αλλαγή της φορολογικής τους κατοικίας, και εφόσον αυτές κριθούν φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού και έχουν υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης στην Ελλάδα, υπάρχει η δυνατότητα:
• να υποβάλλουν κοινή φορολογική δήλωση σύμφωνα με την παρ.4 του άρθρου 67 του ν. 4172/2013, με το σύζυγο, εφόσον αυτός είναι κάτοικος εξωτερικού,
• το αργότερο μέχρι τη λήξη του φορολογικού έτους που ακολουθεί το έτος αποχώρησης και εφόσον έχουν μεταβάλλει την φορολογική τους κατοικία για το φορολογικό έτος 2016, το αργότερο έως 31/12/2017.
Ο υπάλληλος της Δ.Ο.Υ., συμπληρώνει την ηλεκτρονική εφαρμογή που έχει δημιουργηθεί για τη μεταβολή της φορολογικής κατοικίας,
ΙΙ. Προσκόμιση δικαιολογητικών:
Προθεσμία: τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Σεπτεμβρίου, του επόμενου της αναχώρησης έτους. Δηλαδή για όσους αναχώρησαν εντός του 2016 τα δικαιολογητικά πρέπει να προσκομιστούν από τον φορολογικό τους εκπρόσωπο στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. έως την 10/9/2017.
Πρέπει να προσκομισθούν:
• α. Βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου δηλώνουν φορολογικοί κάτοικοι, από την οποία να προκύπτει ότι είναι φορολογικοί κάτοικοι αυτού του κράτους.
Εάν οι φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (στο εξής ΣΑΔΦΕ) και εφόσον αποκτούν εισόδημα στη χώρα μας, μπορούν να προσκομίσουν, αντί της βεβαίωσης, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της ΣΑΔΦΕ όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) ή
β. αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που υπέβαλαν στο άλλο κράτος ή
γ. ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους.
• Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων από τα ανωτέρω δικαιολογητικά από την αρμόδια φορολογική αρχή, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή με την οποία θα αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός (κέντρο ζωτικών συμφερόντων) του φυσικού προσώπου με το άλλο κράτος.
Προσοχή: Δεν αναγνωρίζεται βεβαίωση από την Ελληνική Πρεσβεία ή το Ελληνικό Προξενείο.
Τα παραπάνω έγγραφα θα πρέπει να είναι κατάλληλα θεωρημένα. Δηλαδή εάν προέρχονται από χώρα που έχει προσχωρήσει στη σύμβαση της Χάγης θα πρέπει να είναι θεωρημένα σύμφωνα με αυτή (Apostille).
Σε διαφορετική περίπτωση θα ακολουθείται για τη θεώρηση η προξενική διαδικασία. Επίσης, για τα προβλεπόμενα έγγραφα απαιτείται επίσημη μετάφραση στην Ελληνική γλώσσα. (Δ6Δ 1095210 ΕΞ2014/25.6.2014 έγγραφό).
Εξαίρεση για τα πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας που εκδίδουν οι φορολογικές αρχές των ΗΠΑ και της Τουρκίας, (ΣΑΔΦΕ) στο πλαίσιο των ΣΑΔΦΕ που έχουν συναφθεί με τη χώρα μας.
ΙΙΙ. Επόμενο βήμα:
Αφού έχουν υποβληθεί τα έντυπα (Μ0-Μ1- Μ7) και έχουν προσκομισθεί εμπρόθεσμα, τα παραπάνω δικαιολογητικά, η Δ.Ο.Υ. υποχρεούται να αποφανθεί σχετικά με τη φορολογική κατοικία των φορολογουμένων, εντός δυο μηνών από την ημερομηνία υποβολής των παραπάνω δικαιολογητικών.
Α) Επί θετικής απάντησης: Ο αιτών θα θεωρηθεί φορολογικός κάτοικος εξωτερικού και ακολουθεί η διαδικασία (δηλαδή τα έντυπα (Μ0-Μ1-Μ7) προωθούνται, μαζί με την έγγραφη δήλωση για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου και τη σχετική έγκριση, στο Τμήμα ή Γραφείο Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ., προκειμένου να καταχωρισθούν στο υποσύστημα Μητρώου οι σχετικές μεταβολές. Ακολούθως η βεβαίωση μεταβολής θα αποστέλλεται από το Τμήμα ή Γραφείο Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ., ταχυδρομικώς, στο φορολογικό εκπρόσωπο).
Φορολογική δήλωση: Ο φορολογούμενος, εφόσον είναι υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, δύναται να την υποβάλει ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού το αργότερο μέχρι τη λήξη του φορολογικού έτους που ακολουθεί το έτος αναχώρησης (π.χ. όσοι μετέβαλαν τη φορολογική τους κατοικία για το φορολογικό έτος 2016 μπορούν να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα το αργότερο έως τις 31.12.2017).
Β. Επί αρνητικής απάντησης: ο αιτών δεν θα θεωρηθεί φορολογικός κάτοικος εξωτερικού.
Στο 2ο μέρος του οδοιπορικού μας, καταγράψαμε την πρακτική των φορολογικών αρχών, όπου στη πράξη εξετάζουν πολύ στενά τα δεδομένα κάθε περίπτωσης και αρκούνται να εστιάζουν στην απόδειξη της πραγματικής μετεγκατάστασης και στο πού διαμένει ο/η σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα (προσωπικοί δεσμοί) και πού ασκείται η οικονομική δραστηριότητα (οικονομικοί δεσμοί) του φορολογουμένου προσώπου.
Επίσης απαριθμήσαμε τις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις που απορρίπτεται η αίτηση μεταφοράς.
Ωστόσο οι δύο αποφάσεις του ΣτΕ (ΣτΕ 1445/2016 και ΣτΕ 1215/2017), και για τα δύο ζητήματα (μη δυνατότητα μεταβολής της φορολογικής κατοικίας, λόγω της υποχρέωσης υποβολής κοινής δήλωσης και μη δυνατότητα υποβολής χωριστής δήλωσης) ανέδειξαν και διέγνωσαν την εσφαλμένη ερμηνεία του νόμου, για το λόγο ότι αγνοείται ότι «οι σχετικές διατάξεις του άρθρου 4 του νέου KΦE εδράζονται στο άρθρο 4 της Πρότυπης Σύμβαση του OOΣA για τις ΣAΔΦ, σύμφωνα με την οποία η φορολογική κατοικία κρίνεται πρωτίστως από την ύπαρξη μόνιμης κατοικίας ή συνήθους διαμονής και περαιτέρω από το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων, δηλ. πού βρίσκονται οι στενοί προσωπικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί δεσμοί του ατόμου».
Και για να επανέλθουμε στην παραπάνω διαδικασία- βήματα επί αρνητικής απάντησης, να δούμε τι ακολουθεί.
Ακολουθεί η ενημέρωση του αιτούντος από το Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους ότι το αίτημά του για μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του απορρίπτεται και η αίτηση με τα συνημμένα έντυπα και δικαιολογητικά τίθενται στο φάκελό του.
Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα:
Ο φορολογούμενος, στην περίπτωση αυτή, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδας (παγκόσμιο εισόδημα) !!
Η οποία δυστυχώς λόγω του ετεροχρονισμού (μετά την κατά περίπτωση, καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος) θεωρείται εκπρόθεσμη και επισύρει την επιβολή προστίμου.
Μια σημαντική τροποποίηση στην ΠΟΛ.1058/18.3.2015:
Σύμφωνα με το έγγραφο ΔΕΑΦΑ 1130889 ΕΞ 2016, αναφορικά με την αποδοχή, για τη μεταφορά φορολογικής κατοικίας στο εξωτερικό, της Αίτησης για την Εφαρμογή της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (δίγλωσσο έντυπο) που προσκομίζει φορολογούμενος ο οποίος δεν αποκτά εισόδημα στη χώρα μας, διευκρινίζεται ότι, βάσει των οριζομένων στην παράγραφο 2 της παρούσας, αυτή γίνεται δεκτή, δεδομένου ότι ενσωματώνει το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας.
3. Υπάρχει υποχρέωση υποβολής δικαιολογητικών σύμφωνα με την πολ.1136/10.06.2013;
Από το φορολογικό έτος 2014 και εφεξής οι κάτοικοι εξωτερικού που αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα δεν υποχρεούνται να προσκομίζουν δικαιολογητικά στη Δ.Ο.Υ. όπου υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως κάτοικοι αλλοδαπής, προκειμένου να αποδείξουν ότι είναι όντως κάτοικοι εξωτερικού.
4. Υπάρχει διαδικασία αναδρομικής μεταβολής της κατοικίας ή διαμονής έως 31.12.2013;
ΝΑΙ: Για τους φορολογούμενους που εγκαταστάθηκαν στο εξωτερικό έως τις 31.12.2013, ισχύουν οι οδηγίες με την ΠΟΛ.1177/14.7.2014.
Ειδικότερα, όσοι φορολογούμενοι δεν θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας κατά τις διατάξεις της ελληνικής φορολογικής νομοθεσίας και προκειμένου να διενεργηθεί η μεταβολή της κατοικίας τους, πρέπει να προσκομίσουν:
• πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας ή
• αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης Φ.Ε. ή
• ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της δήλωσης Φ.Ε..
• Σε περίπτωση αδυναμίας προσκόμισης των προηγουμένων, προσκομίζεται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή από την οποία να προκύπτει η κατοικία του φορολογούμενου.
5. Όλα τα εισοδήματα σε 4 πηγές – κατηγορίες (Σύντομη χρηστική ανάλυση):
5.1 Από 1.1.2014 διακρίνονται 4 κατηγορίες (πηγές) ακαθάριστων εισοδημάτων (σχετ. παρ.2 άρθρου 7 ΚΦΕ-Ν.4172/2013).
|
Οι αντίστοιχες
7 πηγές με τον προηγούμενο ΚΦΕ-Ν.2238/94
|
|
|
α) εισόδημα από
μισθωτή εργασία και συντάξεις.
|
|
|
(άρθρα12 - 20)
|
ΣΤ΄ πηγή:
Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.
|
|
β) εισόδημα από
επιχειρηματική δραστηριότητα.
|
(Δ΄ πηγή Εισόδημα
από εμπορικές επιχειρήσεις + Ε΄ πηγή Εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις + Ζ΄
πηγή Εισόδημα ελευθέρια επαγγέλματα)
|
|
(άρθρα 21 -29)
|
|
|
γ) εισόδημα από
κεφάλαιο.
|
Α+Β πηγή Εισόδημα
από ακίνητα + Γ΄ πηγή Εισόδημα από κινητές αξίες.
|
|
(άρθρα 35 - 40)
|
|
|
δ) εισόδημα από
υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
|
|
|
(άρθρα 41 - 43)
|
|
5.2 Βασικές επισημάνσεις:
Φορολογητέο εισόδημα είναι το εισόδημα που απομένει μετά την αφαίρεση των δαπανών που εκπίπτουν, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε. από το ακαθάριστο εισόδημα.
(βλ. σχετ. παρ. 1 άρθρου 7 του ΚΦΕ- Ν.4172/2013).
Για τα φυσικά πρόσωπα: αντικείμενο του φόρου εισοδήματος των φυσικών προσώπων αποτελεί το εισόδημα που αυτά αποκτούν σύμφωνα με μία από τις παραπάνω αναφερόμενες κατηγορίες. (άρθρο 10 του ΚΦΕ-Ν.4172/2013, βλ. και αιτιολογική έκθεση)
Για τα νομικά πρόσωπα: τα έσοδα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες από κάθε πηγή και αιτία θεωρούνται ως έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα και συνεπώς τα κέρδη τους φορολογούνται με βάση τους συντελεστές του άρθρου 58 παρ. 1 και 2 ή 29 παρ. 1, (29%), ανεξάρτητα από το αν τηρούν διπλογραφικά ή απλογραφικά βιβλία.
Όπως θα δούμε στην πολ. 1059/18.3.2015 με την οποία δίδονται οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 47, 57 και 58 του ν. 4172/2013, στα πάσης φύσεως έσοδα των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων περιλαμβάνονται όλα τα έσοδα που αναφέρονται στα Κεφάλαια Ε΄ και ΣΤ΄ του ΚΦΕ-Ν. 4172/2013. (δηλαδή Μερίσματα, Τόκοι, Δικαιώματα (royalties), εισόδημα από ακίνητη περιουσία, υπεραξία από Μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας, και υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων.
Χωρίς διάκριση συνεπώς, τα ανωτέρω έσοδα, για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που τηρούν είτε διπλογραφικά είτε απλογραφικά βιβλία, κατά ρητή διατύπωση της παρ. 4 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013,. είναι έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Παράδειγμα: σε Α.Ε. οι τόκοι, τα μερίσματα, τα δικαιώματα, τα ενοίκια, η υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων ή ακινήτων, οι επιδοτήσεις, κλπ), είναι έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα και χωρίς εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης στις περιπτώσεις που προβλέπεται παρακράτηση φόρου στην πηγή, σε αντίθεση με τα φυσικά πρόσωπα, όπου προβλέπεται ρητά ότι με την παρακράτηση εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση.
Στην έννοια των μερισμάτων περιλαμβάνονται και τα κέρδη από συμμετοχές σε προσωπικές εταιρίες κλπ.
5.3 Βασική αρχή: Σε φόρο υπόκεινται μόνον τα εισοδήματα που εμπίπτουν σε μία από τις τέσσερις κατηγορίες.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του νόμου «διευκρινίζεται ότι σε φόρο υπόκεινται μόνον τα εισοδήματα που εμπίπτουν σε μία από τις τέσσερις κατηγορίες που αναγνωρίζονται στο άρθρο 7 του παραπάνω ΚΦΕ και συνεπώς, ότι δεν εμπίπτει στο εννοιολογικό πεδίο κανενός από τα αναφερόμενα εισοδήματα δεν υπόκειται σε φόρο».
6. Το «καλεντάρι» των δηλώσεων (Φ.Π. και Ν.Π.) για τα εισοδήματα του 2016 που θα δηλωθούν το 2017 και τις δόσεις καταβολής του φόρου:
Τα φυσικά πρόσωπα (μισθωτοί, συνταξιούχοι, ατομικές επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες):
Όπως είναι ήδη γνωστό, με την απόφαση ΠΟΛ.1094/2017 παρατάθηκε η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων (φυσικών και νομικών προσώπων), που ήταν μέχρι την 30η Ιουνίου 2017. Η νέα καταληκτική ημερομηνία είναι η 17η Ιουλίου 2017 ημέρα Δευτέρα.
Για τα Νομικά Πρόσωπα και νομικές οντότητες - κερδοσκοπικά και μη κερδοσκοπικά:
Και η προθεσμία για τις δηλώσεις των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του ν. 4172/2013, με την πιο πάνω απόφαση, η νέα καταληκτική ημερομηνία είναι η 17η Ιουλίου 2017 ημέρα Δευτέρα.
Πως θα καταβληθεί ο φόρος:
α) τα φυσικά πρόσωπα
Η καταβολή του φόρου γίνεται σε τρεις (3) ισόποσες διμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των μηνών Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου, από την προθεσμία υποβολής της δήλωσης. (πολ. 1034/9.3.2017).
β) τα Νομικά πρόσωπα
Με τις νέες διατάξεις (παρ. 3 του άρθρου 68 του ν.4172/2013, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 16 του Ν. 4467/2017 - ΦΕΚ Α' 56/13-04-2017), ορίζεται ότι η καταβολή του φόρου γίνεται σε έξι (6), κατ' ανώτατο όριο, ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης και οι υπόλοιπες πέντε (5) μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των πέντε (5) επόμενων μηνών. (ΠΟΛ.1071/3.5.2017)
|
Ι. Φυσικά
πρόσωπα (φορολογικό έτος 1.01.2016 -
31.12.2016)
|
|||
|
Ημερομηνία
υποβολής
|
1η
|
2η
|
3η
|
|
της δήλωσης
|
Δόση
|
Δόση
|
Δόση
|
|
31.7.2017
|
29.09.2017
|
30.11.2017
|
|
|
31.7.2017
|
29.09.2017
|
30.11.2017
|
|
|
16 Αυγούστου
2017 (λόγω συμμετοχής σε εταιρεία με απλογραφικά βιβλία)
|
29.09.2017
|
30.11.2017
|
---
|
Δηλώσεις που υποβάλλονται εκπρόθεσμα:
Ο φόρος καταβάλλεται σε τρεις (3) ισόποσες δόσεις και ως αφετηρία υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας που θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί, λαμβάνοντας υπόψη το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την υποβολή της δήλωσης μέχρι την εκκαθάριση αυτής από τη Δ.Ο.Υ..
Δηλώσεις που υποβάλλονται καθ’ όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους:
Η καταβολή του φόρου που προσδιορίζεται από δηλώσεις που υποβάλλονται καθ’ όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους, γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου μήνα του επόμενου έτους, ενώ για τις δηλώσεις αυτής της περίπτωσης που υποβάλλονται στη Δ.Ο.Υ. εμπρόθεσμα και η πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εκδίδεται το επόμενο έτος, η καταβολή γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου.
Όταν η δήλωση εκκαθαρίζεται μετά την καταληκτική ημερομηνία της πρώτης δόσης:
Στις περιπτώσεις που η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα στη Δ.Ο.Υ. ή οδηγείται σε αυτήν για έλεγχο δικαιολογητικών και εκκαθαρίζεται μετά την καταληκτική ημερομηνία της πρώτης δόσης, ο φόρος καταβάλλεται σε τρεις (3) ισόποσες δόσεις και η ημερομηνία καταβολής των δόσεων καθορίζεται από το χρόνο εκκαθάρισης της δήλωσης σε σχέση με τις καταληκτικές ημερομηνίες καταβολής των δόσεων βάσει εμπρόθεσμης υποβολής.
|
ΙΙ. α. Νομικά
Πρόσωπα (φορολογικό έτος 1.01.2016 - 31.12.2016)
|
||||||
|
Ημερομηνία
υποβολής της Δήλωσης
|
1η
Δόση
|
2η
Δόση
|
3η
Δόση
|
4η
Δόση
|
5η
Δόση
|
6η
Δόση
|
|
17.07.2017
|
31.07.2017
|
31.08.2017
|
29.09.2017
|
31.10.2017
|
30.11.2017
|
29.12.2017
|
7. Εξαίρεση για «νέους» κατοίκους εξωτερικού: η δήλωση μπορεί να υποβληθεί εμπρόθεσμα το αργότερο έως τις 31/12/2017:
Παράδειγμα: αν ένας φορολογούμενος μετέφερε την κατοικία του στο εξωτερικό μέσα στο 2016 με τη διαδικασία που ορίζεται στην ΠΟΛ.1058/18.3.2015 (αίτηση μέχρι 10-3-2017 κλπ και εφόσον εγκριθεί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά), μπορεί να υποβάλλει τη φορολογική του δήλωση μέχρι 31/12/2017.
8. Πότε οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται και πότε όχι, να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα:
Δήλωση: Ποια τεκμήρια ενεργοποιούνται
α) Υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα:
Μόνον όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα, από πηγές Ελλάδας, (που φορολογείται με οποιονδήποτε τρόπο. δηλαδή βάσει κλίμακας, ή αυτοτελώς ή απαλλάσσεται, όπως εισόδημα από τόκους, εισόδημα από ενοίκια, εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση χρήσης γης και ακινήτων, μερίσματα, κλπ.).
Με πραγματικό εισόδημα
ενεργοποιούνται:
- οι δαπάνες (τεκμήρια) απόκτησης περιουσιακών στοιχείων,
- αλλά όχι οι αντικειμενικές δαπάνες (τεκμήρια) διαβίωσης
Βλ. παραδείγματα στην παρ. 12 και ποια είναι τα τεκμήρια διαβίωσης και τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων
β) Δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση στην Ελλάδα:
Εφόσον δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα από πηγές Ελλάδας.
Έτσι ένας κάτοικος εξωτερικού που διαθέτει π.χ. δευτερεύουσα κατοικία/επιβατικό αυτοκίνητο στην Ελλάδα ή προβαίνει σε αγορά ακινήτου/αυτοκινήτου στην Ελλάδα, εφόσον δεν αποκτά πραγματικό εισόδημα στη χώρα μας, δεν υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Δεν ενεργοποιούνται τεκμήρια (ούτε απόκτησης ούτε διαβίωσης).
Βλ. παραδείγματα στην παρ. 12
Aυτό προκύπτει από το συνδυασμό των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 67 του ν.4172/2013 με τις διατάξεις της περ. η' του άρθρου 33 του ν.4172/2013 (σχ. βλ. την ΠΟΛ.1067/20.3.2015).
Ανακεφαλαιώνοντας τα παραπάνω:
Οι κάτοικοι εξωτερικού φορολογούνται κατ’ αρχήν μόνο για το εισόδημα που αποκτούν στην Ελλάδα.
Αναφερόμενοι σε εισόδημα εννοούμε πραγματικό εισόδημα, φορολογούμενο με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενο.
Στην περίπτωση που αποκτούν πραγματικό εισόδημα, θα ενεργοποιηθούν για αυτούς και οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, αλλά όχι και οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης οι οποίες δεν ισχύουν σε καμία περίπτωση για αυτούς.
Πέρα τούτου εάν δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα, δεν ισχύουν ούτε οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και κατά συνέπεια δεν έχουν υποχρέωση υποβολής και φορολογικής δήλωσης.) Βλ. και πιο κάτω για τα τεκμήρια και τα παραδείγματα.
9. Που υποβάλλεται η δήλωση από τους κατοίκους Εξωτερικού:
- Όταν ο φορολογικός εκπρόσωπος υπάγεται σε Δ.Ο.Υ του Νομού Αττικής, υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού.
- Όταν ο φορολογικός εκπρόσωπος υπάγεται σε Δ.Ο.Υ εκτός του Νομού Αττικής υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας του νομού.
- Εάν στην πρωτεύουσα ενός νομού λειτουργούν περισσότερες Δ.Ο.Υ., αρμόδια για την υποβολή της δήλωσης είναι η Α' Δ.Ο.Υ. του νομού, εκτός του νομού Θεσσαλονίκης όπου αρμόδια είναι η Δ' Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης.
- Όταν ο φορολογικός εκπρόσωπος υπάγεται σε Δ.Ο.Υ των νομών Δωδεκανήσου και Κυκλάδων, υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. που υπάγεται ο φορολογικός εκπρόσωπος.
Προσοχή: Με τον ορισμό του φορολογικού εκπροσώπου δεν μετατίθεται η υποχρέωση του αλλοδαπού για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, στον εκπρόσωπο. (βλ. την ΠΟΛ.1283/30.12.2013).
10. Περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Επισημάνσεις:
10.1 Από το φορολογικό έτος 2014 το έντυπο Ε1 αποτυπώνει πιστά την νέα κατηγοριοποίηση εισοδημάτων:
Προκειμένου να «αποκωδικοποιήσουμε» όσο πιο πρακτικά γίνεται το φετινό έντυπο Ε1, θα χρειαστεί να παραθέσουμε μια περιληπτική ανάλυση των τεσσάρων πηγών εισοδημάτων. (Βλ. αναλυτικά στο βιβλίο μου «ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΟΡΙΑ» Ι, για τα φυσικά πρόσωπα. Έκδοση 2017, εκτενή ανάλυση των τεσσάρων πηγών. Σελ. 39 έως 89)
Έτσι θα δούμε, ότι στους 10 βασικούς πίνακες που περιλαμβάνει το έντυπο Ε1, θα δηλωθούν τα εισοδήματα από κάθε κατηγορία τα οποία όπως είπαμε φορολογούνται χωριστά, έτσι ώστε η κάθε κατηγορία να βγάζει δικό της «αποτέλεσμα».
Και βέβαια σε κάθε πίνακα του εντύπου, εκτός από τα εισοδήματα που αποκτά ο φορολογούμενος από πηγή στην Ελλάδα, περιλαμβάνονται και τα εισοδήματα για κάθε επί μέρους κατηγορία που αποκτήθηκαν στην αλλοδαπή και συμπληρώνεται και ο φόρος που παρακρατήθηκε από την κάθε κατηγορία.
- οι δαπάνες (τεκμήρια) απόκτησης περιουσιακών στοιχείων,
- αλλά όχι οι αντικειμενικές δαπάνες (τεκμήρια) διαβίωσης
Βλ. παραδείγματα στην παρ. 12 και ποια είναι τα τεκμήρια διαβίωσης και τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων
β) Δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση στην Ελλάδα:
Εφόσον δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα από πηγές Ελλάδας.
Έτσι ένας κάτοικος εξωτερικού που διαθέτει π.χ. δευτερεύουσα κατοικία/επιβατικό αυτοκίνητο στην Ελλάδα ή προβαίνει σε αγορά ακινήτου/αυτοκινήτου στην Ελλάδα, εφόσον δεν αποκτά πραγματικό εισόδημα στη χώρα μας, δεν υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Δεν ενεργοποιούνται τεκμήρια (ούτε απόκτησης ούτε διαβίωσης).
Βλ. παραδείγματα στην παρ. 12
Aυτό προκύπτει από το συνδυασμό των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 67 του ν.4172/2013 με τις διατάξεις της περ. η' του άρθρου 33 του ν.4172/2013 (σχ. βλ. την ΠΟΛ.1067/20.3.2015).
Ανακεφαλαιώνοντας τα παραπάνω:
Οι κάτοικοι εξωτερικού φορολογούνται κατ’ αρχήν μόνο για το εισόδημα που αποκτούν στην Ελλάδα.
Αναφερόμενοι σε εισόδημα εννοούμε πραγματικό εισόδημα, φορολογούμενο με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενο.
Στην περίπτωση που αποκτούν πραγματικό εισόδημα, θα ενεργοποιηθούν για αυτούς και οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, αλλά όχι και οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης οι οποίες δεν ισχύουν σε καμία περίπτωση για αυτούς.
Πέρα τούτου εάν δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα, δεν ισχύουν ούτε οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και κατά συνέπεια δεν έχουν υποχρέωση υποβολής και φορολογικής δήλωσης.) Βλ. και πιο κάτω για τα τεκμήρια και τα παραδείγματα.
9. Που υποβάλλεται η δήλωση από τους κατοίκους Εξωτερικού:
- Όταν ο φορολογικός εκπρόσωπος υπάγεται σε Δ.Ο.Υ του Νομού Αττικής, υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού.
- Όταν ο φορολογικός εκπρόσωπος υπάγεται σε Δ.Ο.Υ εκτός του Νομού Αττικής υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. της πρωτεύουσας του νομού.
- Εάν στην πρωτεύουσα ενός νομού λειτουργούν περισσότερες Δ.Ο.Υ., αρμόδια για την υποβολή της δήλωσης είναι η Α' Δ.Ο.Υ. του νομού, εκτός του νομού Θεσσαλονίκης όπου αρμόδια είναι η Δ' Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης.
- Όταν ο φορολογικός εκπρόσωπος υπάγεται σε Δ.Ο.Υ των νομών Δωδεκανήσου και Κυκλάδων, υποβάλλουν τη δήλωσή τους στη Δ.Ο.Υ. που υπάγεται ο φορολογικός εκπρόσωπος.
Προσοχή: Με τον ορισμό του φορολογικού εκπροσώπου δεν μετατίθεται η υποχρέωση του αλλοδαπού για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, στον εκπρόσωπο. (βλ. την ΠΟΛ.1283/30.12.2013).
10. Περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Επισημάνσεις:
10.1 Από το φορολογικό έτος 2014 το έντυπο Ε1 αποτυπώνει πιστά την νέα κατηγοριοποίηση εισοδημάτων:
Προκειμένου να «αποκωδικοποιήσουμε» όσο πιο πρακτικά γίνεται το φετινό έντυπο Ε1, θα χρειαστεί να παραθέσουμε μια περιληπτική ανάλυση των τεσσάρων πηγών εισοδημάτων. (Βλ. αναλυτικά στο βιβλίο μου «ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΟΡΙΑ» Ι, για τα φυσικά πρόσωπα. Έκδοση 2017, εκτενή ανάλυση των τεσσάρων πηγών. Σελ. 39 έως 89)
Έτσι θα δούμε, ότι στους 10 βασικούς πίνακες που περιλαμβάνει το έντυπο Ε1, θα δηλωθούν τα εισοδήματα από κάθε κατηγορία τα οποία όπως είπαμε φορολογούνται χωριστά, έτσι ώστε η κάθε κατηγορία να βγάζει δικό της «αποτέλεσμα».
Και βέβαια σε κάθε πίνακα του εντύπου, εκτός από τα εισοδήματα που αποκτά ο φορολογούμενος από πηγή στην Ελλάδα, περιλαμβάνονται και τα εισοδήματα για κάθε επί μέρους κατηγορία που αποκτήθηκαν στην αλλοδαπή και συμπληρώνεται και ο φόρος που παρακρατήθηκε από την κάθε κατηγορία.
Σημαντική διευκρίνιση: Ως τόπος που προκύπτει το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, θεωρείται η χώρα στην οποία ο μισθωτός παρέχει τις υπηρεσίες του, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης (έδρα) του εργοδότη, τον τόπο καταβολής των αμοιβών ή την κατοικία του εργαζόμενου. (ΣτΕ 1297/78).
10.2 Η υποβολή της δήλωσης Φ.Ε.Φ.Π. σε 4-6 βήματα
Προϋποθέσεις:
Η υποβολή της δήλωσης Φ.Ε. προϋποθέτει την ανάλογη προετοιμασία... Βρείτε τους κωδικούς σας για την πρόσβαση στο ΤΑΧISnet ή φροντίστε έγκαιρα να αποκτήσετε. Εάν η σύζυγος είναι επιτηδευματίας απαιτούνται και γι' αυτήν κωδικοί. Συλλέξτε τα απαραίτητα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τα στοιχεία που θα συμπληρώσετε (εισοδήματα, δαπάνες, κ.λπ.), ελέγξτε τις πληροφορίες που εμφανίζονται μέσω ηλεκτρονικής πληροφόρησης και εάν υπάρχουν πρόσθετες που δεν έχουν διατεθεί, συγκεντρώστε τους Α.Μ.Κ.Α. υπόχρεου και συζύγου καθώς και τους Α.Μ.Κ.Α. και τους Α.Φ.Μ. - όπου απαιτείται - όλων των εξαρτώμενων μελών σας.
Διαβάστε προσεκτικά όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες στα σημεία που σας αφορούν και στη συνέχεια ακολουθείστε την παρακάτω σειρά βημάτων:
Προσοχή: Τα βήματα 2 και 3 προαπαιτούν το 1ο βήμα ενώ είναι προϋπόθεση για την
οριστικοποίηση του εντύπου Ε1 - εφόσον υπάρχει υποχρέωση. Έστω και εάν τα
έντυπα Ε2 & Ε3 έχουν υποβληθεί οριστικά, δύναται να επανεξεταστούν εφόσον
δεν έχει υποβληθεί οριστικά το έντυπο Ε1.
10.3 Υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα στη δήλωση:
Στη δήλωση θα αναγράφονται όλα τα εισοδήματα του υπόχρεου ανεξάρτητα αν φορολογούνται ή απαλλάσσονται της φορολογίας ή έχουν φορολογηθεί κατ’ ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή έχουν καταβληθεί ελεύθερα φόρου.
Προσοχή: Με τον ορισμό του φορολογικού εκπροσώπου δεν μετατίθεται η υποχρέωση του αλλοδαπού για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, στον εκπρόσωπο. (βλ. την ΠΟΛ.1283/30.12.2013).
10.4 Πίνακας 1- Στοιχεία Φορολογούμενου. Τι πρέπει να προσέξω:
Και μετά τις παραπάνω υπενθυμίσεις, αρχίζουμε την ανάλυση των πινάκων του εντύπου της δήλωσης Ε1, ανά κωδικό με βασικές οδηγίες των πιο κρίσιμων σημείων.
Θα σταθούμε πρώτα στον πρώτο (αρχικό ) πίνακα 1:
Τα στοιχεία του φορολογούμενου απαιτείται να είναι επικαιροποιημένα, καθόσον
χρησιμοποιούνται και ως στοιχεία επικοινωνίας από τη Φορολογική Διοίκηση. Κατά
την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης, στην επιβεβαίωση στοιχείων, υποχρεωτικά
καταχωρείται και ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail) που χρησιμοποιείται.
Ειδικά, ο φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής υποχρεούται να επιβεβαιώσει και τη ΧΩΡΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ του, όπως αυτή είναι καταχωρημένη στα Στοιχεία Μητρώου/Φυσικού Προσώπου, καθώς χρησιμοποιείται για σκοπούς ανταλλαγής πληροφοριών.
Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν συμφωνεί με τη χώρα φορολογικής κατοικίας που εμφανίζεται στην επιβεβαίωση στοιχείων ή το πεδίο της χώρας φορολογικής κατοικίας είναι συμπληρωμένο με <999>, θα πρέπει να τροποποιήσει το σχετικό πεδίο.
Οι παραπάνω φορολογούμενοι (κάτοικοι εξωτερικού) υποχρεούνται σε κάθε περίπτωση, εφόσον κληθούν, να προσκομίσουν το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (tax residence certificate) στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., προκειμένου να αποδείξουν τη Χώρα της φορολογικής τους κατοικίας.
10.5 Φορολογικός εκπρόσωπος για τους κατοίκους εξωτερικού:
Από 1/1/2014, ο φορολογούμενος που δεν διαθέτει ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα, υποχρεούται να ορίσει εκπρόσωπο με φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, για σκοπούς συμμόρφωσης με τις τυπικές υποχρεώσεις (άρθρο 7§1 Ν. 4174/2013).
Στην ταχυδρομική διεύθυνση του εκπροσώπου, η Φορολογική Διοίκηση αποστέλλει κάθε είδους αλληλογραφία σχετική με το φορολογούμενο.
Η διαδικασία ορισμού εκπροσώπου έχει ορισθεί με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1283/30.12.2013.
Προσοχή: Με τον ορισμό του φορολογικού εκπροσώπου δεν μετατίθεται η υποχρέωση του αλλοδαπού για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στον εκπρόσωπο (ΠΟΛ.1283/30.12.2013).
Το πρόσωπο, το οποίο ορίζεται φορολογικός εκπρόσωπος, ουδεμία ευθύνη φέρει για την εκπλήρωση ή μη των φορολογικών υποχρεώσεων του φορολογούμενου.
11. Κοινή δήλωση?
Τι σημαίνουν οι παρακάτω Κωδικοί 319 -320 στη φετινή δήλωση και γιατί ξαναπροστέθηκε ο κωδικός 320 για τη σύζυγο;
Πριν εξετάσουμε τα δύσκολα σχετικά με τους κωδικούς αυτούς, πρέπει να
ομολογήσουμε ότι το σύστημα εναρμονίσθηκε με την παραπάνω απόφαση του ΣτΕ
1445/2016 και αυτό προδήλως πιστώνεται στη Φορολογική Διοίκηση.
(Σημ. βλ. 1ο μέρος: Ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, Γιώργος Πιτσιλής με τον Συνήγορο του Πολίτη: «η πρακτική των φορολογικών υπηρεσιών εναρμονίστηκε πλέον με την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση που οι σύζυγοι έχουν διαφορετική κατοικία δεν τίθεται ζήτημα υποβολής κοινής δήλωσης του φόρου εισοδήματος. Έγινε επίσης δεκτό ότι οι περιορισμοί εξαιτίας τεχνικών προδιαγραφών του συστήματος ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων φόρου εισοδήματος δεν αποτελούν λόγο μη συμμόρφωσης καθώς το σύστημα πρέπει να προσαρμόζεται στους κανόνες της φορολογικής διοίκησης και όχι οι κανόνες στις ανάγκες του συστήματος»).
Συνεπώς το σύστημα δίνει τη δυνατότητα υποβολής δήλωσης από τον ένα μόνο σύζυγο, όταν ο άλλος δεν είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας.
Και όταν λέμε δεν είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος, σημαίνει ότι έχει μεταφέρει κανονικά τη φορολογική κατοικία του στο εξωτερικό και στο μητρώο έχει γίνει η σχετική μεταβολή. Στην περίπτωση αυτή οι δηλώσεις θα εκκαθαρισθούν χωριστά και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Άλλωστε, για τον κωδικό 320, στην απόφαση της ΑΑΔΕ, (ΠΟΛ.1034/9.3.2017) διαβάζουμε ότι συμπληρώνεται, στην περίπτωση που η σύζυγος ή το μέρος συμφώνου συμβίωσης είναι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής. Επίσης σύμφωνα με το φετινό «βιβλιαράκι» οδηγιών της Α.Α.Δ.Ε. «Οι κωδικοί αυτοί προσυμπληρώνονται σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρούνται στο αρχείο μητρώου της Υπηρεσίας, εφόσον είστε φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής»
Όμως αυτό δεν είναι ο κανόνας και το μείζον ζήτημα για χιλιάδες συμπολιτών μας που ξενιτευτήκαν γεννάται με τη διάταξη (άρθρο 4 του ΚΦΕ), η οποία όπως έχει ερμηνευθεί και εφαρμόζεται (βλ. σχ. ΠΟΛ.1058/18.3.2015, ΠΟΛ/1260/19.12.2014) δεν «νομιμοποιεί φορολογικά» την εγκατάσταση μόνο του ενός συζύγου στο εξωτερικό, όταν η σύζυγος διαμένει και εργάζεται στην Ελλάδα, ή έχουν ανήλικα παιδιά. Και τούτο παρά το γεγονός ότι ο ξενιτεμένος σύζυγος κατέστησε την εν λόγω χώρα ως κέντρο της ύπαρξης του, των βιοτικών του σχέσεων, των υλικών του συμφερόντων, του υλικού του βίου και της επαγγελματικής του εγκατάστασης.
Πως θα λειτουργήσουν επομένως οι παραπάνω κωδικοί για τους φορολογούμενους που ανήκουν στην κατηγορία που προαναφέραμε;
Δηλώνοντας την πραγματικότητα, πρέπει να απαντήσουν «ΝΑΙ» στον κωδικό 319, και θα υποχρεωθούν να δηλώσουν στην Ελλάδα το εισόδημα του εξωτερικού και από αυτό το σημείο αρχίζουν τα δύσκολα.
Ναι μεν θα εφαρμοσθεί η σύμβαση με τη χώρα που εγκαταστάθηκαν και που έχει υπογράψει Ελλάδα για αποφυγή διπλής φορολογίας, αλλά εάν ο φόρος στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερος από τον φόρο που κατέβαλαν στη Χώρα διαμονής και εργασίας τους θα κληθούν να καταβάλουν τον επιπλέον φόρο. Ή εάν είναι μεγαλύτερος ο φόρος του εξωτερικού θα συμψηφίσει η Ελλάδα, μόνο μέχρι τον ελληνικό φόρο.
Από όλα τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η Φορολογική Διοίκηση υπό το υφιστάμενο καθεστώς ισχύος της διάταξης του άρθρου 67 του ΚΦΕ η οποία διάταξη υποχρεώνει σε κοινή δήλωση, δεν έχει ακόμα λύσει το κρίσιμο θέμα που απασχολεί χιλιάδες φορολογούμενους συμπολίτες μας που ξενιτεύτηκαν για οικονομικούς λόγους, λόγω της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης που επικρατεί στην Χώρα μας για να βρουν δουλειά στο εξωτερικό.
Έτσι οι συγκεκριμένοι συμπολίτες μας, έχοντας στην Ελλάδα σύζυγο με ανήλικα παιδιά είναι αιχμάλωτοι με τους παραπάνω κωδικούς.
12. Τα τεκμήρια για τους κατοίκους εξωτερικού:
Οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού δεν υπόκεινται σε τεκμήρια διαβίωσης εφόσον δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα (πχ ο φορολογικός κάτοικος εξωτερικού δεν υπόκειται σε τεκμήρια για την παραθεριστική του κατοικία ή για το αυτοκίνητο που έχει στην Ελλάδα).
Εφόσον προκύψει εισόδημα από τόκους κεφαλαίου (έστω και 1 ευρώ) τότε είναι υποχρεωτική η φορολογική δήλωση και ενεργοποιούνται όλα τα τεκμήρια διαβίωσης.
η ρύθμιση αυτή έγινε με τον νόμο 4330/2015 (παρ. 1 του άρθρου 1).
Να δούμε πως ακριβώς έχει η νομοθετική ρύθμιση:
Με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του ν. 4330/2015: 1. Η περίπτωση η' του άρθρου 33 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) αντικαθίσταται ως εξής:
Άρθρο 33. Μη εφαρμογή αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών.
«Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη και η δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται:
α)…β)….γ)….
δ) Προκειμένου για αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής μονίμων κατοίκων εξωτερικού.
ε)….στ)…ζ)….
«η) Προκειμένου για αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες του άρθρου 31 φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή. Προκειμένου για δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή εφόσον δεν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα.»
Η νέα διάταξη ισχύει για το φορολογικό έτος 2014 και εξής.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση των παραπάνω νέων ρυθμίσεων:
«Για τους εν λόγω φορολογούμενους η υποχρέωση να αναγράφουν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος όλα τα εισοδήματα πηγής Ελλάδας, ανεξαρτήτως ποσού, δεν ενεργοποιεί τα τεκμήρια διαβίωσης. Π.χ. στην περίπτωση που ένας φορολογικός κάτοικος εξωτερικού αποκτά εισόδημα από τόκους καταθέσεων στη χώρα μας ύψους 1 ευρώ, δεν θα επιβάλλεται φόρος στην Ελλάδα βάσει τεκμαρτού εισοδήματος (π.χ. βάσει δευτερεύουσας κατοικίας, ΕΙΧ κ.λπ.).
Με την προϊσχύουσα διάταξη του ν. 4172/2013, όποιος κάτοικος εξωτερικού είχε εισόδημα από τόκους καταθέσεων στη χώρα μας ύψους 1 ευρώ, ήταν υποχρεωμένος να καταβάλει φόρο στην Ελλάδα βάσει των τεκμηρίων διαβίωσης.
Αυτό, όμως, είχε ως αποτέλεσμα οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού και ιδίως οι Έλληνες ομογενείς να αποσύρουν τις καταθέσεις τους από τα ημεδαπά τραπεζικά ιδρύματα, με προφανή συνέπεια την απώλεια κεφαλαίων και φόρων επί των τόκων ή να εισάγουν χρηματικά κεφάλαια στην Ελλάδα προκειμένου να καλύψουν τα τεκμήρια διαβίωσης και στη συνέχεια να τα εξάγουν στο κράτος της φορολογικής τους κατοικίας.
Τέλος, οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται για φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα».
Έτσι:
Με την παραπάνω τροποποίηση από 1-1-2014 για φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού:
- σε καμία περίπτωση δεν θα εφαρμόζεται τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης (αποκτούν δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα),
- επίσης για τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (άρθρου 32), δεν εφαρμόζονται τεκμαρτή δαπάνη, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.
Στον επόμενο πίνακα βλέπουμε σχηματικά με πρακτικό τρόπο την εφαρμογή των διατάξεων για τους κατοίκους εξωτερικού:
(Σημ. βλ. 1ο μέρος: Ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, Γιώργος Πιτσιλής με τον Συνήγορο του Πολίτη: «η πρακτική των φορολογικών υπηρεσιών εναρμονίστηκε πλέον με την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση που οι σύζυγοι έχουν διαφορετική κατοικία δεν τίθεται ζήτημα υποβολής κοινής δήλωσης του φόρου εισοδήματος. Έγινε επίσης δεκτό ότι οι περιορισμοί εξαιτίας τεχνικών προδιαγραφών του συστήματος ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων φόρου εισοδήματος δεν αποτελούν λόγο μη συμμόρφωσης καθώς το σύστημα πρέπει να προσαρμόζεται στους κανόνες της φορολογικής διοίκησης και όχι οι κανόνες στις ανάγκες του συστήματος»).
Συνεπώς το σύστημα δίνει τη δυνατότητα υποβολής δήλωσης από τον ένα μόνο σύζυγο, όταν ο άλλος δεν είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας.
Και όταν λέμε δεν είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος, σημαίνει ότι έχει μεταφέρει κανονικά τη φορολογική κατοικία του στο εξωτερικό και στο μητρώο έχει γίνει η σχετική μεταβολή. Στην περίπτωση αυτή οι δηλώσεις θα εκκαθαρισθούν χωριστά και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Άλλωστε, για τον κωδικό 320, στην απόφαση της ΑΑΔΕ, (ΠΟΛ.1034/9.3.2017) διαβάζουμε ότι συμπληρώνεται, στην περίπτωση που η σύζυγος ή το μέρος συμφώνου συμβίωσης είναι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής. Επίσης σύμφωνα με το φετινό «βιβλιαράκι» οδηγιών της Α.Α.Δ.Ε. «Οι κωδικοί αυτοί προσυμπληρώνονται σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρούνται στο αρχείο μητρώου της Υπηρεσίας, εφόσον είστε φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής»
Όμως αυτό δεν είναι ο κανόνας και το μείζον ζήτημα για χιλιάδες συμπολιτών μας που ξενιτευτήκαν γεννάται με τη διάταξη (άρθρο 4 του ΚΦΕ), η οποία όπως έχει ερμηνευθεί και εφαρμόζεται (βλ. σχ. ΠΟΛ.1058/18.3.2015, ΠΟΛ/1260/19.12.2014) δεν «νομιμοποιεί φορολογικά» την εγκατάσταση μόνο του ενός συζύγου στο εξωτερικό, όταν η σύζυγος διαμένει και εργάζεται στην Ελλάδα, ή έχουν ανήλικα παιδιά. Και τούτο παρά το γεγονός ότι ο ξενιτεμένος σύζυγος κατέστησε την εν λόγω χώρα ως κέντρο της ύπαρξης του, των βιοτικών του σχέσεων, των υλικών του συμφερόντων, του υλικού του βίου και της επαγγελματικής του εγκατάστασης.
Πως θα λειτουργήσουν επομένως οι παραπάνω κωδικοί για τους φορολογούμενους που ανήκουν στην κατηγορία που προαναφέραμε;
Δηλώνοντας την πραγματικότητα, πρέπει να απαντήσουν «ΝΑΙ» στον κωδικό 319, και θα υποχρεωθούν να δηλώσουν στην Ελλάδα το εισόδημα του εξωτερικού και από αυτό το σημείο αρχίζουν τα δύσκολα.
Ναι μεν θα εφαρμοσθεί η σύμβαση με τη χώρα που εγκαταστάθηκαν και που έχει υπογράψει Ελλάδα για αποφυγή διπλής φορολογίας, αλλά εάν ο φόρος στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερος από τον φόρο που κατέβαλαν στη Χώρα διαμονής και εργασίας τους θα κληθούν να καταβάλουν τον επιπλέον φόρο. Ή εάν είναι μεγαλύτερος ο φόρος του εξωτερικού θα συμψηφίσει η Ελλάδα, μόνο μέχρι τον ελληνικό φόρο.
Από όλα τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η Φορολογική Διοίκηση υπό το υφιστάμενο καθεστώς ισχύος της διάταξης του άρθρου 67 του ΚΦΕ η οποία διάταξη υποχρεώνει σε κοινή δήλωση, δεν έχει ακόμα λύσει το κρίσιμο θέμα που απασχολεί χιλιάδες φορολογούμενους συμπολίτες μας που ξενιτεύτηκαν για οικονομικούς λόγους, λόγω της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης που επικρατεί στην Χώρα μας για να βρουν δουλειά στο εξωτερικό.
Έτσι οι συγκεκριμένοι συμπολίτες μας, έχοντας στην Ελλάδα σύζυγο με ανήλικα παιδιά είναι αιχμάλωτοι με τους παραπάνω κωδικούς.
12. Τα τεκμήρια για τους κατοίκους εξωτερικού:
Οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού δεν υπόκεινται σε τεκμήρια διαβίωσης εφόσον δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα (πχ ο φορολογικός κάτοικος εξωτερικού δεν υπόκειται σε τεκμήρια για την παραθεριστική του κατοικία ή για το αυτοκίνητο που έχει στην Ελλάδα).
Εφόσον προκύψει εισόδημα από τόκους κεφαλαίου (έστω και 1 ευρώ) τότε είναι υποχρεωτική η φορολογική δήλωση και ενεργοποιούνται όλα τα τεκμήρια διαβίωσης.
η ρύθμιση αυτή έγινε με τον νόμο 4330/2015 (παρ. 1 του άρθρου 1).
Να δούμε πως ακριβώς έχει η νομοθετική ρύθμιση:
Με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του ν. 4330/2015: 1. Η περίπτωση η' του άρθρου 33 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) αντικαθίσταται ως εξής:
Άρθρο 33. Μη εφαρμογή αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών.
«Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη και η δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται:
α)…β)….γ)….
δ) Προκειμένου για αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής μονίμων κατοίκων εξωτερικού.
ε)….στ)…ζ)….
«η) Προκειμένου για αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες του άρθρου 31 φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή. Προκειμένου για δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή εφόσον δεν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα.»
Η νέα διάταξη ισχύει για το φορολογικό έτος 2014 και εξής.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση των παραπάνω νέων ρυθμίσεων:
«Για τους εν λόγω φορολογούμενους η υποχρέωση να αναγράφουν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος όλα τα εισοδήματα πηγής Ελλάδας, ανεξαρτήτως ποσού, δεν ενεργοποιεί τα τεκμήρια διαβίωσης. Π.χ. στην περίπτωση που ένας φορολογικός κάτοικος εξωτερικού αποκτά εισόδημα από τόκους καταθέσεων στη χώρα μας ύψους 1 ευρώ, δεν θα επιβάλλεται φόρος στην Ελλάδα βάσει τεκμαρτού εισοδήματος (π.χ. βάσει δευτερεύουσας κατοικίας, ΕΙΧ κ.λπ.).
Με την προϊσχύουσα διάταξη του ν. 4172/2013, όποιος κάτοικος εξωτερικού είχε εισόδημα από τόκους καταθέσεων στη χώρα μας ύψους 1 ευρώ, ήταν υποχρεωμένος να καταβάλει φόρο στην Ελλάδα βάσει των τεκμηρίων διαβίωσης.
Αυτό, όμως, είχε ως αποτέλεσμα οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού και ιδίως οι Έλληνες ομογενείς να αποσύρουν τις καταθέσεις τους από τα ημεδαπά τραπεζικά ιδρύματα, με προφανή συνέπεια την απώλεια κεφαλαίων και φόρων επί των τόκων ή να εισάγουν χρηματικά κεφάλαια στην Ελλάδα προκειμένου να καλύψουν τα τεκμήρια διαβίωσης και στη συνέχεια να τα εξάγουν στο κράτος της φορολογικής τους κατοικίας.
Τέλος, οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται για φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα».
Έτσι:
Με την παραπάνω τροποποίηση από 1-1-2014 για φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού:
- σε καμία περίπτωση δεν θα εφαρμόζεται τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης (αποκτούν δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα),
- επίσης για τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (άρθρου 32), δεν εφαρμόζονται τεκμαρτή δαπάνη, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.
Στον επόμενο πίνακα βλέπουμε σχηματικά με πρακτικό τρόπο την εφαρμογή των διατάξεων για τους κατοίκους εξωτερικού:
|
|
Περίπτωση
1η
|
Περίπτωση
2η
|
|
Εισόδημα
|
Δεν αποκτά
πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα
|
Αποκτά
πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα
|
|
(π.χ από τόκους
)
|
||
|
Πραγματικό
εισόδημα
|
0
|
1.250,00
|
|
Τεκμήριο
Δευτερεύουσας Κατοικίας(1)
|
0
|
0
|
|
Τεκμήριο
Αυτοκινήτου Ι.Χ.(2)
|
0
|
0
|
|
Ελάχιστη
αντικειμενική δαπάνη(3)
|
0
|
0
|
|
Τεκμήριο αγοράς
μετοχών(4)
|
0
|
70.000,00
|
|
Τεκμήριο
εξόφλησης δόσης δανείου(5)
|
0
|
9.500,00
|
|
Σύνολο
τεκμαρτού εισοδήματος
|
0
|
79.500,00
|
|
Υποχρέωση
Υποβολής δήλωσης
|
ΟΧΙ
|
ΝΑΙ
|
|
(1), (2), (3)
είναι τεκμήρια διαβίωσης τα οποία δεν ενεργοποιούνται (ούτε στην 1η,
ούτε στην 2η περίπτωση)
|
||
|
(4), (5)
είναι τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, τα οποία ενεργοποιούνται στη
2η περίπτωση, λόγω του πραγματικού εισοδήματος (τόκοι)
|
||
Θυμίζουμε για την πληρότητα της ενημέρωσης και συσχέτισης των παραπάνω περιπτώσεων, ότι:
Α. Τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης (τρόπου ζωής), του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που συνοικούν και τους βαρύνουν, ορίζονται στο άρθρο 31 του ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 και είναι:
α) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας, καθώς και των βοηθητικών χώρων της κύριας κατοικίας,
β) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που εκτιμάται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα μιας ή περισσοτέρων ιδιοκατοικούμενων ή μισθωμένων δευτερευουσών κατοικιών.
γ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης,
δ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης,
ε) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό,
στ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη με βάση σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής,
ζ) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για αεροσκάφη, ελικόπτερα και ανεμόπτερα κυριότητας ή κατοχής,
η) η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, δεξαμενής κολύμβησης που προκύπτει για τον κύριο ή κάτοχο αυτής,
θ) η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη του φορολογουμένου ορίζεται σε 3 000 ευρώ προκειμένου για τον άγαμο και σε 5.000 ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.
Β. Τα τεκμήρια δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων («πόθεν έσχες» ), του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που τους βαρύνουν, ορίζονται στο άρθρο 32 του ΚΦΕ-Ν. 4172, «Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων», λογίζονται τα χρηματικά ποσά που πραγματικά καταβάλλονται για:
α) Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων, πλοίων αναψυχής και λοιπών σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών και κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας.
Ως κινητά πράγματα μεγάλης αξίας νοούνται εκείνα που η αξία τους υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.
β) Αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικώς ή με τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή ανώνυμης εταιρείας ή περιορισμένης ευθύνης εταιρίας ή ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρίας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρίας ή αγορά εταιρικών μερίδων και χρεογράφων γενικώς.
γ) Αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης.
δ) Χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε.
ε) Η ετήσια δαπάνη για δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες χρηματικών ποσών, εφόσον αυτά υπερβαίνουν ετησίως τα 300 ευρώ,
στ) Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής.
Δεν επιβάλλεται φόρος πολυτελούς διαβίωσης για τους κατοίκους εξωτερικού:
Με βάση τις προαναφερθείσες διατάξεις της περίπτωσης η΄ του άρθρου 33 του ΚΦΕ- Ν. 4172/2013, οι κάτοικοι εξωτερικού, εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα, δεν λαμβάνονται υπόψη οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και επομένως δεν επιβάλλεται φόρος πολυτελούς διαβίωσης, στα ποσά της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης που προκύπτουν από την κυριότητα ή κατοχή επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης μεγάλου κυβισμού, αεροσκαφών, ελικοπτέρων και ανεμοπτέρων, δεξαμενών κολύμβησης, καθώς και σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των πέντε (5) μέτρων, όπως αυτά προκύπτουν από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.
Παράδειγμα 1ο :
Φυσικό πρόσωπο που έχει την φορολογική του κατοικία στην αλλοδαπή, διατηρεί δευτερεύουσα κατοικία στην Ελλάδα και είναι κάτοχος ΕΙΧ αυτοκινήτου, που έχουν τεκμήριο π.χ. 8.500 ευρώ. Αποκτά πραγματικό εισόδημα από οποιαδήποτε αιτία στην Ελλάδα (εδώ για παράδειγμα έχει εισόδημα από ενοίκια 1.200 ευρώ).
Ερωτάται: εάν υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση και βάσει ποιου εισοδήματος θα φορολογηθεί.
Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1067/20.3.2015 «οι κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα μόνον όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα, φορολογούμενο με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενο, από πηγές Ελλάδας.
Αντιθέτως, ένας κάτοικος εξωτερικού που διαθέτει π.χ. δευτερεύουσα κατοικία/επιβατικό αυτοκίνητο στην Ελλάδα ή προβαίνει σε αγορά ακινήτου/αυτοκινήτου στην Ελλάδα, εφόσον δεν αποκτά πραγματικό εισόδημα στη χώρα μας, δεν υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος»
Απάντηση: Συνεπώς θα υποβάλλει μεν υποχρεωτικά δήλωση επειδή έχει πραγματικό εισόδημα, όμως με τη νέα πιο πάνω ρύθμιση, δεν θα λειτουργήσουν τα τεκμήρια (8.500 ευρώ) που θα ήθελαν τη φορολόγηση βάσει του υψηλότερου εισοδήματος μεταξύ πραγματικού και τεκμαρτού.
Δηλαδή θα φορολογηθεί μόνο για το πραγματικό εισόδημα (1.200 ευρώ) από ενοίκια.
Παράδειγμα 2ο :
Φυσικό πρόσωπο που έχει την φορολογική του κατοικία στην αλλοδαπή, από το 2011, διατηρεί δευτερεύουσα κατοικία στην Ελλάδα και είναι κάτοχος ΕΙΧ αυτοκινήτου, που έχουν τεκμήριο π.χ. 12.500 ευρώ. Μέσα στο 2016 αγόρασε μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο Αθηνών αξίας 70.000 ευρώ και εισέπραξε από την πώληση και επαναγορά άλλων, υπεραξία (κέρδη) 4.500 ευρώ. Επίσης κατέβαλε στην Εθνική Τράπεζα το ποσό 9.500 ευρώ για τόκους και κεφάλαιο (τοκοχρεολύσιο), από χορήγηση δανείου που είχε λάβει πριν τέσσερα χρόνια όντας τότε φορολογικός κάτοικος Ελλάδας.
Ερωτάται: εάν υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση και βάσει ποιου εισοδήματος θα φορολογηθεί.
Απάντηση: Εδώ έχουμε τεκμήρια απόκτησης τόσο για την αγορά των μετοχών, όσο και για την απόσβεση του δανείου (βλ. σχ. άρθρο 32, περ. β΄ και στ΄).
Παράλληλα προέκυψε και εισόδημα από υπεραξία πώλησης των μετοχών. Συνεπώς για τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (άρθρου 32), εφαρμόζονται (ενεργοποιούνται) τα τεκμήρια, αφού απέκτησε εισόδημα στην Ελλάδα.
Άρα θα υποβάλλει μεν υποχρεωτικά δήλωση επειδή έχει πραγματικό εισόδημα, όμως με τη πιο πάνω ρύθμιση:
- δεν θα λειτουργήσουν τα τεκμήρια (12.500 ευρώ) διαβίωσης (άρθρο 31),
- ενώ θα λειτουργήσουν τα τεκμήρια απόκτησης (άρθρο 32).
Όσον αφορά τη συμπλήρωση της δήλωσης:
- Το ποσό της υπεραξίας (κέρδη) 4.500 ευρώ, από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο χρηματιστήριο Αθηνών, είναι αφορολόγητο όταν ο πωλητής συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό κάτω οπό 0,5%. (σχ. βλ. το άρθρο 40 του ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 και την ΠΟΛ.1032/26.1.2015).
Σ' αυτή την περίπτωση το κέρδος γράφεται στους κωδικούς 659-660 του πίνακα 6 της δήλωσης (έντυπο Ε1).
Βλ. και πιο κάτω στην παρ. 20 για τη φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ).
- Το ποσό 70.000 ευρώ που κατέβαλε στο 2015 για την αγορά μετοχών (εισηγμένες στο χρηματιστήριο Αθηνών), θα καταχωρηθεί στον κωδικό 743 του πίνακα 5 που αφορά τα τεκμήρια.
Απαλλαγές: σημειώνουμε εδώ Απαλλάσσεται από το φόρο το εισόδημα που αποκτούν φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι σε κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας (ΣΑΔΦ) και το οποίο προκύπτει από υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους υπό την προϋπόθεση ότι υποβάλλουν στη Φορολογική Διοίκηση δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη φορολογική τους κατοικία.
ΠΙΝΑΚΑΣ 5
ΠΙΝΑΚΑΣ 6
Εκκαθάριση της δήλωσης:
Το εισόδημα που προκύπτει για φορολόγηση στην Ελλάδα, είναι η διαφορά μεταξύ του πραγματικού εισοδήματος 4.500 ευρώ και του τεκμαρτού ποσού 70.000 ευρώ, από το τεκμήριο αγοράς των μετοχών. Ήτοι 70.000 – 4.500 = 65.500.
Ελεύθερη εισαγωγή κεφαλαίων:
Οι κάτοικοι εξωτερικού έχουν τη δυνατότητα να εισάγουν κεφάλαια μέσω τράπεζας από το εξωτερικό, χωρίς να αναφέρουν την πηγή από την οποία προέρχονται, και να τα χρησιμοποιήσουν για κάλυψη τεκμηρίων.
Συνεπώς για την παραπάνω διαφορά (65.000,00 ευρώ) για να μη φορολογηθεί, (πέραν των δυνατοτήτων που παρέχονται σε όλους τους φορολογούμενους, π.χ. δάνεια, γονικές παροχές, ανάλωση κεφαλαίου κλπ.), ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού έχει τη δυνατότητα να την καλύψει με εισαγωγή συναλλάγματος για το οποίο δεν απαιτείται δικαιολόγηση της απόκτησής του. (άρθρ. 34, παρ. 2αα του ΚΦΕ-Ν.4172/2013).
Στην προκειμένη περίπτωση ο φορολογούμενος είχε φέρει στην Ελλάδα πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης, ποσό 75.000 ευρώ. Άρα το εισαχθέν αυτό ποσό θα καταχωρηθεί στον κωδικό 781 του πίνακα 6.
Όσον αφορά τον τρόπο φορολόγησης του εισοδήματός τους, ισχύει η ίδια κλίμακα
ανά κατηγορία εισοδήματος που ισχύει και για τους κατοίκους Ελλάδας, με τη
διαφορά ότι δεν δικαιούνται τις μειώσεις φόρου των άρθρων 16 έως 19 του ΚΦΕ,
εκτός εάν διατηρούν τη φορολογική τους κατοικία σε άλλο κράτος - μέλος της Ε.Ε.
ή του Ε.Ο.Χ. και,
α) τουλάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) του παγκόσμιου εισοδήματός τους αποκτάται στην Ελλάδα ή
β) αποδεικνύουν ότι το φορολογητέο εισόδημά τους είναι τόσο χαμηλό ώστε θα δικαιούνταν της μείωσης του φόρου δυνάμει της φορολογικής νομοθεσίας του κράτους της κατοικίας τους.
13. Πως υπολογίζεται ο φόρος στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης:
Το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις υποβάλλεται σε φόρο, σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:
|
Κλιμάκιο
εισοδήματος (ευρώ)
|
Φορολογικός
συντελεστής %
|
Φόρος κλιμακίου
(ευρώ)
|
Σύνολο
|
|
|
Εισοδήματος
|
Φόρου
|
|||
|
(ευρώ)
|
(ευρώ)
|
|||
|
20.000,00
|
22%
|
4.400,00
|
20.000,00
|
4.400,00
|
|
10.000,00
|
29%
|
2.900,00
|
30.000,00
|
7.300,00
|
|
10.000,00
|
37%
|
3.700,00
|
40.000,00
|
11.000,00
|
|
Υπερβάλλον
|
45%
|
|
|
|
Η ανωτέρω κλίμακα ισχύει για εισοδήματα που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και μετά (παρ. 11 του άρθρου 112 του ν. 4387/2016).
Ο φόρος που προκύπτει με βάση την κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων του άρθρου 15 μειώνεται:
για εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ μειώνεται κατά το ποσό:
• των 1.900 ευρώ για το φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα,
• σε 1.950 ευρώ με ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο,
• σε 2.000 ευρώ για δύο (2) εξαρτώμενα τέκνα
• σε 2.100 ευρώ για τρία (3) εξαρτώμενα τέκνα και άνω.
Εάν το ποσό του φόρου είναι μικρότερο των ποσών αυτών, η μείωση του φόρου περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου. (δεν προκύπτει, δηλαδή, σε καμία περίπτωση, επιστροφή φόρου για το φορολογούμενο από αυτή την αιτία)
Για φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις, το οποίο υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ, το ποσό της μείωσης μειώνεται κατά 10 ευρώ ανά 1.000 ευρώ του φορολογητέου εισοδήματος από μισθούς και συντάξεις.
Η κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων δεν εφαρμόζεται για το εισόδημα από μισθωτή εργασία που αποκτούν: α) οι αξιωματικοί που υπηρετούν σε πλοία του εμπορικού ναυτικού και το οποίο φορολογείται με φορολογικό συντελεστή 15% και β) το κατώτερο πλήρωμα που υπηρετεί σε πλοία του εμπορικού ναυτικού και το οποίο φορολογείται με φορολογικό συντελεστή 10%.
Επισημαίνεται ότι οι κάτοικοι εξωτερικού δεν δικαιούνται τις μειώσεις φόρου στην Ελλάδα για το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, εκτός εάν διατηρούν τη φορολογική τους κατοικία σε άλλο κράτος - μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και
α) τουλάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) του παγκόσμιου εισοδήματος τους αποκτάται στην Ελλάδα ή
β) αποδεικνύουν ότι το φορολογητέο εισόδημα τους είναι τόσο χαμηλό ώστε θα δικαιούνταν της μείωσης του φόρου δυνάμει της φορολογικής νομοθεσίας του κράτους της κατοικίας τους.
14. Πως υπολογίζεται ο φόρος στο εισόδημα από ατομική άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας:
Τα κέρδη από ατομική άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας φορολογούνται με την πιο πάνω κλίμακα του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις αφού προστεθούν σε τυχόν εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις. Για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν εφαρμόζονται οι μειώσεις του άρθρου 16 (1.900 έως 2.100 ευρώ). .
Ειδικότερα, τα κέρδη από ατομική αγροτική επιχείρηση φορολογούνται αυτοτελώς με την κλίμακα του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
Ο φόρος που προκύπτει για το εισόδημα από ατομική αγροτική επιχείρηση μειώνεται κατά το ποσό που προβλέπεται στο άρθρο 16.
Η μείωση του φόρου εφαρμόζεται μόνο για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία, εφόσον τουλάχιστον το 50% του εισοδήματός τους προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα.
Επισημαίνεται ότι για τις νέες ατομικές επιχειρήσεις με πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από 1η Ιανουαρίου 2013 και για τα τρία (3) πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητάς τους, ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου (22%) της κλίμακας μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%), (δηλαδή 11%) εφόσον το εισόδημα της κατηγορίας αυτής (από επιχειρηματική δραστηριότητα) δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ (παρ. 2 του άρθρου 29 του ν. 4172/2013).
Συνεπώς η μεγαλύτερη μείωση φόρου που μπορεί να προκύψει είναι 1.100 ευρώ. Η μείωση αυτή ισχύει για τρία πρώτα χρόνια άσκησης της δραστηριότητας (άρθρο 29 ν. 4172/2013).
Προσοχή: Αν το ακαθάριστο εισόδημα (ακαθάριστα έσοδα) που δηλώνονται είναι πάνω από 10.000 δεν ισχύει η μείωση.
Παράδειγμα: για φορολογούμενο (ατομική επιχείρηση) με ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα 14.000 ευρώ, καθαρό εισόδημα 9.000 ευρώ και έναρξη δραστηριότητας τον Ιανουάριο του 2014, δεν εφαρμόζεται η μείωση του συντελεστή πρώτου κλιμακίου. Συνεπώς ο φόρος θα υπολογισθεί με 22%. Ήτοι 9.000Χ22% = 1.980 ευρώ.
15. Ενσωμάτωση της εισφοράς αλληλεγγύης στον ΚΦΕ-Ν. 4172/2013 – νέα κλίμακα-ισχύει από 1.1.2016.
Η αλλαγή στην επιβαλλόμενη εισφορά αλληλεγγύης από 1.1.2016 έγινε με την παρ. 9 του άρθρου 112 του ν.4387/2016 που πρόσθεσε νέο άρθρο 43Α στον Κ.Φ.Ε. και έχει εφαρμογή για τα εισοδήματα που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και επόμενα. Συνεπώς για τα προηγούμενα έτη για την εισφορά αλληλεγγύης ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 3986/2011
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται στο συνολικό καθαρό εισόδημα πραγματικό ή τεκμαρτό και υπολογίζεται με την ακόλουθη κλίμακα:
|
Εισόδημα
|
Συντελεστής
|
Σύνολο
εισοδήματος
|
Σύνολο εισφοράς
αλληλεγγύης
|
|
0-12.000,00
|
0,00%
|
12000
|
0
|
|
12.000,01-20.000,00
|
2,20%
|
20.000,00
|
176
|
|
20.000,01-30.000,00
|
5,00%
|
30.000,00
|
676
|
|
30.000,01-40.000,00
|
6,50%
|
40.000,00
|
1.326,00
|
|
40.000,01-65.000,00
|
7,50%
|
65.000,00
|
3.201,00
|
|
65.000,01-220.000,00
|
9,00%
|
220.000,00
|
17.151,00
|
|
Υπερβάλλον
|
10,00%
|
|
|
Η εισφορά αλληλεγγύης έχει τον χαρακτήρα της παρακράτησης στο εισόδημα από μισθούς - συντάξεις (βάσει αναγωγής του μηνιαίου εισοδήματος σε ετήσιο καθαρό εισόδημα) και διενεργείται σύμφωνα με την παραπάνω κλίμακα και όχι με συντελεστές στο σύνολο του εισοδήματος όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Στις λοιπές περιπτώσεις εισοδημάτων υπολογίζεται και συν βεβαιώνεται με το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων κάθε φορολογικού έτους με την εκκαθάριση της δήλωσης.
Συνεπώς σε κάθε περίπτωση εφόσον ο κάτοικος εξωτερικού υποχρεούμενος σε φορολογική δήλωση (όταν έχει πραγματικό εισόδημα από πηγή Ελλάδας), συμπεριλάβει τα πραγματικά αυτά εισοδήματα, είτε ως φορολογούμενα στους πίνακες 4 (Α, Β, Γ1, Γ2, Δ1, Δ2 και Ε), είτε ως απαλλασσόμενα στον πίνακα 6, θα επιβαρυνθεί με την εκκαθάριση της δήλωσης, με την εισφορά αλληλεγγύης, εκτός εάν συντρέχει περίπτωση απαλλαγής, που προβλέπεται στο άρθρο 43Α του ΚΦΕ – Ν.4172/2013.
Εξαιρούνται από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, ορισμένα εισοδήματα που ρητά ορίζει το άρθρο 43 Α (βλ. στο βιβλίο μας «ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΟΡΊΑ» Ι για τα φυσικά πρόσωπα, παρ. 3.18.5 σελ. 73)
16. Εισόδημα από κεφάλαιο ( η 3η πηγή - άρθρα 35-40):
Περιλαμβάνει το εισόδημα που αποκτά ένα φυσικό πρόσωπο και προκύπτει στο φορολογικό έτος σε μετρητά ή σε είδος με τη μορφή μερισμάτων, τόκων, δικαιωμάτων, καθώς και το εισόδημα από ακίνητη περιουσία.
Προσοχή: Για απαλλαγή που μπορούν να έχουν οι κάτοικοι εξωτερικού, βλ. πιο κάτω στις παρ. 20 και 21.
1. Τα μερίσματα 10%* (15% από 1.1.2017) - άρθρο 36
Παρακράτηση στην πηγή - Σχετικές διατάξεις: άρθρα 62,64, ΠΟΛ.1011/2.1.2014, ΠΟΛ.1012/3.1.2014, ΠΟΛ..1032/26.1.2015, ΠΟΛ.1039/26.1.2015, ΠΟΛ.1042/26.1.2015, ΠΟΛ.1088/17.4.2015, ΠΟΛ.1025/28.2.2017, ΠΟΛ.1034/2017.
2. Οι τόκοι 15% (άρθρο 37) Παρακράτηση στην πηγή - Σχετικές διατάξεις: άρθρα 62,64 ΠΟΛ.1042/26.1.2014.
3. Τα δικαιώματα (royalties) 20% (άρθρο 38) Παρακράτηση στην πηγή - Σχετικές διατάξεις: άρθρα 62,64 ΠΟΛ.1042/26.1.2015, ΠΟΛ.1213/22.9.2015, Αριθ. πρωτ.: ΔΕΑΦ Β 1147493 ΕΞ 2015/12.11.2015
4. Το εισόδημα από ακίνητη περιουσία: (το ακαθάριστο εισόδημα που προκύπτει σε χρήμα ή σε είδος, από την εκμίσθωση, ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση της ακίνητης περιουσίας) Σχετικές διατάξεις: άρθρα 39 και 40 παρ.4
Οι αλλαγές από 1-1-2016 στους συντελεστές εισοδήματος από ακίνητη περιουσία. Με την παράγραφο 7 του άρθρου 112 του ν. 4387/12-5-2016 αντικαταστάθηκε η παράγραφος 4 του άρθρου 40 του ν. 4172/2013 που αφορά στους συντελεστές που εφαρμόζονται για τη φορολόγηση του εισοδήματος από ακίνητη περιουσία, από 1-1-2016 και μετά.
Τα κλιμάκια και οι συντελεστές του φόρου διαμορφώνονται ως ακολούθως:
|
Κλιμάκιο
|
Φορολογικός
συντελεστής %
|
Φόρος
|
Σύνολο
|
|
|
εισοδήματος
|
κλιμακίου
|
|||
|
(ευρώ)
|
(ευρώ)
|
Εισοδήματος
(ευρώ)
|
Φόρου
|
|
|
|
|
(ευρώ)
|
||
|
12.000,00
|
15%
|
1.800,00
|
12.000,00
|
1.800,00
|
|
23.000,00
|
35%
|
8.050,00
|
35.000,00
|
9.850,00
|
|
Υπερβάλλον
|
45%
|
|
|
|
Σχ. βλ. το άρθρο 39, του ΚΦΕ-Ν.4172/2013 και τις ΠΟΛ.1034/2017, ΠΟΛ.1069/23.3.2015, ΠΟΛ.1088/17.4.2015. Επίσης βλ. την ΠΟΛ.1024/12.2.2016 σχετικά με τα ανείσπρακτα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας.
Σημαντική διευκρίνιση: η άσκηση από το φυσικό πρόσωπο ατομικής επιχείρησης οσάκις αυτό έχει και εισόδημα από ακίνητα, δεν επηρεάζει την παραπάνω φορολογική μεταχείριση για το εισόδημα από ακίνητα. (παραμένει ως εισόδημα από κεφάλαιο).
Παράδειγμα: έμπορος υποδημάτων με καθαρό φορολογητέο εισόδημα 15.000 ευρώ από τη δραστηριότητα αυτή και 6.000 ευρώ από ενοίκια καταστήματος που έχει στην ιδιοκτησία του, θα φορολογηθεί χωριστά για το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και χωριστά για το εισόδημα από ακίνητη περιουσία.
17. Εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου (η 4η πηγή - άρθρα 41-43)
1. Υπεραξία από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας:
Αυτοτελής φορολόγηση 15% - Άρθρο 41 και 67Α
Προσοχή: Με τον νόμο 4446/22.12.2016 (άρθρο 99) δόθηκε επιπλέον παράταση στην ισχύ της διάταξης για την υπεραξία ακινήτων, έως το τέλος του 2017 (βλ. παρ. 34 του άρθρου 72 του ΚΦΕ-Ν.4172/2013, όπως ετέθη).
2. Υπεραξία από μεταβίβαση των ακόλουθων τίτλων καθώς και μεταβίβασης ολόκληρης επιχείρησης:
α) μετοχές σε εταιρεία μη εισηγμένη σε χρηματιστηριακή αγορά,
β) μετοχές εισηγμένες σε χρηματιστηριακή αγορά, εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό τουλάχιστον μισό τοις εκατό (0,5%) και οι μεταβιβαζόμενες μετοχές έχουν αποκτηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2009 και εξής,
γ) μερίδια ή μερίδες σε προσωπικές εταιρείες,
δ) κρατικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια ή εταιρικά ομόλογα,
ε) παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Αυτοτελής φορολόγηση 15% άρθρο 42. Σχ. ΠΟΛ.1004/2.1.2014, ΠΟΛ.1105/10.4.2014 αρ. πρωτ.: Δ12A 1049253 ΕΞ 17.3.2014
Δεν απαιτείται η υποβολή δήλωσης φόρου υπεραξίας και η καταβολή του φόρου στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
Ο δικαιούχος της ωφέλειας θα συμπεριλάβει το αντίστοιχο εισόδημα στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος στο τέλος του έτους και θα φορολογηθεί σύμφωνα με τα ανωτέρω. (ΠΟΛ.1004/2.1.2014, ΠΟΛ.1105/10.4.2014, ΠΟΛ.1032/26.1.2015, ΠΟΛ.1088/17.4.2015, ΠΟΛ.1025/2017, ΠΟΛ.1034/2017, αρ. πρωτ.: Δ12A 1049253 ΕΞ 17.3.2014, Αρ. πρωτ.: Δ12Β 1159820 ΕΞ 2013/18.10.2013).
Οι κάτοικοι εξωτερικού απαλλάσσονται από το φόρο υπεραξίας (Κεφ. ΣΤ’ του ν. 4172/2013) εφόσον μπορούν να διαθέσουν στο θεματοφύλακά του Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας, στο οποίο θα βασιστεί εκείνος για να μη διενεργήσει την παρακράτηση (βλ. ΠΟΛ.1032/26.1.2015). Σημειώνεται ότι η απαλλαγή επιτυγχάνεται αν ο κάτοικος εξωτερικού διαμένει σε χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει ΣΑΔΦ.
Βλ. πιο κάτω, παρ. 20.
18. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο που δεν έχει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα (φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού):
Γενικός κανόνας φορολογικής μεταχείρισης:
Σύμφωνα α) Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν.4172/2013 ορίζεται, ότι ο φορολογούμενος που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος και
β) Επίσης, με τις διατάξεις της περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 5 του ίδιου νόμου ορίζεται, ότι εισόδημα που προκύπτει στην ημεδαπή είναι το εισόδημα από την πώληση ολόκληρης επιχείρησης, εταιρικών μεριδίων ή ποσοστών συμμετοχής, μετοχών, εισηγμένων ή μη ομολόγων και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων, εφόσον οι παραπάνω τίτλοι έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το εισόδημα που αποκτούν τα πιο πάνω πρόσωπα από τη μεταβίβαση τίτλων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση, υπόκειται σε φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 3 και της περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 5, ως εισόδημα από πηγή Ελλάδος, με συντελεστή 15%.
Για το εισόδημα αυτό τα πιο πάνω πρόσωπα θα υποβάλλουν δήλωση και θα το συμπεριλάβουν στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους στο οποίο έλαβε χώρα η μεταβίβαση των τίτλων (στον πίνακα 4Ε εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, κωδικοί 829-830). (σχ. βλ. την ΠΟΛ.1032/26.1.2015).
Εξαιρέσεις:
Προσοχή: Όταν ο δικαιούχος φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ), το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων αυτών απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 42 του ν. 4172/2013, με την προϋπόθεση ότι υποβάλλονται τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη φορολογική του κατοικία. (βλ. σχ. πιο κάτω την παρ. 20).
19. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος που περιλαμβάνεται στα μη συνεργάσιμα κράτη:
Ειδικά για τα φυσικά πρόσωπα που έχουν την κατοικία τους σε κράτος που περιλαμβάνεται στα μη συνεργάσιμα κράτη με βάση το άρθρο 65 του ν.4172/2013, η δήλωση φορολογίας εισοδήματος, όπου συμπεριλαμβάνεται το υπόψη εισόδημα, από τη μεταβίβαση τίτλων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή επιχείρηση, υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. πριν από την οποιαδήποτε μεταβίβαση και ο φόρος καταβάλλεται εφάπαξ.
Για τη διαδικασία και τα δικαιολογητικά απόδοσης Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ) θα πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία που ορίζεται με βάση τις ΠΟΛ.1283/30.12.2013 και ΠΟΛ.1006/31.12.2013 Αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα που εκδόθηκαν κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων των άρθρων 8 και 10 του ν.4174/2013. (σχ. βλ. την πολ.1032/26-1-2015).
20. Εισόδημα από τη μεταβίβαση τίτλων ημεδαπής επιχείρησης, που αποκτά φυσικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ):
Όταν ο δικαιούχος φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος με το οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας, το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων αυτών απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 42 του ν. 4172/2013, με την προϋπόθεση ότι υποβάλλονται τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη φορολογική του κατοικία.
Η φορολογική κατοικία στην περίπτωση αυτή αποδεικνύεται με πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας με βάση τα οριζόμενα στην οικεία ΣΑΔΦ.
Διευκρινίζεται ότι τα εν λόγω πρόσωπα δεν υποχρεούνται σε απόκτηση ελληνικού Α.Φ.Μ. και δεν απαιτείται να υποβάλλουν μηδενική δήλωση από την αιτία αυτή.
Περαιτέρω, το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας το οποίο τεκμηριώνει την απαλλαγή τους, απαιτείται να έχει κατατεθεί στο θεματοφύλακα του εν λόγω προσώπου, καθόσον ο τελευταίος θα είναι υπόχρεος για την απόδειξη της φορολογικής απαλλαγής έναντι της φορολογικής αρχής. (σχ. βλ. την ΠΟΛ.1032/26.1.2015).
21. Μερίσματα από ελληνικές επιχειρήσεις, τόκοι ημεδαπής, δικαιώματα και υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων, που εισπράττουν φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού:
Γενικά τα μερίσματα που διανέμουν οι Ελληνικές επιχειρήσεις ανεξάρτητα αν είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο ή όχι θεωρούνται ότι προέρχονται από πηγές Ελλάδας άρα υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 15%.
Όμως η φορολογική μεταχείριση ορισμένων εισοδημάτων (μεταξύ των οποίων τα μερίσματα, οι τόκοι, τα δικαιώματα, η υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων) που λαμβάνουν από πηγές Ελλάδας, οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού, εξαρτάται από τις εκάστοτε διατάξεις που περιλαμβάνονται στη ΣΑΔΦ μεταξύ Ελλάδας και του άλλου κράτους (σχ. βλ. την ΠΟΛ.1042/26.1.2015).
Συνεπώς κατά την συμπλήρωση της δήλωσης για να αποφανθούμε σε ποια κατηγορία θα εντάξουμε ένα εισόδημα που αποκτά ο κάτοικος εξωτερικού από πηγή Ελλάδας , προκειμένου να τύχει της ανάλογης φορολογικής μεταχείρισης, σύμφωνα με την αντίστοιχη διάταξη της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ), απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ανατρέχουμε σε κάθε περίπτωση στο αντίστοιχο άρθρο της εκάστοτε Σύμβασης και να εξετάζουμε με προσοχή τους όρους που αναφέρονται σε αυτή.
Για την επίλυση του ζητήματος, οι κάτοικοι εξωτερικού οφείλουν να καταθέτουν Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας στην επιχείρηση που προβαίνει σε διανομή, η οποία θα εξετάζει αν πρέπει να διενεργήσει παρακράτηση (βλ. την ΠΟΛ.1011/2015).
Συγκεκριμένα σύμφωνα με την ΠΟΛ.1042/26.1.2015:
«Σε περίπτωση που οι δικαιούχοι των εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα, οι οποίοι είναι είτε φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην ημεδαπή είτε νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία και δεν διατηρούν μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, είναι κάτοικοι κράτους με το οποίο υπάρχει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ.), θα έχουν εφαρμογή τα οριζόμενα από τη διμερή σύμβαση, λόγω αυξημένης τυπικής ισχύος.
Στην ανωτέρω περίπτωση με την υποβολή της δήλωσης για την απόδοση του παρακρατούμενου φόρου, όπως ορίζεται στην ΠΟΛ.1011/2.1.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, ο καταβάλλων το εισόδημα (υπόχρεος σε παρακράτηση) θα συνυποβάλλει με την υπόψη δήλωση το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας του δικαιούχου του εισοδήματος.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται ανάλογα και όταν από τις διατάξεις της οικείας Σ.Α.Δ.Φ. προβλέπεται μηδενικός συντελεστής παρακράτησης (και στην περίπτωση αυτή δηλαδή θα πρέπει να υποβληθεί μηδενική δήλωση)».
Όταν ανώνυμη εταιρεία εισηγμένη σε Χρηματιστηριακή Αγορά διανέμει μερίσματα ή τοκομερίδια, ο δικαιούχος επενδυτής, προκειμένου να τύχει της ευνοϊκότερης φορολογικής μεταχείρισης που προβλέπεται από την οικεία Σ.Α.Δ.Φ., υποχρεούται να υποβάλει στον θεματοφύλακά του (χρηματιστηριακή εταιρεία, τράπεζα, κ.λπ.) σχετική αίτηση με τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Προσοχή: αν κάποιος κατοικεί σε χώρα με την οποία η Ελλάδα δεν έχει συνάψει ΣΑΔΦ και λαμβάνει μερίσματα, τότε θα πληρώσει 15% παρακράτηση φόρου την οποία παρακράτηση θα πρέπει να συμψηφίσει με το φόρο στη χώρα στην οποία είναι φορολογικός κάτοικος.
Για την πληρότητα κατανόησης των παραπάνω θα πάμε να δούμε τον τρόπο υποβολής καθώς και τον τύπο και περιεχόμενο της δήλωσης απόδοσης του παρακρατούμενου φόρου στα εισοδήματα από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα με βάση τα ανωτέρω.
Ισχύουν τα οριζόμενα στην ΠΟΛ.1011/2.1.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων.
Βλ. πιο κάτω την σχετική δήλωση, όπου στον α/α 13 δηλώνεται το Εισοδήματα των πιο πάνω κατηγοριών που καταβάλλονται σε αλλοδαπούς δικαιούχους. Παρατηρούμε ότι δεν αναφέρεται συντελεστής παρακράτησης φόρου.
Το ίδιο ισχύει και για τις αντίστοιχες δηλώσεις απόδοσης φόρου από τόκους και δικαιώματα.
Προσοχή: Στις περιπτώσεις που σύμφωνα με την ΣΑΔΦ, δεν έχει δικαίωμα
φορολόγησης η Ελλάδα, τα εισοδήματα είναι αφορολόγητα και δηλώνονται στους
κωδικούς 659-660 του πίνακα 6.
Για τα εισοδήματα από κάθε πηγή Ελλάδας που ενδιαφέρουν του κατοίκους Εξωτερικού (διατάξεις των παρ.1 και 2 του άρθρου 5 του ΚΦΕ-Ν.4172/2013), Βλ. παρ. 1.3α, σελ. 34 στο βιβλίο μου «ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΟΡΙΑ» Ι -Για τα φυσικά πρόσωπα. Έκδοση 2017.
22. Ορισμένες απαλλαγές (βλ. και ΠΟΛ.1032/26.1.2015):
- Η υπεραξία που προκύπτει από τη μεταβίβαση ημεδαπών εταιρικών ομολόγων απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος. Η απαλλαγή ισχύει και για την υπεραξία εταιρικών ομολόγων που εκδόθηκαν σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χώρες ΕΟΧ/ΕΖΕΣ.
- Η υπεραξία που προκύπτει από τη μεταβίβαση μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και γενικά από μερίδια των Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ), απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος. Η απαλλαγή ισχύει και για την υπεραξία μεριδίων που εκδόθηκαν σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χώρες ΕΟΧ/ΕΖΕΣ. Αντίθετα η υπεραξία που προκύπτει από πώληση μεριδίων τρίτων χωρών φορολογείται επειδή δεν υπάρχει απαλλακτική διάταξη.
- Ως υπεραξία από μεταβίβαση ομολόγων της παραπάνω περίπτωσης δ' (κρατικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια ή εταιρικά ομόλογα), δεν νοείται η τυχόν διαφορά που προκύπτει μεταξύ της ονομαστικής αξίας και της αξίας κτήσης των τίτλων αυτών κατά την ημερομηνία λήξης τους, λόγω απόκτησής τους στη δευτερογενή αγορά.
- Κεφαλαιακά κέρδη που αποκτούν φυσικά πρόσωπα και προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου με άλλους τίτλους:
Με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 42 ορίζεται ότι τα κεφαλαιακά κέρδη που αποκτούν φυσικά πρόσωπα και προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου με άλλους τίτλους κατ' εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους απαλλάσσονται από το φόρο και δεν έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φόρου εισοδήματος, εκτός αν έχουν τέτοια υποχρέωση από άλλη αιτία. Τα παραπάνω ισχύουν και για τους κατοίκους αλλοδαπής και συνεπώς παρέλκει η αναφορά στις ΣΑΔΦ.
23. Θέματα συμβάσεων αποφυγής της διπλής φορολογίας του εισοδήματος:
Η Ελλάδα διαθέτει ένα ευρύ δίκτυο Συμβάσεων Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) με άλλα κράτη.
Τις ευεργετικές διατάξεις της οικείας Συμβάσης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας επικαλείται ο κάτοικος εξωτερικού, σχετικά με τα εισοδήματά του ή την ωφέλεια που αποκτά από πηγές Ελλάδας, ενώπιον της αρμόδιας ελληνικής φορολογικής αρχής.
Ειδικότερα:
Για να έχουν εφαρμογή οι ευεργετικές διατάξεις της αντίστοιχης Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας, ο πραγματικός δικαιούχος του εισοδήματος υποβάλει με τη δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. την Αίτηση για την Εφαρμογή της Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας μεταξύ Ελλάδας και του Κράτους της Φορολογικής Κατοικίας του (CLAIM FOR THE APPLICATION OF THE DOUBLE TAXATION CONVENTION BETWEEN GREECE AND ) η οποία κατά τη στιγμή της δήλωσης πρέπει να είναι ήδη δεόντως συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη από τον ίδιο, καθώς και συμπληρωμένη, υπογεγραμμένη και σφραγισμένη από την αρμόδια αλλοδαπή φορολογική αρχή, η οποία πιστοποιεί ότι το πρόσωπο αυτό είναι κάτοικος του άλλου αυτού κράτους, κατά την έννοια της οικείας Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας.
Στην περίπτωση κατά την οποία ο κάτοικος εξωτερικού αιτείται την επιστροφή παρακρατηθέντος φόρου πρέπει να προσκομίσει στη Διεύθυνση Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων - Τμήμα Α' (Καραγεώργη Σερβίας 8 - 101 84 ΑΘΗΝΑ) την Ετήσια Αίτηση Επιστροφής Φόρου Εισοδήματος (ANNUAL CLAIM ΤΟ REFUND OF INCOME ΤΑΧ), δεόντως συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη από τον ίδιο.
Η ΑΙΤΗΣΗ αυτή υποβάλλεται συμπληρωμένη, υπογεγραμμένη και σφραγισμένη από την αρμόδια αλλοδαπή φορολογική αρχή, η οποία, λαμβάνοντας γνώση της ΑΙΤΗΣΗΣ του φορολογικού κατοίκου της σχετικά με επιστροφή παρακρατηθέντος ελληνικού φόρου για εισόδημα που αυτός απέκτησε από πηγές Ελλάδας, πιστοποιεί ότι το πρόσωπο αυτό είναι / ήταν για την αντίστοιχη χρήση κάτοικος του άλλου αυτού κράτους, κατά την έννοια της οικείας Σύμβασης Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας.
Τέλος, σχετικά με την εφαρμογή των Συμβάσεων Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) στα εισοδήματα από συντάξεις, παραπέμπουμε και στην με αριθμό ΠΟΛ.1128/2006 πολυγραφημένη εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών·
Στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Διεύθυνσης Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (www.gsis.gr/gsis/info/gsis site/ddos) βρίσκονται αναρτημένα μεταξύ άλλων:
• Τα κείμενα των Συμβάσεων Αποφυγής της Διπλής Φορολογίας, που έχει συνάψει η Ελλάδα με άλλα Κράτη (στην ελληνική και στην αγγλική ή/και γαλλική γλώσσα)
• Τα έντυπα των συμβάσεων αποφυγής της διπλής φορολογίας (μεταξύ αυτών : έντυπα εφαρμογής – έντυπα επιστροφής, τα οποία ενδιαφέρουν τους κατοίκους εξωτερικού).
• Άλλες χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με διεθνή φορολογικά ζητήματα της άμεσης φορολογίας
24. Κάτοικοι εξωτερικού με δραστηριότητα στην Ελλάδα:
… ένα πρόβλημα που απογοητεύει τους Έλληνες ομογενείς και αποθαρρύνει τις επενδύσεις
Στις υπηρεσίες του Υπ. Οικονομικών και της ΑΑΔΕ, χρονίζει ένα κρίσιμο θέμα που με κοινή επιστολή 15 νησιωτικών Λογιστικών Συλλόγων της χώρας, (που έγινε με πρωτοβουλία της ΕΛΦΕΕ ΡΟΔΟΥ), και έχει αναδείξει σε υπομνήματα της η ΠΟΦΕΕ.
Πρόκειται για κατοίκους εξωτερικού, κυρίως Έλληνες ομογενείς, που έχουν δραστηριότητα στην Ελλάδα, ( π.χ. τουριστικά καταλύματα, βιλίτσες, θαλάσσια σπορ κτλ) όπου το οι κατά τόπους Εφορίες τους χαρακτηρίζει σαν «φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας», με την υποχρέωση να δηλώσουν εδώ και το παγκόσμιο εισόδημα τους !!
Σύμφωνα με πρόσφατη επικοινωνία με τον πρόεδρο της Ένωσης Λογιστών Ελεύθερων Επαγγελματιών Ρόδου, Γιάννη Ηρακλείδη, για να ενημερωθώ για την εξέλιξη του χρονίζοντος αυτού θέματος, αναδεικνύονται για άλλη μια φορά, οι επιπτώσεις από τη μη επίλυση.
Στο πρώτο αλλά και στο δεύτερο μέρος ο Γιάννης Ηρακλείδης ανέδειξε και επανάφερε την κοινή επιστολή των 15 νησιωτικών Συλλόγων προς το Υπουργείο Οικονομικών http://www.lsr.gr/html/%CE%...
Θα περιμένουμε να δούμε την επίλυση του ζητήματος αυτού,
καθότι εκκρεμεί αφότου ήταν Υπ. Οικονομικών ο κ. Τρύφων Αλεξιάδης και τόσο ο
ίδιος όσο και ο Διοικητής της ΑΑΔΕ κ. Γιώργος Πιτσιλής, έχουν δώσει οδηγίες
στις αρμόδιες υπηρεσίες για τα ζητήματα φορολογίας των κατοίκων εξωτερικού,
προκειμένου να εκδοθεί σχετική πλήρης και σαφέστατη εγκύκλιος, που να
αποσαφηνίζει το ζήτημα της φορολογικής κατοικίας και της φορολόγησης του
παγκόσμιου εισοδήματος των παραπάνω θιγόμενων Ελλήνων ομογενών.
Για επικοινωνία: g.christopoulos@mental.gr
Διεύθυνση: Σωρού 14, 151 25 Μαρούσι Αττικής
Address: 14 Sorou str., 151 25 Marousi, Attika, Greece
Τηλ./Tel.: (+30) 210 672 7149 / (+30) 210 672 1585
Fax: (+30) 210 674 8683
e-mail: g.christopoulos@mental.gr
Url: www.mental.gr
https://www.taxheaven.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου